歷代志下 34
1 [約史雅登極]約史雅登極時才八歲，在耶路撒冷作王凡三十一年。
Josia aarĩ wa mĩaka ĩnana rĩrĩa aatuĩkire mũthamaki, nake agĩthamaka arĩ Jerusalemu mĩaka mĩrongo ĩtatũ na ũmwe.
2 他行了上主視為正義的事，走了他祖先達味所走的路，不偏左，也不偏右。[宗教改革]
Nake agĩĩka maũndũ marĩa maagĩrĩire maitho-inĩ ma Jehova, na agathiiaga na mĩthiĩre ya ithe Daudi ategũkerũra na mwena wa ũrĩo kana wa ũmotho.
3 他在位第八年，雖然年幼，就已經開始尋求他祖先達味的天主；在位第十二年，就已開始清潔猶大和耶路撒冷，除去高丘、木偶、彫像和鑄像。
Mwaka wa ĩnana wa wathani wake, arĩ o mũnini, akĩambĩrĩria kũrongooria Ngai wa ithe Daudi. Mwaka wa ikũmi na ĩĩrĩ, akĩambĩrĩria gũtheria Juda na Jerusalemu na ũndũ wa kweheria kũndũ kũrĩa gũtũũgĩru, na itugĩ cia Ashera, na mĩhianano mĩacũhie, na mĩhiano ya gũtwekio.
4 他看著人把巴耳的丘壇拆毀，他親自打碎丘壇上的香爐，將木偶、彫像和鑄像打碎，磨成粉末，撒在祭祀偶像的人的墳上；
Nake agĩathana na agĩtigĩrĩra atĩ igongona cia Baali nĩciamomorwo; agĩtinangia icunjĩ igongona cia ũbumba iria ciarĩ igũrũ rĩacio, na akĩhehenjithia itugĩ cia Ashera, na mĩhianano ya gwacũhio o na ya gũtwekio. Mĩhianano ĩyo akĩmiunanga, ĩgĩthĩo ĩgĩtuĩka rũkũngũ, na akĩrũhurunja igũrũ rĩa mbĩrĩra cia arĩa maacirutagĩra magongona.
5 在祭壇上焚燒了邪神司祭的骨骸，這樣潔淨了猶大和耶路撒冷。
Nake agĩcinithĩria mahĩndĩ ma athĩnjĩri-ngai a Baali igongona-inĩ ciao, na nĩ ũndũ ũcio agĩtheria Juda na Jerusalemu.
6 他在默納協、厄弗辣因、西默盎、以迄納斐塔里各城和期周圍四郊，也行了同樣的事：
Ũguo noguo eekire matũũra-inĩ ma Manase, na Efiraimu, na Simeoni o nginya Nafitali, o na kũrĩa kwanangĩku kwamarigiicĩirie,
7 拆毀丘壇，將木偶和彫像打碎，將以色列全境內所有的太陽柱都砍倒；然後回了耶路撒冷。[重修聖殿]
akĩmomora igongona na itugĩ cia Ashera, nayo mĩhianano akĩmĩhehenjithia ĩgĩtuĩka mũtutu, na agĩtinangia igongona cia ũbumba ciothe iria ciarĩ Isiraeli guothe igĩtuĩka icunjĩ. Agĩcooka Jerusalemu.
8 約史雅在位第十八年，進行清潔各地和聖殿時，派阿匝里雅的兒子沙番，城尉瑪阿色雅和約阿哈次的兒子約阿黑御史，去修理他的天主上主的聖殿。
Mwaka wa ikũmi na ĩnana wa wathani wa Josia, aarĩkia gũtheria bũrũri na hekarũ, agĩtũma Shafani mũrũ wa Azalia, na Maaseia ũrĩa warĩ mwathi wa itũũra inene, marĩ na Joa mũrũ wa Joahazu, ũrĩa warĩ mwandĩki, magacookererie hekarũ ya Jehova Ngai wake.
9 他們便去見大司祭希耳克雅，將獻於天主殿宇的銀錢當面交給他。這些銀錢是守門的肋未人，由默納協、厄弗辣因和以色列全體遺民，以及猶大、本雅明和耶路撒冷居民那裏收來的。
Magĩthiĩ kũrĩ Hilikia mũthĩnjĩri-Ngai ũrĩa mũnene, makĩmũne mbeeca iria ciarehetwo hekarũ-inĩ ya Ngai, iria Alawii arĩa maarĩ aikaria a mĩrango moonganĩtie kuuma kũrĩ andũ a Manase, na Efiraimu, na matigari mothe ma andũ a Isiraeli, na kuuma kũrĩ andũ othe a Juda na Benjamini, na andũ arĩa maatũũraga Jerusalemu.
10 他們再轉交給監督上主殿內工作的人，這些人發給在上主殿內工作和修理殿宇的人，
Ningĩ magĩciĩhokera andũ arĩa maathuurĩtwo a kũrũgamĩrĩra wĩra wa hekarũ ya Jehova. Nao andũ acio makĩrĩha aruti a wĩra arĩa maathondekete na magacookereria hekarũ.
11 即發給木匠和泥水匠，或購買鑿好的石頭和作木架及棟樑的木材，來修理歷代猶大王失修的建築。
O na ningĩ nĩmaheire atharamara na aaki mbeeca cia kũgũra mahiga maicũhie, na mbaũ cia mĩratho, na mĩgamba ya kũrũgamia mĩako ĩrĩa athamaki a Juda maarekereirie ĩmomoke.
12 這些工人都勤於操作，監管他們工作的監督是默辣黎族的肋未人雅哈特與敖巴狄雅，和刻哈特族的則加黎雅與默叔藍；尚有精於樂器的肋未人，
Andũ acio nĩmarutire wĩra marĩ na wĩhokeku. Andũ arĩa maamarũgamĩrĩire maarĩ Jahathu na Obadia, Alawii a rũciaro rwa Merari, na Zekaria na Meshulamu a rũciaro rwa Kohathu. Alawii acio othe maarĩ na ũũgĩ wa kũhũũra inanda,
13 兼管搬運的人，督促做各種工作的人。肋未人中還有些作書記，作職員，作門丁的。[法律書的發現]
nĩo maarũgamagĩrĩra aruti a wĩra, na makaroraga aruti othe a wĩra kuuma wĩra ũmwe nginya ũrĩa ũngĩ. Alawii amwe maarĩ aigi a maũndũ marĩa maandĩke, na aandĩki-marũa, na aikaria a mĩrango.
14 人們將獻於上主殿宇的銀錢拿出來的時候，大司祭希耳克雅發現了上主藉梅瑟所頒布的法律書。
Hĩndĩ ĩrĩa moimagia mbeeca iria ciatwarĩtwo thĩinĩ wa hekarũ ya Jehova, Hilikia ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai akĩona Ibuku rĩa Watho wa Jehova ũrĩa waheanĩtwo nĩ Musa.
15 希耳克雅告訴書記沙番說：「我在上主殿內發現了法律書。」遂將書交給了沙番。
Hilikia akĩĩra Shafani ũrĩa mwandĩki atĩrĩ, “Nĩndona Ibuku rĩa Watho thĩinĩ wa hekarũ ya Jehova.” Akĩrĩnengera Shafani.
16 沙番帶著那卷書去見君王，向君王回報說：「凡陛下命你僕人所辦的事，都已照辦了。
Nake Shafani agĩtwarĩra mũthamaki ibuku rĩu na akĩmũhe ũhoro, akĩmwĩra atĩrĩ, “Anene aku nĩmararuta wĩra wothe ũrĩa maheetwo.
17 已將上主殿內所有的銀錢倒出來，交在監督和工人的手裏了。」
Nĩmarĩkĩtie kũrĩha mbeeca iria iraarĩ thĩinĩ wa hekarũ ya Jehova, na magacitiga irĩ moko-inĩ ma arũgamĩrĩri o na aruti a wĩra.”
18 書記沙番繼而向君王報告說：「大司祭希耳克雅還交給我一卷書。」沙番就在君王面前朗誦了那書。
Nake Shafani ũcio mwandĩki akĩĩra mũthamaki atĩrĩ, “Hilikia ũrĩa mũthĩnjĩri-Ngai nĩanengera ibuku.” Nake Shafani agĩthoma ibuku rĩu arĩ mbere ya mũthamaki.
19 君王一聽了法律上的話，就撕裂了自己的衣服，
Rĩrĩa mũthamaki aiguire ciugo icio cia Watho-rĩ, agĩtembũranga nguo ciake.
20 立即吩咐希耳克雅、沙番的兒子阿希甘、米加的兒子阿貝冬、書記沙番和君王的臣僕阿撒雅說：「
Nake agĩatha Hilikia, na Ahikamu mũrũ wa Shafani, na Abudoni mũrũ wa Mika, na Shafani ũrĩa mwandĩki, na Asaia ndungata ya mũthamaki, akĩmeera atĩrĩ:
21 你們快去為我，為以色列的遺民和猶大，詢問上主關於所發現的這書上的話，因為我們的祖先沒有遵守上主的話，未照這書上所記載的去行，所以上主才向我們大發憤怒。」[胡耳達女先知的神諭]
“Thiĩi kũrĩ Jehova mũkanduĩrĩrie ũhoro niĩ na matigari ma Isiraeli na Juda ũrĩa ũhoro ũyũ mwandĩke ibuku-inĩ rĩĩrĩ rĩrĩkĩtie kuoneka ũtariĩ. Marakara ma Ngai nĩ manene marĩa tũitĩrĩirio nĩ ũndũ maithe maitũ matiarũmirie kiugo kĩa Jehova, na matiĩkĩte kũringana na ũrĩa kwandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩĩrĩ.”
22 希耳克雅和君王所派的人，去見胡耳達女先知，她是掌管禮服的沙隆的妻子─沙隆是哈色辣的孫子，堤刻瓦的兒子。胡耳達住在耶路撒冷新區；他們對她說明來意，
Hilikia na arĩa mũthamaki aatũmĩte hamwe nake magĩthiĩ makĩaria na Hulida, mũnabii mũndũ-wa-nja ũrĩa warĩ mũtumia wa Shalumu mũrũ wa Tokihathu mũrũ wa Hasira ũrĩa wamenyagĩrĩra nguo cia mũthamaki. Aatũũraga Jerusalemu, kũu Rũgongo rwa Keerĩ.
23 她就回答他們說：「上主以色列的天主這樣說：你們回報那派你們來見我的人說：
Nake akĩmeera atĩrĩ, “Ũũ nĩguo Jehova, Ngai wa Isiraeli, ekuuga: Ĩrai mũndũ ũrĩa ũmũtũmire kũrĩ niĩ atĩrĩ,
24 上主這意說：我必要使在猶大王前所讀的書中記載的災禍和一切詛咒，降在這地和這地上的居民身上，
‘Ũũ nĩguo Jehova ekuuga: Nĩngũrehe mwanangĩko kũndũ gũkũ na kũrĩ andũ akuo, irumi ciothe iria nyandĩke ibuku-inĩ rĩrĩa rĩathomwo mbere ya mũthamaki wa Juda.
25 因為他們捨棄了我，向別的神焚香；他們所做的，無不惹我動怒，所以我的怒火要向這地方發作，總不熄滅。
Tondũ nĩmandirikĩte, na magacinĩra ngai ingĩ ũbumba, na makandakaria nĩ ũndũ wa mĩhianano yothe ĩrĩa mathondekete na moko mao, marakara makwa nĩmegũitĩrĩrio kũndũ gũkũ na matingĩhoreka.’
26 至於那派你們來求問上主的猶大王，你們要這樣對他說：上主以色列的天主這樣說：因為你聽了這些話，
Ĩrai mũthamaki wa Juda ũrĩa ũmũtũmĩte mũũke mũtuĩrie ũhoro kũrĩ Jehova atĩrĩ, ‘Jehova Ngai wa Isiraeli ekuuga atĩrĩ, ũhoro wĩgiĩ ciugo iria ũiguĩte:
27 因為你一聽了我指著這地和這地上的居民所說的話，你的心就已感化，在上主面前自卑自賤，撕裂了你的衣服，在我面前痛哭，我也應允了你：上主的斷語。
Tondũ ngoro yaku nĩyaherire, na ũkĩĩnyiihĩria Ngai rĩrĩa waiguire ũhoro ũrĩa njarĩtie wa gũũkĩrĩra kũndũ gũkũ o na andũ akuo, na tondũ nĩwenyiihirie mbere yakwa, na ũgĩtembũranga nguo ciaku, na ũkĩrĩra ũrĩ mbere yakwa-rĩ, nĩngũiguĩte, ũguo nĩguo Jehova ekuuga.
28 我要使你與你祖先團聚，你要安歸你的墳墓；你的眼睛見不到我在這地上和這些居民身上要降的災禍。」他們回去，將她說的話報告給君王。[重立盟約]
Na rĩrĩ, nĩngagũcookanĩrĩria hamwe na maithe maku, na nĩũgathikwo na thayũ. Maitho maku matikoona mwanangĩko ũrĩa ngaarehe kũndũ gũkũ, o na ndehere arĩa matũũraga gũkũ.’” Nĩ ũndũ ũcio magĩcookeria mũthamaki ũhoro ũcio.
29 君王於是派人召集猶大和耶路撒冷所有的長老來；
Hĩndĩ ĩyo mũthamaki agĩtũmanĩra athuuri othe a Juda na a Jerusalemu mongane hamwe.
30 君王同所有的猶大人，耶路撒冷的居民、司祭、肋未人、全體人民，不分貴賤，都上到上主的殿內，在上主殿內，將尋獲的約書上的一切話，讀給他們聽。
Nake akĩambata agĩthiĩ hekarũ-inĩ ya Jehova arĩ hamwe na andũ a Juda, na andũ a Jerusalemu, na athĩnjĩri-Ngai na Alawii na andũ othe kuuma ũrĩa mũnini mũno nginya ũrĩa mũnene mũno. Mũthamaki agĩthoma ciugo ciothe cia Ibuku rĩa Kĩrĩkanĩro, rĩrĩa rĩonekete hekarũ-inĩ ya Jehova, makĩiguaga.
31 君王站在高台上，在上主面前立約，要全心全意服從上主，遵守他的誡命，他的典章和他的法律，履行這書上所載的盟約的話；
Mũthamaki akĩrũgama gĩtugĩ-inĩ gĩake na akĩerũhia kĩrĩkanĩro arĩ mbere ya Jehova, atĩ nĩarĩrũmagĩrĩra Jehova na arũmie maathani make, na mawatho make, o na kĩrĩra kĩa watho wake wa kũrũmĩrĩrwo na ngoro yake yothe na muoyo wake wothe, na aathĩkagĩre ciugo cia kĩrĩkanĩro iria ciandĩkĩtwo ibuku-inĩ rĩu.
32 他使所有的耶路撒冷的人都接受這盟約。於是耶路撒冷的居民都按照上主，他們祖先天主的盟約而行。
Ningĩ agĩtũma andũ othe arĩa maarĩ Jerusalemu na Benjamini meetoonyie kĩrĩkanĩro-inĩ kĩu; nao andũ a Jerusalemu magĩĩka ũguo kũringana na ũrĩa kĩrĩkanĩro kĩa Ngai, o we Ngai wa maithe mao, gĩatariĩ.
33 約史雅將以色列子民各地的一切可恥之物除去，使所有在以色列的人，都奉事上主他們的天主。約史雅王在世時，他們從未離棄上主，他們祖先的天主。
Josia akĩeheria mĩhianano yothe ĩrĩa yarĩ magigi kuuma bũrũri wothe wa andũ a Isiraeli, na agĩtũma andũ arĩa othe maarĩ Isiraeli matungatĩre Jehova Ngai wao. Rĩrĩa rĩothe aarĩ muoyo-rĩ, matiigana gũtiga kũrũmĩrĩra Jehova, o we Ngai wa maithe mao.
