列王紀上 10
1 [舍巴女王來訪]舍巴女王聽說撒羅滿因上主之名獲得的聲望，即前來以難題考問撒羅滿。
Nữ hoàng nước Sê-ba nghe Sa-lô-môn được Chúa Hằng Hữu ban cho khôn ngoan và nhiều phước lành, nên đến Giê-ru-sa-lem để thử tài Sa-lô-môn bằng những câu hỏi khúc mắc.
2 她帶了許多隨員，駱駝裝載大批的香料、黃金和寶石，來到了耶路撒冷；當她進見撒羅滿時，就向他提出了心中的一切疑難，
Bà đến Giê-ru-sa-lem với một đoàn tùy tùng đông đảo, có nhiều lạc đà chở hương liệu và một số lượng rất lớn vàng cùng đá quý. Bà đến gặp vua Sa-lô-môn và nói với vua tất cả những gì bà suy nghĩ trong lòng.
3 撒羅滿對她所問的一切難題，一一給她解答了，沒有一樣可難住君王，而不能給她解答的。
Sa-lô-môn giải đáp tất cả những câu hỏi của bà; chẳng câu nào quá ẩn bí đối với vua.
4 舍巴女王看見了撒羅滿的種種智慧和建造的宮殿，
Khi thấy sự khôn ngoan của Sa-lô-môn, cùng thấy cung điện vua xây,
5 筵席上的餚饌，群臣的坐次，僕從的侍候和服裝，供應的飲料，以及他在上主殿內奉獻的全燔祭，驚訝得出神，
cao lương mỹ vị trên bàn vua, người hầu bàn, cách họ ăn mặc, các triều thần, và các lễ thiêu vua dâng trong Đền Thờ Chúa Hằng Hữu, nữ hoàng vô cùng sửng sốt.
6 因而對君王說：「關於你的言行和智慧，我在我國內所聽到的傳說，的確是真的!
Bà nói với vua: “Tất cả những điều tôi nghe trong nước tôi về sự khôn ngoan và công việc vua làm đều đúng cả!
7 以前我原不相信這些傳聞，及至我來親眼見了，纔知道人告訴我的還不及一半；你的智慧和你的富貴遠超過我所聽聞的。
Nhưng tôi không tin cho đến khi tôi đến đây và thấy tận mắt. Đúng ra, tôi chỉ mới nghe có phân nửa. Sự khôn ngoan và giàu có của vua còn hơn xa những điều tôi nghe.
8 你的妻妾，你的臣僕，能常常侍立在你面前，聆聽你的智慧，是多麼有福！
Dân của vua có phước thật; đầy tớ của vua cũng có phước lắm, vì hằng ngày họ được đứng đây để nghe những lời khôn sáng của vua.
9 上主你的天主應受讚美！他喜愛你，使你坐了以色列的王位；上主因為永遠喜愛以色列，纔立你為王，秉公行義。」
Ngợi khen Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của vua, vì Ngài hài lòng đặt vua lên ngôi Ít-ra-ên. Chúa Hằng Hữu luôn thương yêu Ít-ra-ên, nên mới đặt vua cai trị họ và xét xử họ cách công minh.”
10 舍巴女王遂將一百二十「塔冷通」黃金，大批香料和寶石，贈送給君王；以後進入的香料，再沒有像舍巴女王送給撒羅滿的那樣多。
Kế đó, bà tặng vua gần 4 tấn vàng, cùng vô số ngọc ngà, và hương liệu. Không ai tặng Vua Sa-lô-môn nhiều hương liệu bằng Nữ hoàng Sê-ba.
11 從敖非爾運金子的希蘭船隻，也從敖非爾運來了大批檀香木和寶石。
(Khi đoàn tàu của Hi-ram đi chở vàng Ô-phia, cũng đem về rất nhiều gỗ bạch đàn và ngọc.
12 君王用檀香木，為上主的殿和君王的宮殿製造了欄杆，又為歌詠者製造了琴和瑟；以後再沒有這樣的檀香木運進來，也沒有人再看見過，直到今天。
Vua dùng gỗ bạch đàn làm trụ Đền Thờ Chúa Hằng Hữu và cung điện, làm đàn thất huyền và thụ cầm cho các ca đoàn. Ít-ra-ên chưa bao giờ có nhiều gỗ bạch đàn như thế).
13 撒羅滿王除了照王的寬洪大量送給舍巴女王的禮品外，凡女王所要求的喜愛的物品，君王都送給了她。以後，她和自己的臣僕走了，回了本國。撒羅滿的財富
Để đáp lễ, Vua Sa-lô-môn tặng cho Nữ hoàng Sê-ba tất cả bảo vật bà thích và xin, ngoài những tặng vật bình thường của mà vua đã hào phóng ban tặng. Sau đó, nữ hoàng và đoàn tùy tùng lên đường về nước.
14 撒羅滿每年收入的金子，重量有六百六十六「塔冷通；」
Mỗi năm Sa-lô-môn thu được khoảng 25 tấn vàng
15 由商人、小販、各國君王和本國太守所進獻的，尚不計算在內。
ngoài số vàng thu được do quan hệ ngoại thương với các vua A-rập, và do các tổng đốc trong nước đem nộp.
16 撒羅滿王用黃金打造了二百個大盾牌，每個用金六百「協刻耳。」
Sa-lô-môn sai thợ lấy vàng gò thành khiên, 200 cái lớn, mỗi cái dùng hơn 6,8 ký vàng,
17 有用黃金打造了三百個小盾牌，每個用金三「米納。」君王把這些盾牌，都放在黎巴嫩林宮。
và 300 cái nhỏ, mỗi cái dùng hơn 1,8 ký vàng. Những khiên này được đặt tại cung “Rừng Li-ban.”
18 君王又用象牙製造了一個大寶座，用純金包鑲。
Vua cũng sai làm một cái ngai bằng ngà thật lớn, bọc vàng ròng.
19 寶座有六級台階，座背後有牛頭，座位兩邊有扶手，扶手兩旁立著兩隻獅子。
Ngai có sáu bậc, thân ngai có đỉnh tròn, cạnh chỗ gác tay, mỗi bên có một con sư tử.
20 六級台階上立著十二隻獅子，每邊六隻。任何國家都沒有像這樣的寶座。
Ngoài ra, có mười hai con sư tử khác đứng trên sáu bậc; mỗi con đứng ở một góc bậc. Không nước nào có được một chiếc ngai như thế.
21 撒羅滿王所有飲器都是金的，黎巴嫩林宮的一切器具，都是純金的，沒有一件是銀子的；銀子在撒羅滿時代並不值什麼。
Các ly uống nước của Sa-lô-môn đều được làm bằng vàng ròng, cũng như các dụng cụ trong Cung Rừng Li-ban làm bằng vàng ròng. Họ không làm bằng bạc vì trong đời Sa-lô-môn, bạc là loại tầm thường!
22 因為君王有一隊塔爾史士船隻，與希蘭的船隻一同航海；去塔爾史士的船隻，每三年往返一次，運來金、銀、象牙、猿猴和孔雀。撒羅滿的智慧
Cứ ba năm một lần, đoàn tàu hoàng gia cùng đoàn tàu của Hi-ram vượt biển đi Ta-rê-si đem về vàng, bạc, ngà, cùng dã nhân, và con công.
23 這樣，撒羅滿王在富貴和智慧上，超過了世上所有的君王。
Vua Sa-lô-môn giàu có và khôn ngoan hơn tất cả các vua trên thế giới.
24 全世界上的人都想見撒羅滿的面，聽聽天主賦於他心中的智慧。
Thiên hạ đều mong được gặp Sa-lô-môn để lãnh hội tư tưởng khôn ngoan mà Đức Chúa Trời đã phú cho vua.
25 各人給他帶來自己的禮物：銀器、金器、衣服、兵器、香料、駿馬和騾子：年年都是如此。撒羅滿的馬車
Hằng năm người ta đến, đem theo vô số lễ vật, gồm những vật bằng vàng và bạc, y phục, binh giáp, hương liệu, ngựa, và la.
26 撒羅滿也積聚了戰車和騎兵；他擁有戰車一千四百輛，騎兵一萬二千，駐紮在屯車城和耶路撒冷君王左右。
Sa-lô-môn lập đoàn kỵ binh, gồm 1.400 chiến xa và 12.000 chiến mã. Vua để chiến xa trong các thành chứa chiến xa, và gần bên vua tại Giê-ru-sa-lem.
27 君王在耶路撒冷有的銀子多如石頭，香柏木多如平原的桑樹。
Tại Giê-ru-sa-lem, bạc trở nên tầm thường như đá, gỗ bá hương như cây sung mọc đầy trong thung lũng.
28 撒羅滿所有的馬，都是從慕茲黎和科厄運來的，是君王的商人付出定價，從科厄買來的。
Sa-lô-môn mua ngựa từ Ai Cập. Toán thương gia của vua đi mua từng bầy với giá phải chăng.
29 從慕茲黎運來一輛戰車，需銀六百「協刻耳；」一匹馬，需銀一百五十「協刻耳。」同樣，為赫特人和阿蘭人的君王輸送車馬，也是經過這些商人。
Một cỗ xe mua từ Ai Cập mang về bán với giá chưa tới 600 miếng bạc, một con ngựa khoảng chừng 150 miếng bạc. Đó là giá các vua người Hê-tít và vua A-ram trả cho các thương gia của vua.
