马可福音 12
1 耶稣又开始用比喻故事向他们讲述：“一个人有个葡萄园，他在四面围上篱笆，挖了一个压酒池，盖了一座瞭望台，租给几名农户后就远行去了。
त्यसपछि येशूले तिनीहरूलाई दृष्टान्तमा सिकाउन थाल्नुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “एक जना मानिसले दाखबारी लगाए, त्यसको वरिपरि बार लगाए र कोलको निम्ति एउटा खाल्डो खने । उनले त्यहाँ एउटा मचान बनाए र दाख उमार्नेहरूलाई दाखबारी भाडामा दिए । त्यसपछि उनी यात्रामा लागे ।
2 丰收时节，这位园主派了一名仆人到农户那里，收取园子里的一部分葡萄。
ठिक समयमा उनले दाखको केही फल पाउन दाख उमार्नेहरूकहाँ एक जना नोकर पठाए ।
3 但农户却把这个仆人抓起来打了一顿，让他空手而归。
तर तिनीहरूले त्यसलाई समातेर पिटे र केही पनि नदिईकन पठाइदिए ।
4 园主又派一个仆人过去，农户们打伤了他的头，还侮辱他。
फेरि उनले अर्को नोकरलाई पठाए, तर तिनीहरूले त्यसलाई पनि टाउकोमा चोट पुर्याए र लज्जास्पद रूपमा व्यवहार गरे ।
5 园主再派一人，这次农户直接把他杀死。之后派去了许多仆人，有的被他们打伤，有的被他们杀掉。
अझै पनि उनले अर्कोलाई पठाए र त्यसलाई तिनीहरूले मारे । तिनीहरूले अरू धेरैलाई पनि त्यस्तै व्यवहार गरे, कसैलाई कुटे र अरूलाई मारे ।
6 最后，园主派自己的孩子过去，心想说：‘他们总是会尊敬我的儿子吧。’
उनीसँग पठाउन अझै पनि एक जना व्यक्ति अर्थात् प्यारो छोरा थिए । उनले तिनीहरूकहाँ पठाउन त्यो नै अन्तिम व्यक्ति थियो । उनले भने, “तिनीहरूले मेरो छोरालाई आदर गर्नेछन् ।”
7 但农户们却彼此商量：‘这人会继承园主的产业，如果我们杀了他，产业就是我们的了。’
तर मोहीहरूले एक-आपसमा भने, “यो त उत्तराधिकारी हो । आओ, यसलाई मारौँ र सम्पत्ति हाम्रो हुनेछ ।”
8 他们于是抓住园主的儿子把他杀掉，扔到葡萄园外。
तिनीहरूले उसलाई पक्रे; उसलाई मारे र उसलाई दाखबारी बाहिर फालिदिए ।
9 那么，葡萄园主该怎么办？他会跑来杀掉这些农户，把葡萄园租给别人。
यसकारण, दाखबारीको मालिकले के गर्नेछ? उनी आउनेछन् र ती दाख उमार्नेहरूलाई नाश गर्नेछन् र दाखबारी अरूहरूलाई दिनेछन् ।
10 你们应该念过那段经文：‘建筑工人丢弃的石头，会成为房子的基石。’
के तिमीहरूले यो धर्मशास्त्र पढेका छैनौ? ‘जुन ढुङ्गालाई निर्माणकर्ताहरूले अस्वीकार गरे, त्यही नै कुने-ढुङ्गो भएको छ ।’
11 这来自于主，在我们看来就是奇迹！”
त्यो परमप्रभुबाट थियो र यो हाम्रो दृष्टिमा आश्चर्यजनक छ ।”
12 那几名犹太领袖知道，耶稣的比喻就是针对他们，于是想要捉拿他，但因为害怕民众，只好离开了。
तिनीहरूले येशूलाई पक्रन खोजे, तर तिनीहरू भिडसित डराए, किनभने उहाँले यो दृष्टान्त तिनीहरूकै विरुद्धमा बोल्नुभएको कुरा तिनीहरूले जाने । त्यसैले, तिनीहरूले उहाँलाई छाडे र गए ।
13 后来，他们派了几名法利赛人和希律的支持者到耶稣那里去，想从他的话语中找出把柄陷害他。
अनि तिनीहरूले उहाँलाई उहाँकै वचनहरूमा फसाउन हेरोदियासहरू र केही फरिसीहरू पठाए ।
14 他们过来之后说：“老师，我们知道你为人诚实，从不在乎别人的认可，因为你无畏权势地位，只依据真理讲述上帝之道。那么请问，向凯撒纳税是否正确？
तिनीहरू आए र उहाँलाई भने, “गुरुज्यू, हामी जान्दछौँ, कि तपाईंले कसैको विचारको वास्ता गर्नुहुन्न, र तपाईंले मानिसहरूबिच कुनै भेदभाव गर्नुहुन्न । तपाईंले साँच्चै परमेश्वरको मार्ग सिकाउनुहुन्छ । कैसरलाई कर तिर्नु उचित हो वा होइन? हामी कर तिरौँ कि नतिरौँ?”
15 我们是该交税呢还是拒绝？” 耶稣看出他们的虚伪，就对他们说：“为何要试探我？拿个银币给我，我来看看。”
तर येशूले तिनीहरूको कपटलाई जान्नुभयो र तिनीहरूलाई भन्नुभयो, “तिमीहरूले मलाई किन जाँच्छौ? मलाई एउटा सिक्का ल्याओ ताकि मैले हेर्न सकौँ ।”
16 于是他们拿来一个银币。耶稣问：“这上面是谁的头像，谁的刻字？”他们回答他：“凯撒。”
तिनीहरूले एउटा सिक्का येशूकहाँ ल्याए । उहाँले तिनीहरूलाई भन्नुभयो, “यो कसको स्वरूप र छाप हो?” तिनीहरूले भने, “कैसरको हो ।”
17 耶稣说：“是凯撒的就应属于凯撒，是上帝的就应属于上帝。”这番话让那些人感到很震惊。
येशूले भन्नुभयो, “कैसरका चिजहरू कैसरलाई नै देओ र परमेश्वरका चिजहरू परमेश्वरलाई नै ।” तिनीहरू चकित भए ।
18 撒都该人向来不相信复活一事，他们来到耶稣那里，问他：
त्यसपछि पुनरुत्थान हुँदैन भन्ने सदुकीहरू उहाँकहाँ आए । तिनीहरूले उहाँलाई यसो भनेर सोधे,
19 “老师，摩西曾写道：如果一个男人死了，留下妻子，但没有儿女，他弟弟就应当娶他的妻子，为哥哥留后。
“गुरुज्यू, मोशाले हाम्रो लागि लेखे, ‘यदि कुनै मानिसको दाजु कुनै बालबच्चा नभईकन मर्छ भने, त्यो मानिसले आफ्नो दाजुकी पत्नीलाई विवाह गरेर आफ्नो दाजुको लागि बच्चा जन्माउनुपर्छ ।’
20 从前有兄弟七人，老大娶了妻子后死了，没有留下子嗣；
त्यहाँ सात जना दाजुभाइ थिए, पहिलोले आफ्नी पत्नी ल्याए र बच्चा नभई मरे ।
21 老二娶了这寡妇，没等到生下孩子也死了；第三个也是这样。
दोस्रोले दाजुकी पत्नी लगे र कुनै बालबच्चा नभई तिनी मरे । अनि तेस्रोलाई पनि त्यस्तै भयो ।
22 事实上，那七个兄弟都和她结过婚，但都没等留下孩子就死了，最后那女人也死了。
अनि सातै जना कुनैको पनि बालबच्चा भएन । अन्तमा ती स्त्री पनि मरिन् ।
23 到了复活之时，如果他们都复活，她算是谁的妻子呢？因为七个人都娶过她。”
पुनरुत्थानमा जब तिनीहरू फेरि जीवित भई उठ्नेछन्, तिनी कसकी पत्नी हुनेछिन्? किनभने ती सातै दाजुभाइले तिनलाई पत्नीको रूपमा लिए ।
24 耶稣对他们说：“你们错了，因为你们根本不理解经文的意思，也不知道上帝的力量。
येशूले भन्नुभयो, “तिमीहरूले न त धर्मशास्त्र न परमेश्वरको शक्तिको बारेमा जानेका हुनाले नै के तिमीहरूले गल्ती गरेका होइनौ र?
25 因为人死后复活，将不娶不嫁，而是如天国的天使一样。
किनभने जब तिनीहरू मृत्युबाट जीवित भई उठ्नेछन्, तिनीहरूले न विवाह गर्छन् न त विवाह गर्न नै दिन्छन्, तर तिनीहरू स्वर्गका स्वर्गदूतहरूजस्ता हुनेछन् ।
26 关于死人复活的问题，摩西讲过一个关于荆棘的故事，上帝对摩西说：‘我是亚伯拉罕的上帝，以撒的上帝，雅各的上帝。’你们没看过这个故事吗？
तर जीवित भई उठ्ने मृतकहरूको विषयमा के तिमीहरूले मोशाको पुस्तकमा झाडीको विवरणमा परमेश्वर उनीसँग कसरी बोल्नुभयो र, ‘म अब्राहामका परमेश्वर, इसहाकका परमेश्वर र याकूबका परमेश्वर हुँ’ भन्नुभयो भन्ने पढेका छैनौ?”
27 他不是死人的上帝，而是活人的上帝。你们真是大错特错！”
उहाँ मृतकहरूका परमेश्वर हुनुहुन्न, तर जीवितहरूका परमेश्वर हुनुहुन्छ । तिमीहरू गलत छौ ।”
28 一个宗教老师走过来，听他们的辩论。他意识到耶稣给出了好的回答，于是就问：“诫命中哪一条最重要？”
शास्त्रीहरूमध्येका एक जना आए र तिनीहरूका छलफल सुने । येशूले तिनीहरूलाई राम्रो जवाफ दिनुभएको तिनले देखे । तिनले उहाँलाई सोधे, “सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण आज्ञा कुन हो?”
29 耶稣回答：“最重要的是：‘以色列啊，请听好！主，我们的上帝，我们唯一的主。
येशूले जवाफ दिनुभयो, “सबैभन्दा महत्त्वपूर्णचाहिँ यो हो, ‘सुन, हे इस्राएल, परमप्रभु हाम्रा परमेश्वर, परमप्रभु एक मात्र हुनुहुन्छ ।
30 你要全心、全性、全意、全力地爱主，爱你的上帝。’
तिमीले आफ्ना परमप्रभु परमेश्वरलाई आफ्ना सारा हृदय, सारा प्राण, सारा मन र सारा शक्तिले प्रेम गर्नुपर्दछ ।’
31 第二重要的是：‘要爱人如己’。再没有哪条诫命比这两条更重要。”
दोस्रो आज्ञा यो हो, ‘आफ्नो छिमेकीलाई आफुलाई जस्तै प्रेम गर्नुपर्छ ।’ योभन्दा अरू कुनै ठुलो आज्ञा छैन ।”
32 那位宗教老师对耶稣说：“老师，你说的很对，上帝是唯一的，除了他以外别无他人。
शास्त्रीले भने, “हे असल गुरुज्यू! परमेश्वर एक मात्र हुनुहुन्छ र उहाँबाहेक अरू कोही पनि छैन भनी तपाईंले साँचो भन्नुभएको छ ।
33 我们要全心、全意、全力地爱他，要爱人如己，这比各种仪式和祭物好多了。”
उहाँलाई सारा हृदय, सारा समझ र सारा शक्तिले प्रेम गर्नू अनि आफ्नो छिमेकीलाई आफूलाई झैँ प्रेम गर्नू होमबलि र बलिदानहरूभन्दा पनि महान् हो ।”
34 耶稣见他回答得很睿智，便说：“你距离上帝之国不远了。”从此之后，再也没有人敢向耶稣提问。
जब तिनले बुद्धिमत्तापूर्वक जवाफ दिएको येशूले देख्नुभयो, उहाँले तिनलाई भन्नुभयो, “तिमी परमेश्वरको राज्यबाट टाढा छैनौ ।” त्यसपछि कसैले पनि येशूलाई अरू प्रश्न गर्ने आँट गरेन ।
35 耶稣在圣殿内讲道。他问：“宗教老师如何讲述基督是大卫的子孙呢？
येशूले मन्दिरमा सिकाउँदै गर्नुहुँदा उहाँले जवाफ दिनुभयो र भन्नुभयो, “शास्त्रीहरूले ख्रीष्टलाई कसरी दाऊदका पुत्र भन्छन्?
36 由于大卫曾被圣灵感召，他便声称，主对我主说：‘你坐在我的右边，等我把你的仇敌放在你的脚下。’
दाऊद आफैँले पवित्र आत्माद्वारा यसो भने, ‘परमप्रभुले मेरा प्रभुलाई भन्नुभयो, मेरो दाहिने हातमा बस, जबसम्म मैले तिम्रा शत्रुहरूलाई तिम्रो खुट्टामुनि ल्याउँदिनँ ।’
37 由于大卫让别人称其为主，他又怎么会是大卫的子孙呢？”民众对耶稣的这番话感到非常满意。
दाऊद आफैँले उहाँलाई ‘प्रभु’ भन्छन् भने मसीह कसरी दाऊदका पुत्र हुन सक्छन् त?” ठुलो भिडले उहाँको कुरा खुसीसाथ सुन्यो ।
38 耶稣继续教导大家，说：“你们要提防那些宗教老师，他们喜欢穿长袍走来走去，喜欢人们在集市中向他们问安，
येशूले उहाँको शिक्षामा भन्नुभयो, “शास्त्रीहरूदेखि होसियार बस, जसले लामो वस्त्र लगाएर हिँड्न र बजारमा अभिवादन गरेको,
39 喜欢在会堂中位于高位，喜欢成为筵席上的首座。
अनि सभाघरमा भोजमा प्रमुख आसनहरू र भोजहरूमा प्रमुख स्थानहरू रुचाउँछन् ।
40 他们欺骗寡妇的财产，进行冗长的祷告伪装自己。这些人在审判中必受更重的刑罚。”
तिनीहरूले विधवाहरूको घर खान्छन् र मानिसहरूले देखून् भनी लामो प्रार्थना गर्छन् । यी मानिसहरूले अझ ठुलो दण्ड पाउनेछन् ।”
41 耶稣坐在捐款箱面前，看着人们将钱币交上来。很多富人都交上来大量的钱财，
त्यसपछि येशू मन्दिर परिसरको भेटी चढाउने बाकसको सामुन्ने बस्नुभयो । मानिसहरूले भेटी हालिरहँदा उहाँले हेरिरहनुभएको थियो । धेरै धनी मानिसले ठुलो रकम हाले ।
42 然后一个穷寡妇走来，投入两枚小钱。
त्यसपछि त्यहाँ एक जना गरिब विधवा आइन् र दुई सिक्का हालिन् ।
43 耶稣把门徒叫过来，对他们说：“告诉你们实话，这穷寡妇投入国库的，远比其他人投的还多。
उहाँले आफ्ना चेलाहरूलाई बोलाउनुभयो र तिनीहरूलाई भन्नुभयो, “साँच्चै, म तिमीहरूलाई भन्दछु, यी गरिब विधवाले भेटीको बाकसमा भेटी दिनेहरूमध्ये सबैभन्दा धेरै हालेकी छन् ।
44 因为其他人都是拿出自己一部分财富，她却把自己赖以生存的钱都交上去了。”
किनभने सबैले आ-आफ्ना प्रशस्तताबाट दिए । तर यी विधवाले आफ्नो गरिबीबाट तिनी जिउनुपर्ने सबै पैसा हालिन् ।”
