约翰福音 6
1 在这之后，耶稣离开这里，去往加利利海（又名提比里亚海）的另外一边。
Hazimana inzi zintu, Jesu chayenda kuyimwi imbali ye wate lya Galileya, hape livali kusupiwa I wate lya Tiberiya.
2 由于目睹了他治愈病患的神迹，一大群人跟随他而行。
Vungi vwe chichava chivali kumwi chilire kakuli vava voni imakazo zavali kupanga kwavo vavali kulwala.
3 耶稣走到山上，与门徒们坐在那里。
Jesu cha yenda kwirundu mi uko abake kali hasi ni varutwana vakwe.
4 此刻即将迎来犹太人的逾越节。
(Hanu mukiti we Paseka, Mukiti wa Majunda, uvali kwina hafuhi.)
5 耶稣环顾四周，看到大群人向他走来。于是他问腓力：“我们该到哪里买饼分给这些人？”
Linu Jesu halola mwi wulu ni kuvona vantu vangi niva keza kwakwe, cha wambira Filipi, “Tuwola kuwula kuhi vuronto ili kuli ava vantu va wole kulya?”
6 耶稣这样说只是想看看腓力的反应，其实他早知道该怎样做。
(Kono Jesu a vawambi ichi kulika Filipi, kakuli iye mwine ivali kwizi icho chavali kuswanera kupanga.)
7 腓力回答：“就算花二百银币买饼，也不够给每人分一小块。”
Filipi cha mwi tava, “Miyanda yovere yamashereñi ovuroto kasa a wole kuwulira zumwi ni zumwi wavo nangati kakwa kanini.”
8 有个门徒是西门（彼得）的弟弟安得烈，他对耶稣说：
Zumwi wa valutwana vakwe, Adiriyasi, mukulwe wa Simoni Pita, chata kwa Jesu,
9 “这里有个男孩，带着五块大麦饼和几条鱼。但这么多人，要怎么分才好呢？”
“Kwina muhwire wo muswisu hanu wina zikwa zeminwe ye yanza zo Vuroto ni nswi zo vere, kono chinzi ichi mukati ketu?”
10 耶稣说：“让大家坐下吧。”这里的地上长着很多草，众人全部坐下，其中大约有五千名男子。
Jesu chati, “Mwikalike vantu hansi.”( Hanu kuvena lyani liñgi mwe china chivaka, ) Cwale vakwame chive kala hansi, valikana lule na lule lwe minwe yeyanza ku mpalo.
11 耶稣拿起饼，感谢上帝后开始分给席地而坐的人群，然后以同样的方式分鱼，让所有人都获得了足够的食物。
Linu Jesu chahinda vuloto mi hamana kuha vuitumero, cha tambika kwavo vavali kwi kere, mi kuswana nikwi inswi, chovungi sina muvavali kusakira.
12 大家吃饱了之后，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得浪费。”
Linu vantu havave kuti, cha wamba kuva lutwana vakwe, “Mukunganye vu fwafwali ni twa ngamoka twa shala, iri kuli kanji kuwaniki chi zova.”
13 门徒们开始收拾，五个大麦饼剩下的残渣，装满了十二个篮子。
Chale chiva tu kunganya ni kwizuza zitanda ze kumi ni tovere tufwafwali tuva zwi ha vuronto bwina palo ye minwe ye yanza ye; tu fwafwali tuva shali kwavo vavali.
14 众人看见耶稣显化的神迹，就说：“这的确就是将要来到世上的先知。”
Linu, vantu hava vona ichi chisupo chava pangi, chiva wamba, “Uzu chovu niti muporofita yo swanera kukeza mwi nkanda.”
15 耶稣意识到群众想要推举他为王，于是便离开众人，独自退回山中。
Chale Jesu ha lemuha kuti chivavali kusaka kukeza ni kumukwata che nkani kuti vamupange mulena, cha zwengera yenke kuma Lundu.
16 夜晚降临，他的门徒们下山到了海边，
Hachiyiza kuva chitengu, va lutwana vakwe chiva shetumukera kwi wate.
17 然后上了船准备渡海去往迦百农。天色已黑，但耶稣并未来到他们身边。
Chive chira muchikepe, mi vavali kuluta i wate kuya kwa Capenaume. Chikuvali kusiha cheyi nako, mi Jesu kena aveni kuka vola kale kuvali.
18 忽然海上刮起狂风，巨浪翻滚。
Imi i huho likolete livali kuhunga, mi iwate chili vali kutangite kulwa.
19 门徒们摇桨前行了大概六公里，看到耶稣在海面上行走，朝着船的方向走来。这情景让他们十分害怕。
Hachi va zuhite chiuvaka chilikana makumi overe ni minwe ye yaza lyoke kamba makumi o tatwe muvule, chiva vona Jesu nakaya vuyenda he wulu lya wate ni kezite kumbali ni chikepe, mi vavali kutiyite.
20 耶稣对他们说：“别怕！是我。”
Kono chati kuvali, “Njeme! Kanji mutiyi.”
21 他们立刻高兴起来，把他接上船，众人立刻抵达目的地的海滩。
Linu vavali kukusaka kumu longa muchi sepe, mi yahaho chisepe chicha kasika he rizo havavali kukaya.
22 第二天，站在海另一边的人群看到只有一只小船停在那里，意识到耶稣并没有和门徒一同上船，门徒离开的时候，耶稣并未同行。
Izuva lichilira, chinavungi chivali kuzimene kwishirya lye wate chiva vona kuti kena kuvena chimwi chikepe mbwita fera china choke, ni kuti Jesu kena ave chili mwateni ni varutwana vakwe kono kuti varutwana vakwe chivavali kuyendete vovona.
23 但就在主之前为众人分饼的地方，附近停着几只从提比里亚来的船。
Niha kuva vulyo, kuvena amwi mato avali kukazwa kwa Tiberiasi hafuhi ni chivaka aho hava liri vuroto uvo Simwine hava litumeri.
24 民众现在知道耶稣和门徒都不在那里，于是就上船去迦百农找耶稣。
Linu china vungi hachi lemuha kuti nangati Jesu kamba varutwana vakwe kena vavali kusikwina, cwale avo vene chiva chira mumato ni kuyenda kwa Capenaume kuka ngana Jesu.
25 他们在对岸找到了耶稣，就问他：“拉比，你什么时候到这里来的？”
Hachiva manite kumuwana kweyina imwi imbali ye wate, chiva cho kwali, “Rabbi, wakeza liri kunu?”
26 耶稣回答：“告诉你实话，你们找我，不是因为看见了神迹，而是因为你们吃到了足够的饼。
Jesu chave tava, ni kucho, “cho vuniti, niti, muni ngana, isiñi kuti muvavoni imakazo, kono ivaka lyokuti muvali vuroto vumwi bwe nkonko mi muve kuti.
Kanji muverekeri zilyo inzo zisinyeha, kono muverekere zilyo zikala inako kutwala kuvahalo vusa mani uvo Mwana o Muntu bwasa mihe, kwe Ireeza Isi ava viki iswayo hali.” (aiōnios g166)
28 众人问他：“那我们该做什么才算是遵从上帝旨意呢？”
Cwale chivati kwali, “Chizi chi tuswanera ku panga, iri kuli tuwole kupanga misevezi ye Ireeza?”
29 耶稣回答：“上帝想让你们做的，就是相信他派来之人。”
Jesu che tava ni kuta kuvali, “Uwu njo musevezi we Ireeza: kuti mu zumine ku yenke unzo yavaka tumi.”
30 众人又问：“为了让我们信你，你要为我们显化什么神迹呢？你能做什么？
Chwale chiva ta kwali, “Chechihi chisupo cwale choso pange, iri kuli tuvone ni kuku zumina? Chinzi choto pange?
31 我们的祖先在荒野中吃过吗哪，正如经上所记：‘他把来自天堂的食物赐给他们。’”
Veshetu vavali maana mwi halaupa, sina hakuñoletwe,'Avavahi inkonko izwa kwi wuulu kulya.”
32 耶稣回答道：“告诉你们实话，带给你们天堂食物之人并非摩西，而是我父，是他把真正的天堂食物赐给你们。
Linu Jesu chave tava, “Chovu niti, niti, kena ivali Mushe yava mihi inkonko kuzwa mwi wuulu, kono ivali Tayo yo miha inkonko ye niti izwa kwi wulu.
33 因为上帝的食物就是来自那天堂、为世人赋予生命之人。”
Kakuti inkonko ye Ireeza je china chi zwa kwiwulu ni kukeza hansi ni kwiza kuha vuhalo kwi nkanda.”
34 众人说：“主啊，求你始终赐给我们这样的食物。”
Cwale chiva wamba kwali, “Nfumwetu, utuhe iyi inkonko inako yonse.”
35 耶稣说：“我就是生命的食物，到我这里来就不会再感到饥饿。信我之人，永远不会口渴。
Jesu cha wamba kuvali, “Jeme ni nkonko yo vuhalo; uzo yo keza kwangu kasane ka fwe inzala, mi uzo yo zumina mwangu kesane kafwe inyota.
36 但就像我之前所说，你们虽然见了我，但还仍然不信我。
Kono ni vami wambiri chovu niti muvani voni, mi kamu zumini.
37 天父赐给我之人必会走向我，我决不拒绝任何一人。
Yense uzo Tayo waniha mwa keze kwangu, mi yense yo keza kwangu chovuniti kaseni muzindire hanze.
38 因为我从天国而降，并非来达成自己之愿，而是遵循派我前来之人的旨意。
Kakuti niva kezi hansi kukazwa kwi wulu, isiñi kwiza kupanga itato yangu, kono chasaka iye uzo yavaka ni tumi.
39 他赐予我的人，我一个也不丢失，在末日要将他们复活。这就是他的旨意。
Imi iyi nji tanto yakwe uzo yava kanitumi, kuti kanji ni zoverwa nangati yenke kwavo vonse vavanihi, kono kaniva vunse mwizuva lyama mani mani.
Kakuli iyi nje tanto ya Tayo, kuti yense yo vona Mwana ni kuzumina mwali mwave ni vuhalo vusa mani mi kanimu vunse mwi zuva lya ma mani-mani. (aiōnios g166)
41 因为耶稣说“我就是来自天堂的食物”，犹太人对此深感不满，于是议论纷纷。
Cwale majunda chivatanga kukumbola kuamana naye kakuti avati, “Njeme ni nkonko iyo yaka zwa kwi wulu.”
42 他们说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？我们认识他父母。现在他怎么能说‘我来自天堂’呢？”
Chiva wamba, “Uzu kanjiyena Jesu mwana wa Josefa, uzo insi ni nyina tuve zi? Kwiza vule hape hanu kuti awambe, 'Nakazwa kwi wulu '?”
43 耶稣说：“不必再议论了。
Jesu che tava ni kuvata, “Musiye kukumbola mukati kenu.
44 如果不是派我前来的天父吸引了众人，根本不会有人能到我这里，我会在末日之时鼓舞他们。
Kakwina zumwi yo wola kukeza kwangu mbwita Tayo yava kanitumi hamu chuza, mi kani muvunse mwi zuva lyama mani-mani.
45 先知书上记着：‘众人都必受上帝的教导。’聆听天父、遵其教诲的人，必会到我这里来。
Ku ñoletwe muma porofita, 'Yense karutiwe nji Ireeza. 'Yense yava zuwi ni kulituta kwa Tayo ukeza kwangu.
46 从未有任何人见过天父，只有来自上帝的那个人才见过。
Kena kuti vonse vava voni Tayo, mbwita fera iye yokazwa kwe Ireeza- ava voni Tayo.
Chovu niti, niti, iye yo zumina wina vahalo vusa mani. (aiōnios g166)
48 我就是生命的食物，
Jeme ni nkonko yo vuhalo.
49 你们的祖先在旷野吃过吗哪，但仍然会死去。
Veshenu vavali maana mwi halaupa, mi vava mani kufwa.
50 但这是从天上而降的食物，吃下它就不会死。
Iyi nje nkonko ikeza hansi kukazwa kwi wulu, iri kuli muntu awole kulya yimwi kuili ni kusa fwa.
Jeme ni nkonko i hala iyo ikazwa kwi wulu. Haiva zumwi ulya kuili iyi nkonko, mwa hale kuya kuire. Inkonko iyo yete nihe inyama wangu kuvu halo vwe kanda.” (aiōn g165)
52 随后犹太人开始进行激烈的争论。他们不解的是：“这个人怎会把他的肉身给我们吃？”
Majunda chiva venga mukati kavo vene niku tanga kukanana, nivati, Kuwoleka vule kuti uzu mukwame atuhe inyama wakwe kuti tulye?'
53 耶稣告诉他们：“说实话，除非吃人子的肉、喝人子的血，否则就无法获得真正的生命。
Cwale Jesu cha wamba kuvali, “Chovu niti, niti, kwanda yo kuti mulye inyama o Mwana o Muntu ni kunwa malaha akwe, kete muve ni vuhalo mwenu.
Yense yolya inyama wangu ni kunwa malaha angu wina vuhalo vusa mani, mi kani muvuse mwizuvalya mamanikizo. (aiōnios g166)
55 因为我的肉是真正的食物，我的血是真正的饮品。
Kakuti inyama yangu chilyo che niti, mi malaha angu chinwiwa che niti.
56 只有食我肉、饮我血之人，我才能与他们彼此同在。
Iye yo lya inyama wangu ni kunwa malaha angu ushala mwangu, ni me mwali.
57 正如赐予生命的天父派我前来，我也因天父而活，食我肉身者即可因我而活。
Sina Tayo yo hala havaka ni tumi, mi sina hani hala ivaka lya Tayo, cwale iye yonilya, mwahale naye ivaka lyangu.
Iyi nje nkonko ina yakeza hansi kukazwa kwi wulu, isiñi uvu veshenu vavali ni kufwa. Iye yo lya iyi nkonko mwahale kuya kuire.” (aiōn g165)
59 这番话，就是耶稣在迦百农会堂中对众人的教导。
Kono Jesu avali kuwamba inzi zintu mwi sinangonge na kwete kuruta mwa Capenaume.
60 他的很多门徒听完这番话后说：“这番话难以接受！谁会真正遵循它？”
Cwale vungi vwava rutwana vakwe vava zuwi izi chiva ti, “Iyi ituto ikavo ahulu; jeni yo wola kuitambula?”
61 耶稣看到门徒对这番话的不解，于是便问：“这话让你们感觉受到冒犯吗？
Jesu, kakuli avali kwizi mwali kuti varutwana vakwe vavali kukumbola heyi dava, chati kuvali, “Kana ichi chimi nyeza?
62 如果你们能目睹人子升入他原本所在的地方，又怎样呢？
Cwale mukuve vule aho hasane kamuvone Mwana o Mutu nakambama kuta uko kwavali kwina sapilio?
63 是灵魂赋予人生命，绝非肉体。我对你们所说的就是灵，是生命！
Luhuho luha vuhalo; inyama kakwina chi ivozekeza. Mazwi awo ani vawambi kwenu nga luhuho, mi go vuhalo.
64 但你们中却有人不信。”（耶稣从最开始就知道谁不信他，谁会背叛他）。
Imi kwina vamwi kwenu avo vasa zumini.”Kakuti Jesu avali kwinzi kuzwa kuma tangiro kuti mbani avo vate ni vakangwe kuzumina mi njeni uzo yate na muveteke.
65 耶稣补充道：“所以我要说的是，是他让这成为可能，否则没有人能到我这里来。”
Cha wamba, “I vaka lyezi kuti na miwamba kwenu kuti kakwina zumwi yo wola kukeza kwangu mbwita haiva wa zumininwa kwa Tayo.”
66 此后，他的门徒中有许多人都放弃了，不再追随于他。
Kevaka lyezi, vungi bwa varutwana chiva vola kumusiya mi kena vavazwiri havusu ni kumwi chilira.
67 于是耶稣对十二门徒说：“你们呢？你们也想离去吗？”
Linu Jesu cha wamba kuvana ikumi ni tovere, “Inwe nanwe kamusaki kuyenda nanwe, musaka?”
Simoni Pitorosi chamwi tava, “Simwine, njikwani kwete tuyende? Wina manzwi ovuhalo vusa mani, (aiōnios g166)
69 我们相信你，我们确信你就是上帝的圣者。”
mi tuva zumini ni kwiza kwiziva kuti jewe yo Chena yenke we Ireeza.”
70 耶稣说：“我不是选出你们十二个人吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
Jesu cha wamba kuvali, “Kena kuti ni vamiketi, vena ikumi ni minwe yovere, imi zumwi kwenu ji diavulusi?”
71 （耶稣所指为加略人西门的儿子犹大。虽然他是十二门徒之一，但后来背叛了耶稣。）
Hanu avali kuwamba kuama ni Judasi mwana wa Simoni Isikariyoti, kakuti ivali iye, omumwina kuvena ikumi ni tovere, kakuti ivali njiyena, uzo yatane veteke Jesu.
