1 Siangpahrang 10

1 BAWIPA e min dawk Solomon e kamthang hah Sheba ram e siangpahrangnu ni a thai toteh, lawk karunaw pacei hane hoi tanouk hanelah a tho.

ملکهٔ سبا وقتی شنید که خداوند به سلیمان حکمت خاصی داده است، تصمیم گرفت به دیدار او برود و با طرح مسائل دشوار او را آزمایش کند.

2 Hmuitui a phunkuep hoi sui moikapap, talung phu kaawmnaw ka phawt e kalauknaw hoi a tho. Jerusalem kho dawk Solomon siangpahrang koe a pha toteh, a lung dawk kaawm e hah koung a pâpho.

پس با سواران بسیار و کاروانی از شتر با بار طلا همراه با جواهرات و ادویه به شهر اورشلیم آمد و مسائل خود را با سلیمان در میان گذاشت.

3 Lawk a pacei e pueng Solomon ni a dei thai hoeh e, a phi thai hoeh e, a thai panuek hoeh e buet touh hai awm hoeh.

سلیمان به تمام سؤالات او جواب داد. پاسخ هیچ مسئله‌ای برای سلیمان مشکل نبود.

4 Sheba siagpahrangnu ni Solomon siangpahrang e lungangnae pueng thoseh, im a sak e thoseh,

وقتی ملکهٔ سبا حکمت سلیمان را دید و کاخ زیبا، خوراک شاهانه، تشریفات درباریان و مقامات، خدمت منظم خدمتکاران و ساقیان، و قربانیهایی که در خانهٔ خداوند تقدیم می‌شد، همه را از نظر گذراند مات و مبهوت ماند!

5 a caboi dawk ca hane rawcanaw, thaw katawknaw e oang thoseh, a kamthoup awh e thoseh, manang kapoenaw hoi BAWIPA im dawk a poe e hmaisawi thuengnae naw thoseh a hmu toteh, kângairu lahoi sut ao.

6 Napui ni siangpahrang koevah, na lungangnae kamthang ka ram koehoi ka thai e heh atang bokheiyah.

پس به سلیمان گفت: «حال باور می‌کنم که هر چه در مملکتم دربارهٔ حکمت تو و کارهای بزرگت شنیده‌ام، همه راست بوده است.

7 Hateiteh, kama ka tho toteh, ka mit ni a hmue hoehnahlan teh hote lawk hah ka yuem hoeh. Atuteh, ka thai tangcoung e a tangawn boehai na dei pouh hoeh. Nange lungangnae hoi na hnopai teh ka thai e hlak puk a tapuet.

باور نمی‌کردم تا اینکه آمدم و با چشمان خود دیدم، حتی نصفش را هم برایم تعریف نکرده بودند. حکمت و ثروت تو خیلی بیشتر از آن است که تصورش را می‌کردم.

8 Na hmalah pou kaawm awh niteh, lungangnae ka thai e na taminaw hoi na sannaw teh a yawhawi awh.

خوشا به حال این قوم و خوشا به حال این درباریان که همیشه سخنان حکیمانهٔ تو را می‌شنوند!

9 Nange lathueng a lunghawi awh teh, BAWIPA Cathut, Isarel bawitungkhung dawk katahungsakkung teh pholennae lah awm seh. Bangkongtetpawiteh, BAWIPA ni Isarel a lungpataw yungyoe. Hatdawkvah, yuemkamcu hoi kalan lah lawkceng hanelah siangpahrang lah na rawi awh e doeh telah atipouh.

خداوند، خدای تو را ستایش می‌کنم که تو را برگزیده تا بر تخت سلطنت اسرائیل بنشینی. خداوند چقدر این قوم بزرگ را دوست دارد که تو را به پادشاهی ایشان گمارده تا به عدل و انصاف بر آنان سلطنت کنی!»

10 Siangpahrang koe sui talen 120 hoi hmuitui moikapap hoi talung phu kaawmnaw hah a poe. Sheba siangpahrangnu ni siangpahrang Solomon a poe e patet e hmuitui bout tâcawt hoeh toe.

سپس ملکهٔ سبا به سلیمان هدایای فراوان داد. این هدایا عبارت بودند از: چهار تن طلا، مقدار زیادی ادویه و سنگهای گرانبها. تا به حال کسی این همه ادویه به سلیمان هدیه نکرده بود.

11 Khiram long hoi Ophir kho lahoi sui ka phawt e ni hai Ophir kho hoi Almuk thing moikapap hoi talung aphu kaawm hah a phu awh.

(کشتی‌های حیرام پادشاه از اوفیر برای سلیمان طلا و نیز مقدار زیادی چوب صندل و سنگهای گرانبها آوردند.

12 Siangpahrang ni Almuk thing hah BAWIPA e im hoi siangpahrang im tungdum nahane hoi la kasaknaw hane ratoung, vovit sak nahane totouh a hno. Hot patetlae Almuk thing teh bout thokhai awh hoeh toe. Sahnin totouh kamphawng hoeh.

سلیمان پادشاه از این چوبهای صندل، ستونهای خانهٔ خداوند و کاخ سلطنتی خود را بر پا ساخت و برای دستهٔ نوازندگان خود از این چوبها عود و بربط درست کرد. تا به آن روز چوبهایی بدان خوبی به اسرائیل وارد نشده بود و بعد از آن نیز هیچگاه وارد نشده است.)

13 Siangpahrang Solomon ni lungthonae lahoi a poe e hloilah Solomon ni Sheba siangpahrangnu teh a ngai e hoi a hei e pueng a poe. Hottelah hoi ama hoi a sannaw hoi amae ram koelah a ban.

سلیمان پادشاه علاوه بر آنچه که ملکهٔ سبا از او خواسته بود، از سخاوتمندی شاهانه خویش نیز هدایایی به او بخشید. سپس ملکه و همراهانش به سرزمین خود بازگشتند.

14 Solomon koe kum touh dawk e sui ka kâen e a khing talen 666 touh a pha.

سلیمان پادشاه علاوه بر دریافت مالیات و سود بازرگانی و باج و خراج از پادشاهان عرب و حاکمان سرزمین خود، هر سال بیست و سه تن طلا نیز نصیبش می‌شد.

15 Hetheh hno kayawtnaw, leng kamawngnaw, Arabia siangpahrangnaw ukkung bawinaw koehoi e a poe e hai ao rah.

16 Solomon ni kalen e saiphei 200 touh dei e sui hoi a sak nah, buet touh hanelah sui shekel 600 touh a hno.

سلیمان از این طلا دویست سپر بزرگ، هر کدام به وزن چهار کیلو

17 Dei e sui saiphei 300 touh hai a sak. Saiphei buet touh dawk sui mina kathum touh, hotnaw hah siangpahrang ni Lebanon ratu thung e thing hoi a sak e im dawk a hruek.

و سیصد سپر کوچک هر یک به وزن دو کیلو ساخت. پادشاه این سپرها را در تالار بزرگ قصر خود که نامش «جنگل لبنان» بود، گذاشت.

18 Siangpahrang ni kasaino hoi bawitungkhung kalenpounge a sak teh, suitui hoi a pathoup.

او یک تخت سلطنتی بزرگ نیز از عاج با روکش طلای ناب ساخت.

19 Bawitungkhung dawk luennae lakhout 6 touh ao teh, a hnuklah a kâkalup. Bawitungkhung avangvanglah kut toungnae ao teh, kut toungnae teng vah sendek kahni touh a kangdue.

این تخت شش پله داشت و قسمت بالای پشتی تخت گرد بود. در دو طرف آن دو دسته بود که کنار هر دسته یک مجسمهٔ شیر قرار داشت.

20 Lakhout coung taruk touh e a van vah, avangvanglah sendek 12 touh a kangdue. Hot patetlae tungkhung teh apie ram dawk hai awm hoeh.

همچنین دوازده شیر در دو طرف این شش پله ایستاده بودند. این تخت در تمام دنیا بی‌نظیر بود.

21 Solomon ni a neinae manang pueng hoi Lebanon ratu thung e thing hoi sak e im dawk a hno e manang pueng teh, ngun manang nahoeh, suimanang seng doeh. Solomon se nah ngun hah banglahai noutna awh hoeh.

تمام جامهای سلیمان و ظروف «تالار جنگل لبنان» از طلای خالص بود. در میان آنها حتی یک ظرف از جنس نقره هم پیدا نمی‌شد، چون در زمان حکومت سلیمان طلا به حدی فراوان بود که دیگر نقره ارزشی نداشت!

22 Siangpahrang ni tui dawk hno a yonae long hoi Khiram siangpahrang e long hoi reirei a patoun. Kum thum touh dawk vai touh Tarshish e long teh bout a ban. Sui, ngun, kasaino, kalainaw, awtawnaw a phu awh.

کشتیهای تجاری سلیمان پادشاه با کمک کشتی‌های حیرام هر سه سال یکبار با بارهای طلا و نقره و عاج، میمون و طاووس وارد بنادر اسرائیل می‌شدند.

23 Siangpahrang Solomon ni talai van e siangpahrang pueng hah bawinae koe lahoi lungangnae koe lah koung a tapuet.

سلیمان از تمام پادشاهان دنیا ثروتمندتر و حکیمتر بود.

24 Solomon e a lungthin dawk Cathut ni a hruek pouh e lungangnae hah Talai tami pueng ni a thai awh hanelah Solomon koe ouk a tho awh.

تمام مردم دنیا مشتاق دیدن سلیمان بودند تا شاهد حکمتی باشند که خدا به او داده بود.

25 Lengkaleng ka tho e naw ni suimanang, ngunmanang, khohna, tarantuknae puengcang, hmuitui phunkuep, marang, la naw hah kum tangkuem a poe awh.

هر سال عده‌ای به دیدن او می‌آمدند و با خود هدایایی از طلا و نقره، لباس، ادویه، اسلحه، اسب و قاطر برایش می‌آوردند.

26 Solomon ni rangleng hoi marang kâcuinaw a pâkhueng teh, rangleng 1,400 touh hoi marangransanaw 12,000 touh a tawn. Hotnaw teh, rangleng a hrueknae khonaw hoi Jerusalem siangpahrang a onae koe ao sak awh.

سلیمان هزار و چهارصد ارابه و دوازده هزار اسب داشت که برخی را در اورشلیم و بقیه را در شهرهای دیگر نگه می‌داشت.

27 Siangpahrang ni Jerusalem kho dawk ngun hah talung patetlah thoseh, Sidar thingnaw hah a yawn dawk e thailahei kungnaw patetlah thoseh apap sak.

در روزگار سلیمان در اورشلیم نقره مثل ریگ بیابان فراوان بود و الوارهای گران قیمت سرو، مانند چوب معمولی مصرف می‌شد!

28 Solomon ni a tawn e marangnaw teh, Izip ram, Keveh kho lahoi a thokhai e naw doeh. Siangpahrang e hno kayawtnaw ni Keveh kho lahoi a thokhai awh teh tangka hoi a ran awh e doeh.

اسبهای سلیمان را از مصر و قیلیقیه می‌آوردند و تاجران سلیمان همه را یک جا به قیمتهای عمده می‌خریدند.

29 Izip ram lahoi leng buet touh hah ngun shekel 600 hoi thoseh, marang buet touh hah ngun shekel 150 hoi thoseh pou a yo awh. Hot patetlah Hit siangpahrang hoi Siria siangpahrangnaw koe Izip marang hoi lengnaw ouk a kâthungkhai.

یک ارابهٔ مصری به قیمت ششصد مثقال نقره و هر اسب به قیمت صد و پنجاه مثقال نقره فروخته می‌شد. آنها همچنین اسبهای اضافی را به پادشاهان حیتی و سوری می‌فروختند.