< Matthew 5 >

1 Nikhat hi mihonpi kikhom chu amu phat in, Yeshua chu moul chung a akaldoh in chule atou phat in aseijuite chu akimvel'a ahung kikhom un ahi.
इकट्ठा हो रही भीड़ को देख येशु पर्वत पर चले गए और जब वह बैठ गए तो उनके शिष्य उनके पास आए.
2 Chuin Ama apaodoh in amaho chu hiche thuhi ahil pan in, ajah uva asei tai.
येशु ने उन्हें शिक्षा देना प्रारंभ किया. उन्होंने कहा,
3 “Lhagaova vaichaho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amaho'a ahi.
“धन्य हैं वे, जो दीन आत्मा के हैं, क्योंकि स्वर्ग-राज्य उन्हीं का है.
4 Lhasetna neiho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lhamonga umdiu ahi.
धन्य हैं वे, जो शोक करते हैं. क्योंकि उन्हें शांति दी जाएगी.
5 Mi lungneng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon leiset chung pumpi alo diu ahi.
धन्य हैं वे, जो नम्र हैं क्योंकि पृथ्वी उन्हीं की होगी.
6 Thudih a din jeh a gilkel dangchah thoh ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon lung nachimna anei diu ahi.
धन्य हैं वे, जो धर्म के भूखे और प्यासे हैं, क्योंकि उन्हें तृप्‍त किया जाएगा.
7 Mi lungset them ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lungsetna chang diu ahi.
धन्य हैं वे, जो कृपालु हैं, क्योंकि उन पर कृपा की जाएगी.
8 Mi lungtheng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amahon Pathen amu diu ahi.
धन्य हैं वे, जिनके हृदय शुद्ध हैं, क्योंकि वे परमेश्वर को देखेंगे.
9 Mi sucham ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho Pathen chate kiti diu ahi.
धन्य हैं वे, जो शांति कराने वाले हैं, क्योंकि वे परमेश्वर की संतान कहलाएंगे.
10 Adih boljeh a hesohna chang ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amahoa ahi.
धन्य हैं वे, जो धर्म के कारण सताए गए हैं, क्योंकि स्वर्ग-राज्य उन्हीं का है.
11 Kanung jui nahi jeh uva mihon nahouset uva, nabol hesoh uva, jouva nabol'uva chule nang ho douna a thil phalou jouse aseiteng uleh Pathen phatthei boh chang ding nahi uve.
“धन्य हो तुम, जब लोग तुम्हारी निंदा करें और सताएं तथा तुम्हारे विषय में मेरे कारण सब प्रकार के बुरे विचार फैलाते हैं.
12 Nang ho kipah thanom'un chule hapan kipah uvin, ajeh chu van a nasan dingu kipaman alen e. Ajehchu amahon themgao masaho jong chu hitobanga hi anabol hesoh'u ahi.
हर्षोल्लास में आनंद मनाओ क्योंकि तुम्हारा प्रतिफल स्वर्ग में है. उन्होंने उन भविष्यद्वक्ताओं को भी इसी रीति से सताया था, जो तुमसे पहले आए हैं.
13 “Nangho leiset chi nahiuve. Hinlah chi chu a alna beitaleh ipin ki alsah kit tantem? Chule ima chan phachom tapon tin, pai mang le miho chotpha bep hiding ahi.
“तुम पृथ्वी के नमक हो, किंतु यदि नमक नमकीन न रहे तो उसके खारेपन को दोबारा कैसे लौटाया जा सकेगा? तब तो वह किसी भी उपयोग का नहीं सिवाय इसके कि उसे बाहर फेंक दिया जाए और लोग उसे रौंदते हुए निकल जाएं.
14 ‘Nang ho vannoi vah nahiuve, lhang vuma khopi kisel theilou tobang chu nahi uve.’
“तुम संसार के लिए ज्योति हो. पहाड़ी पर स्थित नगर को छिपाया नहीं जा सकता.
15 Koiman thaomei avah in chujouleh lo akhu khum jipoi. Hisang chun akhom chunga aki tung in, in sunga um jouse avah chun asalvah jin ahi.
कोई भी जलते हुए दीप को किसी बर्तन से ढांक कर नहीं रखता; उसे उसके निर्धारित स्थान पर रखा जाता है कि वह उस घर में उपस्थित लोगों को प्रकाश दे.
16 Hitobang chun navah uchu miho masang ah kilang hen, chuteng amahon na thilpha bol uchu mu uvin tin, van'a um na Pau chu avahchoi diu ahi.
लोगों के सामने अपना प्रकाश इस रीति से प्रकाशित होने दो कि वे तुम्हारे भले कामों को देख सकें तथा तुम्हारे पिता की, जो स्वर्ग में हैं, महिमा करें.
17 “Ipi jeh a hunga kahi nei hekhel hih un. Keima hi Mose Danbu ahilouleh themgao ho lekhajih subei dinga hung kahipoi. Asumang dinga hunga hijo louva, asubulhit a hung kahijoi.
“अपने मन से यह विचार निकाल दो कि मेरे आने का उद्देश्य व्यवस्था और भविष्यद्वक्ताओं के लेखों को व्यर्थ साबित करना है—उन्हें पूरा करना ही मेरा उद्देश्य है.
18 Tahbeh a kaseipeh nahi uve, Van le leiset aman masanga Pathen Dan thu chu aguilhun sohkei masang sea, ajem neopen le ajem sipah geiya jong mang lou ding ahi.
मैं तुम पर एक सच प्रकट कर रहा हूं: जब तक आकाश और पृथ्वी अस्तित्व में हैं, पवित्र शास्त्र का एक भी बिंदु या मात्रा गुम न होगी, जब तक सब कुछ नष्ट न हो जाए.
19 Nang man thupeh aneopen na nahsah moa chule midang jong hitia chu nahil'a ahileh, Van gama chu aneopen nahi ding ahi. Hinlah koi hijongleh Pathen Dan thu juiya chule hiche ho chu ahil'a ahileh Van gama alen kiti ding ahi.
इसलिये जो कोई इनमें से छोटी सी छोटी आज्ञा को तोड़ता तथा अन्यों को यही करने की शिक्षा देता है, स्वर्ग-राज्य में सबसे छोटा घोषित किया जाएगा. इसके विपरीत, जो कोई इन आदेशों का पालन करता और इनकी शिक्षा देता है, स्वर्ग-राज्य में विशिष्ट घोषित किया जाएगा.
20 Hinlah kahil chah nahiuve. Nangho na chonphat nau chu Dan thuhil ho le Pharisee ho sanga aphat joh louva ahileh Van gam'a chu nalut louhel diu ahi.
मैं तुम्हें इस सच्चाई से भी परिचित करा दूं: यदि परमेश्वर के प्रति तुम्हारी धार्मिकता शास्त्रियों और फ़रीसियों की धार्मिकता से बढ़कर न हो तो तुम किसी भी रीति से स्वर्ग-राज्य में प्रवेश न कर सकोगे.
21 “Nanghon ipu ipateu jah a, ‘Tolthat hih in, koi hijong leh mithat chu thupi tanna dinga kicha jinga um ding ahi’ tia ana kiseipeh chu naja tauve.
“यह तो तुम सुन ही चुके हो कि पूर्वजों को यह आज्ञा दी गई थी, ‘हत्या मत करो और जो कोई हत्या करता है, वह न्यायालय के प्रति उत्तरदायी होगा’;
22 Hinlah keiman nangho jah a kaseipeh nahi uve, koi hijongleh khat chunga lunghanga chu athu kitan ding ahi. Nangman koiham khat chu mingol pannabei natileh thutanna mun'a kipuilut ding kicha'a um ding nahi. Nangman mi na gaosap'a ahileh Damun meidil'a kicha a um ding nahi. (Geenna g1067)
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि हर एक, जो अपने भाई-बहन से गुस्सा करता है, वह न्यायालय के सामने दोषी होगा और जो कोई अपने भाई से कहे, ‘अरे निकम्मे!’ वह सर्वोच्च न्यायालय के प्रति अपराध का दोषी होगा तथा वह, जो कहे, ‘अरे मूर्ख!’ वह तो नरक की आग के योग्य दोषी होगा. (Geenna g1067)
23 Hijeh chun nangman hou in a maicham thilto ding nachoiya, mi koiham khat in nangma kilung doupina nanei na geldoh a ahileh,
“इसलिये, यदि तुम वेदी पर अपनी भेंट चढ़ाने जा रहे हो और वहां तुम्हें यह याद आए कि तुम्हारे भाई के मन में तुम्हारे प्रति विरोध है,
24 Maicham mun'a na thilto ding chu dalhan, gachen chuche mi chuto gakicham lhon in, chuteng leh hung in chule Pathen maicham'a kilhaina thilto chu napeh ding ahi.
अपनी भेंट वेदी के पास ही छोड़ दो और जाकर सबसे पहले अपने भाई से मेल-मिलाप करो और तब लौटकर अपनी भेंट चढ़ाओ.
25 Na kidoupi chutoh thutanna mun'a dinga na kilhon pina lampia chun, agan na theiyin kihou champi jeng in. Achuti louleh themmo na chanpa chun thutan vaihompa khut a napedoh intin, ama chun amopo khat khut a peson intin, chule songkul a na khumpai ding ahi.
“न्यायालय जाते हुए मार्ग में ही अपने दुश्मन से मित्रता का संबंध फिर से बना लो कि तुम्हारा दुश्मन तुम्हें न्यायाधीश के हाथ में न सौंपे और न्यायाधीश अधिकारी के और अधिकारी तुम्हें बंदीगृह में डाल दें.
26 Hiti chu hita henlang hileh, nangman achaina pen sum nasah chai masang sea chu itinama jongleh chua kona chu nalha ong thol kit lou ding ahitai.
मैं तुम्हें इस सच से परिचित कराना चाहता हूं कि जब तक तुम एक-एक पैसा लौटा न दो बंदीगृह से छूट न पाओगे.
27 “Thupeh a thu ana kiseisa, ‘Nangman jonbol hih in’ kiti hi nana ja tauve.
“यह तो तुम सुन ही चुके हो कि यह कहा गया था: ‘व्यभिचार मत करो.’
28 Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, koi hileh numei khat jon lunga ve achu amanu chutoh alunga jong ahitai.
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि हर एक, जो किसी स्त्री को कामुक दृष्टि से मात्र देख लेता है, वह अपने मन में उसके साथ व्यभिचार कर चुका.
29 Hijeh chun namit chu mitpha hikhat tou jongleh hichun na kipal lhuhsah a ahileh, kaldoh in lang paimang jeng in, nangma ding in natibah khat namansah chu na tahsa pumpi damun a akilelut sang in aphajoi. (Geenna g1067)
यदि तुम्हारी दायीं आंख तुम्हारे लड़खड़ाने का कारण बनती है तो उसे निकाल फेंको. तुम्हारे सारे शरीर को नर्क में झोंक दिया जाए इससे तो उत्तम यह है कि तुम्हारे शरीर का एक ही अंग नाश हो. (Geenna g1067)
30 Chule nakhut jetlam in na chonset sah a ahileh sat lhan lang paimang jeng in. Ajeh chu nangma dinga na tahsa pumpi damun a akilelut sang in, natibah khat aman chu apha joi. (Geenna g1067)
यदि तुम्हारा दायां हाथ तुम्हें विनाश के गड्ढे में गिराने के लिए उत्तरदायी है तो उसे काटकर फेंक दो. तुम्हारे सारे शरीर को नरक में झोंक दिया जाए इससे तो उत्तम यह है कि तुम्हारे शरीर का एक ही अंग नाश हो. (Geenna g1067)
31 “Danbua thu kisun, ‘Pasal in ajinu ada ding leh amanu chu dana lekha apeh a ahetsah leh ahithei jenge’ tia kisei chu naja tauve.
“यह कहा गया था: ‘कोई भी, जो अपनी पत्नी से तलाक चाहे, वह उसे अलग होने का प्रमाण-पत्र दे.’
32 Hinlah keiman kasei ahi, mikhat in aji chu pasal dang toh alup khom jeh tilouva thu dang jeh'a ada ahileh, amanu chu ajonsah ahitai: chule koi hi jongleh akidasa numei ki chenpia chu mi jong ahi.
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि हर एक, जो वैवाहिक व्यभिचार के अलावा किसी अन्य कारण से अपनी पत्नी से तलाक लेता है, वह अपनी पत्नी को व्यभिचार की ओर ढकेलता है और जो कोई उस त्यागी हुई से विवाह करता है, व्यभिचार करता है.
33 “Chule malai mite ki seipehsa thu nana jahsau chu, ‘Nangman nakihahsel na chu sukeh hih in, nangman Pakaiya naki hahselna nabulhit tei ding ahi’ kiti ahi.
“तुम्हें मालूम होगा कि पूर्वजों से कहा गया था: ‘झूठी शपथ मत लो परंतु प्रभु से की गई शपथ को पूरा करो.’
34 Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, imachan ki hahsel hih beh un! Van pan in ki hahsel hih un, ajeh chu van chu Pathen laltouna ahi.
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि शपथ ही न लो; न तो स्वर्ग की, क्योंकि वह परमेश्वर का सिंहासन है,
35 Chule leiset pan in ki hahsel hih un, ajeh chu leiset hi akengto ngapna ahi. Chule Jerusalem pan in ki hahsel hih un, ajeh chu Jerusalem hi Leng loupi khopi ahi.
न पृथ्वी की, क्योंकि वह उनके चरणों की चौकी है, न येरूशलेम की, क्योंकि वह राजाधिराज का नगर है
36 Ka luchung pan beh a kaki hahsel ding hitante ti hih in. Ajeh chu nangman na samjang khat cha jong nakan sah thei lou chule na vom sah thei poi.
और न ही अपने सिर की, क्योंकि तुम एक भी बाल न तो काला करने में समर्थ हो और न ही सफ़ेद करने में;
37 Hinlah naki houlim nau chu ‘Henge, ka nom e ahilouleh ka nompoi’ tia sei chu hi jeng hen. Hi cheng kalval chu agi loupa a kon ahi.
परंतु तुम्हारी बातो में ‘हां’ का मतलब हां और ‘न’ का न हो—जो कुछ इनके अतिरिक्त है, वह उस दुष्ट द्वारा प्रेरित है.
38 “Dan thun gim bolna chu atotoh hi ding: Mit khat khel'a mi khat, chule ha khat khel'a ha khat hi ding ahi kiti chu naja tauve.
“तुम्हें यह तो मालूम है कि यह कहा गया था: ‘आंख के लिए आंख तथा दांत के लिए दांत.’
39 Hinlah kaseipeh nahi uve, mi gilou lethuh hih un! Koiham khat in na ngeiphe jetlam abeh'a ahileh, na ngeiphe alang khat jong dopeh in.
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि बुरे व्यक्ति का सामना ही न करो. इसके विपरीत, जो कोई तुम्हारे दायें गाल पर थप्पड़ मारे, दूसरा गाल भी उसकी ओर कर दो.
40 Chule koi hileh nahehse aum a chule na sangkhol ah alah mang a ahileh na ponchol jong chu pehtha jeng tan.
यदि कोई तुम्हें न्यायालय में घसीटकर तुम्हारा कुर्ता लेना चाहे तो उसे अपनी चादर भी दे दो.
41 Chule sepai khat in athilpo dia nacham louva, mile khat napui leh mile ni chan gathah peh in.
जो कोई तुम्हें एक किलोमीटर चलने के लिए मजबूर करे उसके साथ दो किलोमीटर चले जाओ.
42 Na henga thum ho chu pen, chule nangma koma bat a thum chu kihei mangsan go hih in.
उसे, जो तुमसे कुछ मांगे, दे दो और जो तुमसे उधार लेना चाहे, उससे अपना मुख न छिपाओ.
43 “Danbu in, ‘Naheng nakom ngailun’ chule namelma chu hot bol in, tia asei chu naja tauve.
“तुम्हें यह तो मालूम है कि यह कहा गया था: ‘अपने पड़ोसी से प्रेम करो और अपने शत्रु से घृणा.’
44 Hinlah keiman kasei ahi, na melma teu chu ngailu uvin, na gaosap teu chu phatthei boh un, na hotbol teu ding in thilpha bol un, chule nahsah mo tah a nabol teu le na gimbol teu ding in taovun.
किंतु मेरा तुमसे कहना है कि अपने शत्रुओं से प्रेम करो और अपने सतानेवालों के लिए प्रार्थना;
45 Hitia na bol uchu nangho van'a um na Pau chate tahbeh nahiu kihetna ahi. Ajeh chu Aman migilou le mipha chunga nisa vah apen, chule mi dih le mi dihlou chunga jong go ajuhsah in ahi.
कि तुम अपने स्वर्गीय पिता की संतान हो जाओ, क्योंकि वे बुरे और भले दोनों पर ही सूर्योदय करते हैं. इसी प्रकार वे धर्मी तथा अधर्मी, दोनों पर ही वर्षा होने देते हैं.
46 Nang hon nangailu teu bou na ngailut uva ahileh, hichea chu ipi kipa man nasan diu um ding ham? Kaidong hon jong hitobang chu abolu ahi.
यदि तुम प्रेम मात्र उन्हीं से करते हो, जो तुमसे प्रेम करते हैं तो तुम किस प्रतिफल के अधिकारी हो? क्या चुंगी लेनेवाले भी यही नहीं करते?
47 Nang ho nagol teu dinga bou na phat uva ahileh, midang to ipi naki kheh nau um em? Hitobang chu milim houhon jong abolu ahi.
यदि तुम मात्र अपने बंधुओं का ही नमस्कार करते हो तो तुम अन्यों से अतिरिक्त ऐसा कौन सा सराहनीय काम कर रहे हो? क्या गैर-यहूदी भी ऐसा ही नहीं करते?
48 Hijeh chun van a um na Pau chamkim ahi bang in, nangho jong chamkim un” ati.
इसलिये ज़रूरी है कि तुम सिद्ध बनो, जैसे तुम्हारे स्वर्गीय पिता सिद्ध हैं.

< Matthew 5 >