Luke 8
1 Chujou vin Yeshua anaivellah kho ho vilding in akipandoh in, Pathen Lenggam chungchang Kipana Thupha seiphong leh hillhang le akop in ahi. Aseijui somleni ho jong akipuiyin,
Baada ya haya Yesu alikwenda, akawa anazunguka katika miji na vijiji akihubiri habari njema za Ufalme wa Mungu. Wale wanafunzi wake kumi na wawili walikuwa pamoja naye,
2 lhagaoboh vop'a kon le anatna kisudam numei phabep khat jong ahiuve. Amaho lah a chun Mary Magdelene, thilha sagi anodoh peh nu;
pia baadhi ya wanawake waliokuwa wametolewa pepo wachafu na kuponywa magonjwa. Miongoni mwao alikuwepo Maria Magdalene, aliyetolewa pepo wachafu saba;
3 Joanna, Chuza jinu, Herod sumkolveina vesuipa; Susanna; chule adang mi tamtah Yeshua le aseijui te anei agouva panpi na hintoh doh jing ho jong ahiuve.
Yoana mkewe Kuza, msimamizi wa nyumba ya watu wa nyumbani mwa Herode; Susana; na wengine wengi waliokuwa wakimhudumia kwa mali zao.
4 Nikhat Yeshuan thusim khat thulem'in mihonpi tamtah, kho chom chom'a kon hung kisutoa athusei ngaidinga hung ho komah hitin aseiye:
Umati mkubwa wa watu ulipokuwa ukija kwa Yesu kutoka kila mji, akawaambia mfano huu:
5 “Loubol mi khat amuchi tu dingin achedoh tai. Aloulai dungah athe len ahileh, muchi abang chu lamsih'a achun, chuva chun chotphan aumin, chule vachaten anedoh tauve.
“Mpanzi alitoka kwenda kupanda mbegu zake. Alipokuwa akitawanya mbegu, nyingine zilianguka kando ya njia; zikakanyagwa, nao ndege wa angani wakazila.
6 Muchi adang songlah'a achui. Ahung khang doh'in, ahin akehdoh chu agoplha loiyin asunou ding alhomjeh in athidoh tai.
Mbegu nyingine zilianguka penye miamba, nazo zilipoota, hiyo mimea ikakauka kwa kukosa unyevu.
7 Muchi adang chu linglah'a achun, ahung kehdoh in chule ling chun adeplih jitai.
Nazo mbegu nyingine zilianguka kwenye miiba, nayo ile miiba ikakua pamoja nazo, na kuisonga hiyo mimea.
8 Muchi adang khat kit chu leipha laiyah achui. Hiche muchi chu akhang in, ga ahin son anakitu sangin ajat jakhat in agan ahi” ati. Hiche aseijouvin ahung pengjah jengin, “Koihileh angai na ding nakhang nei chan in angaiya ahetchet ding ahi,” ati.
Mbegu nyingine zilianguka kwenye udongo mzuri. Zikaota na kuzaa mara mia moja zaidi ya mbegu alizopanda.” Baada ya kusema haya, Yesu akapaza sauti, akasema, “Mwenye masikio ya kusikia, na asikie.”
9 Aseijui hon hiche thulem hi ipi kisei na ham adongun ahi.
Wanafunzi wake wakamuuliza maana ya mfano huo.
10 Aman adonbut in, “Nanghon Pathen Lenggam thuguh nahet thei nadiuva phalpehna chang nahiuve. Amavang midangho hilna a thulem kaman hi Pathen Lekhabua kisun guilhun nadinga ahi: Ahin vet teng uleh, amu tahtah lou diu ahi. Ajah teng uleh, ahetthei lou diu ahi.”
Naye akasema, “Ninyi mmepewa kufahamu siri za Ufalme wa Mungu, lakini kwa wengine nazungumza kwa mifano, ili, “‘ingawa wanatazama, wasione; ingawa wanasikiliza, wasielewe.’
11 “Hiche hi thulem kisei avetsahna chu ahi: Muchi chu Pathen thu ahi.
“Maana ya mfano huu ni hii: Mbegu ni neno la Mungu.
12 Lamsih a chu muchin avetsah chu, thu kisei ja'a ahivanga agiloupa hunga atahsan thei nalou ding le asochat lou na dinga alungsunga kon alahmang peh miho aseina ahi.
Zile zilizoanguka kando ya njia ni wale ambao husikia neno, naye ibilisi anakuja na kuliondoa neno kutoka mioyoni mwao, ili wasije wakaamini na kuokoka.
13 Muchi songlah'a chu hon avetsah chu, thu kisei ja'a chule kipah tah'a kisanta, ahivanga jung akhothuh loujeh uva phat chomkhat kah'a bou tahsan, lhepna atoteng uleh lhuji ho aseina ahi.
Zile mbegu zilizoanguka kwenye mwamba ni wale ambao hulipokea neno kwa furaha wanapolisikia, lakini hawana mizizi. Wanaamini kwa muda mfupi, lakini wakati wa kujaribiwa huiacha imani.
14 Muchi linglah'a chu hon avetsah chu, athu ja'a ahivanga athujah chu leiset gimna haosatna chule nopsahna hon atomchah a khangdoh thei talou ho aseina ahi. Hijeh chun apilhing thei tapouvin ahi.
Zile mbegu zilizoanguka kwenye miiba ni mfano wa wale wanaosikia, lakini wanapoendelea husongwa na masumbufu ya maisha haya, utajiri na anasa, nao hawakui.
15 Chule muchi leipha laiya chu chun milungtheng, lungthim pha, Pathen thu ja'a nung ho, chule lungneng tah'a ga tamtah sodoh ho aseina ahi. Meivah Lheng Akikhu Den Ngaipoi”
Lakini zile mbegu zilizoanguka kwenye udongo mzuri ni mfano wa wale ambao hulisikia neno la Mungu na kulishika kwa moyo mnyofu wa utiifu, nao kwa kuvumilia kwingi huzaa matunda.
16 “Koiman meivah avah in chule lheng'in akhun ahiloule jalkhun noiyah asel ngaipoi. Meivah chu atunna ah akitungin, chuva chun avah chu insunga lut jousen amuthei bouve.
“Hakuna mtu awashaye taa na kuificha ndani ya gudulia au kuiweka mvunguni mwa kitanda. Badala yake, huiweka juu ya kinara, ili wale waingiao ndani waone mwanga.
17 Ijeh inem itile akiselguh jouse lhangphonga hung kipodoh ding, chule akiphongdoh lou jouse meivah noiya kipodoh ding mijouse kihetsah ding ahi.”
Kwa maana hakuna jambo lolote lililofichika ambalo halitafichuliwa, wala lolote lililositirika ambalo halitajulikana na kuwekwa wazi.
18 “Hijeh chun iti najah uvem chingtheiyun. Kathuhil ngai jouse, hetthem theina kipeh be ding. Amavang thungai louho chu, ahetsa dan'a agel hou jeng jong amahoa kona kilamang ding ahi.” ati. Yeshua Le A-Insung Mite
Kwa hiyo, kuweni waangalifu mnavyosikia. Kwa maana yeyote aliye na kitu atapewa zaidi. Lakini yule asiye na kitu, hata kile anachodhani anacho atanyangʼanywa.”
19 Chuin Yeshua anu le asopiho amatoh kimudin ahung un, ahin mihonpi jeh chun ama kom nailut theilouvin aum tauve.
Wakati mmoja mama yake Yesu na ndugu zake walikuja kumwona, lakini hawakuweza kumfikia kwa sababu ya msongamano wa watu.
20 Koiham khat'in Yeshua aseipeh in, “Nanu le nasopiho polangah aumuve, chule nakimutopi nom uve,” atipeh tai.
Mtu mmoja akamwambia, “Mama yako na ndugu zako wako nje wanataka kukuona.”
21 Yeshuan adonbut'in, “Kanu le kasopi ho chu koi hileh Pathen thu ja'a athua nungho chu ahiuve” ati.
Yesu akamjibu, “Mama yangu na ndugu zangu ni wale wote wanaolisikia neno la Mungu na kulifanya.”
22 Nikhat Yeshuan aseijuite jah'a aseiyin, “Dil gal langkhat ah galkaiyu hite” ati. Hijeh chun kong sungah alut'un akipatdoh tauve.
Siku moja Yesu alipanda ndani ya mashua pamoja na wanafunzi wake, akawaambia, “Tuvukeni twende mpaka ngʼambo ya ziwa.” Nao wakaondoka.
23 Konga akitol laiyun, Yeshua chomkhat kichol din a-imu'e. Ahin sotloulaiyin, huipi hattah tuipi chungah chun anungsuh'e. Kong chu tui adim tan, amaho setoh teiding dinmun'ah achutauve.
Hivyo walipokuwa wakienda, akalala usingizi. Dhoruba kali ikatokea mle ziwani, hata mashua ikawa inajaa maji, nao walikuwa katika hatari kubwa.
24 Aseijuite acheuvin agakaithou un, “Pipu, Pipu, alhalut ding ihitauve!” tin apengjah jeng tauve. Yeshua athodoh phat in, huipi le tui kinonglai chu aphohthip tai. Chuin apettah in huipi athip'in imajouse anomsel tai.
Wanafunzi wake wakamwendea na kumwamsha, wakisema, “Bwana, Bwana, tunaangamia!” Yeye akaamka, akaukemea ule upepo na yale mawimbi; dhoruba ikakoma, nako kukawa shwari.
25 Chuin amaho chu adongin, “Natahsan'u hoiba ham?” ati. Amaho akihoulhi chilchel'un, “Thupeh anei teng huipi le tuikinong jengin jong athu angaiye!” akitiuve.
Akawauliza wanafunzi wake, “Imani yenu iko wapi?” Kwa woga na mshangao wakaulizana, “Huyu ni nani, ambaye anaamuru hata upepo na maji, navyo vikamtii?”
26 Hichun amaho Galilee a pat in dil gallang, Gerasene gamkai ahunglhung tauve.
Basi wakafika katika nchi ya Wagerasi, ambayo iko upande wa pili wa ziwa kutoka Galilaya.
27 Yeshua konga kona apotdoh leh, mikhat thilhavop khat ahungin ahung kimupin ahi. Phat sottah amapa chu in beiya chule sagoh keova khopi pam lhanmol lah'a cheng ji ahi.
Yesu aliposhuka kutoka mashua na kukanyaga ufuoni, alikutana na mtu mmoja wa mji ule aliyekuwa amepagawa na pepo mchafu, naye kwa muda mrefu alikuwa havai nguo wala kuishi nyumbani, bali aliishi makaburini.
28 Yeshua amu mu chun apeng'in chule amasanga alhu jengin ahi. Chuin ahung peng in, “Ipi jeh a kakoma hung kikumlut nahim, Yeshua, Chungnung pen Pathen Chapa? Lungsettah in, katao ahi, nei gimbol hih in,” ati.
Alipomwona Yesu, alipiga kelele, akajitupa chini mbele yake na kusema kwa sauti kuu, “Una nini nami, Yesu, Mwana wa Mungu Aliye Juu Sana? Nakuomba, usinitese!”
29 Ijeh inem itile Yeshuan hiche lhagaoboh chu amapa a kona ahungdoh nadinga ana thupehsa ahitai. Hiche lhagao boh hin mipa hi athunun ji ahi. Akimattup'a thihkhaova akibultuh jeng jong leh, aman imalouva atumtan jia gammang lah adelji, apumpia thilha thaneina noiya um ahitai.
Wakati huo Yesu alikuwa amemwamuru yule pepo mchafu amtoke huyo mtu. Mara nyingi huyo pepo mchafu alimpagaa, na hata alipofungwa kwa minyororo mikono na miguu na kuwekwa chini ya ulinzi, alikata hiyo minyororo na kupelekwa na huyo pepo mchafu kwenda nyikani.
30 Yeshuan adongin, “Namin ipi ham?” ati. “Janel” tin ahin donbut'e, ajehchu hiche mipa chu thilha tampin abop ahi.
Yesu akamuuliza, “Jina lako ni nani?” Akamjibu, “Legioni,” kwa kuwa alikuwa ameingiwa na pepo wachafu wengi mno.
Wale pepo wachafu wakamsihi sana asiwaamuru kwenda katika Shimo. (Abyssos g12)
32 Hiche mun'a chu voh hon tampi mollanga lha ahiuvin, chule thilhaho chun hiche vohchaho sunga alut nadiu joh in athum'un ahi. Hijeh chun Yeshuan phalna apen,
Palikuwa na kundi kubwa la nguruwe hapo likilisha kando ya kilima. Wale pepo wachafu wakamsihi Yesu awaruhusu wawaingie hao nguruwe, naye akawaruhusu.
33 chuin thilhaho chu mipa a konin ahung potdoh'un vohchaho sungah alut uvin, chule vohcha honpi chu molchung akensuh'a pat chun alhaisuh un dillen a chun alhai lhauvin alhum lut gam tauve.
Wale pepo wachafu walipomtoka yule mtu, wakawaingia wale nguruwe, nalo kundi lote likateremkia gengeni kwa kasi, likatumbukia ziwani na kuzama.
34 Achinghon thilsoh chu amuphat un, anai vel'a khoho le akimvel thinglhang gam ho ah alhai lut un thusoh chu athejal le tauve.
Wale watu waliokuwa wakichunga lile kundi la nguruwe walipoona yaliyotukia, wakakimbia, wakaeneza habari hizi mjini na mashambani.
35 Thilsoh umchan veding in mipiho ahung lhaidoh uve. Mihonpi chomloukah in Yeshua hengah ahung kikhom un, chule hiche mipa thilhaho a kona kilha ongpa chu amuuvin ahi. Amapa chu Yeshua kengbul'ah atouvin, von akivon'in, chule alimgeh tan, chule amaho chu abonun akicha tauvin ahi.
Nao watu wakatoka kwenda kujionea wenyewe yaliyotukia. Walipofika hapo alipokuwa Yesu, wakamkuta yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu amekaa karibu na Yesu, akiwa amevaa nguo na mwenye akili timamu! Wakaogopa.
36 Chuin thilsoh umchan muho chun adangho jah'a thilha voppa chu iti suhdam'a umham ti aseipeh un ahi.
Wale walioyaona mambo hayo wakawaeleza watu wengine jinsi yule mtu aliyekuwa amepagawa na pepo wachafu alivyoponywa.
37 Chuin Gerasene gamkaiya mipiho jousen Yeshua hengah agam'u adalhah'a achemang nadin angeh tauve, ajehchu kichatna nasatah huinun chun alodim u ahitai. Hijeh chun Yeshua jong kong sungah alelut in adalhatai, dil gal langkhat le galkai kit dingin.
Ndipo watu wote wa nchi ile ya Wagerasi wakamwomba Yesu aondoke kwao, kwa sababu walikuwa wamejawa na hofu. Basi akaingia katika mashua, akaondoka zake.
38 Mipa thilha kinodoh peh pa chun amatoh lhonkhom din athum'in, ahin Yeshuan inlang joh a asol'in, hitin aseipeh e,
Yule mtu aliyetokwa na pepo wachafu akamsihi Yesu afuatane naye, lakini Yesu akamuaga, akamwambia:
39 “Ahipoi, na insungmite kom joh'a chen lang, chule Pathen in nadinga nabolpeh jouse hi gaseipeh tan,” ati. Hijeh chun amapa chu khopi dung lah'a achen, Yeshuan thil loupi abolpeh ho aseiphong len ahi.
“Rudi nyumbani ukawaeleze mambo makuu Mungu aliyokutendea.” Kwa hiyo yule mtu akaenda, akatangaza katika mji wote mambo makuu ambayo Yesu alimtendea.
40 Dil gallang a chun mihonpin Yeshua ana lem'un ahi, ajeh chu amahon ananga jingu ahi.
Basi Yesu aliporudi, umati mkubwa wa watu ukampokea kwa furaha, kwani walikuwa wakimngojea.
41 Chuin Jairus kiti akikhopnau in'a lamkai khat, ahungin Yeshua kengbul'a abohkhup in a'ina akilhonpi din ahung tem'e.
Kisha mtu mmoja, jina lake Yairo, aliyekuwa kiongozi wa sinagogi, akaja na kuanguka miguuni mwa Yesu, akimwomba afike nyumbani kwake,
42 Achanu changkhat seh, kum somleni bep chu, thiah ahi. Yeshua amapa chutoh alhon khom'in ahileh amachu mihonpi chun atom chahkheh jengin ahi.
kwa kuwa binti yake wa pekee, mwenye umri wa miaka kumi na miwili, alikuwa anakufa. Yesu alipokuwa akienda, umati wa watu ukamsonga sana.
43 Mihonpi lah'a chun numei khat kum somleni jen thilong'a damlou aumin, amanun damna akimu jou lou ahi.
Katika umati huo palikuwa na mwanamke mmoja aliyekuwa na tatizo la kutokwa damu kwa muda wa miaka kumi na miwili. Tena alikuwa amegharimia yote aliyokuwa nayo kwa ajili ya matibabu, wala hakuna yeyote aliyeweza kumponya.
44 Yeshua nung lang'a pat ahungin, amanun Yeshua ponmang athamtai. Apettah chun athilon atang hel tai.
Huyo mwanamke akaja kwa nyuma ya Yesu na kugusa upindo wa vazi lake. Mara kutokwa damu kwake kukakoma.
45 “Koiham ei tongkha?” tin Yeshuan ahin dongtai. Mijousen ahilounau aseiyun chuin Peter in, “Pipu, mihonpi hin nasuhkhah ahi,” ati.
Yesu akauliza, “Ni nani aliyenigusa?” Watu wote walipokana, Petro akasema, “Bwana, huu umati wa watu unakusonga na kukusukuma kila upande.”
46 Ahivangin Yeshuan aseiyin, “Koiham khat in thamkhah ding lungput neimonga eitham ahi, ijeh inem itile keiya kona suhdamna thaneina apot kahei,” ati.
Lakini Yesu akasema, “Kuna mtu aliyenigusa, kwa maana nimetambua kuwa nguvu zimenitoka.”
47 Numei nu chun ki-immang thei kahitapoi ti ahet phat in, kithing pumin akengbul'ah adilsutan ahi. Mihonpi chun ipi jeh a atohkhah ham chule adampai jeng thu ahilchet hochu ajauvin ahi.
Yule mwanamke alipofahamu ya kuwa hawezi kuendelea kujificha, alikuja akitetemeka, akaanguka miguuni mwa Yesu. Akaeleza mbele ya watu wote kwa nini alimgusa na jinsi alivyoponywa mara.
48 “Chanu” tin amanu jah'a chun, “Natahsan in nadamsah ahitai, lungmongin chetan” ati.
Basi Yesu akamwambia, “Binti, imani yako imekuponya. Nenda kwa amani.”
49 Amanu koma thu aseijing laiyin, kikhopna in'a lamkai pa, Jairus, in'a kon thupole khat ahung vailhungin ahi. Aman amapa jah'a aseipeh in, “Nachanu athitai. Tua houhil nasuhboi chu phachomlou ding ahitai,” ati.
Yesu alipokuwa bado anasema, akaja mtumishi kutoka nyumbani kwa Yairo, yule kiongozi wa sinagogi, kumwambia, “Binti yako amekwisha kufa. Usiendelee kumsumbua Mwalimu.”
50 Ahin Yeshuan thilsoh ajah chun, Jairus jah'a hitin aseiye, “Kicha hih'in, tahsan poupouvin, amanu suhdam'a umding ahi,” atipeh e.
Yesu aliposikia jambo hili, akamwambia Yairo, “Usiogope. Amini tu, naye binti yako atapona.”
51 Amaho in ahunglhun phat'un, Yeshuan Peter, John, le James, chule numei chapangnu nulepa tailou midang koima toh alut ding anompoi.
Walipofika nyumbani kwa Yairo, hakumruhusu mtu yeyote aingie ndani naye isipokuwa Petro, Yakobo na Yohana, pamoja na baba na mama wa yule binti.
52 In chu mi tamtah akap le amaovah dimset'a um ahi, ahin aman aseiyin, “Kap tahih un! Athi ahipoi, a-imu ahibouve,” atipeh'e.
Wakati ule ule watu wote walikuwa wakilia na kuomboleza kwa ajili ya huyo binti. Yesu akawaambia, “Acheni kulia. Huyu binti hajafa, ila amelala.”
53 Ahivangin mihonpi chun anuisat un, ajeh chu athitai tichu hoitah a ahet'u ahi.
Wao wakamcheka kwa dharau, wakijua kuwa amekwisha kufa.
54 Chuin Yeshuan akhut in atuh in chule aw sangtah in, “Chanu, thoudoh in!” tin aseitai.
Yesu akamshika yule binti mkono na kuita, “Binti, amka!”
55 Chuin hiche pet tah chun amanu hinna chu ahung kilen, kinloitah in ahung dingdoh e! Chuin Yeshuan nehding khattou apeh diuvin aseipeh tai.
Roho yake ikamrudia, naye akainuka mara moja. Akaamuru apewe kitu cha kula.
56 Anu le apa chu akipah val behseh jengin, ahin Yeshuan thilsoh chu koima koma seidoh lou din ahilchah e.
Wazazi wake wakastaajabu sana, lakini Yesu akawakataza wasimwambie mtu yeyote juu ya yale yaliyotukia.
