< Luke 11 >
1 Khatvei hi Yeshua munkhat ah taona mangin aume. Ahin chai chun, aseijuite lah'a khat akom'ah ahungin aseiye, “Pakai, taoje neihil'un John in aseijuite ahil bangin” ahung ti.
Na rĩrĩ, mũthenya ũmwe Jesũ aarĩ handũ akĩhooya. Rĩrĩa aarĩkirie kũhooya, mũrutwo ũmwe wake akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, tũrute kũhooya o ta ũrĩa Johana aarutire arutwo ake.”
2 Yeshuan aseiyin, hitia hi natao dingu ahi: “Hepa, namin chu thengtah in kikoi hen, nalenggam hung lhung loi hen
Nake Jesũ akĩmeera atĩrĩ, “Rĩrĩa mũkũhooya, ugagai atĩrĩ: “‘Ithe witũ (ũrĩ Igũrũ), rĩĩtwa rĩaku nĩrĩamũrwo, ũthamaki waku nĩũũke. (Ũrĩa wendete nĩwĩkagwo gũkũ thĩ, o ta ũrĩa gwĩkagwo kũu igũrũ.)
3 Niseh a kangaichat u anneh nei peuvin
Tũheage o mũthenya irio ciitũ cia gũtũigana.
4 Chule kachonset nau ngaidam in, Kachunguva chonse ho kangaidam bangun chule lhepna ah nei lhahlut sah hih'un” ati.
Na ũtũrekere mehia maitũ, o ta ũrĩa o na ithuĩ tũrekagĩra arĩa othe matwĩhagĩria. Na ndũgatũtware magerio-inĩ (no kũhonokia ũtũhonokagie ũũru-inĩ).’”
5 Chuin taoding dan ahilben, hiche thusim hi amangchai: “Tekah nan nangma jankhang kim in naloi nagol in khat'ah nachen, changlhah pheng thum palah ding nadei jal'in naga chetai” Nangman akom'ah naseiyin,
Agĩcooka akĩmeera atĩrĩ, “Mũndũ ũmwe wanyu angĩkorwo arĩ na mũrata nake athiĩ gwake ũtukũ gatagatĩ amwĩre atĩrĩ, ‘Mũrata wakwa, he mĩgate ĩtatũ,
6 “Kaloi khat tuchun eivil dingin ahung vailhungin, chule keiman ima nehsah ding kaneipoi, tin nathum tai.”
nĩgũkorwo ndĩ na mũrata wakwa wanjeerera, na ndirĩ na kĩndũ gĩa kũmũhe arĩe.’
7 Chuleh tekahnan, ama chun alupna dan sunga kon chun, “Nei houloh tahih in. Kot jong tujana dinga kikhah ahitai, ka insungmi te le keima jong jalkhun'a kabon chauva umah kahi tauve. Nakithopi thei ponge,” ahin ti.
“Nake mũndũ ũcio ũrĩ nyũmba thĩinĩ amũcookerie atĩrĩ, ‘Tiga gũũthĩĩnia. Nĩndĩkĩtie kũhinga mũrango na tũrĩ toro hamwe na ciana ciakwa. Ndingĩhota gũũkĩra ngũhe mĩgate.’
8 Hiche hi kaseipeh nahi–ihamtin ajol le agol ahijeh chun bolhih jongle, nangman kot sottah nasuh suh jenga ahileh, ama thoudoh intin nathil thum chan chu napeh ding ahi, jahcha lou hel'a napansot jeh'a chu, ati.
Ngũmwĩra atĩrĩ, o na angĩkorwo ndangĩũkĩra amũhe mĩgate ĩyo nĩ ũndũ wa ũrata-rĩ, no nĩ ũndũ wa ũrĩa amũringĩrĩirie-rĩ, mũndũ ũcio nĩegũũkĩra amũhe kĩrĩa gĩothe abatairio nĩkĩo.”
9 “Chule hijeh a chu kaseipeh nahiuve, thum jing jengun, chule nathum chu namu ding ahi.” Hol jingin chule namu ding ahi. Kot chu kiu jing in chutileh kot chu nakihonpeh ding ahi.
“Nĩ ũndũ ũcio ngũmwĩra atĩrĩ: Hooyai na nĩmũkũheo; mathaai na nĩmũkuona; ringaringai mũrango na nĩmũkũhingũrĩrwo.
10 Ajeh chu athum chan'in akisan in, ahol jousen amun. Chule kot kiu jouse akot kihonpeh ding ahi.
Nĩgũkorwo ũrĩa wothe ũhooyaga nĩaheagwo; na ũrĩa ũmaathaga nĩonaga; na ũrĩa ũringaringaga mũrango nĩahingũragĩrwo.
11 “Pate ho, nachateuvin nga athumleh, akhel'a gul napeh um?
“Nĩ mũciari ũrĩkũ thĩinĩ wanyu ũngĩĩtio thamaki nĩ mwana wake, nake amũhe nyoka?
12 Ahilouleh ahtui athum nauva aipi napeh uvam? Henge nape pouve!
Kana eetio itumbĩ amũhe kangʼaurũ?
13 Hijeh a chu nangho mi chonsen bon nacha teu thilpha pehje nahet uleh, van'a um napauvin Lhagao Theng iti napehda diu ham athum ho jouse dinga” ati.
Angĩkorwo inyuĩ, o na mũrĩ ooru, nĩmũũĩ kũhe ciana cianyu iheo njega-rĩ, Ithe wanyu ũrĩa ũrĩ Igũrũ githĩ ndarĩkĩragĩrĩria kũhe Roho Mũtheru kũrĩ arĩa mamũhooyaga!”
14 Nikhat Yeshuan mi apaotheilou khat a konin thilha anodoh peh in ahi, chule thilha chu apotdoh jou chun, mipa chu ahung paodoh pan tai. Mihonpi chun kidang asauvin,
Na rĩrĩ, Jesũ nĩaingataga ndaimono yume thĩinĩ wa mũndũ ũtaaragia. Rĩrĩa ndaimono ĩyo yoimire, mũndũ ũcio ũtaaragia akĩaria, nakĩo kĩrĩndĩ kĩa andũ gĩkĩgega.
15 ahin miphabep khat chun, “Athilha nodoh chu lungdon ding ahipoi. Aman athilbol theina khu Satan, thilhate lengpa'a kona amu ahi,” atiuve.
No amwe ao makiuga atĩrĩ, “Aingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli ũrĩa mũnene wa ndaimono.”
16 Adanghon, Yeshua patep nom nan, van'a kon melchihna kidang, athaneina photchetna a avetsah dingin angeh un ahi.
Nao andũ angĩ makĩmũgeria, makĩmũũria amaringĩre kĩama kiumĩte igũrũ.
17 Alunggel u ahetan, hijeh chun aman aseitai, “Itobang lenggam hileh khat le khat kidouna a kibung khen kiti chu amangthah ding ahi. Insungkhat jong kidouna a kibung khen chu lhulham ding ahi.
Jesũ nĩamenyire ũrĩa meciiragia, nake akĩmeera atĩrĩ: “Ũthamaki o wothe ũngĩgayũkana ũũkanĩrĩre guo mwene no ũharagane, nayo nyũmba ĩngĩgayũkana yũkanĩrĩre yo nyene no ĩgwe.
18 Nanghon keima Satan in eisuh thahat danin naseiyuve. Ahin Satan chu akikhentel'a ama le ama akidou le alenggam chu iti khantou tantem?
Angĩkorwo Shaitani nĩagayũkanĩte akeyũkĩrĩra we mwene-rĩ, ũthamaki wake ũngĩkĩĩhaanda atĩa? Ndoiga ũguo tondũ mũroiga atĩ niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli.
19 Chuleh kei chu Satan suhthahat kahi leh, nalah uva thilha nodoh ho la? Amahon jong thilha anodoh u ahi, hijeh a chu amahon nathusei jeh uva chu nahin dem diu ahi.
Ningĩ angĩkorwo niĩ nyingataga ndaimono na hinya wa Beelizebuli-rĩ, arũmĩrĩri anyu maingataga ndaimono na hinya wa ũ? Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, acio nĩo makaamũtuĩra ciira.
20 Amavang keiman Pathen thahatna jal'a thilha kanodoh ahileh, Pathen lenggam chu nalah uva hunglhung ahitai.
Na rĩrĩ, ingĩkorwo nyingataga ndaimono na hinya wa kĩara kĩa Ngai-rĩ, ũthamaki wa Ngai nĩũũkĩte kũrĩ inyuĩ.
21 Ajeh chu Satan banga mihat tah khat chu amanchah kimkeiya akivon a a'inpi akiventup teng leh anei agou ho bit ahi–
“Rĩrĩa mũndũ njamba oya indo ciake ciothe cia mbaara, arangĩre nyũmba yake mwene, indo ciake ciikaraga irĩ ngitĩre.
22 ama sanga thahatjo khat'in ahung bulhu a, athaneina alahmanga, agal manchah achom'a, chule anei agou apoh mang ho ahopcheh kah'a chu.
No rĩrĩ, mũndũ ũngĩ ũrĩ na hinya kũmũkĩra angĩmũtharĩkĩra amũtoorie, nĩamũtunyaga indo ciake cia mbaara iria ehokete, na akagaĩra andũ indo iria akoragwo atahĩte.
23 Koi hileh keimatoh pangkhom lou chu eidoudal ahi, chule eikhop khompi lou chu athecheh ahi.”
“Mũndũ ũrĩa ũtarĩ hamwe na niĩ, ũcio nĩ thũ yakwa, na ũrĩa ũtacookanagĩrĩria hamwe na niĩ, ũcio nĩ kũhurunja ahurunjaga.
24 Lhagao gilou khat in mihem khat adalhah teng leh, nelgam lah dungah achejin, kicholna ding mun aholjin ahi. Ahin khatcha amulou teng leh aseijin, “Kahungdoh na mipa koma kile tange,” ati.
“Na rĩrĩ, hĩndĩ ĩrĩa ngoma thũku yoima thĩinĩ wa mũndũ, ĩtuĩkanagĩria werũ-inĩ ĩgĩcaria ũhurũko na ĩkawaga. Hĩndĩ ĩyo ĩkoiga atĩrĩ, ‘Nĩngũcooka nyũmba ĩrĩa ndoimire.’
25 Hijeh chun akilen ahileh ana umnasa in chu akitheh thengsel'a chule kitup sel'a aumchu amun ahi.
Na yacooka ĩgakora nyũmba ĩyo ĩrĩ haate, ĩgathondekwo wega.
26 “Chuin hiche lhagao chun ama sanga giloujo lhagao sagi ma amun, chule amaho abon'un hiche mipa sunga chun alut un aching tauve. Chuin chuche mipa chu amasa'a sangin akhoh cheh jitai,” ati.
Hĩndĩ ĩyo ngoma ĩyo thũku ĩkagĩĩra ngoma ingĩ mũgwanja thũku makĩria mayo, igatoonya, igaikara kuo. Naguo mũikarĩre wa mũndũ ũcio ũgathũka gũkĩra wa mbere.”
27 Hitia thu asei lai chun, mihonpi lah'a kon chun numei khat in ahin kouvin, “Pathen in nanu phattheiboh hen–nahung kondoh na naobu, chule nahin chep noi jong,” ati.
Rĩrĩa Jesũ aaragia maũndũ maya-rĩ, mũndũ-wa-nja warĩ gatagatĩ-inĩ ga kĩrĩndĩ akĩanĩrĩra na mũgambo mũnene, akiuga atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ maitũguo ũrĩa wagũciarire na agĩkuongithia.”
28 Yeshuan adonbut in, “Ahin hiche sanga chu Pathen thu ja'a anatoh a podoh ho chu anunnom cheh ahiuve” ati.
Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Kũrathimwo nĩ arĩa maiguaga kiugo kĩa Ngai na magagĩathĩkĩra.”
29 Mihonpin Yeshua anehchin to laitah in, aman hitin aseiye, “Hiche khang gilou hin melchihna kidang kavetsah dingin asei sei jenguvin; ahin melchihna kapeh ding chu Jonah melchihna bouseh hiding ahi.
Na rĩrĩa kĩrĩndĩ kĩa andũ kĩongererekire-rĩ, Jesũ akiuga atĩrĩ, “Rũrũ nĩ rũciaro rwaganu. Rũũragia rũringĩrwo kĩama, no gũtirĩ kĩama rũkaringĩrwo tiga o kĩrĩa kĩaringĩirwo Jona.
30 Ama chunga thilsoh chengchu Pathen in Nineveh mite henga asol ahi ti melchihna ahi. Mihem Chapa chunga thilsoh jong hiche miho dinga Pathen sol ahi melchihna ahi.”
Nĩgũkorwo o ta ũrĩa Jona aarĩ kĩmenyithia kũrĩ andũ a Nineve, ũguo noguo Mũrũ wa Mũndũ egũkorwo arĩ kĩmenyithia kũrĩ rũciaro rũrũ.
31 “Sheba lengnun, thupi kitan nikho leh hiche khang mite douna'a dingdoh ding themmo achanding ahi, ijeh inem itile ama mun gamlatah a konin Solomon chihna thungai dingin ahunge. Tun Solomon sanga lenjo khat hikom'ah aume–ahin nanghon athu nangai pouve.
Mũtumia-mũthamaki ũrĩa wa mwena wa Gũthini nĩakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na andũ a rũciaro rũrũ arũtuĩre ciira, nĩgũkorwo oimire ituri cia thĩ oke athikĩrĩrie ũũgĩ wa Solomoni, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Solomoni arĩ haha.
32 Nineveh khomite jong thupi kitan nileh hiche khang mite douna'a dingdoh diu chule themmo achandiu ahi. Ijeh inem itile amahon Jonah thuseiya konin achonset nauva kon lungheina aneiyuve. Tun Jonah sanga lenjo khat hikom'ah aume–ahin, nanghon athu nangaipouve.”
Andũ a Nineve nĩmakarũgama hĩndĩ ya ciira hamwe na rũciaro rũrũ marũtuĩre ciira; nĩgũkorwo nĩmeririre maahunjĩirio nĩ Jona, na rĩu ũmwe mũnene gũkĩra Jona arĩ haha.
33 “Koiman meivah avah in chule aselmang in ahilouleh lo akhukhum ngaipoi. Chusang chun, meivah atunna ah akitung jin, chua kon chun insung lut jousen avah amuthei bou uve.”
“Gũtirĩ mũndũ ũgwatagia tawa agacooka akaũiga handũ ũtangĩoneka kana akaũiga rungu rwa irebe, no aũigaga handũ igũrũ nĩguo arĩa megũtoonya nyũmba mathererwo nĩ ũtheri.
34 “Namit chu natahsa dinga vah hinpedoh meivah ahi. Namit chu ahoi laisea, natichung pumpi chu vah dimset ahi. Ahin, aphatmo teng, natichung chu mithum in atom ahi.
Riitho rĩaku nĩrĩo tawa wa mwĩrĩ waku. Rĩrĩa maitho maku marĩ mega, mwĩrĩ waku wothe o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte ũtheri. No rĩrĩa matarĩ mega-rĩ, mwĩrĩ waku o naguo ũkoragwo ũiyũrĩte nduma.
35 Vah kaneiye tia nakigel chu muthim tahtah ahipoi ti kiphot chen in.
Hakĩrĩ ũguo-rĩ, menyerera ũtheri ũrĩa ũrĩ thĩinĩ waku ndũgatuĩke nduma.
36 Vah'a chu nadimset'a, aning akah a muthim behlou nahileh, na hinkho pumpi chu, meivah vahtah in asalvah banga vahset ding ahi.” ati
Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, mwĩrĩ waku wothe ũngĩiyũrwo nĩ ũtheri, na ndũrĩ handũ harĩ nduma, nĩũrĩtheragĩrwo nĩ ũtheri biũ, o ta ũrĩa ũtheri wa tawa ũkũmũrĩkagĩra.”
37 Yeshuan thu aseilaiyin, Pharisee holah'a khat'in a-in'a anne ding in atem'in ahi. Hijeh chun ama alut in dokhanga atouna mun alotai.
Hĩndĩ ĩrĩa Jesũ aarĩkirie kwaria, Mũfarisai ũmwe akĩmũnyiita ũgeni gwake makarĩanĩre; nĩ ũndũ ũcio agĩthiĩ, agĩikara metha-inĩ.
38 A an-vailhun pan, amasa'a Juda chondan a khutsil bollouva an nedia atoulhah jeng chu amun adatmo lheh jengin ahi.
No Mũfarisai ũcio ona ũguo akĩgega nĩ ũndũ Jesũ ndaambire gwĩthamba moko atanarĩa irio.
39 Chuin Pakai chun amapa jah'a, “Nangho Pharisee hohin khon le lheng apolam siltheng chingthei tah'in nabol'un, ahin asunglam vang anen–kiloset nale gitlouna a dimset nahiuve!
Nake Mwathani akĩmwĩra atĩrĩ, “Inyuĩ Afarisai mũthambagia gĩkombe na thaani mwena wa na igũrũ, no thĩinĩ wanyu mũiyũrĩtwo nĩ ũkoroku na waganu.
40 Vo mingol! Pathen in asung jong chule apolam jong asem gel hilou ham?
Inyuĩ irimũ ici! Githĩ ũrĩa wombire mwena wa na nja to we wombire mwena wa na thĩinĩ?
41 Hijeh chun asung lang jong mivaicha ho thilpeh peh'a konin kisutheng un, chutile apumpia nathen dingu ahitai.”
No rĩrĩ, heagai athĩĩni kĩrĩa kĩrĩ thĩinĩ wa thaani, na hĩndĩ ĩyo indo ciothe nĩigũtuĩka theru harĩ inyuĩ.”
42 “Itobang lunghem nan nangau hitam Pharisee ho! Ajeh chu nanghon som'a khat nahon sung uva anche aneopen geiyin natoh dimdem'un, hinlah adih'a thutan le Pathen ngailut nakhohsah pouve. Henge, somakhat napeh diu mong ahinai ahivangin athupijo thilho notthap hih'un.”
“Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mũrutagĩra Ngai gĩcunjĩ gĩa ikũmi gĩa terere, na togotia na nyeni cia mĩthemba yothe no mũkaaga kũrũmbũiya kĩhooto na wendani wa Ngai. Mwaagĩrĩirwo nĩ gwĩkaga maũndũ macio mũtegũtiganĩria macio mangĩ ma mbere.
43 “Itobang lunghem nan nangau hitam Pharisee ho! Ijeh inem itile nanghon kikhopna in dunga touna thupi hoa tou le kailhang mun lah'a navale nauva min chibai naboh ding nadeiyun ahi.
“Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ Afarisai-ĩ! Tondũ mwendaga gũikarĩra itĩ iria cia mbere thunagogi-inĩ na mũgeithagio mũrĩ ndũnyũ-inĩ.
44 Henge ipi lungkham nan nangau hitam! Ijeh inem itile nangho loulaiya lhankhuh kiselguh tobang nahiuve. Mihon lepthol kibol chu helouvin achungah lam ajot un ahi” ati.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, tondũ mũtariĩ ta mbĩrĩra itarĩ rũũri iria andũ mageragĩra igũrũ rĩacio matekũmenya.”
45 “Houhil” tin Hou danthu them khat in ahinkouvin, “Nathusei chun keiho jong eisujum uve,” ati.
Mũrutani ũmwe wa Watho akĩmũcookeria, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mũrutani, rĩrĩa ũkwaria maũndũ macio-rĩ, nĩũratũruma o na ithuĩ.”
46 “Henge,” tin Yeshuan aseiyin, “Itobang lunghem nan nangau hitam nangho hou danthu themho!” Ajeh chu nanghon pohjou lou ding houthua ngehna nasem uvin mipi na sugenthei uvin, hinlah nakhut jung khat jong apohgih'u ngaijang peh nadingin nalam khapouve.
Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “O na inyuĩ arutani a Watho kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mũkuuithagia andũ mĩrigo mĩritũ ĩrĩa matangĩhota gũkuua, na inyuĩ ene mũtingĩmĩhutia o na kaara kamwe mũmateithie.
47 Lungkham na itobangin nangau hitam! Napu napa teuvin malaiya anathau themgao ho lhan nasem uvin ahi.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ! Tondũ mwakagĩra anabii mbĩrĩra, o arĩa mooragirwo nĩ maithe manyu ma tene.
48 Ahin tahbeh in, napu napa teuvin anabolkhel u napom u vetsahna a ahetoh'a napan u ahitai. Amahon themgaoho anathat'un, chule nanghon amaho najopnau photchetnan alhan nasem uve!
Nĩ ũndũ ũcio mũgakĩruta ũira atĩ nĩmwĩtĩkanĩtie na ũrĩa maithe manyu meekire; atĩ nĩo mooragire anabii, na inyuĩ mũkamaakĩra mbĩrĩra.
49 Hiche hi Pathen in achihna a nangho chungchang anasei chu, Keiman themgao le solchah ahenguva kasol ding, ahivanga amahon abang athauva abang abolset diu ahi.
Tondũ wa ũguo ũũgĩ wa Ngai uugĩte atĩrĩ, ‘Nĩngamatũmĩra anabii na atũmwo, moorage amwe ao na manyariire arĩa angĩ.’
50 “Chutia chu hiche khang mite hi vannoi kiphudoh a pat Pathen themgao kithat ho jouse chunga mopo diu ahi.”
Nĩ ũndũ ũcio rũciaro rũrũ nĩrũgaciirithĩrio thakame ya anabii othe ĩrĩa yanaitwo kuuma o kĩambĩrĩria gĩa thĩ,
51 Abel kitha a pat a Zechariah, maicham le muntheng kikah a kithat pa geiya hiche khang mite kingoh ding ahi.
kuuma thakame ya Habili nginya thakame ya Zekaria ũrĩa woragĩirwo gatagatĩ-inĩ ga kĩgongona na handũ harĩa hatheru. Ĩĩ nĩguo, ngũmwĩra atĩrĩ, rũciaro rũrũ nĩrũkaherithĩrio thakame ĩyo.
52 “Itobang lunghem nan nangau hitam nangho hou danthu them ho! Ajeh chu mipi a kon'in hetna kot-heh mihoa konin naladoh un, nangho tah jong lenggam sungah nalut pouve, chule adang alut ding jong najada uve,” ati.
“Kaĩ mũrĩ na haaro inyuĩ arutani a watho-ĩ! Tondũ nĩmweheretie kĩhingũro kĩa ũmenyo. Inyuĩ ene mũtiigana gũtoonya, na arĩa marenda gũtoonya mũkamagiria.”
53 Yeshuan adalhah got toh kilhon in, hou danthu hilho Pharisee ho chun ahin galmimu cheh cheh un, chule thudoh tamtah doh a suh lunghang ding agouvin ahi.
Jesũ aarĩkia kuuma kũu, Afarisai na arutani a watho makĩambĩrĩria kũmũkararia marĩ na ũũru mũno na kũmũũgita na kũmũũria ciũria nĩguo aarie maũndũ maingĩ,
54 Amahon thangkol'a osah ding hehset nathei thuseidoh sah ding atiu ahi.
makĩgeria kũmũtega maigue kana nĩ harĩ ũndũ mũũrũ angĩaria.