Job 28

1 Mihem ten dangka kilaidohna aheuvin, chule iti kilhit theng ding ham ti aheuve.

مردم می‌دانند چگونه نقره را از معدن استخراج نمایند، طلا را تصفیه کنند،

2 Leisetna konna thih kilaidohna ding mun aheuvin, songpi a konna sum eng sontwi je aheuve.

آهن را از زمین بیرون آورند و مس را از سنگ جدا سازند.

3 Chule leiset a gambeh gamla pen pen jong akhol doh uvin, thih ahol nau muthim lah a khovah sah je aheuve.

آنها می‌دانند چطور معادن تاریک را روشن کنند و در جستجوی سنگهای معدن تا عمقهای تاریک زمین فرو روند.

4 Mihem ho chenna a kon gamla tah a leiset a kokhuh avut un, khaovin akumsuh uvin anung leh ama ah akivol leuve.

آنها در نقاطی دور دست، جایی که پای بشری بدان راه نیافته، در دل زمین نقب می‌زنند و از طنابها آویزان شده، به عمق معادن می‌روند.

5 Neh le chah hi leiset chunga kitu ahin, ahinlah anoi langa leiset hi meiya kihal jun ji ahi.

مردم می‌دانند چگونه از روی زمین غذا تهیه کنند، در حالی که در زیر پوستهٔ همین زمین، آتش نهفته است.

6 Hiche a songho lah a chu songval mantam tah um ahin, chuleh leivui lah a chu sana umah ahi.

آنها می‌دانند چگونه از سنگهای آن یاقوت و طلا به دست بیاورند.

7 Hiche gou hohi chunga leng hingne hon jong amu theilou, chule vacha neo mit in jong amutheilou ahi.

حتی پرندگان شکاری راه معادن را نمی‌دانند و چشم هیچ عقابی آن را نمی‌تواند ببیند؛

8 Hiche gou ho chunga hi gamsa ho jengin jong ajot khah louhel ahin, keipi bahkai jengin jong atin a akhoi khah louhel ahi.

پای شیر یا جانور درندهٔ دیگری به این معادن نرسیده است؛

9 Mihem in songgel song keh soje aheuvin chuleh mol lekhup je jong aheuve.

ولی مردم می‌دانند چطور سنگهای خارا را تکه‌تکه نموده، کوهها را از بیخ و بن برکنند،

10 Amahon songpi lah a kohom avut un chuleh song mantam manlu tah tah ho chu aladoh uve.

صخره‌ها را بشکافند و به سنگهای قیمتی دست یابند.

11 Valha chet chut a long luidung ating tan jiuvin chuleh akiselguh gou jouse khovah a ahin polut jiuve.

آنها حتی سرچشمهٔ رودها را کاوش می‌کنند و گنجهای مخفی از آن بیرون می‌آورند.

12 Ahinlah mihem ten chihna hi hoiya kimudoh ding ham ti ahet uvem? Thilhet khen theina hi hoiya amu thei diuvem?

مردم همهٔ اینها را می‌دانند، ولی نمی‌دانند فهم و حکمت را در کجا بیابند.

13 Hoiya kimu ham ti koima chan ahepoi, ijeh inem itile hichehi mihing gamsunga kimulou ahi.

حکمت در بین انسانها پیدا نمی‌شود و هیچ‌کس ارزش آن را نمی‌داند.

14 Hiche ah aumpoi tin twikhanglen in aseijin Twipi thuhtah in jong keikomma aumpoi ati.

اقیانوسها می‌گویند: «در اینجا حکمت نیست.» و دریاها جواب می‌دهند: «در اینجا هم نیست.»

15 Chihna chu sana a choh thei ahipon, dangka a choh thei jong ahipoi.

حکمت را با طلا و نقره نمی‌توان خرید،

16 Ophir am asana jouse sanga jong manlu jo ahin, manlu tah onyx leh songval sanga jong thupi jo nalai ahi.

و نه با طلای خالص و سنگهای قیمتی.

17 Chihna hi sana leh songval sanga mantam jo ahin, song mantam kijepna chung sana hoitah chonga jong choh thei hilou ahi.

حکمت از طلا و الماس بسیار گرانبهاتر است و آن را نمی‌توان با جواهرات خریداری کرد.

18 Chihna chohna dingin coral leh jesper songmantam teni jong hi phachom lou ahin, chihna man ding chu hiche song mantam sang sanga jong sangjo nalai ahi.

مرجان و بلور در برابر حکمت هیچ ارزشی ندارند. قیمت آن از لعل بسیار گرانتر است.

19 Ethopia gam'a song mantam Peridot tojong lhet thei hilou ahin, sana theng pen pen sanga jong manlu jo ahi.

نه می‌توان آن را با زبرجد مرغوب خرید و نه با طلای ناب.

20 Ahinlah mihem ten chihna hi hoiya konna kimuthei ding ham ti ahe thei diuvem? Thil hettheina hi hoiya amu diu ham?

پس حکمت را از کجا می‌توان به دست آورد؟ در کجا پیدا می‌شود؟

21 Mihem te mitmu a konin akisel tan chung leng vacha mit hat pen in jong amu doh joulou ahi.

زیرا از چشمان تمامی افراد بشر پنهان است. حتی از چشمان تیزبین پرندگان هوا نیز مخفی است؛

22 Manthah nale thinan asei lhonin keinin jong chihna hi hoiya kimu ding ham tithu kithang bou kaja lhone.

هلاکت و مرگ می‌گویند: «ما فقط شایعاتی در مورد مکان حکمت شنیده‌ایم.»

23 Pathen ama changseh in bou chihna lampi hoiya kimu ding ham ti ahet ahi.

فقط خدا می‌داند که حکمت را کجا می‌توان پیدا کرد؛

24 Ijeh inem itile aman leiset chung hi apumpia avet ji ahin, vannoija thil umjouse hi amusoh kei ahi.

زیرا او تمامی زمین را زیر نظر دارد و آنچه را که در زیر آسمان است مشاهده می‌کند.

25 Aman hui ichan hat a nunsah ding chule go ichan a juhsah ding ti agel lhuh sa ahi.

او باد را به حرکت درمی‌آورد و حدود اقیانوسها را تعیین می‌کند.

26 Aman gojuh ding dan asempeh in chule kolphe vahna ding lampi asempeh e.

به باران فرمان می‌دهد که ببارد و مسیر برق آسمان را تعیین می‌کند.

27 Hiti chun aman chihna chu ana mun chule manlu tah ahi, ahin munkhat ah akoijin hoitah in akhol chiljin ahi.

پس او می‌داند حکمت کجاست. او آن را آزمایش کرده و تأیید نموده است،

28 Chule aman mihem te jah a asei chu hiche hi ahi. Pakai gin kiti hi chihna chu ahin, thilse a konna kiheidoh kiti hi thil hetkhen theina chu ahi.

و به افراد بشر می‌گوید: «بدانید که ترس از خداوند، حکمت واقعی، و دوری نمودن از شرارت، فهم حقیقی می‌باشد.»