Esther 1
1 Leng Xerxes vaipoh laiya thilsoh ho ahi, amahin India a pat a Ethiopia gam geija gam jakhat le somni le sagi chunga vai anahop ahi.
In diebus Assueri, qui regnavit ab India usque Æthiopiam super centum viginti septem provincias:
2 Hiche phatlai chun Xerxes lengpa chu Susa khopia alaltouna a anatouvin lengvai anapo in ahi.
quando sedit in solio regni sui, Susan civitas regni eius exordium fuit.
3 Avaihom na kumthum channa a chun amilen le amilal ho jouse dingle vaihom ho jouse dingin golvah loupitah khat ana bollin ahi. Hichea pang ding hin Persia le Media gamsunga leng hole epia lamkai ho jouse jong akouvin ahi.
Tertio igitur anno imperii sui fecit grande convivium cunctis principibus, et pueris suis, fortissimis Persarum, et Medorum inclytis, et præfectis provinciarum coram se,
4 Golvah loupitah chu ni jakhat le somget geijin achelhan ahi. Hiche sungchun, agamsung loupina le thaneina, ahaonale aloupina atah langin ahi.
ut ostenderet divitias gloriæ regni sui, ac magnitudinem, atque iactantiam potentiæ suæ, multo tempore, centum videlicet et octoginta diebus.
5 Hicheng chu akichaisoh phat in, lengpan Susa khopi sunga um mi alenpen apat aneopen geidingin golvah khat abolkit in ahi. Hiche chu lengpa khopi honsung tol lhanga chun ni sagi achelha kit in ahi.
Cumque implerentur dies convivii, invitavit omnem populum, qui inventus est in Susan, a maximo usque ad minimum: et iussit septem diebus convivium præparari in vestibulo horti, et nemoris, quod regio cultu et manu consitum erat.
6 Hichea hin len inpi leitol chu pondal pon, ponkang jong, pondum jong tupat ponnem patjang chutoh akijop matsoh keijin, ponsandup chuto jong akijop in, dangka sumkol ho chutoh akijopmat soh keijin, songval khompia kisemma kiphut hoa chun akihenin ahi. Phatah a kijempol kalbi leijong chu sanale dangka kiphan song mantam ton akihallin songval akigollin, twikoh chang le songmantam dang dang tampi toh akihallin ahi.
Et pendebant ex omni parte tentoria aerii coloris et carbasini ac hyacinthini, sustentata funibus byssinis, atque purpureis, qui eburneis circulis inserti erant, et columnis marmoreis fulciebantur. Lectuli quoque aurei et argentei, super pavimentum smaragdino et pario stratum lapide, dispositi erant: quod mira varietate pictura decorabat.
7 Leng in na juchu neng chatna jatchom choma kijem sana khon ho a chu kidon ahin, hichu lengpa ninglhinnale ahongphalna atah langin ahi.
Bibebant autem qui invitati erant, aureis poculis, et aliis atque aliis vasis cibi inferebantur. Vinum quoque, ut magnificentia regia dignum erat, abundans, et præcipuum ponebatur.
8 Akhopi sunga vaihom hochun min ama ama ngaichat dungjui cheh a agotchan na adon ding uva ahomdoh diuvin lengpan thupeh aneiyin ahi.
Nec erat qui nolentes cogeret ad bibendum, sed sicut rex statuerat, præponens mensis singulos de principibus suis ut sumeret unusquisque quod vellet.
9 Hichetoh kilhon hin lengnu Vashti in jong leng Xerxes khopi sunga numeiho ding in golvah ana bollin ahi.
Vasthi quoque regina fecit convivium feminarum in palatio, ubi rex Assuerus manere consueverat.
10 Hiche golvah ni sagi channa niachun lengpa Xerxes chu ju akhamlheh jengtan ahileh ama jenle’a pang nukiso mi sagiho, Mehuman, Biztha, Harbona, Bigtha, Abagtha, Zethar chule Carcas chu,
Itaque die septimo, cum rex esset hilarior, et post nimiam potationem incaluisset mero, præcepit Maumam, et Bazatha, et Harbona, et Bagatha, et Abgatha, et Zethar, et Charchas, septem eunuchis, qui in conspectu eius ministrabant,
11 Lengnu Vashti in alallukhuh kikhuh puma lengpa ang sung’a ahung dingin gapuijun tin asoltan ahi. Amanu chu numei hoitah ahijeh chun amilen amilalten amel hoina chu ana vetsoh keidiu chu adei ahi.
ut introducerent reginam Vasthi coram rege, posito super caput eius diademate, ut ostenderet cunctis populis et principibus pulchritudinem illius: erat enim pulchra valde.
12 Ahinlah amahon lengpa thupeh chu lengnu Vashti kom’a aga hetsah phat’un amanu chu ahung nom tapon ahi. Hiche chun lengpa chu alung ahansah lheh jengtan, alunghan akoudoh leuvin ahi.
Quæ renuit, et ad regis imperium, quod per eunuchos mandaverat, venire contempsit. Unde iratus rex, et nimio furore succensus,
13 Aman Persia mite danle chena lhongpiho hethem ama thumop apang phattinna ana dohjing saho chu gangtah in adongtan ahi.
interrogavit sapientes, qui ex more regio semper ei aderant, et illorum faciebat cuncta consilio, scientium leges, ac iura maiorum:
14 Amaho minchu Carshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena chule Memucan - Media leh Persia mithupi sagi hochu ahiuve. Amahohi leng gamsunga panmun sangpen loiho chu ahiuvin, lenga toh phat tinna kimuto jing jiuva ahi.
(erant autem primi et proximi, Charsena, et Sethar, et Admatha, et Tharsis, et Mares, et Marsana, et Mamuchan, septem duces Persarum, atque Medorum, qui videbant faciem regis, et primi post eum residere soliti erant)
15 “Lengnu Vashti hi i-loding ham? Lengpa keiman nukisoho kaga kousah a lengpa thupeh palkeh a hung nomlou lengnu chu dan dung jui'a itobang gotna peh dinga lom am?” tin lengpan adongtan ahi.
cui sententiæ Vasthi regina subiaceret, quæ Assueri regis imperium, quod per eunuchos mandaverat, facere noluisset.
16 Memucan chun lengpa leh amithupi hochu hiti hin adonbut’e, “Vashti lengnu hin lengpa keo hilouvin naleng gam pumpi sunga milen milal ho jouse leh gamsunga cheng mipiho jouse hi anoise ahi.
Responditque Mamuchan, audiente rege, atque principibus, Non solum regem læsit regina Vasthi, sed et omnes populos, et principes, qui sunt in cunctis provinciis regis Assueri.
17 Lengnu Vashti hin lengpan akom’a hunghen tia akou in anompoi tihi muntinna numeihon ajah tenguleh ajiteu hi anoise diu ahitai.
Egredietur enim sermo reginæ ad omnes mulieres, ut contemnant viros suos, et dicant: Rex Assuerus iussit ut regina Vasthi intraret ad eum, et illa noluit.
18 Tunilhum masang ngeihin Persia le Media gamsunga milen milal ho jouse jiten lengnu umchan hi hin jadoh untin ajipa teu hi ahin nahsah loudiu ahitai. Hitia chu lunghan nale thangtom na a hung dimset ding ahi.
Atque hoc exemplo omnes principum coniuges Persarum atque Medorum, parvipendent imperia maritorum: unde regis iusta est indignatio.
19 Hijeh chun lengpan na phatsah dinga ahileh Persia le Media gamsunga khelthei lou helding dan khat jihtho inlang phongdoh lechun kadeije. Lengnu Vashti hin lengpa Xerxes hi amai amukit tah louhel dingin a-imatih channa dingin kaidoh in um henlang lengpa dingin nakiloppi tah lengnu chomkhat kilheng doh hen katin,” ahi.
Si tibi placet, egrediatur edictum a facie tua, et scribatur iuxta legem Persarum atque Medorum, quam præteriri illicitum est, ut nequaquam ultra Vasthi ingrediatur ad regem, sed regnum illius, altera, quæ melior est illa, accipiat.
20 “Hiche dan hi lenggam pumpia hi ahung kiphondoh tengleh muntinna mipate hin itobang panmun nei hijongleu aji teuva konna achan diuva lom jana akimudiu ahi,” atipeh tai.
Et hoc in omne (quod latissimum est) provinciarum tuarum divulgetur imperium, et cunctæ uxores tam maiorum, quam minorum deferant maritis suis honorem.
21 Lengpa le amilen amilal hojousen Memucan’s thumop hi pha asasoh kei taovin ahi.
placuit consilium eius regi, et principibus: fecitque rex iuxta consilium Mamuchan,
22 Hiti chun lengpan agamsung pumpi gambih sung jousea ama ama pao le lekhajem a athotdoh in, mipa jousehi ama ama insunga thanei vaihom hiding chule athu thua hiding ahi tin aphongdoh tan ahi.
et misit epistolas ad universas provincias regni sui, ut quæque gens audire et legere poterat, diversis linguis et litteris, esse viros principes ac maiores in domibus suis: et hoc per cunctos populos divulgari.
