2 Lengte 18
1 Israel gam’ah Hoshea leng chankal kum thum alhin in, Ahaz chapa Hezekiah in Judah gam’ah lengvai ahin hom pan’in ahi.
Anno tertio Osee filii Ela regis Israel, regnavit Ezechias filius Achaz regis Iuda.
2 Ama leng ahung chan chun akum somni le nga alhingtan ahi, chuleh Jerusalem’ah kum smni le ko lengvai anahom’in ahi. Anuchu Abijah, Zechariah chanu ahi.
Vigintiquinque annorum erat, cum regnare cœpisset: et vigintinovem annis regnavit in Ierusalem: nomen matris eius Abi filia Zachariæ.
3 Amahin apu David bangin Pathen mitmun Pathen deilam jeng ana bollin ahi.
Fecitque quod erat bonum coram Domino, iuxta omnia quæ fecerat David pater eius.
4 Aman Pathen neilouho doiphung ana sumangin doikhom jouse jong avobong sohkeijin, Asherah doikhum hojong aphulhun, Mose’n sum-eng gullim ana semjong chu ana suchip in ahi, ajeh chu Israelten hiche gullim kisem komahi kilhaina asem uva gimnamtui jong ahal uva alhut nam jiu ahi. Hiche sum-eng gullim chu Nehushtan tin ana kihe in ahi.
Ipse dissipavit excelsa, et contrivit statuas, et succidit lucos, confregitque serpentem æneum, quem fecerat Moyses: siquidem usque ad illud tempus filii Israel adolebant ei incensum: vocavitque nomen eius Nohestan.
5 Hezekiah in Pakai Israel Pathen chu ana tahsan’in ahi. Ama masang hihen anung hijongle, Judah gam lengho lah’a ama tobang koima ana umpon ahi.
In Domino Deo Israel speravit: itaque post eum non fuit similis ei de cunctis regibus Iuda, sed neque in his, qui ante eum fuerunt:
6 Aman Pakai chu imalam jouse in kitah tah in ana juiyin, chuleh aman Pathen’in Mose anapeh thupeh hochu lhingtah in ana juiyin ahi.
et adhæsit Domino, et non recessit a vestigiis eius, fecitque mandata eius, quæ præceperat Dominus Moysi.
7 Hijeh chun Pakaiyin ama chu ana umpi jing in, chuleh Hezekiah hi abolna atohna chan’ah alolhing in ahi. Amahin Assyria lengpa dounan kai pehding jong ana nompon ahi.
Unde et erat Dominus cum eo, et in cunctis, ad quæ procedebat, sapienter se agebat. Rebellavit quoque contra regem Assyriorum, et non servivit ei.
8 Aman Philistinte chu Gaza chanle agamsung’u khoneopen apat khopi lenpen Gaza le akimvel kho kulpi kikaikhum khopi geijin ana jouvin ahi.
Ipse percussit Philisthæos usque ad Gazam, et omnes terminos eorum, a turre custodum usque ad civitatem munitam.
9 Israel gam'a Hoshea lengpa vaihomkal kum sagi alhin in, Hezekiah lengvai hom kum alhin in, Assyria lengpa Shalmaneser chun Samaria khopi ahin um’in ahi.
Anno quarto regis Ezechiæ, qui erat annus septimus Osee filii Ela regis Israel, ascendit Salmanasar rex Assyriorum in Samariam, et oppugnavit eam,
10 Kum thum nungin, Israel lengpa Hoshea lengchan kal kum ko alhin chuleh Hezekiah lengchan kal kum gup alhin in, Samaria khopi chu pangjou talouvin alhutan ahi.
et cepit. Nam post annos tres, anno sexto Ezechiæ, id est, nono anno Osee regis Israel, capta est Samaria:
11 Hichephat chun Assyria lengpan Israelte chu Assyria gam Halah mun’ah sohchang’in akoitan ahi. Hichehi Medes khopi sung Gozan munna Habon vadung pang ahi.
et transtulit rex Assyriorum Israel in Assyrios, collocavitque eos in Hala, et in Habor fluviis Gozan in civitatibus Medorum:
12 Ajeh chu amahon Pakai a Pathen’u thupeh ajuinom pouvin, chuti sangin Pakai toh akitepnao asukeh’un, Pakai lhacha Mose in danho le anit diuva athupeh ho ana nitnom pouvin ahi.
quia non audierunt vocem Domini Dei sui, sed prætergressi sunt pactum eius: omnia, quæ præceperat Moyses servus Domini, non audierunt, neque fecerunt.
13 Hezekiah lengpa leng chankal kum som le li alhin in, Assyria lengpa Sennacherib ahungkon’in Judah khopi kulpi kigensa khopi hojouse chu ahin nokhum in, abonin alatan ahi.
Anno quartodecimo regis Ezechiæ, ascendit Sennacherib rex Assyriorum ad universas civitates Iuda munitas: et cepit eas.
14 Hezekiah lengpan Lachish munna um Assyria lengpa kom’a hitihin thu athot’in, “Keiman kabol kheltai, gal bol na ngah a nakinungle kit poupouleh, ijat hijongleh nangin na-ngeh chan kai pejeng tange,” ati. Assyria lengpan kinopto thei lhonna dingin dangka ton somle khat chuleh sana ton khat angeh’in ahi.
Tunc misit Ezechias rex Iuda nuncios ad regem Assyriorum in Lachis, dicens: Peccavi, recede a me: et omne, quod imposueris mihi, feram. Indixit itaque rex Assyriorum Ezechiæ regi Iudæ trecenta talenta argenti, et triginta talenta auri.
15 Hijat suhbulhit nading in, Hezekiah lengpan Pakai houin’a dangka kikoi jouse leh leng inpi’a sumle pai jouse jong achomkhom’in ahi.
Deditque Ezechias omne argentum quod repertum fuerat in domo Domini, et in thesauris regis.
16 Hezekiah lengpan Pakai houin kot tomna’a ananei sana hochu akhoh lhan chuleh kot khom ho chunga kiloi sana hojong chu akhoh lhan Assyria lengpa chu apetan ahi.
In tempore illo confregit Ezechias valvas templi Domini, et laminas auri, quas ipse affixerat, et dedit eas regi Assyriorum.
17 Ahijing vang'in Assyria lengpan asepai lamkai lenpen patoh, galmunna lamkaipa ahin asepai lamkaiho pipui chunga apipuipa chutoh Lachish akonin, sepai tamtah toh Jerusalem’a Hezekiah lengpa toh kimaito dingin asollin ahi. Assyria mite hin sahlang twikulla twikilhutna pang chuleh pon kisopna mun na kithunglutna lamlen kom’a chun adingun ahi.
Misit autem rex Assyriorum Tharthan, et Rabsaris, et Rabsacen de Lachis ad regem Ezechiam cum manu valida Ierusalem: qui cum ascendissent, venerunt Ierusalem, et steterunt iuxta aquæductum piscinæ superioris, quæ est in via Agrifullonis.
18 Amahon Hezekiah lengpa chu kimupi dingin akouvun ahileh amaho toh kimu toding anoija natong ho Hilkiah chapa Eliakim, leng inpia vaihompa, thutanna munna lekhasun pu Shebna chuleh lengte thusim chinpa Asaph chapa Joah hocheng chu ana sollin ahi.
Vocaveruntque regem: egressus est autem ad eos Eliacim filius Helciæ præpositus domus, et Sobna scriba, et Ioahe filius Asaph a commentariis.
19 Hiche jouchun, Assyria lengpa noija lamkai pipuipa chun Hezekiah thuthot ana neiyin, “Hichehi Assyria leng lenpa amatah kamcheng ahi, ‘Koipen natahsan a, koipen nakisonpi hitia hi lung olmo lou hella naum ham?” ati.
Dixitque ad eos Rabsaces: Loquimini Ezechiæ: Hæc dicit rex magnus, rex Assyriorum: Quæ est ista fiducia, qua niteris?
20 “Nangin thu homkeova hi sepai galsat thepna le athahat na ho akhel thei dia natasah ham? Koipen chunga naki-ngaiya keima nei dou jeng ham?
Forsitan inisti consilium, ut præpares te ad prælium. In quo confidis, ut audeas rebellare?
21 Ole Egypt chunga nakisonpi ham? Egypt chunga nakingai ahileh hiche Egypt khu peng tenggol natahsa gih in atouchip’a nakhut asuhvang tobangbep hiding ahi. Egypt lengpa Pharaoh hi kingaina thei hilou hel ahi,” ati.
An speras in baculo arundineo atque confracto Ægypto, super quem, si incubuerit homo, comminutus ingredietur manum eius, et perforabit eam? Sic est Pharao rex Ægypti omnibus, qui confidunt in se.
22 “Ahin nangin kakom’a, Keiho Pakai ka Pathen uva kingai kahi nati diu ahi, ahinla Amachu Hezekiah in noise tah’a anabol hilouham? Judah gam le Jerusalem mite Jerusalem maicham phungseh a bou Pathen houdia seipeh a, Pakai doiphung jouse le maicham ho sumang pa Hezekiah hilou ham?” ati.
Quod si dixeritis mihi: In Domino Deo nostro habemus fiduciam: nonne iste est, cuius abstulit Ezechias excelsa et altaria: et præcepit Iudæ et Ierusalem: Ante altare hoc adorabitis in Ierusalem?
23 “Keima naseipeh uvinge! KaPakaipa Assyria lengpa hitoh kinoptona bol lhon’in, nangin mi naneijou dingleh sakol sangni na penge.
Nunc igitur transite ad dominum meum regem Assyriorum, et dabo vobis duo millia equorum, et videte an habere valeatis ascensores eorum.
24 Hitobang sepai honlhomcha khat’a hi, kapupa sepaihon ahatmopen jeng jonghi nachou-ngam ding hinam? Egypt sakol kangtalai holeh kangtalai touthem hotoh kitho jongle chun i-nalo ding ham?
Et quo modo potestis resistere ante unum satrapam de servis domini mei minimis? An fiduciam habes in Ægypto propter currus et equites?
25 Tua hi ipimong mong nagel ham, nagam kahin nokhum’u jong hi, Pakaiyin eihin sollu ahi nahet lou u-ham? Gamsung khu ganokhum’unlang gasumang’un tia, Pakai amatah chun eiseipeh lou uva nagel uham?” ati.
Numquid sine Domini voluntate ascendi ad locum istum, ut demolirer eum? Dominus dixit mihi: Ascende ad terram hanc, et demolire eam.
26 Hichun Hilkiah chapa Eliakim, Shebna le Joah chun Syria gal lamkai pipuipa kom’achun, “Lungset tah in keiho kom’ah Aramaic paovin neiseipeh’un, hichu keihon jong phaten apao chu kahe nauve. Hebrew paovin neiseipeh hih un, ajeh chu pal chung’a mipi hohin jakha get unte,” atiuve.
Dixerunt autem Eliacim filius Helciæ, et Sobna, et Ioahe Rabsaci: Precamur ut loquaris nobis servis tuis Syriace: siquidem intelligimus hanc linguam: et non loquaris nobis Iudaice, audiente populo, qui est super murum.
27 Ahinlah sepai lamkai pipui Sennacherib chun ahin donbut’in, “KaPakai pauvin hiche thuhi napupau leh nangho chengseh jah dinga eiseisah uva nagellu ham? Mijousen ajah ding hi aman adei ahi. Ajeh chu hiche khopi hi kalah tenguleh amaho jong nangho toh thohgim thadiu ahi. Genthei jeh'a gilkel behseh tengle a-eh anehdiu chuleh dangchah behseh teng le ajun’u adondiu ahi.
Responditque eis Rabsaces, dicens: Numquid ad dominum tuum, et ad te misit me dominus meus, ut loquerer sermones hos, et non potius ad viros, qui sedent super murum, ut comedant stercora sua, et bibant urinam suam vobiscum?
28 Hichun sepai lamkai pipuipa chun pal chunga um mipiho hetdingin Hebrew paovin asap in asap thon, Assyria leng lenpa thupeh hi ngaijun,
Stetit itaque Rabsaces, et exclamavit voce magna Iudaice, et ait: Audite verba regis magni, regis Assyriorum.
29 “Lengpan aseichu hiche ahi, Hezekiah chu kilhep lhahsah hih un. Aman itinama jongleh keima thaneina-a konin nahuhdoh joupou vinte.
Hæc dicit rex: Non vos seducat Ezechias: non enim poterit eruere vos de manu mea.
30 Aman nangho Pakai tahsan dingin kilhep lhahsah hihun, Pakaiyin eihuhdoh teidiu ahi, hiche tehohi Assyria lengpa khutna lutlou helding ahi atiu chu tahsan hih un.
Neque fiduciam vobis tribuat super Dominum, dicens: Eruens liberabit nos Dominus, et non tradetur civitas hæc in manu regis Assyriorum.
31 Hezekiah thusei tahsan hih un, Assyria lengpan nangho napehnom’u kitepna chu hichehi ahi. Keitoh chamna sem’un, khopi kelkot hi hong’unlang hung potdoh’un. Achutileh nanghon nalengpithei’u leh nathei chang’u nakinehdiu, chuleh na tuikul uva nakidondiu ahi.
Nolite audire Ezechiam. Hæc enim dicit rex Assyriorum: Facite mecum quod vobis est utile, et egredimini ad me: et comedet unusquisque de vinea sua, et de ficu sua: et bibetis aquas de cisternis vestris,
32 Chutengleh keiman nangho hiche tobang gamchom khatna kapohlut diu, changphat nale lengpithei phatna changlhah leh lengpithei phatna, olive thingle khoiju lonna munna kapuilut ding nahiuve. Thina sang’in hinkho kilhen joh un! Hezekiah in Pakaiyin eihuhdoh diu ahi atia nalhep lhah got’u chu tahsan hih un,
donec veniam, et transferam vos in terram, quæ similis est terræ vestræ, in terram fructiferam, et fertilem vini, terram panis et vinearum, terram olivarum, et olei ac mellis, et vivetis, et non moriemini. Nolite audire Ezechiam, qui vos decipit, dicens: Dominus liberabit nos.
33 Koipen nam apathen’un Assyria lengpa khut’a ahuhdoh nahetkhah uvem?
Numquid liberaverunt dii gentium terram suam de manu regis Assyriorum?
34 Hamath khopi le Arpad khopi teni pathen in ipi abolthei beh am? geldoh un, chuleh Sephervaim khopi, Hena khopi leh Ivvah khopi teho pathen ipi atohdoh beham? Koi pathen in kathahat na a kona Samariah ahuhdoh beham?
Ubi est deus Emath, et Arphad? Ubi est deus Sepharvaim, Ana, et Ava? Numquid liberaverunt Samariam de manu mea?
35 Itobang nammite Pathen in kathaneina akona amite ahuhdoh beh am? Achutile ipi pentah chun Pakaiyin Jerusalem hi ka khut akona ahhuhing jou dia nagelsah mong’u ahidem?
Quinam illi sunt in universis diis terrarum, qui eruerunt regionem suam de manu mea ut possit eruere Dominus Ierusalem de manu mea?
36 Ahinlah mipite chu Hezekiah in, “Thipbeh un donbut hih un,” tia thu apeh dungjuijun athipbeh un, koimacha apaopoh aumpou vin ahi.
Tacuit itaque populus, et non respondit ei quidquam: siquidem præceptum regis acceperant ut non responderent ei.
37 Hijou chun leng inpia vaihompa Hilkiah chapa Eliakim thutanna'a lekhasun Shebna chuleh thusimbu chingpa Asaph chapa Joah chu Hezekiah kom’ah acheuvin lungimtah in asangkhol abot-eh un, hiti chun lengpa kimupin acheuvin, Assyria sepai lamkai pipuipa thusei chu aseipeh tauvin ahi.
Venitque Eliacim filius Helciæ, præpositus domus, et Sobna scriba, et Ioahe filius Asaph a commentariis ad Ezechiam scissis vestibus, et nunciaverunt ei verba Rabsacis.
