Luke 1
1 Kote sung ah thu piang te sia mitampi in a ban a ban in at zo a, tua thu tangkona te sia ka up bel uh a hihi,
Mheshimiwa Theofilo: Watu wengi wamejitahidi kuandika juu ya mambo yale yaliyotendeka kati yetu.
2 A kipatcil pan in mitmu tetti te le Pathian kamal naseam te i hong son bang in a ki at a hihi;
Waliandika kama tulivyoelezwa na wale walioyaona kwa macho yao tangu mwanzo, na waliotangaza ujumbe huo.
3 A masabel pan in thu theampo a cialcing in he ka hikom, na tung ah a ban a ban in hong at leng pha tu hi, ci ngaisun khi hi, a thupibel Theofilas awng,
Inafaa nami pia, Mheshimiwa, baada ya kuchunguza kwa makini mambo yote tangu mwanzo, nikuandikie kwa mpango,
4 Nangma hong hil sa thu te a kip a kho thei natu in hong at khi hi.
ili nawe uweze kujionea mwenyewe ukweli wa mambo yale uliyofundishwa.
5 Judah kumpipa Herod hun lai in, Zacharias a kici thiampi khat om a, ama sia Abijah i thiampi pawl sung ah kihel hi: a zi min sia Elizabeth hi a, Aaron suan a hihi.
Wakati Herode alipokuwa mfalme wa Yudea, kulikuwa na kuhani mmoja jina lake Zakaria, wa kikundi cha Abia. Mke wake alikuwa anaitwa Elisabeti, naye alikuwa wa ukoo wa kuhani Aroni.
6 Amate ni sia Pathian mai ah mi thutang te hi uh a, thupiak te le biakna ngeina te sia paubang ngawl in a zui te a hi uh hi.
Wote wawili walikuwa wanyofu mbele ya Mungu, wakiishi kwa kufuata amri na maagizo yote ya Bwana bila lawama.
7 Amate in ta a nei bua uh hi, banghangziam cile Elizabeth sia ciing hi, taciang amate a ni ma in a kum uh zong ham zo hi.
Lakini hawakuwa wamejaliwa watoto kwa vile Elisabeti alikuwa tasa, nao wote wawili walikuwa wazee sana.
8 Zecharias sia ama pawl te taw a nasep hun cing a Pathian mai ah thiampi nasep a sep laitak in,
Siku moja, ilipokuwa zamu yake ya kutoa huduma ya ukuhani mbele ya Mungu,
9 Thiampi te nasep ngeina bang in aisan uh a, Zecharias in Topa biakinn sung a tum ciang in ngimnamtui hal tu nasep nei hi.
Zakariya alichaguliwa kwa kura, kama ilivyokuwa desturi, kuingia hekaluni ili afukize ubani.
10 Ngimnamtui a hal laitak in mihonpi theampo a puasang ah thungen khawm uh hi.
Watu, umati mkubwa, walikuwa wamekusanyika nje wanasali wakati huo wa kufukiza ubani.
11 Topa vantungmi khat a kung ah hong kilang a, ngimnamtui hal na mun biaktau ziatsang ah ding hi.
Malaika wa Bwana akamtokea humo ndani, akasimama upande wa kulia wa madhabahu ya kufukizia ubani.
12 Zechariah in ama a mu ciang in, patau a, a tung ah launa theng hi.
Zakariya alipomwona alifadhaika, hofu ikamwingia.
13 Ahihang vantungmi in, Zechariah: lau heak in, Pathian in na thungetna hong za zo hi, taciang na zi Elizabeth in tapa hing tu a, a min sia John, phuak tu ni hi, ci hi.
Lakini malaika akamwambia, “Zakariya, usiogope, kwa maana sala yako imesikilizwa, na Elisabeti mkeo atakuzalia mtoto wa kiume, nawe utampa jina Yohane.
14 Lungdamna le thinnopna nei tu ni hi; a sua ciang in mi tampi te zong lungdam tu uh hi.
Utakuwa na furaha kubwa na watu wengi watashangilia kwa sababu ya kuzaliwa kwake.
15 Banghangziam cile ama sia Topa mai ah mi thupi hi tu hi, sapittui ahizong, zu ahizong, dawn ngawl tu hi; a nu ngil sung pan ma in Tha Thiangtho taw kidim tu hi.
Atakuwa mkuu mbele ya Bwana. Hatakunywa divai wala kileo, atajazwa Roho Mtakatifu tangu tumboni mwa mama yake.
16 Israel mi tampi te zong amate Pathian Topa kung ah heakkiksak tu hi.
Atawaelekeza wengi wa watu wa Israeli kwa Bwana Mungu wao.
17 Elijah i thaa le vangletna taw Topa mai ah pai tu a, pa te le ta te i thinsung te ahizong, thu ni ngawl te sia mi thuman te i ciimna ah ahizong; Topa atu in mihing te kinging kholsak le ki thoaikholsak tu in heakkiksak tu hi.
Atamtangulia Bwana akiongozwa na nguvu na roho kama Eliya. Atawapatanisha kina baba na watoto wao; atawafanya wasiotii wawe na fikira za uadilifu, na hivyo amtayarishie Bwana watu wake.”
18 Zechariah in vantungmi kung ah, nong son bang in piang takpi tu hi, ci bangbang in he tu khi ziam? banghangziam cile keima sia pasal huai khi hi, taciang ka zi zong huai mama zo hi, ci hi.
Zakariya akamwambia huyo malaika, “Ni kitu gani kitakachonihakikishia jambo hilo? Mimi ni mzee, hali kadhalika na mke wangu.”
19 Tasiaciang vantungmi in, keima sia Pathian mai ah a ding Gabriel ka hihi; nangma paupui tu le lungdamna thu son tu in hong sawl hi.
Malaika akamjibu, “Mimi ni Gabrieli, nisimamaye mbele ya Mungu, na nimetumwa niseme nawe, nikuletee hii habari njema.
20 Taciang, en in, hi thu te a pian ni dong pau thei ngawl tu ni hi, banghangziam cile amate hun ciang a tangtung tu ka thu na up ngawl hang a hihi, ci in zo hi.
Sikiliza, utakuwa bubu kwa sababu huyasadiki haya maneno yatakayotimia kwa wakati wake. Hutaweza kusema mpaka hayo niliyokuambia yatakapotimia.”
21 Mipi te in Zechariah ngak uh a, biakinn sung ah ngei mama om ahikom in, lamdangsa uh hi.
Wakati huo, wale watu walikuwa wanamngoja Zakariya huku wakishangaa juu ya kukawia kwake Hekaluni.
22 Biakinn sung pan a pusua ciang in amate tung ah bangma son thei ngawl hi: taciang biakinn sung ah mangmu hi, ci amate in he uh hi: banghangziam cile a khut taw lak a, pau thei tuan ngawl hi.
Alipotoka nje, hakuweza kusema nao. Ikawa dhahiri kwao kwamba alikuwa ameona maono Hekaluni. Lakini akawa anawapa ishara kwa mikono, akabaki bubu.
23 Thiampi nasep ni te a bo pociang in Zechariah sia a inn ah cia hi.
Zamu yake ya kuhudumu ilipokwisha, alirudi nyumbani.
24 Tua zawkciang in a zi Elizabeth sia naupai a, tha nga sung bu hi,
Baadaye Elisabeti mkewe akapata mimba. Akajificha nyumbani kwa muda wa miezi mitano, akisema:
25 Tua ahikom Elizabeth in, Topa in keima atu in hi thu hong vawtsak hi, mihing te sung ah zawnsakna ka thuak nate hong laksak tu in Ama in hong ve zo hi, ci hi.
“Hivi ndivyo alivyonitendea Bwana; ameniangalia na kuniondolea aibu niliyokuwa nayo mbele ya watu.”
26 Tha luk a cin ciang in, Pathian in vantungmi Gabriel sia Galilee ngam Nazareth khua ah a om,
Mnamo mwezi wa sita, malaika Gabrieli alitumwa na Mungu aende kwenye mji uitwao Nazareti huko Galilaya,
27 Ngaknu thiangtho khat, David suan Joseph taw nupa tu in zuthawl piaksa, Mary kung ah paisak hi.
kwa msichana mmoja aitwaye Maria, mchumba wa mtu mmoja jina lake Yosefu, wa ukoo wa Daudi.
28 Vantungmi a kung ah hongpai a, na tung ah thupha om tahen, nangma sia a thupi mama maipha nga na hihi, Topa nang taw hong om hi: numei te sung ah thuphatoai na hihi, ci hi.
Malaika akamwendea, akamwambia, “Salamu Maria! Umejaliwa neema nyingi! Bwana yu pamoja nawe.”
29 Ama in vantungmi a mu ciang, a sonthu hang in a thinsung buai a, bangbang paupuina hi tu ziam, ci ngaisun hi.
Maria aliposikia maneno hayo alifadhaika sana, akawaza: maneno haya yanamaanisha nini?
30 Taciang vantungmi in, Mary awng, lau heak in, banghangziam cile Pathian mai ah maipha nga zo ni hi, ci hi.
Malaika akamwambia, “Usiogope Maria, kwa maana Mungu amekujalia neema.
31 En in, nau na pai tu a, tapa nei tu ni hi, taciang a min sia Jesus phuak tu ni hi, ci hi.
Utachukua mimba, utamzaa mtoto wa kiume na utampa jina Yesu.
32 Ama sia mi thupi hi tu a, A sangbel i Tapa, kici tu hi: taciang Topa Pathian in a Pa David i kumpi tokhum pia tu hi:
Yeye atakuwa mkuu na ataitwa Mwana wa Mungu Mkuu. Bwana Mungu atampa kiti cha mfalme Daudi, babu yake.
Kwa hivyo atautawala ukoo wa Yakobo milele, na ufalme wake hautakuwa na mwisho.” (aiōn g165)
34 Mary in vantungmi kung ah, bangbang piang thei tu ziam, keima in pa taw ki he ngei ngawl khi hi, ci hi.
Maria akamjibu, “Yatawezekanaje hayo, hali mimi ni bikira?”
35 Vantungmi in zo kik a, Tha Thiangtho na tung ah hong theng tu a, A sangbel i vangletna in hong tuam tu hi: tua ahikom na sung pan in a suak tu tapa thiangtho sia Pathian Tapa kici tu hi, ci hi.
Malaika akamjibu, “Roho Mtakatifu atakushukia, na uwezo wake Mungu Mkuu utakujia kama kivuli; kwa sababu hiyo, mtoto atakayezaliwa ataitwa Mtakatifu, Mwana wa Mungu.
36 En in, na mealheak Elizbeth, a ciing ci in ngual i son ngei sia a kum ham zawkciang in tapa pai hi: tu in tha luk pha zo hi.
Ujue pia kwamba hata Elisabeti, jamaa yako, naye amepata mimba ingawa ni mzee, na sasa ni mwezi wa sita kwake yeye ambaye watu walimfahamu kuwa tasa.
37 Banghangziam cile, Pathian taw a piang thei ngawl bangma om ngawl tu hi.
Kwa maana hakuna jambo lisilowezekana kwa Mungu.”
38 Mary in, keima sia Topa i sal nu ka hihi; ka tung ah na ci bang in hi tahen, ci hi. Taciang vantungmi a kung pan in paikhia hi.
Maria akasema, “Mimi ni mtumishi wa Bwana, nitendewe kama ulivyosema.” Kisha yule malaika akaenda zake.
39 Tua hun in, Mary ding a, Judah ngam huam mualtung khua ah manlangtak in pai hi;
Siku kadhaa baadaye, Maria alifunga safari akaenda kwa haraka hadi mji mmoja ulioko katika milima ya Yuda.
40 Zechariah innsung ah tum a, Elizabeth paupui hi.
Huko, aliingia katika nyumba ya Zakariya, akamsalimu Elisabeti.
41 Taciang, Elizabeth in Mary paupuina a zak ciang in a ngil sung ah nauno tawn hi; taciang Elizabeth sia Tha Thiangtho taw kidim a:
Mara tu Elisabeti aliposikia sauti ya Maria, mtoto mchanga tumboni mwake Elisabeti akaruka. Naye Elisabeti akajazwa Roho Mtakatifiu,
42 Aw ngingtak taw, nangma sia numei te sung pan thuphatoai na hihi, taciang na ngilsung a om nauno zong thuphatoai a hihi.
akasema kwa sauti kubwa, “Umebarikiwa kuliko wanawake wote, naye utakayemzaa amebarikiwa.
43 Bangbang in ka Topa i nu sia kei kung ah hongpai ziam?
Mimi ni nani hata mama wa Bwana wangu afike kwangu?
44 Banghangziam cile, en in, nong paupui na aw ka zak pociang, ka ngil sung ah nauno sia lungdamna taw tawn hi.
Nakwambia, mara tu niliposikia sauti yako, mtoto mchanga tumboni mwangu aliruka kwa furaha.
45 A um nu sia thuphatoai a hihi: banghangziam cile tua thu te sia Topa in ama a son bang in vawt tu hi, ci hi.
Heri yako wewe uliyesadiki kwamba yatatimia yale Bwana aliyokwambia.”
46 Mary in, ka nuntakna in Topa lamsang hi,
Naye Maria akasema,
47 Keima hong Ngum Pathian tung ah ka thaa a lungdam hi.
“Moyo wangu wamtukuza Bwana, roho yangu inafurahi kwa sababu ya Mungu Mwokozi wangu.
48 Banghangziam cile, nunniam kei a salnu hong ve hi: en vun, tu pan kipan in khangkhat zawk khangkhat, thuphatoai nu, hong kici tu hi.
Kwa kuwa amemwangalia kwa huruma mtumishi wake mnyenyekevu. Hivyo tangu sasa watu wote wataniita mwenye heri.
49 Banghangziam cile a vanglian Pathian in keima atu in a thupi mama te vawt zo hi; taciang a min thiangtho hi.
Kwa kuwa Mwenyezi Mungu amenitendea makuu, jina lake ni takatifu.
50 A hesuakna sia ama a zakta te tung ah khangkhat zawk khangkhat om tawntung hi.
Huruma yake kwa watu wanaomcha hudumu kizazi hata kizazi.
51 Ama in a ban taw thahatna hong lak zo a; a ki phasak te thinsung ngaisutna zong ki thethangsak siat zo hi.
Amefanya mambo makuu kwa mkono wake: amewatawanya wenye kiburi katika mawazo ya mioyo yao;
52 Ama in a vanglian te amate tokhum pan in a nuai ah khiasuk zo a, mi nunniam te domto zo hi.
amewashusha wenye nguvu kutoka vitu vyao vya enzi, akawakweza wanyenyekevu.
53 Ama in a ngilkial te thupha te taw ngilvasak zo a; a hau te khut hawm taw ki heamsak hi.
Wenye njaa amewashibisha mema, matajiri amewaacha waende mikono mitupu.
54 Ama in a hesuakna phawk tawntung in a sal Israel hu zo hi;
Amemsaidia Israeli mtumishi wake, akikumbuka huruma yake.
Kama alivyowaahidia wazee wetu Abrahamu na wazawa wake hata milele.” (aiōn g165)
56 Taciang Mary sia Elizabeth kung ah tha thum sung om a, ama inn ah ciakik hi.
Maria alikaa na Elisabeti kwa muda upatao miezi mitatu, halafu akarudi nyumbani kwake.
57 Elizabeth nau sua tu hun a cin ciang in tapa nei hi.
Wakati wa kujifungua kwake Elisabeti ulifika, akajifungua mtoto wa kiume.
58 Elizabeth kung ah Topa hesuakna lianpi kilang ci a innpam te le a mealheak te in a zak uh ciang in lungdampui tek mama uh hi.
Jirani na watu wa jamaa yake walipopata habari kwamba Bwana amemwonea huruma kubwa, walifurahi pamoja naye.
59 Nausen ni liat a cin ciang in vunteap tan tu in hongpai a, a pa min zui in, Zechariah, ci uh hi.
Halafu siku ya nane walifika kumtahiri mtoto, wakataka kumpa jina la baba yake, Zakariya.
60 A nu in, hi ngawl hi; a min John kici tu hi, ci in zo hi.
Lakini mama yake akasema, “La, sivyo, bali ataitwa Yohane.”
61 Amate in, na phung sung uh ah hibang min nei kuama om ngawl hi, ci uh hi.
Wakamwambia, “Mbona hakuna yeyote katika ukoo wake mwenye jina hilo?”
62 Taciang amate in a pa khut taw lak uh a, bangbang ci nuam ni ziam, ci dong uh hi.
Basi, wakamwashiria baba yake wapate kujua alitaka mtoto wake apewe jina gani.
63 Zechariah in lai at natu ngen a, a min sia John hi, ci at hi. Taciang a vekpi in lamdangsa mama uh hi.
Naye akaomba kibao cha kuandikia, akaandika hivi: “Yohane ndilo jina lake.” Wote wakastaajabu.
64 Taciang thatkhatthu in a kam ki hong in a lei hong suakta kik ahikom, pau in Pathian pok hi.
Papo hapo midomo na ulimi wake Zakariya vikafunguliwa, akawa anaongea akimsifu Mungu.
65 A kim a om theampo tung ah lau na hong theng a; tua thu sia Judah kual mualtung khuano theampo ah ki zel hi.
Hofu ikawaingia jirani wote, na habari hizo zikaenea kila mahali katika milima ya Yudea.
66 Tua thu a za theampo in amate thinsung tek ah keam uh a, hisia bangbang nausen hi peuma tu ziam! ci tek uh hi. Taciang Topa khut sia Ama tung ah om hi.
Wote waliosikia mambo hayo waliyatafakari mioyoni mwao wakisema: “Mtoto huyu atakuwa mtu wa namna gani?” Maana, hakika nguvu ya Bwana ilikuwa pamoja naye.
67 John i pa Zechariah sia Tha Thiangtho taw kidim hi, taciang maisang thu a pualak na ah,
Zakariya, baba yake mtoto, akajazwa Roho Mtakatifu, akatamka ujumbe wa Mungu:
68 Israel te Topa Pathian minthang tahen; banghangziam cile a mite ve in hun zo hi,
“Asifiwe Bwana Mungu wa Israeli, kwani amekuja kuwasaidia na kuwakomboa watu wake.
69 Eite atu in ngupna kii sia a sal David inn sung pan in hong suaksak zo hi;
Ametupatia Mwokozi shujaa, mzawa wa Daudi mtumishi wake.
Aliahidi hapo kale kwa njia ya manabii wake watakatifu, (aiōn g165)
71 I ngal te le hong ensan te khutsung pan in eite ngum tu in ahizong;
kwamba atatuokoa mikononi mwa adui zetu na kutoka mikononi mwa wote wanaotuchukia.
72 I pu i pa te tung ah vawt tu in thu a ciam sa hesuakna le thuciam thiangtho phawk tawntung tu in ahizong;
Alisema atawahurumia wazee wetu, na kukumbuka agano lake takatifu.
73 I pa Abraham tung ah a kiciamna thukham,
Kiapo alichomwapia Abrahamu baba yetu, ni kwamba atatujalia sisi
74 Eite tung ah pia tu le i ngal te khutsung pan in hong suaktasak tu a, lau na om ngawl in,
tukombolewe kutoka adui zetu, tupate kumtumikia bila hofu,
75 I nuntaksung theampo Ama mai ah thianthona le thutang suana taw Ama na i sep thei natu a hihi.
kwa unyofu na uadilifu mbele yake, siku zote za maisha yetu.
76 Taciang nang, nausen, A sangbel i kamsang, hong ci tu hi: banghangziam cile Topa mai ah a lampi puakhol tu in pai tu hi;
Nawe mwanangu, utaitwa, nabii wa Mungu Mkuu, utamtangulia Bwana kumtayarishia njia yake;
77 A mite tung ah, amate mawna pan in mawmaisak na tungtawn in ngupna thu hesak tu in,
kuwatangazia watu kwamba wataokolewa kwa kuondolewa dhambi zao.
78 I Pathian i a neam thuthiamna tungtawn in; van pan zing nisuak bang in hong ve zo hi,
Mungu wetu ni mpole na mwenye huruma. Atasababisha pambazuko angavu la ukombozi litujie kutoka juu,
79 Khuazing le thi na lim sung ah a to te khuavak pia tu le eite i peang te thinnopna lampi ah hong makai tu hi, ci hi.
na kuwaangazia wote wanaokaa katika giza kuu la kifo, aongoze hatua zetu katika njia ya amani.”
80 Nausen sia khang a, thaa lam ah thahat hi, Israel te kung ah a kilaak mateng duisung ah om hi.
Mtoto akakua, akapata nguvu rohoni. Alikaa jangwani mpaka alipojionyesha rasmi kwa watu wa Israeli.
