< Olcueih 23 >

1 Aka taemrhai taengah buh ang ham na ngol vaengah, na mikhmuh kah aka om te tah, na yakming rhoe na yakming ham om.
Jika engkau duduk makan dengan seorang pembesar, ingatlah siapa dia.
2 Hinglu neh na boei atah na olrhong ni tumca neh na nuen.
Bila engkau mempunyai nafsu makan yang besar, tahanlah keinginanmu itu.
3 Laithae buh la a om dongah amih kah antui te ngaidam boeh.
Jangan rakus akan makanan enak yang dihidangkannya, barangkali ia hendak menjebak engkau.
4 Boei ham khaw kohnue boeh, na yakmingnah nen khaw toeng dae.
Janganlah bersusah payah untuk menjadi kaya. Batalkanlah niatmu itu.
5 A taengah na mik na hoih la na hoih nama? Tedae om hae mahpawh. A phae cawn, cawn vetih, atha bangla vaan ah a ding lamni a ding eh.
Sebab, dalam sekejap saja hartamu bisa lenyap, seolah-olah ia bersayap dan terbang ke angkasa seperti burung rajawali.
6 Moeithae kah buh te caak pah boeh. Anih kah antui te khaw ngaidam rhoela ngaidam boeh.
Jangan makan bersama orang kikir. Jangan pula ingin akan makanannya yang lezat.
7 A hinglu neh aka nainong bangla amah loh nang taengah, “Ca van, o van,” a ti tangloeng. Tedae, a lungbuei tah nang taengah a khueh moenih.
Sebab, ia akan berkata, "Mari makan; silakan tambah lagi," padahal maksudnya bukan begitu. Ia bermulut manis, tapi hati lain.
8 Namah kah kamat ca na caak te na lok hae vetih, na ol ding ni na poeih rhung eh.
Nanti apa yang sudah kautelan kaumuntahkan kembali, dan semua kata-katamu yang manis kepadanya tak ada gunanya.
9 Hlang ang hna ah thui pah boeh. Na olthui dongkah lungmingnah te a hnoelrhoeng hae ni.
Janganlah menasihati orang bodoh; ia tidak akan menghargai nasihatmu itu.
10 Khosuen kah rhi te rhawt boeh, cadah kah khohmuen te khaw cuk thil boeh.
Jangan sekali-kali memindahkan batas tanah warisan atau mengambil tanah kepunyaan yatim piatu.
11 Amah, amih aka tlan tah tlungluen tih, amih kah tuituknah te nang taengah ni han suk eh.
Sebab, TUHAN adalah pembela yang kuat dialah yang akan membela mereka melawan engkau.
12 Thuituennah he na lungbuei ah, mingnah ol he na hna ah dueh lah.
Perhatikanlah ajaran gurumu dan belajarlah sebanyak mungkin.
13 Thuituennah dongah camoe te hloh boeh. Cungcik neh anih na boh akhaw duek aih mahpawh.
Janganlah segan-segan mendidik anakmu. Jika engkau memukul dia dengan rotan, ia tak akan mati,
14 Nang loh caitueng neh na taam cakhaw, a hinglu ni saelkhui lamkah na huul pah. (Sheol h7585)
malah akan selamat. (Sheol h7585)
15 Ka ca, na lungbuei ni a cueih atah, kai khaw ka lungbuei a kohoe van ni.
Anakku, aku senang sekali kalau engkau bijaksana.
16 Ka kuel pataeng sundaep ngawn ni ta, na hmuilai loh vanat la a thui vaengah te.
Aku bangga bila mendengar engkau mengucapkan kata-kata yang tepat.
17 Hlangtholh rhoek taengah na lungbuei te thatlai boel saeh. Tedae BOEIPA mah hnin takuem ah hinyahnah.
Janganlah iri hati kepada orang berdosa. Taatlah selalu kepada Allah
18 Khohmai he a om pueng oeh dongah na ngaiuepnah khaw muei mahpawh.
supaya masa depanmu terjamin, dan harapanmu tidak hilang.
19 Ka ca nang loh hnatun lamtah cueih lah. Te vaengah na lungbuei kah a longpuei khaw uem van saeh.
Dengarkan, anakku! Jadilah bijaksana. Perhatikanlah sungguh-sungguh cara hidupmu.
20 Amih yumii taengah, maehkai taengah om boeh.
Janganlah bergaul dengan pemabuk atau orang rakus,
21 Yumii neh carhut long tah khodaeng a pang vetih, ihdut long khaw hnipen ni a bai eh.
sebab mereka akan menjadi miskin. Jika engkau tidur saja, maka tak lama lagi engkau akan berpakaian compang-camping.
22 Nang aka cun na pa ol te hnatun lamtah, na nu khaw a patong vaengah hnoelrhoeng boeh.
Taatilah ayahmu; sebab, tanpa dia engkau tidak ada. Apabila ibumu sudah tua, tunjukkanlah bahwa engkau menghargai dia.
23 Oltak he vawtthaih lamtah cueihnah, thuituennah, yakmingnah khaw yoi boeh.
Ajaran yang benar, hikmat, didikan, dan pengertian--semuanya itu patut dibeli, tetapi terlalu berharga untuk dijual.
24 Omngaih coeng, omngaih coeng, hlang dueng aka cun a napa tah omngaih rhoela omngaih coeng. Hlang cueih aka cun khaw a soah a kohoe coeng.
Seorang ayah akan gembira kalau anaknya mempunyai budi pekerti yang baik; ia akan bangga kalau anaknya bijaksana.
25 Na nu neh na pa te a kohoe saeh lamtah nang aka cun khaw omngaih saeh.
Semoga ayah ibumu bangga terhadapmu; semoga bahagialah wanita yang melahirkan engkau.
26 Ka ca na lungbuei te kamah taengla m'pae. Na mik loh ka longpuei he a ngaingaih la khueinah saeh.
Perhatikanlah baik-baik dan contohilah hidupku, anakku!
27 Pumyoi he vaam a dung, kholong nu khaw tangrhom caek la om.
Perempuan nakal yang melacur adalah perangkap yang berbahaya.
28 Anih khaw dingca bangla rhongngol tih, hlang rhoek taengah hnukpoh la a thap pah.
Mereka menghadang seperti perampok dan membuat banyak laki-laki berzinah.
29 Anunae, unim ca te, ngaisahueng la unim ca te, unimca olpungkacan neh hohmuhnah, kohuetnah aka khueh te unim ca? Lungli lungla la tloh aka yook te unim, a mik aka lingduk te unim.
Tahukah engkau apa yang terjadi pada orang yang minum anggur terlalu banyak, dan sering mengecap minuman keras? Orang itu sengsara dan menderita. Ia selalu bertengkar dan mengeluh. Matanya merah dan badannya luka-luka, padahal semuanya itu dapat dihindarinya.
30 Misurtui dongah aka bol, yu hoem hamla aka pong dae ni te.
31 Misurtui te sungsa dongah a thimyum la a lang vaengah, a mikhmuh boengloeng khuiah vanat la a caeh vaengah khaw so boeh.
Janganlah membiarkan anggur menggodamu, sekalipun warnanya sangat menarik dan nampaknya berkilauan dalam gelas serta mengalir masuk dengan nikmat ke dalam tenggorokan.
32 A hmailong ah rhul kah a tuk bangla, rhulthae kah a phuh bangla om ni.
Esok paginya engkau merasa seperti telah dipagut ular berbisa.
33 Na mik loh a lang la a hmuh vetih, na lungbuei long khaw calaak ol ni a thui eh.
Matamu berkunang-kunang, pikiranmu kacau dan mulutmu mengoceh.
34 Tuitun tuilung kah aka yalh bangla, cungkui soi ah aka yalh bangla na om ni.
Engkau merasa seperti berada pada ujung tiang kapal di tengah lautan; kepalamu pusing dan engkau terhuyung-huyung.
35 Kai he n'taam uh dae a tloh moenih, kai n'thoek uh dae ka yaak moenih. Me vaengah nim ka haenghang vetih a tloe neh ka khoep ham ka hmuh ve,” na ti hae ni.
Lalu kau akan berkata, "Rupanya aku dipukul dan ditampar orang, tetapi aku tak dapat mengingat apa yang telah terjadi. Aduh, aku ngantuk sekali! Aku perlu minum lagi!"

< Olcueih 23 >