Olcueih 30
1 Jakeh capa Agur kah ol he, Ithiel hlang, Ithiel neh Ukal taengah olphong olrhuh la om.
Verba Congregantis, filii Vomentis. Visio quam locutus est vir cum quo est Deus, et qui Deo secum morante confortatus, ait:
2 Kai he hlang lakah ka kotalh ngawn cakhaw, hlang loh kai taengah yakmingnah khueh pawh.
Stultissimus sum virorum, et sapientia hominum non est mecum.
3 Cueihnah ka cang pawt dae, a cim mingnah te ka ming.
Non didici sapientiam, et non novi scientiam sanctorum.
4 Ulae vaan la aka luei tih aka rhum? A kutnarhum dongah khohli aka buem te ulae? Himbai dongah tui aka cun te ulae? Diklai khobawt boeih aka thoh te ulae? A ming ta melae, a capa ming ta balae? na ming atah.
Quis ascendit in cælum, atque descendit? quis continuit spiritum in manibus suis? quis colligavit aquas quasi in vestimento? quis suscitavit omnes terminos terræ? quod nomen est ejus, et quod nomen filii ejus, si nosti?
5 Pathen kah olthui boeih tah cilpoe la om. Amah dongah aka ying rhoek ham tah photling la a om pah.
Omnis sermo Dei ignitus: clypeus est sperantibus in se.
6 A ol te thap boeh, namah te n'tluung vetih na laithae phoe ve.
Ne addas quidquam verbis illius, et arguaris, inveniarisque mendax.
7 Namah taeng lamkah te panit ni kam bih. Ka duek hlanah kai taengah hloh boeh.
Duo rogavi te: ne deneges mihi antequam moriar:
8 A poeyoek neh laithae ol tah kai taeng lamloh hla saeh. Kai taengah he khodaeng khaw, khuehtawn khaw m'pae boeh. Ka buhvae dongkah buhham mah kai n'cah mai.
vanitatem et verba mendacia longe fac a me; mendicitatem et divitias ne dederis mihi: tribue tantum victui meo necessaria,
9 Ka kum vaengah tah ka basa vetih, “BOEIPA te unim,” vik ka ti tholh ve. Ka khawk vaengah ka huen vetih ka Pathen ming te ka pha tholh ve.
ne forte satiatus illiciar ad negandum, et dicam: Quis est Dominus? aut egestate compulsus, furer, et perjurem nomen Dei mei.
10 A boei taeng, a boei taengah sal te thet pah boeh. Namah te thae m'phoei thil vetih, na boe ve.
Ne accuses servum ad dominum suum, ne forte maledicat tibi, et corruas.
11 A napa kah cadilcahma aka tap loh a manu te khaw a uem noek moenih.
Generatio quæ patri suo maledicit, et quæ matri suæ non benedicit;
12 A khawt te sil pawt dae, amah mikhmuh neh aka cim cadilcahma,
generatio quæ sibi munda videtur, et tamen non est lota a sordibus suis;
13 A mik neh mat pomsang uh tih, a mikkhu aka huel cadilcahma,
generatio cujus excelsi sunt oculi, et palpebræ ejus in alta surrectæ;
14 A no te cunghang bangla, a pumcu te tumcaca bangla, diklai mangdaeng neh khodaeng hlang aka yoop cadilcahma,
generatio quæ pro dentibus gladios habet, et commandit molaribus suis, ut comedat inopes de terra, et pauperes ex hominibus.
15 Vawt canu rhoi loh, “M'pae, m'pae,” a ti. Pathum khaw cung rhoi pawh. Pali khaw, “Rhoeh coeng,” ti rhoi pawh.
Sanguisugæ duæ sunt filiæ, dicentes: Affer, affer. Tria sunt insaturabilia, et quartum quod numquam dicit: Sufficit.
16 Saelkhui neh caya kah a bung, tui aka hah pawh diklai, rhoeh aka ti tlaih pawh hmai pawn ni. (Sheol h7585)
Infernus, et os vulvæ, et terra quæ non satiatur aqua: ignis vero numquam dicit: Sufficit. (Sheol h7585)
17 A napa aka tamdaeng tih, a manu kah boengainah dongah aka hnoelrhoeng kah a mik tah, soklong vangak loh a koeih vetih atha ca loh a caak ni.
Oculum qui subsannat patrem, et qui despicit partum matris suæ, effodiant eum corvi de torrentibus, et comedant eum filii aquilæ!
18 Amih pathum mah kai ham tah khobaerhambae coeng dae, a pili phoeikah amih pali he khaw ka ming thai moenih.
Tria sunt difficilia mihi, et quartum penitus ignoro:
19 Vaan ah atha kah longpuei, lungpang dongah rhul kah longpuei, tuitun tuilung kah sangpho longpuei, hula taengkah tongpa longpuei he ni.
viam aquilæ in cælo, viam colubri super petram, viam navis in medio mari, et viam viri in adolescentia.
20 Samphaih nu kah a khosing tah, a caak neh a ka a huih tih, “boethae ka saii pawh,” a ti.
Talis est et via mulieris adulteræ, quæ comedit, et tergens os suum dicit: Non sum operata malum.
21 Diklai aka tlai sak pathum neh diklai loh a phueih thai pawh pali tah,
Per tria movetur terra, et quartum non potest sustinere:
22 Sal te tloep a manghai vaengah, aka ang te buh a hah vaengah,
per servum, cum regnaverit; per stultum, cum saturatus fuerit cibo;
23 Rhukom te tloep a hmuhuet vaengah, imom loh a boeinu a pang vaengah,
per odiosam mulierem, cum in matrimonio fuerit assumpta; et per ancillam, cum fuerit hæres dominæ suæ.
24 Amih pali he diklai hmankah a yit koek la om dae cueih rhoela cueih uh.
Quatuor sunt minima terræ, et ipsa sunt sapientiora sapientibus:
25 Lunghi he a pilnam khaw tlung pawt dae, khohal ah amamih caak te a soepsoei coeng.
formicæ, populus infirmus, qui præparat in messe cibum sibi;
26 Saphih khaw a pilnam te pilnu pawt dae, thaelpang khuiah a im a khueh.
lepusculus, plebs invalida, qui collocat in petra cubile suum;
27 Kaisih te manghai tal dae a pum la huek khong uh.
regem locusta non habet, et egreditur universa per turmas suas;
28 Imrhai loh kut neh na tuuk mai tih, amah tah manghai kah bawkim ah na om van bal.
stellio manibus nititur, et moratur in ædibus regis.
29 Khokan aka yanghoep pathum neh a caeh aka thuem pali tah amih ni.
Tria sunt quæ bene gradiuntur, et quartum quod incedit feliciter:
30 Sathueng tah Rhamsa boeih lakah tlung tih, a mikhmuh kah boeih tah mael tak pawh.
leo, fortissimus bestiarum, ad nullius pavebit occursum;
31 A cinghen aka caplawh maaetal neh manghai amah taengah aka bop rhoek.
gallus succinctus lumbos; et aries; nec est rex, qui resistat ei.
32 Dangrhoek ham vaengah na tahah tih na mangtaeng akhaw na ka te na kut neh buem.
Est qui stultus apparuit postquam elevatus est in sublime; si enim intellexisset, ori suo imposuisset manum.
33 Suktui a ken vaengah suknaeng la poeh. Hnarhong a pai vaengah thii long. Thintoek a phul vaengah tuituknah la coeng.
Qui autem fortiter premit ubera ad eliciendum lac exprimit butyrum; et qui vehementer emungit elicit sanguinem; et qui provocat iras producit discordias.
