Suencuek 47
1 Te phoeiah Joseph cet tih Pharaoh taengah, “A pa neh ka manucarhoek khaw, a boiva khaw, a saelhung khaw, amah taengkah aka om boeih te Kanaan kho lamkah halo uh tih Goshen kho ah om uh ke,” a ti nah tih a puen pah.
| یوسف به حضور فرعون رفت و به او گفت: «پدرم و برادرانم با گله‌ها و رمه‌ها و هر آنچه که داشته‌اند از کنعان به اینجا آمده‌اند، و الان در جوشن هستند.» |
2 Te phoeiah a manuca khui kah hlang pangaa khuen tih Pharaoh hmai aha khueh.
| یوسف پنج نفر از برادرانش را که با خود آورده بود، به فرعون معرفی کرد. |
3 Te vaengah Pharaoh loh Joseph kah a manucarhoek te, “Nangmih kah bibite balae,” a tinah hatah amih loh Pharaoh la, “Na sal rhoek he kamamih khaw, a pa rhoek long khaw boiva ni ka dawn uh,” a ti na uh.
| فرعون از آنها پرسید: «شغل شما چیست؟» گفتند: «ما هم مثل اجدادمان چوپان هستیم. |
4 Te phoeiah Pharaoh la, “Kanaan kho ah khokha tlung tih na salrhoek kah boiva hama luemnahaom pawt dongah hekah khohmuen ah bakuep ham ka lo uh. Te dongah na sal rhoek he Goshen kho ah kho n'sak sak uh mai,” a ti na uh.
| آمده‌ایم در مصر زندگی کنیم، زیرا در کنعان به علّت قحطی شدید برای گله‌های ما چراگاهی نیست. التماس می‌کنیم به ما اجازه دهید در جوشن ساکن شویم.» |
5 Te dongah Pharaoh loh Joseph la, “Na pa neh na manucarhoek nang taengah aka lo rhoek te,
| فرعون به یوسف گفت: «حال که پدرت و برادرانت نزد تو آمده‌اند، |
6 'Na hmai kah Egypt kho khuikah khohmuen then Goshen kho ah na pa neh na manucarhoek te khosak sak. Te phoeiah amih khuikah tatthai hlangrhoek tena ming atah amihte kai kah boiva mangpa la khueh,” a ti nah tih a uen.
| هر جایی را که می‌خواهی به آنها بده. بگذار در جوشن که بهترین ناحیهٔ مصر است ساکن شوند. اگر افراد شایسته‌ای بین آنها می‌شناسی، آنها را بر گله‌های من نیز بگمار.» |
7 Te phoeiah Joseph loh a napa Jakob tea khuen tih Pharaoh hmai aha pai sak hatah Jakob loh Pharaoh te yoethen a paek.
| سپس یوسف، پدرش یعقوب را نزد فرعون آورد، و یعقوب فرعون را برکت داد. |
8 Te vaengah Pharaoh loh Jakob la, “Nang kah hingnaha kum khohnin loh meyet a lo van coeng,” a ti nah.
| فرعون از یعقوب پرسید: «چند سال از عمرت می‌گذرد؟» |
9 Te dongah Jakob loh Pharaoh la, “Ka lampahnah kum khohnin he kum pasoi neh thumkip vel a pha coeng. Tedae ka hingnah kum khohnin he yoethae yoehu la om tih a parhoek a lampahnah tue vaengkaha hingnah kum khohnin tea pha moenih,” a ti nah.
| یعقوب جواب داد: «صد و سی سال دارم و سالهای عمرم را در غربت گذرانده‌ام. عمرم کوتاه و پر از رنج بوده است و به سالهای عمر اجدادم که در غربت می‌زیستند، نمی‌رسد.» |
10 Te phoeiah Jakob loh Pharaoh te yoethen a paek tih Pharaoh taeng lamkah pahoi nong.
| یعقوب پیش از رفتن، بار دیگر فرعون را برکت داد. |
11 Te phoeiah Pharaoh kah a uen vanbangla Joseph loh a napa neh a manucarhoek te Egypt kho ah khohut pakhat a paektih khohmuen then Raameses kho ah kho a sak sak.
| آنگاه یوسف چنانکه فرعون دستور داده بود بهترین ناحیهٔ مصر، یعنی ناحیهٔ رعمسیس را برای پدر و برادرانش تعیین کرد و آنها را در آنجا مستقر نمود، |
12 Te dongah Joseph loh a napa neh a manucarhoek khaw, a napa imkhui boeih neh camoe ka dongkah caak ham khaw a cangbam pah.
| و یوسف برحسب تعدادشان خوراک کافی در اختیار آنها گذاشت. |
13 Tedae khokha bahoeng tlung tih Egypt kho neh Kanaan khote khokha loha khah dongah kho takuem ah caak om pawh.
| قحطی روز‌به‌روز شدت می‌گرفت به طوری که همۀ مردم مصر و کنعان گرسنگی می‌کشیدند. |
14 Te vaengah Joseph loh Egypt khohmuen neh Kanaan kho ah cangtham a lai ham rhoek kah tangkaa hmuh te boeiha coi. Te phoeiah Joseph loh tangka te Pharaoh im laa khuen.
| یوسف تمام پولهای مردم مصر و کنعان را در مقابل غله‌هایی که خریده بودند، جمع کرد و در خزانه‌های فرعون ریخت. |
15 Tedae Egypt kho neh Kanaan kho kah tangka tea khawk uh vaengah Egypt rhoek loh Joseph te boeiha paanuh tih, “Kaimih he caak m'pae laeh. Tangka ka khawk uh cakhaw ba ham lae nang hmaiah ka duek uh eh?,” a ti uh.
| وقتی پولِ مردم تمام شد، نزد یوسف آمده، گفتند: «دیگر پولی نداریم که به عوض غله بدهیم. به ما خوراک بده. نگذار از گرسنگی بمیریم.» |
16 Tedae Joseph loh, “Tangkaa boeih oeh atah na boiva te m'pae uh lamtah nangmih kah boiva te kan khueh mako,” a ti nah.
| یوسف در جواب ایشان گفت: «اگر پول شما تمام شده، چارپایان خود را به من بدهید تا در مقابل، به شما غله بدهم.» |
17 Te dongah amamih kah boiva te Joseph taenglaa khuen uh tih Joseph loh marhang khaw, boiva tuping khaw, saelhung boiva khaw, laak ham khaw caaka paek pah tih tekah kum ah ngawn tah amih kah boiva boeih te khaw caak neha khool.
| آنها چاره‌ای نداشتند جز این که دامهای خود را به یوسف بدهند تا به ایشان نان بدهد. به این ترتیب در عرض یک سال، تمام اسبها و الاغها و گله‌ها و رمه‌های مصر از آنِ فرعون گردید. |
18 Tedae tekah kum thok tiha kum bae atah Egypt rhoek loh Joseph taengla halo uh tih, “Ka boeipa taengah ka phah uh moenih. Tangka khaw boeih coeng tih boiva neh rhamsa loh ka boeipa taeng a pha coeng dongah kaimih pum neh ka khohmuen pawt atah ka boeipa hmai aha paih om voelpawh.
| سال بعد، آنها بار دیگر نزد یوسف آمده، گفتند: «ای سَروَر ما، پول ما تمام شده و تمامی گله‌ها و رمه‌های ما نیز از آن تو شده است. دیگر چیزی برای ما باقی نمانده جز خودمان و زمینهایمان. |
19 ba ham lae nang mikhmuh ah ka duek uh eh. Kaimih he khaw, ka khohmuen he khaw n'lai uh. Kaimih khaw ka khohmuen khaw caak neh ka thung coeng atah kamamih neh ka khohmuen loh Pharaoh sal la ka om uh bitni. Tedae cangti nan paek tih ka hing uh daengah man ka duek uh pawt sui tih tolrhumloh a pong pawt sue,” a ti uh.
| نگذار از گرسنگی بمیریم؛ نگذار زمینهایمان از بین بروند. ما و زمینهایمان را بخر و ما با زمینهایمان مالِ فرعون خواهیم شد. به ما غذا بده تا زنده بمانیم و بذر بده تا زمینها بایر نمانند.» |
20 Tedae khokha te amih taengaha tlung pah vaengah Egypt rhoek loh a khohmuen rhipa yoih uh tih Egypt kho pum te Pharaoh ham Josephloh a lai pah coeng dongah Pharaoh kah khohmuen la poeh.
| پس یوسف تمامی زمین مصر را برای فرعون خرید. مصری‌ها زمینهای خود را به او فروختند، زیرا قحطی بسیار شدید بود. |
21 Te dongah Egypt khorhia bawt neh a khat ben lamkah pilnam te amah loh khopuei khuilaa puen.
| به این طریق مردمِ سراسر مصر غلامان فرعون شدند. |
22 Tedae khosoih rhoek kah khohmuen ngawn tah Pharaoh loh khosoihrhoek ham a paek khotlueh la a om dongah lai van pawh. Te vaengah khosoih rhoek loh Pharaoh kah a paek khotlueh tea caak uh tih a khohmuen te yoi uh pawh.
| تنها زمینی که یوسف نخرید، زمین کاهنان بود، زیرا فرعون خوراک آنها را به آنها می‌داد و نیازی به فروش زمین خود نداشتند. |
23 Te phoeiah Josephloh a pilnam la, “Tihninah namamih khaw, na khohmuen khaw Pharaoh ham ka lai coeng he. Tedae cangti he namamih ham lo uh lamtah khohmuen te tawn uh ngawn.
| آنگاه یوسف به مردم مصر گفت: «من شما و زمینهای شما را برای فرعون خریده‌ام. حالا به شما بذر می‌دهم تا رفته در زمینها بکارید. |
24 A vuei a thaih a om vaengah pangate Pharaoh taengah pae uh lamtah palite namamih ham neh lohma kah cangti la, namah cakoa caak ham neh na carhoek loha caak ham khaw om saeh,” a ti nah.
| موقع برداشت محصول، یک پنجم آن را به فرعون بدهید و بقیه را برای کشت سال بعد و خوراک خود و خانواده‌هایتان نگاه دارید.» |
25 Te vaengah, “Ka boeipa kah mikhmuh ah mikdaithen la m'hmuh uh tih mamih n'hlun atah Pharaoh taengah sal la ka om uh bitni,” a ti uh.
| آنها گفتند: «تو در حق ما خوبی کرده‌ای و جان ما را نجات داده‌ای، بنابراین غلامان فرعون خواهیم بود.» |
26 Te dongah Josephloh a khueh oltlueh vanbangla tahae khohnin duela Egypt kho ah hlopngate Pharaoh hut la om. Khosoih rhoek kah khohmuen buengte amamih loh a hutnah tih Pharaoh hut la om pawh.
| پس یوسف در تمامی سرزمین مصر مقرر نمود که از آن به بعد، هر ساله یک پنجم از تمامی محصول به عنوان مالیات به فرعون داده شود. محصول زمینهای کاهنان مشمول این قانون نبود. این قانون هنوز هم به قوت خود باقی است. |
27 Te vaengah Israel loh Egypt kho kah Goshen khohmuen ahkhoa sak tih a kawt la a kawt dongah pungtai uh tih muep ping uh.
| پس بنی‌اسرائیل در سرزمین مصر در ناحیهٔ جوشن ساکن شدند و بر تعداد و ثروت آنها پیوسته افزوده می‌شد. |
28 Jakob khaw Egypt kho ah kum hlai rhih hing tih Jakob kah a hingnah kum khohnin long khaw kum pasoi likip neh kum rhih lo coeng.
| یعقوب بعد از رفتن به مصر، هفده سال دیگر زندگی کرد و در سن صد و چهل و هفت سالگی درگذشت. |
29 Te vaengah Isreal kah a duek ham khohninloh a yoei coeng dongah a capa Joseph tea khue tih, “Nang mikhmuh ah mikdaithen ni ka dang atah ka phai hmuiah na kut tloeng laeh. Sitlohnah neh uepomnah khaw Kai hamna saii atah kai he Egypt kho n'up boel mai.
| او در روزهای آخر عمرش، یوسف را نزد خود خواند و به او گفت: «دستت را زیر ران من بگذار و سوگند یاد کن که مرا در مصر دفن نکنی. |
30 Te phoeiah a parhoek taengah ka yalh atah kai he Egypt lamkah nan khuen vetih amih kah phuel ah nan up ni,” a tinah hatah, “Na ol bangla kamah loh ka saii bitni,” a ti nah.
| بعد از مردنم جسد مرا از سرزمین مصر برده، در کنار اجدادم دفن کن.» یوسف به او قول داد که این کار را بکند. |
31 Te vaengah, “Kamah taengah toemngam dae,” a tinah hataha toemngam tih Israelte baiphaih dongkah a lu taengah bakop.
| یعقوب گفت: «برایم قسم بخور که این کار را خواهی کرد.» پس یوسف برایش قسم خورد و یعقوب بر سر بسترش سجده کرد. |
