Suencuek 47
1 Te phoeiah Joseph cet tih Pharaoh taengah, “A pa neh ka manucarhoek khaw, a boiva khaw, a saelhung khaw, amah taengkah aka om boeih te Kanaan kho lamkah halo uh tih Goshen kho ah om uh ke,” a ti nah tih a puen pah.
Josef ging dus Farao berichten: Mijn vader en mijn broers zijn met hun schapen en runderen en met heel hun bezit uit het land Kanaän aangekomen, en bevinden zich in het land Gósjen.
2 Te phoeiah a manuca khui kah hlang pangaa khuen tih Pharaoh hmai aha khueh.
Hij had vijf van zijn broers meegenomen, en stelde ze aan Farao voor.
3 Te vaengah Pharaoh loh Joseph kah a manucarhoek te, “Nangmih kah bibite balae,” a tinah hatah amih loh Pharaoh la, “Na sal rhoek he kamamih khaw, a pa rhoek long khaw boiva ni ka dawn uh,” a ti na uh.
Farao vroeg aan zijn broers: Wat is uw beroep? Zij gaven Farao ten antwoord: Uw dienaren zijn schaapherders, van vader op zoon.
4 Te phoeiah Pharaoh la, “Kanaan kho ah khokha tlung tih na salrhoek kah boiva hama luemnahaom pawt dongah hekah khohmuen ah bakuep ham ka lo uh. Te dongah na sal rhoek he Goshen kho ah kho n'sak sak uh mai,” a ti na uh.
En ze vervolgden tot Farao: We zijn gekomen, om de gastvrijheid van het land te genieten; want uw dienaars hadden geen weidegrond meer voor hun vee, daar de hongersnood het land Kanaän heeft geteisterd. Geef uw dienaren verlof, zich in het land Gósjen te vestigen.
5 Te dongah Pharaoh loh Joseph la, “Na pa neh na manucarhoek nang taengah aka lo rhoek te,
Toen sprak Farao tot Josef: Nu uw vader en broers tot u zijn gekomen,
6 'Na hmai kah Egypt kho khuikah khohmuen then Goshen kho ah na pa neh na manucarhoek te khosak sak. Te phoeiah amih khuikah tatthai hlangrhoek tena ming atah amihte kai kah boiva mangpa la khueh,” a ti nah tih a uen.
staat het land van Egypte voor u open. Laat uw vader en broers in het beste deel van het land wonen; ze kunnen in het land Gósjen blijven. En wanneer ge weet, dat er geschikte mannen onder hen zijn, stel ze dan tot opzichters over mijn eigen veestapel aan.
7 Te phoeiah Joseph loh a napa Jakob tea khuen tih Pharaoh hmai aha pai sak hatah Jakob loh Pharaoh te yoethen a paek.
Nu ging Josef zijn vader Jakob halen, en stelde ook hem aan Farao voor. Nadat Jakob Farao met een zegenwens had begroet,
8 Te vaengah Pharaoh loh Jakob la, “Nang kah hingnaha kum khohnin loh meyet a lo van coeng,” a ti nah.
sprak Farao tot Jakob: Hoeveel jaren telt ge reeds?
9 Te dongah Jakob loh Pharaoh la, “Ka lampahnah kum khohnin he kum pasoi neh thumkip vel a pha coeng. Tedae ka hingnah kum khohnin he yoethae yoehu la om tih a parhoek a lampahnah tue vaengkaha hingnah kum khohnin tea pha moenih,” a ti nah.
Jakob gaf Farao ten antwoord: Het getal van mijn pelgrimsjaren bedraagt honderd dertig: weinig in aantal, maar vol van verdriet zijn mijn levensjaren geweest, en zij hebben niet het getal van die mijner vaderen bereikt in de dagen van hun pelgrimstocht.
10 Te phoeiah Jakob loh Pharaoh te yoethen a paek tih Pharaoh taeng lamkah pahoi nong.
Toen zegende Jakob Farao, en ging van Farao heen.
11 Te phoeiah Pharaoh kah a uen vanbangla Joseph loh a napa neh a manucarhoek te Egypt kho ah khohut pakhat a paektih khohmuen then Raameses kho ah kho a sak sak.
Josef wees zijn vader en broers een woonplaats aan en gaf hun grondbezit in Egypte, en wel in de streek van Raämses, in het beste deel van het land, zoals Farao bevolen had.
12 Te dongah Joseph loh a napa neh a manucarhoek khaw, a napa imkhui boeih neh camoe ka dongkah caak ham khaw a cangbam pah.
En Josef voorzag zijn vader en broers van brood, en heel het gezin van zijn vader naar het getal van de kinderen.
13 Tedae khokha bahoeng tlung tih Egypt kho neh Kanaan khote khokha loha khah dongah kho takuem ah caak om pawh.
Daar intussen de hongersnood hevig bleef woeden, was er in heel het land geen voedsel meer, en raakten Egypte en Kanaän uitgeput van honger.
14 Te vaengah Joseph loh Egypt khohmuen neh Kanaan kho ah cangtham a lai ham rhoek kah tangkaa hmuh te boeiha coi. Te phoeiah Joseph loh tangka te Pharaoh im laa khuen.
Nu kreeg Josef al het geld in handen, dat in Egypte en Kanaän werd gevonden, in ruil voor het koren, dat men kocht; en al het geld stortte Josef in de schatkist van Farao.
15 Tedae Egypt kho neh Kanaan kho kah tangka tea khawk uh vaengah Egypt rhoek loh Joseph te boeiha paanuh tih, “Kaimih he caak m'pae laeh. Tangka ka khawk uh cakhaw ba ham lae nang hmaiah ka duek uh eh?,” a ti uh.
Toen er in Egypte en Kanaän geen geld meer was, kwamen alle Egyptenaren naar Josef toe, en zeiden: Geef ons brood; waarom moeten wij voor uw ogen sterven, omdat er geen geld meer is.
16 Tedae Joseph loh, “Tangkaa boeih oeh atah na boiva te m'pae uh lamtah nangmih kah boiva te kan khueh mako,” a ti nah.
Josef antwoordde: Als ge geen geld meer bezit, geeft dan uw vee, en ik geef u daarvoor brood in de plaats.
17 Te dongah amamih kah boiva te Joseph taenglaa khuen uh tih Joseph loh marhang khaw, boiva tuping khaw, saelhung boiva khaw, laak ham khaw caaka paek pah tih tekah kum ah ngawn tah amih kah boiva boeih te khaw caak neha khool.
Zij brachten dus Josef hun kudden, en Josef gaf hun voedsel in ruil voor hun paarden, schapen, runderen en ezels. Dat jaar voorzag hij hen van brood in ruil voor al hun kudden.
18 Tedae tekah kum thok tiha kum bae atah Egypt rhoek loh Joseph taengla halo uh tih, “Ka boeipa taengah ka phah uh moenih. Tangka khaw boeih coeng tih boiva neh rhamsa loh ka boeipa taeng a pha coeng dongah kaimih pum neh ka khohmuen pawt atah ka boeipa hmai aha paih om voelpawh.
Maar toen het jaar om was, kwamen zij ook in het volgende jaar naar hem toe, en zeiden: We behoeven het niet voor onzen heer te verbergen, dat het geld op is en de veestapel reeds in het bezit van onzen heer is gekomen; we hebben dus niets meer over voor onzen heer, dan onze eigen persoon en onze landerijen.
19 ba ham lae nang mikhmuh ah ka duek uh eh. Kaimih he khaw, ka khohmuen he khaw n'lai uh. Kaimih khaw ka khohmuen khaw caak neh ka thung coeng atah kamamih neh ka khohmuen loh Pharaoh sal la ka om uh bitni. Tedae cangti nan paek tih ka hing uh daengah man ka duek uh pawt sui tih tolrhumloh a pong pawt sue,” a ti uh.
Waarom zouden wij met onze landerijen voor uw ogen te gronde gaan? Koop onszelf en ons land in ruil voor brood; dan zullen wij met ons land dienstbaar zijn aan Farao. Geef ook koren, om te zaaien, dan kunnen we in leven blijven en behoeven we niet te sterven, en zal ook het land niet braak blijven liggen.
20 Tedae khokha te amih taengaha tlung pah vaengah Egypt rhoek loh a khohmuen rhipa yoih uh tih Egypt kho pum te Pharaoh ham Josephloh a lai pah coeng dongah Pharaoh kah khohmuen la poeh.
Nu kocht Josef al het land van Egypte voor Farao op; want de Egyptenaren moesten allen hun akkers verkopen, omdat de honger hen kwelde. Zo werd het land Farao’s eigendom.
21 Te dongah Egypt khorhia bawt neh a khat ben lamkah pilnam te amah loh khopuei khuilaa puen.
Bovendien bracht hij het hele volk in lijfeigenschap van het ene eind van Egypte tot het andere.
22 Tedae khosoih rhoek kah khohmuen ngawn tah Pharaoh loh khosoihrhoek ham a paek khotlueh la a om dongah lai van pawh. Te vaengah khosoih rhoek loh Pharaoh kah a paek khotlueh tea caak uh tih a khohmuen te yoi uh pawh.
Alleen het land van de priesters kon hij niet kopen. Want de priesters hadden een vaste toelage van Farao, en leefden van wat Farao hun gaf; daarom behoefden zij hun land niet te verkopen.
23 Te phoeiah Josephloh a pilnam la, “Tihninah namamih khaw, na khohmuen khaw Pharaoh ham ka lai coeng he. Tedae cangti he namamih ham lo uh lamtah khohmuen te tawn uh ngawn.
Nu zei Josef tot het volk: Ik heb nu uw personen en akkers voor Farao gekocht, en gij hebt nu zaaikoren, om het land te bezaaien.
24 A vuei a thaih a om vaengah pangate Pharaoh taengah pae uh lamtah palite namamih ham neh lohma kah cangti la, namah cakoa caak ham neh na carhoek loha caak ham khaw om saeh,” a ti nah.
Maar nu moet ge van de opbrengst een vijfde aan Farao afstaan; vier vijfden moogt ge voor u zelf behouden, om er uw velden mee te bezaaien, er met uw gezinnen van te leven, en uw kinderen te onderhouden.
25 Te vaengah, “Ka boeipa kah mikhmuh ah mikdaithen la m'hmuh uh tih mamih n'hlun atah Pharaoh taengah sal la ka om uh bitni,” a ti uh.
Zij zeiden: Gij hebt ons het leven gered! Laat ons genade vinden in de ogen van onzen heer, en de slaven van Farao zijn.
26 Te dongah Josephloh a khueh oltlueh vanbangla tahae khohnin duela Egypt kho ah hlopngate Pharaoh hut la om. Khosoih rhoek kah khohmuen buengte amamih loh a hutnah tih Pharaoh hut la om pawh.
Zo maakte Josef het tot wet, die nog heden voor de akkers in Egypte geldt, dat een vijfde aan Farao moet worden opgebracht. Alleen het land van de priesters bleef uitgezonderd, omdat het niet van Farao was.
27 Te vaengah Israel loh Egypt kho kah Goshen khohmuen ahkhoa sak tih a kawt la a kawt dongah pungtai uh tih muep ping uh.
Zo vestigden de Israëlieten zich in Egypte, in het land Gósjen. Ze kregen daar vaste bezittingen, waren er vruchtbaar, en werden zeer talrijk.
28 Jakob khaw Egypt kho ah kum hlai rhih hing tih Jakob kah a hingnah kum khohnin long khaw kum pasoi likip neh kum rhih lo coeng.
Jakob leefde in Egypte nog zeventien jaar, zodat de hele levensduur van Jakob honderd zeven en veertig jaren bedroeg.
29 Te vaengah Isreal kah a duek ham khohninloh a yoei coeng dongah a capa Joseph tea khue tih, “Nang mikhmuh ah mikdaithen ni ka dang atah ka phai hmuiah na kut tloeng laeh. Sitlohnah neh uepomnah khaw Kai hamna saii atah kai he Egypt kho n'up boel mai.
Toen de dag van zijn sterven begon te naderen, ontbood hij zijn zoon Josef, en sprak tot hem: Als ik genade gevonden heb in uw ogen, leg dan uw hand onder mijn heup als bewijs van uw liefde en trouw, dat ge mij niet in Egypte zult begraven,
30 Te phoeiah a parhoek taengah ka yalh atah kai he Egypt lamkah nan khuen vetih amih kah phuel ah nan up ni,” a tinah hatah, “Na ol bangla kamah loh ka saii bitni,” a ti nah.
maar dat ik bij mijn vaderen zal rusten. Breng me uit Egypte over, en begraaf mij in hun graf. Hij antwoordde: Ik zal doen, wat ge zegt.
31 Te vaengah, “Kamah taengah toemngam dae,” a tinah hataha toemngam tih Israelte baiphaih dongkah a lu taengah bakop.
Hij sprak: Zweer het mij dan! En toen hij het hem had gezworen, boog Israël zich aanbiddend neer op het hoofdeinde van zijn bed.
