Suencuek 37
1 Jakob ngawn tah a napa kah lampahnah khohmuen Kanaan kho ahkhoa sak.
Jakob vart buande i Kana’ans-landet, der som far hans hadde halde til.
2 Jakob kah a rhuirhong he tah, Joseph kum hlai rhiha lo ca vaengah a mayarhoek taengah boivaa luem puei. Te vaengah anihte a napa yuu Bilhah ca rhoek nen khaw, Zilpah ca rhoek nen khaw cadong hmaih van. Tedae Joseph loh amih kah theetnah te a napa taengaha thaelaa puen pah.
Dette er soga um Jakobs-ætti: Då Josef var syttan år gamall, gjætte han fenaden i lag med brørne sine; han var busvein hjå sønerne til Bilha og Zilpa, konorne åt far hans, og alt det vonde som vart sagt um deim, gjekk Josef til far deira med.
3 Tedae Joseph te tah a patong soi kah a ca van oeh dongah a carhoek boeih lakah anih te Israelloh a lungnah tih pendum angkidung khaw a saii pah.
Men Israel heldt Josef kjærast av alle borni sine, for han hadde fenge honom på sine gamle dagar; og han gjorde ein sid ermekjole åt honom.
4 Tedae a mayarhoek boeih lakah a napa loh aniha lungnah te a maya rhoek loh a hmuh uh vaengah amaha hmuhuet uh. Te dongah anih rhoepnah neh voek ham khaw coeng uh pawh.
Og då brørne hans såg at far deira heldt meir av honom enn av alle brørne hans, vart dei hatige på honom, og kunde ikkje tala eit godt ord til honom.
5 Te vaengah Joseph loh manga man tih a mayarhoek taenglaa puen hatah a maya rhoek kah a hmuhuet uh te koepa khoep.
Ein gong hadde Josef ein draum, som han fortalde brørne sine, og då vart dei endå meir hatige på honom.
6 Te vaengaha mayarhoek la, “Hnatun uh laeh, he tlam he mang ka man.
«No skal de høyra kva eg hev drøymt, » sagde han til deim.
7 Lohma li kah cangpate mamih loh n'tum uh hatah kai kah cangpate thoo tih pai. Te vaengah nangmih kah cangpaloh a vael uh tih kai kah cangpa taengah bakop uh,” a ti nah
«Eg tykte me var utpå åkeren og skar. Best det var, reiste mitt kornband seg upp og stod, og dykkar kornband stod rundt ikring og bøygde seg for mitt.»
8 Te dongah anih te a mayarhoek loh, “Kaimih soah manghai la na manghai vetih kaimih soahna boei khaw na boei tang venim?,” a ti na uh. Aniha hmuhuet uh te a mang, a olka neh koepa khoep.
Då sagde brørne hans med honom: «Skal du, kann henda, verta kongen vår og råda yver oss?» Og sidan hata dei honom endå meir for draumarne og rødorne hans.
9 Te phoeiah manga tloe koepa man tih a mayarhoek taengah, “Mang koep ka man hatah khomik neh hla neh aisi hlai at loh kai taengah tarha bakop uh,” a ti nah tih a doek.
So hadde han ein draum att, og den fortalde han og brørne sine. «Veit de kva eg no hev drøymt?» sagde han: «Eg tykte soli og månen og elleve stjernor lagde seg å gruve for meg.»
10 A napa neh a mayarhoek taengaha doek bal dongah amah vik te a napa loh, “Mangna man te ba ham lae? Nang hmaiah diklai la bakop ham kai neh na nu neh na maya rhoek loh ka lo khaw ka lo uh a ya?,” a ti nah tih a ho.
Men då han sagde det med far sin og brørne sine, skjemde far hans på honom og sagde med honom: «Kva er det no du hev drøymt att! Skulde eg og mor di og brørne dine koma og leggja oss å gruve for deg?»
11 Te dongah anih te a mayarhoek thatlai uh. Tedae a napa long tah olka tea kuem.
Og brørne hans var ovundsjuke på honom, men far hans lagde seg dette på minne.
12 Tedae a maya rhoek tah Shekhem ah a napa kah boiva luem sak hama caeh cet.
So var det ein gong brørne hans var av og gjætte buskapen åt far sin burtmed Sikem.
13 Te vaengah Israel loh Joseph la, “Na maya rhoek, te Shekhem ah luem uh pawt nim? Halo lamtah nang man amih taengla kan tueih pawn ve,” a ti nah. Te dongah amah te, “Ka om ngawn he,” a ti nah.
Då sagde Israel med Josef: «Gjæter ikkje brørne dine burtmed Sikem? Kom, eg vil senda deg til deim!» Og han svara: «Ja, her er eg.»
14 Te dongah Joseph la,” Tahaeah cet lamtah, na maya rhoek kah sading sathal neh boiva kah sading sathal khaw na hmuh phoeiah kai taengah ol koep ham voei,” a ti nah. Te phoeiah Hebron kol lamkah Shekhem laa tueih tih Joseph khaw cet van.
Då sagde Israel med honom: «Kjære deg, gakk av og sjå korleis det stend til med brørne dine og korleis det er med buskapen, og kom so heim att og seg meg det!» Dermed so sende han Josef av stad frå Hebrondalen, og so kom han til Sikem.
15 Te vaengah lohma ah aka khohmang hlang te lawta hmuh hatah tekah hlang loh, “Balaena tlap dae? a tinah tiha dawt.
Medan han no vanka umkring i marki, møtte han ein mann, og mannen tala til honom og spurde: «Kva leitar du etter?»
16 Te vaengah Joseph loh, “Ka maya rhoek ni ka tlap. Mela a luem uh khaw han thui lah saw,” a ti nah.
«Eg leitar etter brørne mine, » svara han. «Kjære deg, seg meg kvar dei gjæter!»
17 Te dongah tekah hlang long te, “He lamloh puen uh, “Dothan la cet sih,” a ti uh khaw ka yaak ta,” a ti nah. Te dongah Joseph loh a mayarhoek hnukah cet tih amihte Dothan aha hmuh.
«Dei hev teke ut herifrå, » sagde mannen: «Eg høyrde dei sagde: «No vil me til Dotan.»» So gjekk Josef til Dotan, og der fann han brørne sine.
18 Tedae anih tea hla lamkaha hmuh uh tih amih taenga pha hlan ah mah ngawn ham anih tea rhaithi uh.
Dei såg honom langt burte, og fyrr han kom innåt deim, samråddest dei um å drepa honom,
19 Te dongah a maya rhoek loh khat neh khat taengah, “Mang boei halo ke!
og dei sagde seg imillom: «Sjå, der kjem denne stordrøymaren!
20 Halo uh laeh, anih ke ngawn uhsih lamtah tangrhom pakhat khuila voei uh sih. 'Boethae mulhingloh a ngaeh coeng,’ ti na uh sih. A mangte metlam nim a om ve so uh sih,” a ti uh.
Kom og lat oss slå honom i hel og kasta honom ned i ein av desse brunnarne her, og so segja at eit udyr hev ete honom upp! Då skal me sjå kva det vert av draumarne hans.»
21 Tedae Reubenloh a yaak vaengah amih kut lamkah Joseph te a huul tih, “A kah hinglu he ngawn uh boel sih,” a ti nah.
Då Ruben høyrde det, vilde han berga honom utor henderne deira og sagde: «Lat oss ikkje taka livet hans!»
22 Reuben loh amih taengah, “Anih te thii long sak boeh, khosoek kah tangrhom khuila voei uh mai, anih soah kut hlah uh boel mai,” a ti nah. Te vaengah anih te amih kut lamloh huul ham neh a napa taengla mael puei ham a ngaih.
Og Ruben sagde med deim: «Lat det ikkje renna blod! Kasta honom heller ned i denne brunnen, som er i øydemarki, men legg ikkje hand på honom!» Dette sagde han av di han vilde berga honom utor henderne deira og få honom heim att til far hans.
23 Te dongah Joseph loh a mayarhoek taengla apha vaengah Joseph kah angkidung neh a pum dongkah pendum angkidung tea pit pauh.
Då no Josef var komen innåt brørne sine, hadde dei av honom kjolen hans, den side ermekjolen han gjekk i,
24 Te phoeiah Joseph te a khuen uh tih tangrhom khuiaha voeih uh. Tangrhom te khaw hoengtih tui om pawh.
og tok og kasta honom ned i brunnen; men brunnen var tom; det var ikkje vatn i honom.
25 Tedae buh ca laa ngol uh vaengah a dan uh hatah Gilead lamkah Ishmael lambong aka lote lawta hmuh uh. Te vaengah Ishmael rhoek loh Egypt la suntlak puei ham kalauk dongah anhoi, thingpi neh myrrha phueih uh tih cet uh.
So sette dei seg ned, og vilde få seg mat. Men då dei såg upp og skoda kring seg, vart dei vare eit ferdafylgje: det var ismaelitar, som kom frå Gilead, og førde kryddor og balsam og rosekvåda på kamelarne sine; det var dei på veg til Egyptarland med.
26 Tedae Judah loh a manucarhoek la, “Mah manuca te mueluemnah neh n'ngawn uh mai cakhaw a thii loh m'bueih ni.
Då sagde Juda med brørne sine: «Kva bate hev me av det at me slær bror vår i hel og dyl dråpet?
27 Halo uh, anih he Ishmael taengah yoi uh sih. Ning kah a saa, manuca oeh dongah anih soah kut hlah thil boel sih,” a tinah hatah a manuca rhoek long khaw a rhoi uh.
Kom, og lat oss selja honom til ismaelitarne, og ikkje leggja hand på honom; han er då bror vår, vårt eige kjøt og blod!» Og brørne hans lydde honom,
28 Te dongah Median hlang, thimpomrhoek halo neh Joseph tea doek uh tih tangrhom lamloha khuen uh. Te phoeiah Joseph te Ishmael taengah tangka baelthong laa yoih uh. Te dongah Joseph te Egypt laa khuen uh.
og då kjøpmennerne - dei var frå Midjan - for framum, drog dei Josef upp or brunnen, og so selde dei Josef for tjuge sylvdalar til ismaelitarne; og dei tok Josef med seg til Egyptarland.
29 Tedae Reuben loh tangrhom taenglaa bal vaengah tangrhom khuikah Josephte haha sawt dongah a himbai tea phen.
So kom Ruben attende til brunnen, men då han skulde sjå, var ikkje Josef i brunnen. Då reiv han sund klædi sine,
30 Te phoeiah a manucarhoek tea paan tih, “Camoe te a om pawt dongah kai melam ka mael eh?,” a ti nah.
og han gjekk attende til brørne sine, og sagde: «Sveinen er der ikkje! Og eg, kvar skal eg no gjera av meg?»
31 Te phoeiah Joseph kah angkidung tea loh uh. Maae tala ngawn uh kah thii dongah angkidung tea nuem uh.
So tok dei kjolen åt Josef, og slagta ein bukk, og duppa kjolen i blodet.
32 Pendum angkidung te khawa loh uh tih a napa taenglaa khuen uh phoeiah, “Hekah angkidung ka hmuh uh he na capa kah himbai neh himbai pawt khaw hmat lah,” a ti na uh.
Og dei sende ermekjolen heim til far sin og sagde: «Denne hev me funne. Sjå etter um det ikkje er kjolen åt son din!»
33 Te vaengah himbai te a hmat tih, “Ka capa kah angkidung la he, Josephte mulhing boethae loh pat pata ngaeh coini,” a ti.
Og han kjende honom att, og sagde: «Jau, det er kjolen åt son min. Eit udyr hev ete honom upp. Josef er ihelriven!»
34 Jakob loh a himbai te a phen, a cinghen ah tlamhnia naak tih a capa ham hnin takuem puet nguekcoi.
Og Jakob reiv sund klædi sine, og sveipte ein sekk um mjødmarne, og syrgde yver son sin i lang, lang tid.
35 Te phoeiah anih aka hloep la a ca tongpa rhoek boeih neh a ca huta rhoek boeih khaw halo uh daea hloep ham khaw a aal. “Ka capa taengah saelkhui la rhahdoe cangpoem neh ka suntla ni,” a tinah tih Joseph kah a napate rhap. (Sheol h7585)
Og alle sønerne og døtterne hans kom og vilde trøysta honom, men han let seg ikkje trøysta; «Med sorg og sut lyt eg fara ned til son min i nåheimen!» sagde han. Og far hans gret yver honom; (Sheol h7585)
36 Median hoel long khaw Joseph te Egypt kah imtawt mangpa Pharaoh imkhoem Potiphar taenglaa yoih uh.
men midjanitarne selde honom i Egyptarland, til Potifar, som var hirdmann hjå Farao og hovding yver livvakti.
