< Olrhaepnah 15 >
1 Kum rhih a thok vaengah laiba hlahnah na saii ni.
Septimo anno facies remissionem,
2 He tah laiba hlahnah olka ni. Boei boeih loh a kut dongkah cangpu te a hui taengah a pu. Tedae BOEIPA kah laiba hlahnah a hoe coeng dongah a hui neh a manuca taengah laisuk boel saeh.
quæ hoc ordine celebrabitur. Cui debetur aliquid ab amico vel proximo ac fratre suo, repetere non poterit, quia annus remissionis est Domini.
3 Kholong loh nang taengah a khueh te tah suk mai. Tedae na manuca kah te tah namah kut loh hmil saeh.
A peregrino et advena exiges: civem et propinquum repetendi non habebis potestatem.
4 Tedae BOEIPA loh nang kah te diklai ah a uem rhoe a uem vetih na khuiah khodaeng om mahpawh. Te te na Pathen BOEIPA loh rho la pang sak ham namah taengah m'paek coeng.
Et omnino indigens et mendicus non erit inter vos: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in terra, quam traditurus est tibi in possessionem.
5 BOEIPA na Pathen kah ol he na yaak la na yaak atah tihnin kah kai loh nang kang uen olpaek boeih he vai hamla ngaithuen.
Si tamen audieris vocem Domini Dei tui, et custodieris universa quæ jussit, et quæ ego hodie præcipio tibi, benedicet tibi, ut pollicitus est.
6 Nang taengah a thui bangla BOEIPA na Pathen loh yoethen m'paek bitni. Te vaengah namtom miping taengah cangpu na hlah vetih cangpu na rhong mahpawh. Namtom miping te na taemrhai thil vetih nang te n'taemrhai uh thil mahpawh.
Fœnerabis gentibus multis, et ipse a nullo accipies mutuum. Dominaberis nationibus plurimis, et tui nemo dominabitur.
7 BOEIPA na Pathen loh nang m'paek na khohmuen, na vongka khat khat khuikah na manuca khat khat te nang taengah khodaeng la a om atah na thin pom thil boeh. Na manuca kah a khodaeng te na kut buem thil boeh.
Si unus de fratribus tuis, qui morantur intra portas civitatis tuæ in terra quam Dominus Deus tuus daturus est tibi, ad paupertatem venerit, non obdurabis cor tuum, nec contrahes manum,
8 Anih ham te na kut hlam rhoe hlam pah. Anih te a vaitah vaengah a tloelnah carhil tah na pu rhoe na pu ni.
sed aperies eam pauperi, et dabis mutuum, quo eum indigere perspexeris.
9 Namah te ngaithuen, na thinko ah a muen ol om ve. “Kum rhih dongkah, laiba hlahnah kum yoei coeng,” na ti ve. Na manuca, khodaeng te na mik a lolh lalah anih te na pae pawt ve. Nang te BOEIPA taengah m'pang thil vetih nang soah tholhnah la om ve.
Cave ne forte subrepat tibi impia cogitatio, et dicas in corde tuo: Appropinquat septimus annus remissionis: et avertas oculos tuos a paupere fratre tuo, nolens ei quod postulat mutuum commodare: ne clamet contra te ad Dominum, et fiat tibi in peccatum.
10 Anih te na paek rhoek na paek ni. Na paek vaengah na thinko loh hnaih boel saeh. Te bang ol kong ah ni na bibi boeih neh na kut na thuengnah boeih dongah BOEIPA na Pathen loh nang yoethen m'paek eh.
Sed dabis ei: nec ages quippiam callide in ejus necessitatibus sublevandis, ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in omni tempore, et in cunctis ad quæ manum miseris.
11 Na khohmuen khui lamkah khodaeng he paa mahpawh. Te dongah ni kai loh nang kang uen tih, “Na khohmuen kah na mangdaeng puei neh na khodaeng puei na manuca ham tah na kut te na hlam rhoela na hlam ni,” ka ti.
Non deerunt pauperes in terra habitationis tuæ: idcirco ego præcipio tibi, ut aperias manum fratri tuo egeno et pauperi, qui tecum versatur in terra.
12 Nang taengah na manuca Hebrewpa khaw, Hebrew nu khaw ha yoi uh mai ni. Tedae nang taengah kum rhuk a thohtat phoeiah tah a kum rhih vaengah anih te namah taeng lamloh sayalh la hlah laeh.
Cum tibi venditus fuerit frater tuus Hebræus aut Hebræa, et sex annis servierit tibi, in septimo anno dimittes eum liberum:
13 Anih te namah taeng lamloh na tueih vaengah kuttling la tueih boeh.
et quem libertate donaveris, nequaquam vacuum abire patieris:
14 BOEIPA na Pathen loh yoethen m'paek vanbangla anih te na boiva, na canghlom, na va-am neh na phaeng rhoe na phaeng vetih na paek ni.
sed dabis viaticum de gregibus, et de area, et torculari tuo, quibus Dominus Deus tuus benedixerit tibi.
15 Egypt kho ah sal la na om vaengah nang aka lat BOEIPA na Pathen te poek lah. Te dongah ni tihnin kah olka he kai loh nang kang uen.
Memento quod et ipse servieris in terra Ægypti, et liberaverit te Dominus Deus tuus, et idcirco ego nunc præcipio tibi.
16 Tedae nang n'lungnah tih, “Nang taeng lamloh ka nong mahpawh,” a ti phoeiah na imkhuikho rhangneh anih ham a hoeikhang atah namah taengah om mai saeh.
Sin autem dixerit: Nolo egredi: eo quod diligat te, et domum tuam, et bene sibi apud te esse sentiat:
17 Te vaengah ciphuem lo lamtah a hna vueh pah. Na thohkhaih khuiah nang ham sal la kumhal ah om bitni. Na salnu ham khaw te tlam te saii pah van.
assumes subulam, et perforabis aurem ejus in janua domus tuæ, et serviet tibi usque in æternum. Ancillæ quoque similiter facies.
18 A kutloh phu rhaepnit neh nang taengah kum rhuk a thohtat coeng dongah namah taeng lamloh sayalh la na hlah vaengah khaw na mikhmuh ah mangkhak sak boeh. Te daengah ni na bi saii boeih dongah BOEIPA na Pathen loh nang te yoethen m'paek eh.
Non avertas ab eis oculos tuos, quando dimiseris eos liberos, quoniam juxta mercedem mercenarii per sex annos servivit tibi: ut benedicat tibi Dominus Deus tuus in cunctis operibus quæ agis.
19 Na saelhung neh boiva dongkah a tal la aka thaang cacuek boeih te tah BOEIPA na Pathen ham ciim pah. Na vaito cacuek te thohtat sak boeh. Na boiva cacuek mul te khaw vo boeh.
De primogenitis, quæ nascuntur in armentis, et in ovibus tuis, quidquid est sexus masculini, sanctificabis Domino Deo tuo. Non operaberis in primogenito bovis, et non tondebis primogenita ovium.
20 BOEIPA loh a coelh ham hmuen, BOEIPA na Pathen kah mikhmuh ah namah neh na imkhui loh kum khat phoeiah kum khat ca uh.
In conspectu Domini Dei tui comedes ea per annos singulos in loco quem elegerit Dominus, tu et domus tua.
21 A pum dongah aka khaem tih aka lolhmaih mai khaw mikdael neh aka lolhmaih khat khat a om atah thae aih coeng. BOEIPA na Pathen taengah nawn boeh.
Sin autem habuerit maculam, vel claudum fuerit, vel cæcum, aut in aliqua parte deforme vel debile, non immolabitur Domino Deo tuo:
22 A rhalawt akhaw a cuem akhaw na vongka khuiah kirhang bangla, rhangrhaeh bangla rhenten ca.
sed intra portas urbis tuæ comedes illud: tam mundus quam immundus similiter vescentur eis, quasi caprea et cervo.
23 Tedae a thii te ca boeh. Diklai dongah tui bangla hawk.
Hoc solum observabis, ut sanguinem eorum non comedas, sed effundes in terram quasi aquam.