Caeltueih 19
1 Apollos te Kawrin ah a om vaengah cingtoe kholi te Paul loh a hil tih Ephisa la a suntlak vaengah hnukbang rhoek hlangvang te a hmuh.
亚波罗在哥林多期间，保罗从内陆抵达以弗所，在那里找到了若干信徒。
2 Te dongah amih te, “Aka tangnah rhoek loh Mueihla Cim na dang uh a?” a ti nah. Tedae amih long te, “Mueihla Cim a om te ka yaak uh moenih,” a ti nah.
他问他们说：“当你们信了上帝的时候，是否领取了圣灵？”他们说：“没有，我们甚至都没听说过圣灵这件事情。”
3 Te dongah, “Ba nen lae na nuem uh tah,” a ti nah vaengah, “Johan kah baptisma dongah,” a ti uh.
保罗问：“那么你们接受的是何种施洗？” 他们说：“是约翰的施洗。”
4 Te dongah Paul loh, “Johan loh yutnah baptisma dongah a nuem tih anih hnukkah aka lo te tangnah, 'ham pilnam taengah a thui te khaw Jesuh ah ni a. om,” a ti nah.
保罗说：“约翰提供的是悔改施洗，他告诉众人应该相信在他之后到来的那个人，也就是他们应该相信耶稣。”
5 A yaak uh vaengah Boeipa Jesuh ming neh a nuem uh.
众人听罢，便以主耶稣之名进行受洗。
6 Te dongah Paul loh amih te kut a tloeng thil tih Mueihla Cim loh a suntlak thil. Te vaengah ol khaw a thui uh tih a phong uh.
保罗为他们按手，圣灵就便降临在他们身上，他们开始用不同的语言说话，还可以进行预言。
7 Te vaengah a pum boeih la hlang hlainit tluk om uh.
这些人总计大约十二人。
8 Tunim ah kun tih sayalh la a thui. Pathen ram kawng te hla thum hlai a thuingong tih a hloih.
在三个月的时间内，保罗一直都在会堂里向那里的人大胆宣讲，与他们进行讨论，努力说服他们相信上帝之国。
9 Tedae hlangvang loh ning uh tih a aek uh dongah longpuei te rhaengpuei hmaiah a thet uh. Te dongah Amih taeng lamloh nong tih hnukbang rhoek a khuen phoeiah, Turannu saengim ah hnin takuem a thuingong.
但有些人始终顽固不化，拒绝接受他的宣讲，还在众人面前毁谤道。所以保罗放弃了他们，离开了会堂，将信徒们也一并带走。之后，他每天都在推喇奴讲堂与大家进行讨论。
10 Tedae kum nit hlai a om tangloeng tih Asia kah khosa Judah rhoek neh Greek rhoek boeih loh Boeipa kah olka he a yaak.
就这样过了两年，所有亚西亚省的居民，无论犹太人或希腊人，都听到了主的道。
11 A dang noek pawh thaomnah pataeng khaw Pathen loh Paul kut dongah a tueng sak.
上帝通过保罗显化很多不同寻常的神迹。
12 Te dongah a pum dongkah himbaica khaw, hamnak khaw a khuen tih aka tlo te a tloeng thil. Te vaengah amih lamkah tlohtat te a voeih pah tih mueihla thae khaw a coe sak.
甚至有人会拿走保罗曾经触碰的手帕或围巾，去医治病患和赶走邪灵。
13 Te vaengah rhaihaek Judah la aka dongpoeng hlangvang long khaw rhai thae aka kaem rhoek te Boeipa Jesuh ming phoei thil ham cai uh tih, “Jesuh rhangneh nangmih taengah ol ka hlo te te Paul loh a hoe,” a ti uh.
几个犹太人打着耶稣的名号四处驱鬼，向身上附着之人说：“我以保罗所言耶稣之名，命令你们出来。”
14 Te vaengah Judah khosoihham pakhat kah Skeva ca rhoek parhih aka om long khaw te tlam te a saii.
一位名叫士基瓦的犹太人司长，他的七个儿子都在做这件事，一个是犹太人，一个是大祭司。
15 Tedae amih te mueihla thae loh a doo tih, “Jesuh khaw ka ming tih Paul ka hmat. Tedae nangmih tah u rhoek nim?,” a ti nah.
但有一天当他们驱魔时，邪灵却回答到：“我认识耶稣，也认识保罗，但你们是谁？”
16 Te phoeiah a khuiah mueihla thae aka om hlang loh amih te boeih a cungpet thil tih a vueinan thai. Te dongah tekah im te a poeng a hal hlanah a tling a yal neh hmalaem uh coeng.
邪灵附体那人扑到他们身上将其制服，一番痛殴后，他们赤裸着身体从那房子逃了出来，满身是伤。
17 Te te Ephisa kah kho aka sa Judah rhoek neh Greek rhoek taengah khaw boeih mingpha la om coeng. Te dongah rhihnah loh amih te boeih a tlak thil tih Boeipa Jesuh ming te a oep uh.
所有住在以弗所的犹太人和希腊人都知道此事，纷纷表示敬畏，主耶稣之名获得了广泛尊重。
18 Aka tangnah rhoek loh a khoboe phong ham neh phoe hamla muep ha pawk uh.
也有许多信主之人前来忏悔他们的罪，公开坦诚他们曾经做过的恶行。
19 Miklet neh a soep la kho aka boe rhoek kah cabu aka rhoei rhoek te khaw hlang boeih hmaiah a hoeh uh. Te dongah a phu te n'dueh koinih tangka thawng sawmnga khaw a hmuh ni.
其中有许多曾经施行巫术之人，把他们关于巫术的书堆在一起当众烧掉。他们估算了一下书价，总计五万银币。
20 Te dongah BOEIPA kah olka loh thaomnah neh rhoeng tih khangmai.
通过这种方式，主的道日益强大，广为传播。
21 Tedae te te a coeng vaengah Makedonia neh Akhaia te paan tih Jerusalem la caeh ham Paul loh Mueihla ah ko a tam. Te dongah, “Ka pha to phoeiah Rom hip ham ka ngaih,” a ti.
在这之后，保罗决定穿过马其顿和亚该亚去往耶路撒冷。他说：“我到了那边以后，必须去罗马看看。”
22 Amah aka bongyong rhoi ham Timothy neh Erastu te Makedonia la a tueih. Amah tah Asia ah a tue a laehdawn pueng.
他派了两名帮手提摩太和以拉都两人去马其顿，自己则暂时留在亚西亚省。
23 Te vaeng tue kah a long a im dongah puenpa aka om te a yool mai moenih.
就在这期间，发生了很多关于道的骚乱，
24 Te vaengah cakben pakhat, a ming ah Demetrius loh, Artemis kah cakben bawkim a saii tih kutthai neh a coeng sak bibi khaw a yool mai moenih.
有一位名叫低米丢的银匠，以制造亚底米女神的小银龛为生，这门手艺给他这样的工匠带来了不少生意。
25 Te kawng dongah khaw bibikung rhoek te a tingtun sak tih, “'Hlang rhoek aw, tahae kah bibi he mamih ham khuehtawn la om, 'tite na hmat uh.
他把同行和相似行业的工人们聚起来，说：“工友们，你们知道，我们就是靠这门生意赚钱。
26 Ephisa bueng ah pawt tih Asia pum banghui ah Paul loh a yoek tih hlangping muep a maelh te khaw na hmuh uh tih na yaak uh coeng. Kut neh a saii boeih he pathen moenih,” a ti.
毫无疑问，通过你们看见和听见的事情，你们也应该意识到这个叫保罗的人，不仅在以弗所、还几乎在整个亚西亚游说和误导众人，说人类所制造的都不是上帝的创造。
27 Te bueng pawt tih mingthae la pawk koinih mamih ham a cungvang khaw khopo coeng. Artemis rhainu puei kah bawkim khaw nawtnaa mueh la a lennah khaw yawk pawn ni. Anih te Asia pum neh lunglai loh a bawk,” a ti nah.
这不仅导致我们这一行可能会受人鄙视，就连伟大女神亚底米的庙也会遭人摒弃，亚西亚和普天下所敬拜的女神将失去其威严。”
28 A yaak uh vaengah thinsanah neh a hah la aka om rhoek tah tamhoe uh tih, “Ephesa kah Artemis tah len pai,” a ti uh.
这话掀起了众人的怒火，他们高喊到：“以弗所人的亚底米，伟大的神！”
29 Te vaengah khopuei tah puencaknah baetawt. Te dongah lamcawntol la huk cu uh tih Kaiyu neh Paul kah a hui Makedonia hoel Aristarkhu te a paco uh.
全城陷入大骚动，他们捉住了与保罗同行的马其顿人该犹和亚里达古，一起冲进了剧场。
30 Paul te rhaengpuei taengah kun ham khaw a ngaih dae anih te hnukbang rhoek loh hlah uh pawh.
保罗想去直面暴徒，但其他信徒不让他这么做。
31 A paya la aka om Asia boei hlangvang loh amah te a tah tih lamcawntol ah pum paek pawt ham a hloep uh.
保罗有几名省长官的朋友，也捎来口信，叮嘱他不要去剧场那里。
32 Te vaengah pakhat pakhat ah pang paluep uh. Hlangboel loh huk huk om uh ngawn dae a yet ngai loh ba dongah a khoong uh khaw ming uh pawh.
但暴徒们并不知道聚集的原因，如一群无头苍蝇一般，口中胡乱喊叫着。
33 Judah rhoek loh hlangping khuikah Alexander te a uen uh tih a mop uh. Alexander long khaw kut a cavoih tih rhaengpuei taengah amah te huul uh ham a ngaih.
人群中的犹太人把亚历山大推到前面，他做了个让大家安静的手势，想要解释给众人听。
34 Tedae anih te Judah hoel ni tila a hmat uh. Te dongah khonoek panit tluk tah ol pakhat la boeih a khueh uh tih, “Ephesa kah Artemis ni aka khuet koek,” tila pang uh.
众人认出他是犹太人，便异口同声高喊：“以弗所人的亚底米，伟大的神！”足足喊了两个小时。
35 Tedae hlangping te cadaek pakhat loh a sim tih, “Ephesa hlang rhoek aw, Ephesa he Jupiter lamkah aka rhul Artemis boeinu kah imkhoem khopuei la a om te ulae aka ming pawt hlang aka om.
后来书记官设法安抚了民众。他说：“以弗所人呐！你们的城是看守伟大亚底米的神庙，也看守来自天堂的神像。这一点谁不知道呢？
36 Te dongah hekah he oelh tloel la om coeng. Nangmih duem om ham neh marhumarhat la saii pawt ham ni a kuek.
这些都是不可辩驳的事实，你们应当保持平静，不可冲动行事。
37 Nang khuen uh hlang rhoek he bawkim aka reth aih moenih, mamih kah pathen aka soehsal bal moenih.
你们抓到这里的两个人，既没有打劫庙宇，也没有亵渎我们的女神。
38 Te dongah Demetrius neh anih taengkah kutthai rhoek loh pakhat pakhat te olka a khueh thil oeh atah khoboei aka om rhoek taengah dumlo lailo te khuen uh saeh lamtah khat neh khat tingtoeh uh saeh.
如果低米丢和其他工匠想要控告谁，完全可以去找总督或提交法庭，可以在那里提交诉状。
39 Tedae khat khat ni na kuek uh thil atah hlangboel kah a rhimong neh thuicaih pah saeh.
如果还有其他问题，就应该进行合法的集会予以解决。
40 Tihnin kah olpungnah kongah a lolh a om moenih. Te dongah tingtoeh uh ham tah khopo coeng. Tekah kawng neh lairhui dongkah olka he thuung thai sih ti moenih,” a ti nah.
今天的骚乱毫无来由，我们实在无法评判，事实上，我们甚至可能需要为这件事情负责。”
41 Te tlam te a thui pah daengah ni hlangboel te khaw a paa pueng.
说罢这番话，他就让暴徒们散去了。
