1 Manghai 2
1 David kah khohnin loh a duek ham a paan coeng dogah a capa Solomon te a uen tih,
[達味王的遺囑]達味死的日子已經近了，便囑咐自己的兒子撒羅滿說：「
2 “Kai tah diklai boeih kah longpuei ah ka caeh dongah huel uh lamtah hlang la om laeh.
我現在要走世人應走的路，你要作英勇有為的大丈夫，
3 Moses kah olkhueng dongah a daek bangla na Pathen BOEIPA kah a kuek te tah, a longpuei ah pongpa ham khaw, a khosing, a olpaek neh a laitloeknah khaw, a olphong khaw ngaithuen ham tuem. Te daengah ni na saii boeih neh na hoihaeng boeih te na cangbam thai eh.
恪守上主你天主的典章，履行他的道路，遵守他的規律、誡命、法令和制度，如梅瑟法律上所記載的：這樣無論你做什麼，無論你往何處去，必然順利；
4 Te daengah ni BOEIPA loh a ol te a thoh eh. Te te kai taengah a thui coeng tih, “Kamah mikhmuh kah a longpuei ah, oltak la a thinko boeih neh, a hinglu boeih neh pongpa ham khaw na ca rhoek loh a ngaithuen mak atah, “Na hlang he Israel ngolkhoel dong lamloh khoe boeh,” ti saeh.
上主也必履行他關於我所說的話，說：如果你的子孫固守他們的道路，真能全心全意在我面前行走，那麼，你的後代就決不缺坐上以色列寶座的人。
5 Te phoeiah Zeruiah capa Joab loh kai soah a saii te khaw, Israel caempuei kah mangpa rhoi, Ner capa Abner taeng neh Jether capa Amasa taengah a saii te khaw na ming bal coeng. Amih rhoi te a ngawn tih rhoepnah khuiah caemtloek thii a cawk pah. Caemtloek thii te a cinghen kah a cihin neh a kho kah a khokhom dongah a hluk.
此外，你也知道責魯雅的兒子約阿布對我所做的事，對以色列軍隊的兩個統帥，乃爾的兒子阿貝乃爾和耶特爾的兒子阿瑪撒所做的事；他在昇平時，殺了他們，像在戰爭時殺人，使我腰間的帶子和腳上的鞋染了無辜的血。
6 Te dongah na cueihnah bangla saii lamtah a sampok te Saelkhui ah ngaimong la suntlak sak boeh. (Sheol h7585)
你要憑你的明智行事，不要讓他平安無事，白頭下入陰府。 (Sheol h7585)
7 Giladi kah Barzillai koca rhoek taengah tah sitlohnah tueng sak lamtah na maya Absalom mikhmuh lamkah ka yong vaengah kai taengah a tawn uh van dongah na caboei dongkah aka ca taengah om uh saeh.
至於基肋阿得人巴爾齊來人的子孫，你卻應該厚待他們，使他們列入你席上的食客，因為當我逃避你哥哥阿貝沙隆時，他們是怎樣的照顧了我。
8 Na taengkah Bahurim Benjamin koca Gera capa Shimei te ne. Anih loh kai thae m'phoei thil he rhunkhuennah neh n'daeh. Mahanaim la ka caeh nah hnin vaengah kai doe ham amah te Jordan la ha suntla. Tedae anih taengah BOEIPA rhangneh ka toemngam tih, “Nang te cunghang neh kan duek sak mahpawh,” ka ti nah.
看，在你身旁還有巴胡陵地的本雅明人革辣的兒子史米，在我去瑪哈納殷那一天，他惡毒地咒罵了我；但是，後來他又下到約旦河來迎接我，當時我指著上主對他起誓說：我決不用刀處決你。
9 Tedae nang hlang cueih loh anih taengah hmil boeh. Anih taengah metla saii ham khaw na ming bitni. A sampok te saelkhui ah a thii neh suntlak sak,” a ti nah. (Sheol h7585)
現在，你可不要把他看作無罪的人，你既然明智，就該知道怎樣對付他，使他白髮染血，下入陰府。」達味逝世撒羅滿即位 (Sheol h7585)
10 Te phoeiah David te a napa taengah khoem uh tih David khopuei ah a up.
達味與自己的列祖同眠，葬在達味城。
11 Israel sokah David a manghai tue he kum sawmli lo. Hebron ah kum rhih manghai tih Jerusalem ah kum sawmthum kum thum manghai.
達味作以色列王四十年：在赫貝龍作王七年，在耶路撒冷作王三十三年。
12 Solomon he a napa David kah ngolkhoel dongah a ngol tangloeng daengah a ram khaw rhap cikngae.
撒羅滿於是坐上了他父親達味的寶座，他的王國恨是鞏固。阿多尼雅自招殺身之禍
13 Te vaengah Haggith capa Adonijah te Solomon manu Bathsheba taengah ha pawk tih, “Sading la na pawk ngawn nama?” a ti nah hatah, “Sading la ue,” a ti nah.
哈基特的兒子阿多尼雅來見撒羅滿的母親巴特舍巴，她問說：「你來這裏平安嗎﹖」阿多尼雅回答說：「平安。」
14 Te phoeiah, “Nang ham ol pakhat ka khueh,” a ti nah hatah, “Thui saw,” a ti nah.
繼而又說：「我有句話對你說。」巴特舍巴說：「請說罷!」
15 Te dongah, “Kai hamla ram he om coeng tih ka manghai ham khaw Israel pum loh kai taengla a maelhmai a hooi te na ming. Tedae BOEIPA lamloh anih taengla a pha sak dongah ram he hoilae uh tih ka mana taengla pawk.
他說：「你知道王國原該歸於我，全以色列都期待我為王。無奈王國反而歸於我的弟弟；當然，歸他是由於上主。
16 Tedae nang taeng lamkah te huithuinah pakhat ni kam bih coeng. Ka maelhmai he mangthuung tak boeh,” a ti nah vaengah amah te, “Thui lah, thui lah,” a ti nah.
現在，我要求你一件事，請你不要拒絕我! 」巴特舍巴對他說：「說罷! 」
17 Te dongah, “Manghai Solomon te thui pah mai, nang maelhmai te mangthuung tak aih mahpawh. Shunam nu Abishag te kai taengah yuu la m'pae mai saeh,” a ti nah.
阿多尼雅說：「我求你向撒羅滿說：將叔能的女子阿彼沙格給我為妻，因為他決不會拒絕你的請求。」
18 Bathsheba loh, “Then coeng, nang ham te manghai taengah ka thui bitni,” a ti nah.
巴特舍巴說：「好! 我要為你請求君王。」
19 Te dongah Adonijah yueng te a taengah thui pah ham Bathsheba te manghai Solomon taengla kun. Manghai khaw anih doe ham thoo tih a taengah a bakop pah. A ngolkhoel dongah a ngol neh manghai manu ham ngolkhoel a phaih pah tih a bantang ah a ngol pah.
巴特舍巴於是去見撒羅滿王，為阿多尼雅請求。君王遂起身迎接她，向她俯首致敬，然後坐在寶座上；又叫人為君王的母親另預備了一個座位，她便坐在君王的右邊。
20 Te phoeiah, “Nang taeng lamkah huithuinah te pakhat ca he kam bih ka maelhmai he mangthuung tak boeh,” a ti nah. Manghai loh anih te, “A nu bih saw, na maelhmai te ka mangthuung tak mahpawh,” a ti nah.
巴特舍巴說：「我要求你一件小事，請你不要拒絕我! 」君王對她說：「母親! 你求罷! 我決不拒絕。」
21 Te dongah, “Shunam nu Abishag te na maya Adonijah kah yuu la pae mai,” a ti nah.
巴特舍巴說：「請你將叔能的女子給你哥哥阿多尼雅為妻。」
22 Te dongah manghai Solomon loh a manu te a doo tih, “Balae tih Adonijah ham Shunam nu Abishag te na bih. Ka manuca te kai lakah a ham dongah ram he khaw anih ham bih bal saw. Anih ham phoeiah khosoih Abiathar ham neh Zeruiah capa Joab ham khawm ta,” a ti nah.
撒羅滿回答母親說：「你為什麼為阿多尼雅要求叔能的女子阿彼沙格呢﹖你為他要求王國罷! 因為他是我的哥哥，何況厄貝雅塔爾司祭和責魯雅的兒子約阿布又都擁護他。」
23 Te phoeiah manghai Solomon loh BOEIPA dongah a toemngam tih, “Pathen loh kai taengah saii van saeh lamtah he ol he a hinglu neh a thui pawt atah Adonijah khaw koei van saeh.
撒羅滿王便指著上主起誓說：「如果阿多尼雅說了這話，而不喪失性命，願上主嚴厲懲罰我，並加倍地懲罰我!
24 BOEIPA kah hingnah loh kai n'thoh tih kai he n'ngol sak coeng. A pa David kah ngolkhoel dongah kai n'ngol sak tih a thui bangla ka im a thoh coeng. Adonijah te tihnin ah duek kuekluek saeh,” a ti nah.
上主支持我，使我坐上了我父親達味的寶座，照他所應許的，給我建立了王室，現在，我指著永生的上主起誓：阿多尼雅今天必該處死! 」
25 Te phoeiah manghai Solomon loh Jehoiada capa Benaiah kut te a tueih tih anih sola a cuuk thil dongah Adonijah te duek.
撒羅滿王便派約雅達的兒子貝納雅去殺了阿多尼雅；阿多尼雅便死了。厄貝雅塔爾被革職
26 Manghai loh khosoih Abiathar te khaw, “Nang bang hlang kah dueknah ngawn tah, Anathoth kah namah khohmuen la mael laeh. Tedae tihnin ah he nang kan duek sak mahpawh. A pa David mikhmuh ah ka Boeipa Yahovah kah thingkawng te na koh tih a cungkuem neh a pa a phaep uh vaengah na phaep puei dongah,” a ti nah.
此後，君王對於厄貝雅塔爾司祭說：「你回阿納托特，往你的莊田去罷! 你原是該死的人，但今天我不殺你，因為你曾在我父親達味面前，抬過吾主上主的約櫃，與我父親同受過一切艱苦。」
27 Solomon loh Abiathar te BOEIPA kah khosoih la aka om lamloh a khoe vaengah tah Shiloh kah Eli imkhui ah a thui BOEIPA ol te soep.
這樣，撒羅滿罷免了厄貝雅塔爾作上主的司祭，應驗了上主昔日在史羅指著厄里家族所說的話。約阿布被處決
28 Te vaengah olthang loh Joab te a paan. Joab he Adonijah taengla buung tih Absalom taengah buung pawh. Te dongah Joab te BOEIPA kah dap la rhaelrham tih hmueihtuk ki te a tuuk.
約阿布既然支持阿多尼雅，而沒有支持撒羅滿，他聽到了這消息，便跑到上主的會幕裏，抱住祭壇的角。
29 Tedae manghai Solomon taengah, “BOEIPA kah dap khuila Joab rhaelrham tih hmueihtuk taengah om ke,” tila a puen pah. Te dongah Solomon loh Jehoiada capa Benaiah te a tueih tih, “Cet lamtah anih te cuuk thil,” a ti nah.
有人報告撒羅滿王說：「約阿布逃到上主的會幕裏，站在祭壇旁。」撒羅滿就吩咐約雅達的兒子貝納雅說：「你去，將他殺死! 」
30 Benaiah khaw BOEIPA kah dap khuila kun tih a taengah, “Manghai loh he ni a. thui, ha coe laeh,” a ti nah. Tedae, “Pawh heah ka duek eh?,” a ti nah. Te vaengah Benaiah loh manghai te ol a mael tih, “He ni Joab loh a thui tih he tlam ni kai n'doo,” a ti nah.
貝納雅便到上主的會幕內，對約阿布說：「君王這樣吩咐：你出來罷! 」他回答說：「我不出去，我寧願死在這裏。」貝納雅回來向君王覆命說：「約阿布這樣說了，這樣回答了我。」
31 Manghai loh anih te, “A thui bangla saii laeh, Anih te cuuk thil lamtah up laeh. Joab loh lunglilungla la thii a long sak te kai taeng lamkah neh a pa imkhui lamloh hnut laeh.
君王對他說：「你就照他所說的去做：將他殺死埋掉，今天你即應從我身上，由我父家除去約阿布所流的無辜之血。
32 Amah lakah ah aka dueng tih aka then hlang panit te a cuuk thil dongah amah thii te BOEIPA loh a lu dongah mael sak saeh. A pa David kah a ming pawt ah Israel kah caempuei mangpa Ner capa Abner khaw, Judah kah caempuei mangpa Jether capa Amasa te khaw cunghang neh a ngawn bal.
上主必要使他所流的血歸到他頭上，因為他曾殺死了兩個比他更正義，更慈善的人。他用刀殺死了乃爾的兒子，以色列軍隊的統帥阿貝乃爾，和耶特爾的兒子，猶大軍隊的統帥阿瑪撒，這事我父親一點都不知道。
33 Amih rhoi thii te Joab lu so neh a tiingan soah kumhal duela mael saeh. Tedae David so neh a tiingan soah khaw, a imkhui so neh a ngolkhoel soah khaw BOEIPA taeng lamkah ngaimongnah he kumhal duela om saeh,” a ti nah.
他們的血要永歸在約阿布和他子孫的頭上；至於達味，他的後裔，他的家族，他的王位，必永遠享受遺上主而來的平安! 」
34 Te dongah Jehoiada capa Benaiah te cet tih anih te a cuuk thil. Anih te a duek sak phoeiah khosoek kah amah im ah a up.
約雅達的兒子貝納雅就上去，殺了他，把他葬在他曠野中的家園。
35 Manghai loh anih yueng la caempuei soah Jehoiada capa Benaiah te a khueh tih manghai loh Abiathar yueng la Zadok te khosoih a paek.
君王遂委任約雅達的兒子貝納雅，代替約阿布統率軍隊，又委任匝多克司祭，代替厄貝雅塔爾。史米違命處死
36 Manghai loh Shimei te a tah tih a khue. Te phoeiah anih te, “Jerusalem ah namah ham im sa lamtah khosa pahoi, tedae te lamloh melam, melam khaw mop boeh.
君王派人將史米召來，對他說：「你要在耶路撒冷為你建築一座房屋，住在那裏，不可從那裏出來，到任何地方去。
37 Tedae na mop hnin te om tih Kidron soklong te na kat vaengah na ming rhoe na ming bitni. Na duek rhoe na duek vetih na thii te namah lu ah ni a. tlak eh?,” a ti nah.
你應當知道：你那一天出來，渡過克德龍溪，你那一天就一定要死；你的血必歸在你頭上。」
38 Shimei loh manghai taengah, “Ka boei manghai kah a thui bangla ol then te na sal loh a ngai van bitni,” a ti nah. Te dongah Shimei khaw Jerusalem ah kum a yet kho a sak.
史米對君王說：「這話很好! 我主大王怎樣說，你的僕人就怎樣做。」史米於是常住在耶路撒冷。
39 Tedae kum thum a bawtnah te a pha vaengah tah Shimei kah sal rhoi te Gath manghai Maakah capa Akhish taengla yong rhoi. Te dongah Shimei taengla puen tih, “Na sal rhoi te Gath ah om ke,” a ti nah.
三年以後，史米的兩個僕人逃到瑪敖客的兒子，加特的君王阿基士那裏去了。有人告訴史米說：「你的僕人在加特。」
40 Te dongah Shimei te thoo tih a laak te a khih. Te phoeiah a sal rhoi toem ham Gath kah Akhish taengla cet. Shimei te cet tih a sal rhoi te Gath lamloh a khuen.
史米便起來，備好自己的驢，往加特阿基士那裏，找他的僕人。史米去了，從加特帶回了自己的僕人。
41 Tedae Shimei Jerusalem lamloh Gath la cet tih a mael te Solomon taengla a puen pah.
有人告訴撒羅滿說：「史米從耶路撒冷去了加特，意回來了。」
42 Te dongah manghai loh Shimei te a tah tih a khue. Te phoeiah anih te, “BOEIPA dongah nang kan toemngam moenih a? Nang te kan rhalrhing sak vaengah, 'Na mop tih melam, melam khaw na caeh hnin ah na duek rhoe na duek ni tila ming rhoe ming laeh,’ ka ti te ta. Kamah taengah, “Ol then te ka hnatun bitni,” na ti.
君王便派人將史米召來，對他說：「難道我沒有叫你指著上主起誓，預先警告你說：你應當知道：你那一天出去，不論到任何地方，你那一天就一定要死麼﹖你不是也對我說過：這話很好，我聽見了麼﹖
43 Te lalah balae tih BOEIPA kah olhlo neh olpaek nang taengah kang uen te na ngaithuen pawh?” a ti nah.
為什麼你沒有遵守對上主的誓言和我吩咐你的命令﹖」
44 Te phoeiah manghai loh Shimei te, “Namah loh boethae cungkuem te na ming, a pa David taengah na saii te na thinko loh a ming. Te dongah na boethae te BOEIPA loh namah lu ah tlak sak saeh.
君王又對史米說：「你心裏明白你對我父親達味所做的一切惡事，所以上主要將你的邪惡都歸在你頭上。
45 Tedae manghai Solomon tah a yoethen tih David kah ngolkhoel khaw kumhal due BOEIPA mikhmuh ah cikngae la om ni,” a ti nah.
而撒羅滿王卻要蒙受祝福，達味的王權要在上主面前，永遠堅定不移! 」
46 Manghai loh Jehoiada capa Benaiah te a uen coeng dongah cet tih Shimei te a cuuk thil tih a duek sak. Te phoeiah ram he Solomon kut ah cikngae coeng.
於是君王命令約雅達的兒子貝納雅出去，擊殺了史米，史米就死了。於是王國在撒羅滿治下纔算鞏固了。
