Miyambo 1
1 Iyi ndi miyambi ya Solomoni mwana wa Davide, mfumu ya Israeli:
parabolae Salomonis filii David regis Israhel
2 Ndi yothandiza kuti munthu adziwe nzeru ndi malangizo; kuti amvetse mawu a matanthauzo ozama;
ad sciendam sapientiam et disciplinam
3 kuti alandire malangizo othandiza kuti achite zinthu mwanzeru, akhale wangwiro, wachilungamo ndiponso wosakondera.
ad intellegenda verba prudentiae et suscipiendam eruditionem doctrinae iustitiam et iudicium et aequitatem
4 Ndi yothandiza munthu wamba kuti aphunzire nzeru za kuchenjera, achinyamata kudziwa zinthu bwino ndi kulingalira.
ut detur parvulis astutia adulescenti scientia et intellectus
5 Munthu wanzeru amvetse bwino miyamboyi kuti awonjezere kuphunzira kwake, ndi munthu womvetsa zinthu bwino apatepo luso,
audiens sapiens sapientior erit et intellegens gubernacula possidebit
6 kuti azimvetsa miyambi ndi mafanizo, mawu a anthu anzeru ndi mikuluwiko.
animadvertet parabolam et interpretationem verba sapientium et enigmata eorum
7 Kuopa Yehova ndiye chiyambi cha nzeru. Zitsiru zimanyoza nzeru ndi malangizo.
timor Domini principium scientiae sapientiam atque doctrinam stulti despiciunt
8 Mwana wanga, mvera malangizo a abambo ako ndipo usakane mawu okuwongolera a amayi ako.
audi fili mi disciplinam patris tui et ne dimittas legem matris tuae
9 Ali ngati sangamutu yokongola ya maluwa pamutu pako ndiponso ali ngati mkanda mʼkhosi mwako.
ut addatur gratia capiti tuo et torques collo tuo
10 Mwana wanga, ngati anthu oyipa afuna kukukopa usamawamvere.
fili mi si te lactaverint peccatores ne adquiescas
11 Akadzati, “Tiye kuno; tikabisale kuti tiphe anthu, tikabisalire anthu osalakwa;
si dixerint veni nobiscum insidiemur sanguini abscondamus tendiculas contra insontem frustra
degluttiamus eum sicut infernus viventem et integrum quasi descendentem in lacum (Sheol h7585)
13 Motero tidzapeza zinthu zosiyanasiyana zamtengowapatali ndi kudzaza nyumba zathu ndi zolanda;
omnem pretiosam substantiam repperiemus implebimus domos nostras spoliis
14 Bwera, chita nafe maere, ndipo tidzagawana chuma chathu tonse.”
sortem mitte nobiscum marsuppium unum sit omnium nostrum
15 Mwana wanga, usayende nawo pamodzi, usatsagane nawo mʼnjira zawozo.
fili mi ne ambules cum eis prohibe pedem tuum a semitis eorum
16 Iwowatu amangofuna zoyipa zokhazokha, amathamangira kukhetsa magazi.
pedes enim illorum ad malum currunt et festinant ut effundant sanguinem
17 Nʼkopanda phindu kutchera msampha mbalame zikuona!
frustra autem iacitur rete ante oculos pinnatorum
18 Koma anthu amenewa amangobisalira miyoyo yawo yomwe; amangodzitchera okha msampha!
ipsique contra sanguinem suum insidiantur et moliuntur fraudes contra animas suas
19 Awa ndiwo mathero a anthu opeza chuma mwankhanza; chumacho chimapha mwiniwake.
sic semitae omnis avari animas possidentium rapiunt
20 Nzeru ikufuwula mu msewu, ikuyankhula mokweza mawu mʼmisika;
sapientia foris praedicat in plateis dat vocem suam
21 ikufuwula pa mphambano ya misewu, ikuyankhula pa zipata za mzinda kuti,
in capite turbarum clamitat in foribus portarum urbis profert verba sua dicens
22 “Kodi inu anthu osachangamukanu, mudzakondwera ndi kusachangamuka mpaka liti? Nanga anthu onyogodola adzakondabe kunyogodola mpaka liti? Kapena opusa adzadana ndi nzeru mpaka liti?
usquequo parvuli diligitis infantiam et stulti ea quae sibi sunt noxia cupiunt et inprudentes odibunt scientiam
23 Tamverani mawu anga a chidzudzulo. Ine ndikukuwuzani maganizo anga ndi kukudziwitsani mawu anga.
convertimini ad correptionem meam en proferam vobis spiritum meum et ostendam verba mea
24 Popeza ndinakuyitanani koma inu munakana kumvera. Ndinayesa kukuthandizani koma panalibe amene anasamala.
quia vocavi et rennuistis extendi manum meam et non fuit qui aspiceret
25 Uphungu wanga munawunyoza. Kudzudzula kwanga simunakusamale.
despexistis omne consilium meum et increpationes meas neglexistis
26 Ndiye inenso ndidzakusekani mukadzakhala mʼmavuto; ndidzakunyogodolani chikadzakugwerani chimene mumachiopacho.
ego quoque in interitu vestro ridebo et subsannabo cum vobis quod timebatis advenerit
27 Chiwonongeko chikadzakugwerani ngati namondwe, tsoka likadzakufikirani ngati kamvuluvulu, mavuto ndi masautso akadzakugwerani.
cum inruerit repentina calamitas et interitus quasi tempestas ingruerit quando venerit super vos tribulatio et angustia
28 “Tsono mudzandiyitana koma sindidzayankha; mudzandifunafuna, koma simudzandipeza.
tunc invocabunt me et non exaudiam mane consurgent et non invenient me
29 Popeza iwo anadana ndi chidziwitso ndipo sanasankhe kuopa Yehova,
eo quod exosam habuerint disciplinam et timorem Domini non susceperint
30 popeza iwo sanasamale malangizo anga ndipo ananyoza chidzudzulo changa.
nec adquieverint consilio meo et detraxerint universae correptioni meae
31 Tsono adzadya zipatso zoyenera mayendedwe awo ndi kukhuta ndi ntchito zimene anachita kwa ena.
comedent igitur fructus viae suae suisque consiliis saturabuntur
32 Pakuti anthu osachangamuka amaphedwa chifukwa cha kusochera kwawo, ndipo zitsiru zimadziwononga zokha chifukwa cha mphwayi zawo.
aversio parvulorum interficiet eos et prosperitas stultorum perdet illos
33 Koma aliyense wondimvera adzakhala mwa bata; adzakhala mosatekeseka posaopa chilichonse.”
qui autem me audierit absque terrore requiescet et abundantia perfruetur malorum timore sublato
