< Miyambo 22 >
1 Mbiri yabwino ndi yofunika kuposa chuma chambiri; kupeza kuyanja nʼkwabwino kuposa siliva kapena golide.
melius est nomen bonum quam divitiae multae super argentum et aurum gratia bona
2 Wolemera ndi wosauka ndi ofanana; onsewa anawalenga ndi Yehova.
dives et pauper obviaverunt sibi utriusque operator est Dominus
3 Munthu wochenjera akaona choopsa amabisala, koma munthu wopusa amangopitirira ndipo amadzanongʼoneza bondo.
callidus vidit malum et abscondit se innocens pertransiit et adflictus est damno
4 Mphotho ya munthu wodzichepetsa ndi woopa Yehova ndi chuma, ulemu ndi moyo.
finis modestiae timor Domini divitiae et gloria et vita
5 Mʼnjira za anthu oyipa muli minga ndi misampha, koma amene amasala moyo wake adzazipewa zonsezo.
arma et gladii in via perversi custos animae suae longe recedit ab eis
6 Mwana muzimuphunzitsa njira yake, ndipo akadzakalamba sadzachokamo.
proverbium est adulescens iuxta viam suam etiam cum senuerit non recedet ab ea
7 Wolemera amalamulira wosauka, ndipo wokongola zinthu amakhala kapolo wa womukongozayo.
dives pauperibus imperat et qui accipit mutuum servus est fenerantis
8 Amene amafesa zoyipa amakolola mavuto, ndipo ndodo yaukali wake idzathyoka.
qui seminat iniquitatem metet mala et virga irae suae consummabitur
9 Amene ali ndi diso lachifundo adzadalitsika, pakuti iye amagawana chakudya chake ndi anthu osauka.
qui pronus est ad misericordiam benedicetur de panibus enim suis dedit pauperi
10 Chotsani munthu wonyoza, ndipo kukangana kudzatha; mapokoso ndi zonyoza zidzaleka.
eice derisorem et exibit cum eo iurgium cessabuntque causae et contumeliae
11 Amene amakonda kukhala woyera mtima ndi kumayankhula mawu abwino, adzakhala bwenzi la mfumu.
qui diligit cordis munditiam propter gratiam labiorum suorum habebit amicum regem
12 Maso a Yehova amakhala pa anthu odziwa bwino zinthu, koma Iye adzalepheretsa mawu a anthu osakhulupirika.
oculi Domini custodiunt scientiam et subplantantur verba iniqui
13 Munthu waulesi amati, “Kunjaku kuli mkango. Ine ndidzaphedwa mʼmisewu!”
dicit piger leo foris in medio platearum occidendus sum
14 Pakamwa pa mkazi wachigololo pali ngati dzenje lozama; amene Yehova wamukwiyira adzagwamo.
fovea profunda os alienae cui iratus est Dominus incidet in eam
15 Uchitsiru umakhala mu mtima mwa mwana, koma ndodo yomulangira mwanayo idzachotsa uchitsiruwo.
stultitia conligata est in corde pueri et virga disciplinae fugabit eam
16 Amene amapondereza anthu osauka kuti awonjezere chuma chake, ndiponso amene amapereka mphatso kwa anthu olemera onsewa adzasauka.
qui calumniatur pauperem ut augeat divitias suas dabit ipse ditiori et egebit
17 Utchere khutu lako ndipo umvere mawu anzeru; uyike mtima wako pa zimene ndikukuphunzitsa kuti udziwe.
inclina aurem tuam et audi verba sapientium adpone autem cor ad doctrinam meam
18 Zidzakhala zokondweretsa ngati uzisunga mu mtima mwako ndi wokonzeka kuziyankhula.
quae pulchra erit tibi cum servaveris eam in ventre tuo et redundabit in labiis tuis
19 Ndakuphunzitsa zimenezi lero koma makamaka uziopa Yehova.
ut sit in Domino fiducia tua unde et ostendi eam tibi hodie
20 Kodi suja ndinakulembera malangizo makumi atatu okuchenjeza ndi okupatsa nzeru,
ecce descripsi eam tibi tripliciter in cogitationibus et scientia
21 malangizo okudziwitsa zolungama ndi zoona ndi kuti ukawayankhe zoona amene akutumawo?
ut ostenderem tibi firmitatem et eloquia veritatis respondere ex his illi qui misit te
22 Mʼmphawi usamubere chifukwa ndi osauka, ndipo usawapondereze anthu osowa mʼbwalo la milandu,
non facias violentiam pauperi quia pauper est neque conteras egenum in porta
23 pakuti Yehova adzawateteza pa mlandu wawo ndipo adzalanda moyo onse amene amawalanda iwo.
quia Dominus iudicabit causam eius et configet eos qui confixerint animam eius
24 Usapalane naye ubwenzi munthu wosachedwa kupsa mtima ndipo usayanjane ndi munthu amene sachedwa kukwiya
noli esse amicus homini iracundo neque ambules cum viro furioso
25 kuopa kuti iwe ungadzaphunzire njira zake ndi kukodwa mu msampha.
ne forte discas semitas eius et sumas scandalum animae tuae
26 Usakhale munthu wopereka chikole kapena kukhala mboni pa ngongole;
noli esse cum his qui defigunt manus suas et qui vades se offerunt pro debitis
27 ngati ulephera kupeza njira yolipirira adzakulanda ngakhale bedi lako lomwe.
si enim non habes unde restituas quid causae est ut tollat operimentum de cubili tuo
28 Usasunthe mwala wamʼmalire akalekale amene anayikidwa ndi makolo ako.
ne transgrediaris terminos antiquos quos posuerunt patres tui
29 Kodi ukumuona munthu waluso pa ntchito yake? Iye adzatumikira mafumu; sadzatumikira anthu wamba.
vidisti virum velocem in opere suo coram regibus stabit nec erit ante ignobiles