Deuteronomo 32
1 Mverani, inu mayiko a mmwamba ndipo ine ndidzayankhula; imva, iwe dziko lapansi, mawu a pakamwa panga.
蒼天，傾聽，我要發言；大地，聆聽我口要說的話!
2 Chiphunzitso changa chigwe ngati mvula ndipo mawu anga atsike ngati mame, ngati mvumbi pa udzu watsopano, ngati mvula yochuluka pa zomera zanthete.
願我的教訓如雨下降，我的言語似露滴落，像降在綠茵上的細雨，像落在青草上的甘霖!
3 Ndidzalalikira dzina la Yehova. Aa, tamandani ukulu wa Mulungu wathu!
因為我要宣揚上主的名，請讚頌我們的天主!
4 Iye ndi Thanthwe, ntchito zake ndi zangwiro, njira zake zonse ndi zolungama. Mulungu wokhulupirika amene salakwitsa, Iye ndiye wolungama ndi wosalakwa.
他是磐石，他的作為完美無比；他的行徑公平正直，他是忠實無妄的天主，公義而又正直。
5 Koma iwo achita mosakhulupirika pamaso pake, iwo si ana akenso, koma iwo ndi mʼbado wachinyengo ndi wokhotakhota.
那不堪稱為子女的，自趨墮落，背叛了他，實在是個邪惡敗壞的世代!
6 Kodi mukumubwezera Yehova chotere, inu anthu opusa ndi opanda nzeru? Kodi Iye si Atate anu, Mlengi wanu, amene anakupangani ndi kukuwumbani?
愚昧無知的人民，你們就這樣報答上主嗎﹖他不是生育你，創造你，使你生存的大父嗎﹖
7 Kumbukirani masiku amakedzana; ganizirani za mibado yakalekale. Funsa abambo ako ndipo adzakuwuza, akuluakulu ako, ndipo adzakufotokozera.
你回想往古的時日，思念歷代的歲月；問你的父親，問你的長輩，他必給你講述；
8 Pamene Wammwambamwamba anapereka mayiko kwa anthu a mitundu ina kukhala cholowa chawo, pamene analekanitsa anthu onse, anayikira malire anthu onse molingana ndi chiwerengero cha ana a Israeli.
當至高者為民族分配產業時，分佈人的子孫時，按照天使的數目，為萬民劃定了疆界；
9 Pakuti gawo la Yehova ndi anthu ake, Yakobo ndiye cholowa chake.
但雅各伯是上主所保留的一分，以色列成為他特有的產業。
10 Anamupeza mʼchipululu, ku malo owuma ndi kopanda kanthu. Anamuteteza ndi kumusamalira; anamutchinjiriza ngati mwanadiso wake,
上主在曠野之地，在野獸咆哮的原野，發見了他，遂將他抱起，加以撫育，加以保護，有如自己的眼珠。
11 ngati chiwombankhanga chimene chimasasula chisa chake nʼkumazungulira pamwamba pa ana ake, chimene chimatambalalitsa mapiko ake kuti chigwire anawo ndi kuwanyamula pa mapiko ake otambalalawo.
老鷹怎樣守候自己的窩巢，飛翔在幼雛之上，上主也怎樣伸展雙翅，把他背在自己的翼上。
12 Yehova yekha ndiye anamutsogolera; popanda thandizo la mulungu wachilendo.
上主獨自領導了他，他旁邊並沒有外邦的神祇。
13 Anamuyendetsa pamwamba pa mapiri a mʼdziko ndi kumudyetsa zipatso za mʼminda. Anamudyetsa uchi wofula pa thanthwe, ndiponso mafuta ochokera mʼnthaka ya miyala,
上主使他馳騁於高原之上，以田間的出產養育他，使他享受巖穴間的蜜，堅石中的油，
14 pamodzi ndi chambiko ndi mkaka wochokera ku ngʼombe ndi nkhosa, ndiponso ana ankhosa onenepa ndi mbuzi, pamodzinso ndi nkhosa zazimuna zabwino za ku Basani ndiponso tirigu wabwino kwambiri. Munamwa vinyo wa thovu lofiira.
牛酪和羊乳，肥美的羔羊和公羊，巴商的公牛與山羊，以及上等的麥麵；並以葡萄美酒作你的飲品。
15 Yesuruni ananenepa ndi kuyamba kuwukira; atakhuta, ananenepa ndi kukula thupi. Anasiya Mulungu amene anamulenga ndipo anakana Thanthwe ndi Mpulumutsi wake.
雅各伯吃肥了，耶叔戎吃胖了，會踢人了。──的確，你胖了，肥了，飽滿了。──他遂拋棄了造他的天主，輕視了救他的磐石。
16 Anamuchititsa nsanje ndi milungu yawo yachilendo ndiponso anamukwiyitsa ndi mafano awo onyansa.
他們以邪神的敬禮激起他的妒火，以可憎惡的事物，惹他動怒；
17 Anapereka nsembe kwa ziwanda zimene si Mulungu, milungu imene sankayidziwa nʼkale lomwe, milungu yongobwera kumene, milungu imene makolo anu sankayiopa.
他們所祭祀的是邪神，而非真神，是向來所不認識的神，是近來新興，你們的祖先所不敬畏的神。
18 Inu munasiya Thanthwe limene linakulerani; munayiwala Mulungu amene anakubalani.
你忽略了那生你的磐石，忘記了那使你出世的天主。
19 Yehova anaona zimenezi ndipo anawakana chifukwa ana ake aamuna ndi aakazi anamukwiyitsa.
上主一見，大為震怒，遂拋棄了自己的子女，
20 Iye anati, “Ndidzawabisira nkhope yanga, ndi kuona kuti mathero awo adzakhala otani; pakuti ndi mʼbado wopotoka, ana amene ndi osakhulupirika.
說我要掩面不顧他們，要看他們的結局如何；這實在是敗壞的一代，毫無信實的子女。
21 Anandichititsa kukhala wansanje pamene ankapembedza chimene si mulungu ndi kundikwiyitsa chifukwa cha mafano awo achabechabe. Ine ndidzawachititsa kuti achite nsanje ndi mtundu wina wopandapake; ndidzawakwiyitsa ndi mtundu wina wachabechabe.
他們以虛妄之神，激起我的怒火，以虛無之物，惹我動怒；我也要以那不成子民的人激起他們的妒火，以愚昧的民族惹他們發怒。
22 Pakuti mkwiyo wanga wayaka ngati moto, umene umayaka mpaka ku dziko la anthu akufa. Motowo udzanyeketsa dziko lapansi ndi zokolola zake ndipo udzapsereza maziko a mapiri. (Sheol h7585)
我的怒火一燃起，必燒到陰府的深底，吞滅大地及其出產，焚毀山岳的基礎。 (Sheol h7585)
23 “Ndidzawawunjikira masautso ndipo mivi yanga yonse idzathera pa iwo.
我要將災禍不斷加在他們身上，向他們射盡我的箭矢。
24 Ndidzawatumizira njala yoopsa, malungo woopsa ndi nthenda zofa nazo; ndidzawatumizira zirombo zakuthengo zowavuta, ululu wa njoka ya mʼphiri imene imakwawa pa fumbi.
他們必因饑餓而衰弱，必為熱症、毒疫所消滅；我還使尖牙的野獸和土中爬行的毒蟲傷害他們。
25 Mʼmisewu lupanga lidzawasandutsa kukhala wopanda ana; mantha adzalamulira nyumba zawo. Anyamata ndi atsikana adzafa, ngakhalenso makanda ndi okalamba.
外有刀劍，內有恐怖，使少男少女，乳兒白頭，同歸於盡。
26 Ine ndinanena kuti ndidzawamwaza ndi kuwafafaniza kuti anthu asawakumbukirenso,
我原想粉碎他們，將他們的記念由人間消滅；
27 koma sindinafune kuti adani anga adzandinyoze, mwina adani anga sadzandimvetsetsa ndipo adzanena kuti, ‘Tagonjetsa anthuwa ndife; Yehova sanachite zonsezi.’”
但我怕仇人自誇，怕敵人誤會說：「是我的手得勝了，而不是上主行了這一切。」
28 Iwo ndi mtundu wopanda maganizo, iwo alibe nzeru nʼpangʼono pomwe.
他們原是無謀的民族，沒有一點見識。
29 Ngati iwo akanakhala anzeru akanamvetsetsa izi ndi kuzindikira kuti mathero awo adzakhala otani!
如果他們有點智慧，定會明瞭此事，看清未來的局勢。
30 Kodi munthu mmodzi akanathamangitsa bwanji anthu 1,000 kapena anthu awiri kuthamangitsa anthu 10,000, kuti awagonjetse, Thanthwe lawo likanapanda kuwagulitsa, Yehova akanapanda kuwataya?
「若不是他們的磐石出賣了他們，上主放棄了他們一人怎能追擊一千，兩人怎能打跑一萬﹖」
31 Pakuti thanthwe lawo silofanana ndi Thanthwe lathu, ngakhale adani athu amavomereza zimenezi.
連我們的仇人也承認，他們的磐石不如我們的磐石。
32 Mpesa wawo umachokera ku mpesa wa ku Sodomu ndiponso ku minda ya ku Gomora. Mphesa zawo zili ndi ululu wakupha ndipo maphava ake ndi owawa.
誠然，他們的葡萄秧，出自索多瑪的葡萄園，來在哈摩辣的田園；他們的葡萄是毒葡萄，粒粒葡萄皆酸苦。
33 Vinyo wawo ndi wa ululu wa njoka, ululu woopsa wa mphiri.
他們的酒是蛇的毒汁，是蝮蛇的猛烈毒液。
34 “Kodi zimenezi sindinazisunge ndi kuzitsekera mʼkatikati mwa chuma changa?
這事豈不是貯藏在我身旁，封閉在我府庫裏﹖
35 Kubwezera chilango nʼkwanga; ndidzawalanga ndine. Pa nthawi yake phazi lawo lidzaterera; tsiku lawo la masautso layandikira ndipo chiwonongeko chawo chikubwera pa iwo mofulumira.”
等到他們失足之時，我必復仇報復；他們滅亡的日子確已臨近，給他們預定的命運就要來到。
36 Yehova adzaweruza anthu ake ndipo adzachitira atumiki ake chifundo pamene adzaona kuti mphamvu zawo zatha ndipo kuti palibe amene watsala, kapolo kapena mfulu.
因為上主要衛護自己的人民，憐恤自己的僕人。當他看見他們的能力已逝，奴隸與自由人已到絕境，
37 Iye adzanena kuti, “Nanga ili kuti milungu yawo, thanthwe limene ankabisalamo,
必問說：「他們的神祇在那裏，他們投靠的磐石究在何處﹖
38 milungu imene inkadya mafuta a nsembe zawo ndi kumwa vinyo wa chopereka chawo cha chakumwa?” Iwuzeni ibwere kuti idzakuthandizeni! Ibwere kuti idzakutetezenitu!
一向吃他們祭牲脂肪的，喝他們奠祭酒漿的，都在那裏﹖讓他們起來援助你們罷! 讓他們做你們的保障罷!
39 “Onani tsopano kuti Ine ndine Iyeyo! Palibe mulungu wina koma Ine ndekha. Ine ndimapha ndiponso kupereka moyo, ndavulaza ndipo ndidzachiritsa, ndipo palibe angathe kupulumutsa munthu mʼmanja mwanga.
現在你們應認清，只有我是「那一位，」除我以外沒有別神；我使人死，也使人活；我擊傷人，也加以治療；誰也不能由我手中救出。
40 Ndikweza dzanja langa kumwamba ndi kulumbira kuti, ‘Pali Ine wamoyo wamuyaya,
我向天舉手宣誓：我生活至於永遠!
41 pamene ndidzanola lupanga langa lonyezimira ndipo dzanja liligwira pakubweretsa chiweruzo, ndidzabwezera chilango adani anga ndi kulanga onse odana nane.
我一磨亮我的刀劍，我一掌握裁判權，必向我的敵人雪恨，對恨我的人報復。
42 Mivi yanga idzakhuta magazi awo pamene lupanga langa lidzawononga mnofu: magazi a anthu ophedwa ndi ogwidwa ukapolo, mitu ya atsogoleri a adani.’”
我要使我的箭矢醉飲鮮血，使我的刀劍吞食血肉：陣亡和俘虜的鮮血，仇敵將領的頭顱。」
43 Kondwerani, inu mitundu yonse ya anthu pamodzi ndi anthu ake, pakuti Iye adzabwezera chilango anthu amene anapha atumiki ake; adzabwezera chilango adani ake ndipo adzakhululukira dziko lake ndi la anthu ake.
萬國，你們應向他的百姓祝賀! 因為上主必為自己的僕人報血仇，向仇敵報復，聖潔自己的土地和百姓。
44 Mose anabwera ndi Yoswa mwana wa Nuni ndipo anayankhula mawu onsewa mʼnyimbo anthu akumva.
梅瑟和農的兒子若蘇厄前來，將這篇詩歌的話朗誦給百姓聽。
45 Mose atatsiriza kunena mawu onsewa pamtima kwa Aisraeli,
梅瑟向全以色列人一朗誦完了，
46 iye anawawuza kuti, “Muwasunge bwino mu mtima mwanu, mawu onse amene lero lino ndikukuwuzani kuti mudzawuze ana anu, kuti adzamvere mosamalitsa mawu onse a malamulo amenewa.
就對他們說：「你們應把我今日警告你們的一切話記在心內，好吩咐你們的子孫，謹守遵行這法律上的一切話。
47 Mawuwa sikuti ndi mawu achabe kwa inu. Mawuwa ndi moyo wanu. Mukawamvera mudzakhala ndi moyo wautali mʼdziko limene mukukalitenga kukhala lanu mukawoloka Yorodani.”
因為這為你們不是空洞的話，而是關係你們的生命；由於遵守這話，你們纔能在過約但河後所要佔領的地上，長久居留。」
48 Tsiku lomwelo Yehova anawuza Mose kuti,
上主就在當天對梅瑟說：「
49 “Pita ku mapiri a ku Abarimu ukakwere pa Phiri la Nebo ku Mowabu, moyangʼanana ndi Yeriko, ndipo ukaone dziko la Kanaani, dziko limene ndikulipereka kwa Aisraeli kukhala lawo.
你到摩阿布去，上這座阿巴陵山，即面對耶里哥的乃波山上去，觀看我要給以色列子民作產業的客納罕地。
50 Iwe udzafera pa phiri limenelo ndipo udzapita kumene makolo ako anapita, monga mʼbale wako Aaroni anafera pa phiri la Hori ndipo anakakhala ndi anthu a mtundu wake.
你要死在你所上的山上，歸到你本族那裏，像你哥哥亞郎死在曷爾山，歸到他本族那裏一樣。
51 Chifukwa chake nʼchakuti inu nonse awiri simunakhulupirike kwa Ine pamaso pa Aisraeli pa madzi a Meriba ku Kadesi mʼchipululu cha Zini chifukwa simunandilemekeze kokwanira pakati pa Aisraeli.
因為你們在親曠野，卡德士的默黎巴水邊，在以色列子民中對我失信，沒有在他們中尊我為聖；
52 Choncho udzalionera kutali dziko limene ndikupereka kwa Aisraeli. Sudzalowa mʼdziko limene ndi kulipereka kwa Aisraeli.”
為此，我賜給以色列子民的地方，你只可由對面眺望，卻不能進去。」
