1 Samueli 14
1 Tsiku lina Yonatani mwana wa Sauli anawuza mnyamata wake womunyamulira zida zake za nkhondo kuti, “Tiye tiwoloke tipite ku kaboma ka Afilisti tsidya ilo.” Koma iye sanawuze abambo ake.
有一天，撒烏耳的兒子約納堂對他執戟的侍衛說：「來，我們到對面，到培肋舍特人的前哨那裏去。」但他沒有通知他父親。
2 Sauli ankakhala mʼmalire a Gibeya pa tsinde pa mtengo wamakangadza ku Migironi. Anthu amene anali naye analipo 600.
當時撒烏耳正在革巴邊界，坐在禾場旁的石榴樹下，隨從他的部隊約有六百人。
3 Pakati pawo panalinso Ahiya amene ankavala efodi. Iye anali mwana wa Ahitubi, mʼbale wake wa Ikabodi mwana wa Finehasi, mwana wa Eli, wansembe wa Yehova wa ku Silo. Koma palibe amene anadziwa kuti Yonatani wachoka.
阿希突的兒子阿希雅帶著「厄弗得。」──阿希突布是丕乃哈斯的兒子，依加波得的兄弟，丕乃哈斯是在史羅作上主司祭的厄里的兒子。──人都不知道約納堂走了。
4 Pa mpata pamene Yonatani ankafuna kudutsa kukafika ku kaboma ka nkhondo ka Afilisti kunali thanthwe lotsetsereka mbali ina ndi lina lotsetsereka mbali inayo. Thanthwe limodzi linkatchedwa Bozezi ndipo linalo linkatchedwa Seni.
約納堂打算由隘口過到培肋舍特人的前哨那裏去，在隘口兩面各有一座石峰：一名叫波責茲，一名叫色乃；
5 Thanthwe limodzi linali chakumpoto kuyangʼanana ndi Mikimasi, ndipo thanthwe linalo linali chakummwera kuyangʼanana ndi Geba.
一座朝北，與米革瑪斯相對，一座朝南，與革巴相對。
6 Yonatani anawuza mnyamata wake womunyamulira zida uja kuti, “Tiye tiwoloke tipite ku kaboma ka anthu osachita mdulidwewo. Mwina Yehova adzatigwirira ntchito. Palibe chomuletsa Yehova kutipulumutsa, ngakhale tikhale ambiri kapena ochepa.”
約納堂於是對他執戟的侍衛說：「來，我們往這些未受割損者的前哨去，也許上主會幫助我們；上主要叫人得勝，並不在手人數多少。
7 Mnyamata uja anati, “Chitani chilichonse chimene mtima wanu ukhumba. Ine ndili nanu pamodzi. Chimene mtima wanu ukhumba ndi chomwenso ine ndikhumba.”
那給他執戟的人答說：「你儘可隨意行事，我只跟著你，隨你心意而行。」
8 Yonatani anati, “Tiye tsono tiwoloke kupita kumene kuli anthuwo ndi kukadzionetsa kwa iwo.
約納堂說：「來，我們到那裏去，讓他們看見我們。
9 Akatiwuza kuti, ‘Imani pomwepo mpaka tikupezeni,’ ife tikangoyima pomwepo osapita kumene kuli iwoko.
假使他們對我們說：住下! 等我們到你們那裏去。我們就站在我們所在的地方，不再上他們那裏去；
10 Koma akadzati, ‘Bwerani kuno,’ ndiye ife tikapitedi, chifukwa ichi chidzakhala chizindikiro chakuti Yehova wapereka mʼmanja mwathu.”
如果他們說：你們上我們這裏來罷! 我們就上去，因為上主已把他們交在我們手中了：這為我們是個先兆。」
11 Choncho awiriwa anadzionetsa ku kaboma ka nkhondo ka Afilisti. Tsono Afilistiwo anati, “Taonani! Aheberi akutuluka mʼmaenje mʼmene anabisala.”
兩人就突然出現在培肋舍特人的前哨處，培肋舍特人說：「看，這些希伯來人從他們隱藏的山洞中出來了。」
12 Anthu a ku kaboma kaja anafuwula kwa Yonatani ndi mnyamata wake uja kuti, “Bwerani kuno ndipo tikuphunzitsani phunziro.” Ndipo Yonatani anati kwa mnyamata wake. “Nditsate pakuti Yehova wapereka Afilistiwa mʼmanja mwa Aisraeli.”
前哨的哨兵就對約納堂和給他執戟的人說：「你們上到我們這裏來罷! 我們有事要告訴你們。」約納堂就對給他執戟的人說：「你跟我上來，因為上主已將他們交在以色列人手中了。」
13 Choncho Yonatani anakwera mokwawa, ndipo mnyamata wake uja ankamutsata. Tsono Yonatani anathira nkhondo Afilisti aja namawagwetsa, ndipo mnyamata wake uja ankawapha pambuyo pa iyeyo.
約納堂遂用手用腳往上爬，給他執戟的跟在他後面。培肋舍特人忽在約納堂前轉身要走，他就向前擊殺他們，他的執戟者也隨著擊殺。
14 Nthawi yoyambayo Yonatani ndi mnyamata wake uja anapha anthu makumi awiri ndipo anawaphera pa malo ochepa okwanira ngati theka la ekala.
約納堂和他的執戟者第一次殺死了約有二十人，陳屍於半畝田間。
15 Tsono gulu lonse la ankhondo, ndiye kuti iwo amene anali mʼmisasa ndi mʼminda ndiponso iwo amene anali ku kaboma ka ankhondo kaja, onse anagwidwa ndi mantha aakulu. Dzikonso linagwedezeka, choncho anthu anachita mantha koopsa.
當時在營中和陣地上都起了恐慌，全軍──前哨與突擊隊都大為震驚；地也起了震動，到處籠罩著無限的恐怖。
16 Alonda a Sauli a ku Gibeya dziko la Benjamini atangomwaza maso anangoona chigulu cha asilikali chikumwazikana uku ndi uku.
撒烏耳的哨兵從本雅明的革巴眺望，看見敵營大亂；
17 Kenaka Sauli anawawuza anthu amene anali naye kuti, “Awerengeni asilikali kuti muona amene wachoka.” Atawawerenga anapeza kuti Yonatani ndi mnyamata wake womunyamulira zida zake za nkhondo palibe.
撒烏耳就對隨從他的人說：「檢查一下，看我們中有誰去了。」他們檢查後，見約納堂和給他執戟的人不在了。
18 Tsono Sauli anawuza Ahiya kuti, “Bwera nalo Bokosi la Mulungulo.” (Nthawi imeneyo nʼkuti efodiyo ili ndi Ahiya pamaso pa Aisraeli).
撒烏耳隊對阿希雅說：「拿天主的「厄弗得」來! 」因為那時正是他在以色列子民前帶著天主的「厄弗得。」
19 Pamene Sauli amayankhula ndi wansembe, phokoso limanka likulirakulira mu msasa wa Afilisti, Kotero Sauli anati kwa wansembe, “Leka kuwombeza.”
撒烏耳還同司祭說話時，培肋舍特人營中的混亂愈來愈大，撒烏耳就對司祭說：「收回你的手去! 」
20 Ndipo Sauli ndi asilikali onse amene anali naye anasonkhana kupita kukamenya nkhondo, ndipo anangoona chisokonezo chachikulu kwambiri. Afilisti akuphana okhaokha.
撒烏耳和跟隨他的軍民遂集合起來，衝入戰場；看，培肋舍特人竟自相殘殺，陷入混亂。
21 Aheberi ena amene kale anali ndi Afilisti mpaka kukakhala ku misasa yawo, iwonso anatembenuka nakhala pamodzi ndi Aisraeli amene ankatsata Sauli ndi Yonatani.
以前服事培肋舍特人，與他們齊來參戰的希伯來人，忽然反正來協助撒烏耳和約納堂一起的以色列人。
22 Ngakhale Aisraeli amene ankabisala ku dziko lamapiri la Efereimu atamva kuti Afilisti akuthawa, nawonso anawathamangitsa Afilistiwo nawathira nkhondo.
那藏在厄弗辣因山地的以色列人，聽說培肋舍特人潰敗了，也都出來參戰，乘勢追趕。
23 Nkhondo inapitirira mpaka kufika ku Beti-Aveni. Choncho Yehova anapulumutsa Aisraeli tsiku limenelo.
這樣上主在那一天拯救了以色列人；戰爭一直蔓延到貝特曷龍。【跟隨撒烏耳的人約有一萬，戰事蔓延到厄弗辣因整個山地。】
24 Koma asilikali a Israeli anavutika tsiku limenelo, chifukwa Sauli anawalumbirira Aisraeli kuti, “Wotembereredwa munthu aliyense amene adzadya kusanade, ine ndisanalipsire adani anga!” Kotero palibe wankhondo aliyense amene analawa chakudya.
以色列人那天很是疲乏，因為撒烏耳在那天做了一件糊塗事，要軍民發誓說：「誰直到晚上，在我向敵人復仇以前，吃了什麼東西，是可咒罵的。」所以全軍民都沒有嘗過食物。
25 Gulu lonse la ankhondo linalowa mʼnkhalango mmene munali uchi.
那地方到處有蜂巢，地面上到處有蜜。
26 Atalowa mʼnkhalango, anaona uchi ukukha, koma palibe amene anadya, pakuti ankaopa lumbiro lija.
軍民到了蜂巢旁，見有蜜流出，但卻沒有人敢用手取一點放在嘴裏，因為軍民都怕違犯所起的誓。
27 Koma Yonatani sanamve kuti abambo ake anawalumbirira anthu aja choncho anatenga ndodo yake imene inali mʼdzanja lake ndipo anayipisa mu chisa cha njuchi. Choncho iye anadya uchiwo ndipo mʼmaso mwake munayera.
可是約納堂沒有聽見他父親要軍民起的誓，所以把他手中所持的棍尖，插入蜂巢內，用手送到自己的嘴裏，他的眼立即明亮了。
28 Kenaka mmodzi mwa Asilikali anamuwuza kuti, “Abambo ako alumbirira anthu nati, ‘Wotembereredwa munthu aliyense amene adye chakudya lero.’ Nʼchifukwa chake anthu alefuka.”
軍民中有一個向他說：「你父親要軍民起誓說：今天誰嘗了食物，他是可咒罵的。──雖然軍民很是疲乏。」
29 Yonatani anati, “Abambo anga achita chinthu choyipira dziko. Taonani mʼmaso mwanga mwayera chifukwa ndalawa uchiwu pangʼono.
約納堂答說：「我父親使國家受了害；你們看，嘗了一點蜜，我的眼睛是多麼明亮!
30 Zikanakhala zabwino kwambiri anthuwa akanadya lero zofunkha za adani awo. Zikanatero tikanapha Afilisti ochuluka.”
的確，假使今天人能吃飽由敵人奪來的東西，培肋舍特人吃的敗仗，豈不更大嗎﹖」
31 Tsiku limenelo Aisraeli anapha Afilisti kuchokera ku Mikimasi mpaka ku Ayaloni. Koma Aisraeliwo analefuka kwambiri ndi njala.
那一天他們擊殺培肋舍特人，從米革瑪斯直到阿雅隆，軍民都很疲乏。
32 Choncho iwo anathamangira pa zofunkha ndipo anatenga nkhosa, ngʼombe ndi ana angʼombe. Iwo anazipha zonsezi nazidya pamodzi ndi magazi omwe.
所以人民就急忙搶掠財物，奪取牛羊、牛犢，隨地宰殺，吃了帶血的肉。
33 Koma anthu ena anawuza Sauli kuti, “Taona anthu akuchimwira Yehova pakudya nyama yomwe ili ndi magazi.” Ndipo Sauli anati, “Mwaonetsa kusakhulupirika. Tsopano gubuduzirani mwala waukulu pano.”
有人告訴撒烏耳說：「看，人民吃了帶血的肉，得罪了上主。」撒烏耳一聽這消息便說：「你們把一塊大石頭滾到我這邊來。」
34 Kenaka Sauli anati, “Mwazikanani pakati pa anthu ndi kukawawuza kuti aliyense abwere ndi ngʼombe yake kapena nkhosa yake, ndipo adzayiphe pomwe pano ndi kuyidya. Musachimwire Yehova pakudya nyama imene ili ndi magazi.” Kotero aliyense anabwera ndi ngʼombe yake usiku womwewo ndi kuyipha pomwepo.
又說：「你們散在百姓中，對他們說：你們各人把自己得的牛或羊，牽到我這裏來，在這裏宰殺分食，不要吃帶血的肉，得罪上主。」於是人們當夜將自己得的牛羊牽來，在那裏祭殺了。
35 Ndipo Sauli anamangira Yehova guwa. Ili linali guwa loyamba limene Sauli anamangira Yehova.
撒烏耳給上主建築了一座祭壇，這是他給上主建立的第一座祭壇。
36 Sauli anati, “Tiyeni titsatire Afilisti usikuwu ndi kulanda zinthu zawo mpaka mmawa. Tisasiyepo wamoyo ndi mmodzi yemwe.” Ankhondowo anayankha kuti, “Chitani chilichonse chimene chikukomerani.” Koma wansembe anati, “Tipemphe uphungu kwa Mulungu poyamba.”
以後撒烏耳說：「我們今夜下去追擊培肋舍特人，劫掠他們直到天明，不給他們留下一人。」軍民回答說：「你看著怎樣好，就怎樣作罷! 」司祭卻說：「我們先得去天主那裏。」
37 Choncho Sauli anafunsa Mulungu kuti, “Kodi ndiwatsatire Afilisti? Kodi mukawapereka mʼmanja mwathu?” Koma Mulungu sanamuyankhe tsiku limenelo.
撒烏耳遂求問天主說：「我可下去追擊培肋舍特人嗎﹖你將他們交在以色列手中嗎﹖」但是天主那天沒有回答他。
38 Choncho Sauli anati, “Bwerani kuno nonse atsogoleri a anthu, ndipo tiyeni tione kuti kodi tchimo limeneli lachitika bwanji lero?
撒烏耳說：「軍民的將領，你們上前來，查看一下，今天是誰犯了罪﹖
39 Pali Yehova amene amapulumutsa Israeli, ngakhale tchimolo litapezeka ndi mwana wanga Yonatani, iye afe ndithu.” Koma palibe ndi mmodzi yemwe mwa anthuwo amene anamuyankha.
我指拯救以色列的上主起誓，即是罪在我的兒子約納堂，他也該死。」軍民中沒有一人敢回答。
40 Tsono Sauli anawuza Aisraeli onse kuti, “Inu mukhale mbali imodzi. Ine ndi mwana wanga Yonatani tikhala mbali inayo.” “Chitani chilichonse chimene chikukomerani.”
於是他對全以色列說：「你們站在一邊，我與我兒子約納堂站在一邊。」全軍民對撒烏耳說：「你看怎樣好，就怎樣作罷! 」
41 Ndipo Sauli anapemphera kwa Yehova Mulungu wa Israeli kuti, “Chifukwa chiyani simunandiyankhe ine mtumiki wanu lero lino? Ngati tchimoli lipezeka ndi ine kapena ndi Yonatani mwana wanga, Inu Mulungu wa Israeli, aoneke ndi Urimu. Koma ngati wochimwa ndi anthu anu, Aisraeli aoneke Tamimu.” Maere anagwera Sauli ndi Yonatani ndipo anthu anapezeka osalakwa.
撒烏耳說：「上主，以色列的天主! 為什麼今天你不答覆你的僕人﹖若是這罪過在我或我兒子約納堂身上，上主，以色列的天主，求你賜給『烏陵；』若是罪過在你百姓以色列身上，求你賜給『突明』。」撒烏耳和約納堂中了，軍民清白無過。
42 Sauli anati, “Chitani maere pakati pa ine ndi Yonatani mwana wanga.” Ndipo maere anagwera Yonatani.
撒烏耳下命說：「為我和我的兒子約納堂拈鬮。」約納堂中了。
43 Kenaka Sauli anati kwa Yonatani, “Ndiwuze chimene wachita.” Ndipo Yonatani anamuwuza kuti, “Ine ndinangolawa uchi pangʼono ndi ndodo yangayi. Ndiye ine ndili wokonzeka kufa.”
撒烏耳於是對約納堂說：「告訴我，你作了什麼﹖」約納堂就告訴他說：「我不過用手持的棍尖，蘸了一點蜂蜜吃；我在這裏，我該死。」
44 Sauli anati, “Mulungu andilange ngakhale kufa kumene, ngati sufa iwe Yonatani.”
撒烏耳回答說：「約納堂，你必須死，不然，願天主罰我該死。」
45 Koma anthuwo anafunsa Saulo kuti, “Kodi Yonatani afe, iye amene wagwira ntchito iyi yayikulu yopulumutsa Aisraeli? Osatheka! Pali Yehova ngakhale tsitsi ndi limodzi lomwe lapamutu pake silidzathothoka, pakuti wachita zimenezi lero ndi thandizo la Mulungu.” Choncho anthuwo anamupulumutsa Yonatani, ndipo sanaphedwe.
軍民卻對撒烏耳說：「約納堂在以色列中得了這樣偉大的勝利，豈該死嗎﹖萬萬不能! 我們指著上主起誓：他頭上的一根頭髮，也不應落在地上，因為他今天是倚賴天主行事。」這樣軍民救了約納堂不死，
46 Pambuyo pake Sauli analeka kulondola Afilisti, kenaka anabwerera ku dziko lawo.
撒烏耳遂上去，不再追趕培肋舍特人；培肋舍特人也回了本地。
47 Sauli ali mtsogoleri wa Israeli, anachita nkhondo ndi adani awa omuzungulira: Mowabu, Amoni, Edomu mafumu a ku Zoba ndi Afilisti. Kulikonse kumene ankapita ankawagonjetsa.
撒烏耳取得了以色列的王權後，便向四周所有的敵人進攻：他攻打了摩阿布、阿孟子民、厄東、貝特勒曷、祚巴的君王和培肋舍特人。他不論走到那裏，常獲得勝利。
48 Anachita nkhondo mwamphamvu ndi kugonjetsa Aamaleki. Choncho anapulumutsa Aisraeli mʼmanja mwa anthu amene ankawalanda zinthu zawo.
他很英勇，擊敗了阿瑪肋克，拯救以色列人脫離來搶掠的人。
49 Ana aamuna a Sauli anali Yonatani, Isivi ndi Maliki-Suwa. Analinso ndi ana aakazi awiri, dzina la mwana wake wamkulu wamkazi linali Merabi ndipo la mwana wake wamngʼono wamkazi linali Mikala.
撒烏耳的兒子是：約納堂、依市偉和瑪耳基叔亞；他有兩個女兒：長女名叫默辣布，次女名叫米加耳。
50 Dzina la mkazi wake linali Ahinoamu. Iyeyu anali mwana wa Ahimaazi. Dzina la mkulu wa ankhondo a Sauli linali Abineri mwana wa Neri, mʼbale wa abambo a Sauli.
撒烏耳的妻子名叫阿希諾罕，是阿希瑪茲的女兒。他的元帥名叫阿貝乃爾，是撒烏耳的叔父乃爾的兒子。
51 Kisi abambo a Sauli ndi Neri abambo a Abineri anali ana a Abieli.
撒烏耳的父親克士和阿貝乃爾的父親乃爾是阿彼耳的兒子。
52 Pa moyo wake wonse, Sauli ankakhalira kuchita nkhondo pakati pa Israeli ndi Afilisti. Ndipo Sauli ankati akaona munthu aliyense wamphamvu kapena wolimba mtima ankamulemba ntchito mu gulu lake lankhondo.
撒烏耳一生同培肋舍特人常發生激烈戰爭，撒烏耳見到任何勇敢善戰的人，就叫他來跟隨自己。
