< Ruth 2 >
1 Ug si Noemi may kaubanan sa iyang bana, usa ka tawong gamhanan tungod sa pagkabahandianon, sa panimalay ni Elimelech; ug ang iyang ngalan mao si Booz.
Now her husband Elimelech had a kinsman, a powerful man, and very rich, whose name was Booz.
2 Ug si Ruth nga Moabihanon miingon kang Noemi: Paadtoa karon ako ngadto sa uma, ug manghagdaw ako sa mga uhay sa trigo sunod kaniya sa kang kinsang pagtan-aw ako makakaplag ug kalooy. Ug siya miingon kaniya: Lumakaw ka, anak ko.
And Ruth the Moabitess said to her mother in law: If thou wilt, I will go into the field, and glean the ears of corn that escape the hands of the reapers, wheresoever I shall find grace with a householder that will be favourable to me. And she answered her: Go, my daughter.
3 Ug siya miadto, ug nanghagdaw didto sa uma sunod sa mga mangangani; ug ang iyang palad mao ang pag-abut sa bahin sa uma nga iya kang Booz, nga banay ni Elimelech.
She went therefore and gleaned the ears of corn after the reapers. And it happened that the owner of that field was Booz, who was of the kindred of Elimelech.
4 Ug ania karon, si Booz nahiabut gikan sa Beth-lehem, ug miingon sa mangangani: Si Jehova magauban kaninyo. Ug sila mingtubag kaniya: Si Jehova manalangin kanimo.
And behold, he came out of Bethlehem, and said to the reapers: The Lord be with you. And they answered him: The Lord bless thee.
5 Unya miingon si Booz sa iyang sulogoon nga pangulo sa mga mangangani: Kinsa kini nga dalagaha.
And Booz said to the young man that was set over the reapers: Whose maid is this?
6 Ug ang sulogoon nga pangulo sa mga mangangani mitubag ug miingon: Kana mao ang Moabihanon nga dalaga nga nahibalik uban kang Noemi gikan sa yuta sa Moab.
And he answered him: This is the Moabitess who came with Noemi, from the land of Moab,
7 Ug siya miingon: Ako nagahangyo kaninyo, pahagdawa ako, ug manghipus sa mga binangan sunod sa mga mangangani. Busa siya miadto, ug nagkanunayan bisan sukad sa buntag hangtud karon, gawas nga usahay siya mopahulay sa makadiyut didto sa balay.
And she desired leave to glean the ears of corn that remain, following the steps of the reapers: and she hath been in the field from morning till now, and hath not gone home for one moment.
8 Unya miingon si Booz kang Ruth: Wala ba ikaw makadungog, anak ko? Ayaw pagpanghagdaw sa laing uma, ni tumalikod gikan dinhi, apan magkanunay ka sa pagpuyo dinhi tipon sa mga kadalagahan ko.
And Booz said to Ruth: Hear me, daughter, do not go to glean in any other field, and do not depart from this place: but keep with my maids,
9 Ilantaw ang imong mga mata sa uma nga ilang pagaanihan, ug lumakaw ka sunod kanila: wala ba ako magtugon sa mga kaulitawohan nga sila dili maghilabut kanimo? ug kong ikaw uhawon, lakaw ngadto sa mga tadyaw, ug uminum sa mga kinalus sa mga kaulitawohan.
And follow where they reap. For I have charged my young men, not to molest thee: and if thou art thirsty, go to the vessels, and drink of the waters whereof the servants drink.
10 Unya siya miyukbo, ug midungo sa yuta, ug miingon kaniya: Nganong nakakaplag ako ug kalooy sa imong mga mata, nga ikaw buot motagad kanako, sanglit ako usa ka dumuloong lamang?
She fell on her face and worshipping upon the ground, said to him: Whence cometh this to me, that I should find grace before thy eyes, and that thou shouldst vouchsafe to take notice of me a woman of another country?
11 Ug si Booz mitubag ug miingon kaniya: Gipadayag na gayud kanako ang tanan nga imong nabuhat sa imong ugangan nga babaye sukad sa pagkamatay sa imong bana; ug naunsa nga gibiyaan mo ang imong amahan ug ang imong inahan ug ang imong yutang natawohan, ug mianhi ka sa katawohan nga wala nimo hiilhi hangtud karon.
And he answered her: All hath been told me, that thou hast done to thy mother in law after the death of thy husband: and how thou hast left thy parents, and the land wherein thou wast born, and art come to a people which thou knewest not heretofore.
12 Si Jehova magatumbas sa imong buhat, ug ang usa ka hingpit nga ganti igahatag kanimo ni Jehova, ang Dios sa Israel, sa ilalum sa kang kinsang mga pako ikaw mianhi aron sa pagpasilong.
The Lord render unto thee for thy work, and mayest thou receive a full reward of the Lord the God of Israel, to whom thou art come, and under whose wings thou art fled.
13 Unya siya miingon: Pakitaa ako ug kalooy sa imong mga mata, ginoo ko; kay niana ikaw naglipay kanako, ug tungod niana ikaw nakigsulti kanako nga may kalolot sa imong ulipon nga babaye, bisan pa nga ako dili sama sa usa sa imong mga sulogoon nga babaye.
And she said: I have found grace in thy eyes, my lord, who hast comforted me and hast spoken to the heart of thy handmaid, who am not like to one of thy maids.
14 Ug sa panahon sa pagpangaon si Booz miingon kaniya: Umari ka diri, ug kumaon sa tinapay, ug ituslob ang imong tinipak sa suka. Ug siya milingkod tupad sa mga mangangani; ug sila naghatag ug mga sinanglag nga liso, ug siya mikaon, ug nabusog, ug milakat gikan didto.
And Booz said to her: At mealtime come thou hither, and eat of the bread, and dip thy morsel in the vinegar. So she sat at the side of the reapers, and she heaped to herself frumenty, and ate and was filled, and took the leavings.
15 Ug sa mitindog siya aron manghagdaw, si Booz nagsugo sa iyang mga kaulitawohan, nga nagaingon: Pasagdi siya nga manghagdaw bisan sa taliwala sa mga binangan, ug ayaw siya pagpakaulawi.
And she arose from thence, to glean the ears of corn as before. And Booz commanded his servants, saying: If she would even reap with you, hinder her not:
16 Ug bugnota usab ninyo pagtuyo alang kaniya ang pila ka book gikan sa mga binangan, ug biyai ug pahagdawa siya, ug ayaw siya pagbadlonga.
And let fall some of your handfuls of purpose, and leave them, that she may gather them without shame, and let no man rebuke her when she gathereth them.
17 Busa siya naghagdaw didto sa uma hangtud sa pagkahapon; ug iyang gigiuk ang iyang hinagdaw, ug kadto duolan sa usa ka timbang sa cebada.
She gleaned therefore in the field till evening: and beating out with a rod and threshing what she had gleaned, she found about the measure of an ephi of barley, that is, three bushels:
18 Ug kadto iyang gidala, ug misulod siya sa ciudad; ug ang iyang ugangan nga babaye nakakita sa iyang hinagdaw: ug iyang gidala ngadto ug gihatag kaniya ang iyang salin sa tapus siya mabusog.
Which she took up and returned into the city, and shewed it to her mother in law: moreover she brought out, and gave her of the remains of her meat, wherewith she had been filled.
19 Ug ang iyang ugangan nga babaye miingon kaniya: Diin ka makahagdaw niining adlawa? ug diin ka magbuhat? bulahan siya nga mitagad kanimo. Ug iyang gipahibalo sa iyang ugangan nga babaye kong kinsa ang iyang kauban sa pagbuhat, ug miingon: Ang ngalan sa tawo nga diha uban kanako sa pagbuhat niining adlawa mao si Booz.
And her mother in law said to her: Where hast thou gleaned today, and where hast thou wrought? blessed be he that hath had pity on thee. And she told her with whom she had wrought: and she told the man’s name, that he was called Booz.
20 Ug si Noemi miingon sa iyang binalaye: Binulahan siya ni Jehova, nga wala magpahalayo sa iyang kalooy niadtong mga buhi ug mga nangamatay. Ug si Noemi miingon kaniya: Ang tawo may pagkakaubanan nato, usa sa atong duol nga kaubanan.
And Noemi answered her: Blessed be he of the Lord: because the same kindness which he shewed to the living, he hath kept also to the dead. And again she said: The man is our kinsman.
21 Ug si Ruth ang Moabihanon miingon: Oo, siya miingon kanako: Ikaw magpahiduol sa akong mga kaulitawohan, hangtud nga ilang matapus ang tanan nakong pangani.
And Ruth said, He also charged me, that I should keep close to his reapers, till all the corn should be reaped.
22 Ug si Noemi miingon kang Ruth nga iyang binalaye: Maayo anak ko, nga ikaw monunot sa iyang mga kadalagahan, ug nga ikaw dili nila ihibalag sa laing uma.
And her mother in law said to her: It is better for thee, my daughter, to go out to reap with his maids, lest in another man’s field some one may resist thee.
23 Busa siya kanunay nga nakigkauban sa mga kadalagahan ni Booz, aron, sa paghagdaw, hangtud sa katapusan sa pangani sa cebada ug pangani sa trigo; ug siya mipuyo uban sa iyang ugangan nga babaye.
So she kept close to the maids of Booz: and continued to glean with them, till all the barley and the wheat were laid up in the barns.