Panultihon 8
1 Wala ba magsinggit ang kaalam, Ug ang pagsabut magapagula sa iyang tingog?
¿No clama la sabiduría, Y el entendimiento hace oír su voz?
2 Sa kinatumyan sa hatag-as nga mga dapit haduol sa dalan, Diin ang mga alagianan nanagkatagbo siya nagatindog;
En las cimas de las alturas junto al camino, En las encrucijadas de los senderos, allí está ella.
3 Tupad sa mga ganghaan, dapit sa pagsulod mo ngadto sa ciudad, Diha sa dapit sa pagsulod mo sa mga pultahan, siya magasinggit sa makusog:
Junto a las puertas, en la entrada de la ciudad, En el acceso a las puertas, ella da voces:
4 Kaninyo, Oh mga tawo, ako nagatawag; Ug ang akong tingog maoy alang sa mga anak nga lalake sa mga tawo.
¡Oh hombres, a ustedes clamo! Mi voz se dirige a los hijos de los hombres.
5 Oh kamo nga mga walay-pagtagad, sabta ang pagpili-sa-maayo; Ug, kamong mga buang, pagmasinabtanon kamo sa inyong kasingkasing.
Oh simples, aprendan prudencia. Y ustedes, insensatos, dispongan su corazón.
6 Pamati, kay ako mamulong sa labing maayo nga mga butang; Ug ang pagbungat sa akong mga ngabil mogula ang mga matarung butang.
Escuchen, porque diré cosas excelentes, Y abriré mis labios para cosas rectas.
7 Kay ang akong baba magasulti sa kamatuoran; Ug ang kadautan maoy usa ka dulumtanan sa akong mga ngabil.
Mi boca pronunciará verdad. La maldad es repugnancia para mis labios.
8 Ang tanang mga pulong sa akong baba mga pagkamatarung man; Walay bisan unsa nga baliko ni balit-ad diha kanila.
Todas las palabras de mi boca son con justicia. En ellas nada hay torcido o perverso.
9 Silang tanan matin-aw alang kaniya nga makasabut, Ug matarung alang kanila nga nakakaplag sa kahibalo.
Son claras para el que entiende Y rectas para los que hallan el conocimiento.
10 Dawata ang akong pagpahamatngon, ug ayaw ang salapi; Ug ang kinaadman kay sa piniling bulawan.
Reciban mi enseñanza y no plata, Conocimiento, mejor que oro fino.
11 Kay ang kaalam labi pang maayo kay sa mga rubi; Ug ang tanang mga butang nga pagatinguhaon dili ikagtanding niana.
Pues mejor es la sabiduría que las perlas. Nada de lo que desees podrá compararse con ella.
12 Ako nga kaalam naghimo sa kabuotan nga maoy akong puloyanan. Ug nagapangita sa kahibalo ug sa pagpili-sa-maayo.
Yo, la sabiduría, moro con la prudencia, Y descubro el conocimiento y la discreción.
13 Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagdumot sa dautan: Ang pagkagarboso, ug pagkamapahitas-on, ug ang dautan nga dalan, Ug ang mabinalit-aron nga baba maoy akong ginadumtan.
El temor a Yavé es aborrecer el mal. Aborrezco la soberbia, la arrogancia, el mal camino y la boca perversa.
14 Ang pagpakitambag maoy ako, ug kahalalum sa kahibalo: Ako mao man ang pagsabut; aduna akoy kagahum.
Mío es el consejo y la eficiente sabiduría. Mía es la inteligencia y mía la valentía.
15 Pinaagi kanako ang mga hari nanaghari, Ug ang mga principe nanaghatag sa justicia.
Por mí reinan los reyes, Y los magistrados administran justicia.
16 Pinaagi kanako ang mga principe nanagpamunoan, Ug ang mga harianon, bisan ang tanang mga maghuhukom sa yuta.
Por mí gobiernan los príncipes Y los nobles que juzgan la tierra.
17 Ako nahagugma kanila nga nahagugma kanako; Ug kadtong nagasingkamot sa pagpangita kanako, makakaplag kanako.
Yo amo a los que me aman. Me hallan los que temprano me buscan.
18 Mga bahandi ug kadungganan maoy ania kanako; Oo, ang katigayonan nga molungtad ug ang pagkamatarung
Las riquezas y la honra están conmigo, Riquezas y justicia perdurables.
19 Ang akong bunga labi pang maayo kay sa bulawan, oo, bisan pa kay sa fino nga bulawan; Ug ang akong abut kay sa piniling salapi.
Mi fruto es mejor que el oro, Aun que el oro puro, Y mi ganancia mejor que la plata escogida.
20 Ako nagalakat sa dalan sa pagkamatarung, Sa kinataliwad-an sa alagianan sa katarungan;
Yo ando por camino de justicia, Por los senderos de equidad,
21 Aron nga ako makapasunod niadtong nahagugma kanako ug manggad, Ug nga mapuno ko ang ilang mga panudlanan.
Para hacer que los que me aman obtengan su heredad. Y para que yo llene sus tesoros.
22 Si Jehova nagbaton kanako sa sinugdan sa iyang dalan, Una pa sa iyang mga buhat kanhi.
Yavé me poseía en el principio, Ya de antiguo, antes de sus obras.
23 Ako gipahamutang sa itaas gikan pa sa walay katapusan sukad sa sinugdan, Sa wala pa ang yuta.
Eternamente estaba establecida, Antes de haber tierra.
24 Sa diha nga wala pay kahiladman, ako nahimugso na, Sa diha nga wala pay mga tubod nga madagayaon sa tubig.
Nací antes que existieran los océanos, Antes que existieran las fuentes de muchas aguas.
25 Sa wala pa mapahimutang ang mga bukid, Sa wala pa ang kabungturan ako nahimugso na;
Antes que las montañas fueran fundadas, Antes de las colinas, fui yo engendrada.
26 Samtang nga wala pa niya mabuhat ang yuta, ni ang kapatagan, Ni ang sinugdan sa abug sa kalibutan.
Cuando Él no había hecho la tierra, ni los campos, Ni el primer polvo del mundo.
27 Sa diha nga gitukod niya ang kalangitan didto na ako: Sa gipahamutang niya ang usa ka lingin ibabaw sa nawong sa kahilad-man,
Cuando estableció los cielos, allí estaba yo. Cuando trazó el horizonte sobre la superficie del océano,
28 Sa diha nga gihimo niyang malig-on ang kalangitan sa kahitas-an, Sa diha nga ang mga tuboran sa kahiladman nahimong mabaskog,
Cuando afirmó los cielos arriba, Cuando afirmó las fuentes del océano,
29 Sa diha nga gihatag niya sa dagat ang iyang utlanan, Nga ang mga tubig dili magalapas sa iyang sugo, Sa diha nga iyang gilaraw ang mga patukoranan sa yuta;
Cuando señaló al mar su estatuto, Para que las aguas no traspasaran su mandato, Cuando estableció los fundamentos de la tierra,
30 Unya ako didto tupad kaniya, ingon sa usa ka batid nga magbubuhat; Ug ako sa matag-adlaw maoy kahimuot niya, Nagakalipay sa kanunay sa iyang atubangan,
Yo estaba junto a Él como arquitecto. Diariamente era su deleite. Me regocijaba ante Él siempre.
31 Nagakalipay sa iyang puloy-anang yuta; Ug ang akong kahimuot didto uban sa mga anak sa mga tawo.
Me regocijaba en su tierra habitada, Y tenía mi deleite con los hijos de los hombres.
32 Busa karon, mga anak ko, patalinghug kamo kanako; Kay bulahan kadto sila nga nagabantay sa akong mga dalan.
Ahora pues, hijos, escúchenme. Inmensamente felices los que guardan mis caminos.
33 Pamatia ang pahamatngon, ug pagmanggialamon, Ug ayaw kini pag-isalikway.
Atiendan la instrucción, sean sabios Y no la menosprecien.
34 Bulahan ang tawo nga mamati kanako, Nga magabantay matag-adlaw sa akong mga ganghaan, Nga magahulat diha sa mga haligi sa akong mga pultahan.
¡Inmensamente feliz es el hombre que me escucha, Que vigila en mis portones cada día, Que espera en el umbral de mis entradas!
35 Kay bisan kinsa kadto nga makakaplag kanako makakaplag ug kinabuhi, Ug makabaton sa kalooy kang Jehova.
Porque el que me halla, Halla la vida y alcanza el favor de Yavé.
36 Apan siya nga makasala batok kanako makasala sa iyang kaugalingong kalag: Silang tanan nga managdumot kanako mahagugma sa kamatayon.
Pero el que peca contra mí, defrauda su propia alma. Todos los que me aborrecen aman la muerte.
