Panultihon 3
1 Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
My son! Do not forget my law, And let your heart keep my commands,
2 Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
For [the] length of [your] days and years, Life and peace they add to you.
3 Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
Do not let kindness and truth forsake you, Bind them on your neck, Write them on the tablet of your heart,
4 Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
5 Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
Trust to YHWH with all your heart, And do not lean to your own understanding.
6 Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
In all your ways know Him, And He makes your paths straight.
7 Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
Do not be wise in your own eyes, Fear YHWH, and turn aside from evil.
8 Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
It is healing to your navel, And moistening to your bones.
9 Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
Honor YHWH from your substance, And from the beginning of all your increase;
10 Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
And your barns are filled [with] plenty, And your presses break forth [with] new wine.
11 Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
Discipline of YHWH, my son, do not despise, And do not be distressed with His reproof,
12 Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
For whom YHWH loves He reproves, Even as a father the son He is pleased with.
13 Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
O the blessedness of a man [who] has found wisdom, And of a man [who] brings forth understanding.
14 Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold—her increase.
15 Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
She [is] precious above rubies, And all your pleasures are not comparable to her.
16 Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honor.
17 Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
18 Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
She [is] a tree of life to those laying hold on her, And whoever is retaining her [is] blessed.
19 Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
YHWH founded the earth by wisdom, He prepared the heavens by understanding.
20 Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
By His knowledge depths have been broken, And clouds drop dew.
21 Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
My son! Do not let them turn from your eyes, Keep wisdom and thoughtfulness,
22 Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
And they are life to your soul, and grace to your neck.
23 Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
Then you go your way confidently, And your foot does not stumble.
24 Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo, ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
If you lie down, you are not afraid, Indeed, you have lain down, And your sleep has been sweet.
25 Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
Do not be afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it comes.
26 Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
For YHWH is at your side, And He has kept your foot from capture.
27 Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
Do not withhold good from its owners, When your hand [is] toward God to do [it].
28 Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
Do not say to your friend, “Go, and return, and tomorrow I give,” When substance [is] with you.
29 Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
Do not devise evil against your neighbor, And he sitting confidently with you.
30 Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
Do not strive with a man without cause, If he has not done you evil.
31 Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
Do not be envious of a man of violence, Nor fix on any of his ways.
32 Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
For the perverted [is] an abomination to YHWH, And His secret counsel [is] with the upright.
33 Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
The curse of YHWH [is] in the house of the wicked. And He blesses the habitation of the righteous.
34 Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
If He scorns the scorners, Yet He gives grace to the humble.
35 Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.
The wise inherit glory, And fools are bearing away shame!
