Panultihon 3
1 Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
My son, forget not my teaching, and let thy heart observe my commandments;
2 Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
for length of days, and years of life, and peace shall they add to thee.
3 Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
Let not loving-kindness and truth forsake thee; bind them about thy neck, write them upon the tablet of thy heart:
4 Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
and thou shalt find favour and good understanding in the sight of God and man.
5 Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
Confide in Jehovah with all thy heart, and lean not unto thine own intelligence;
6 Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
in all thy ways acknowledge him, and he will make plain thy paths.
7 Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
Be not wise in thine own eyes; fear Jehovah, and depart from evil:
8 Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
it shall be health for thy navel, and moisture for thy bones.
9 Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
Honour Jehovah with thy substance, and with the first-fruits of all thine increase;
10 Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
so shall thy barns be filled with plenty, and thy vats shall overflow with new wine.
11 Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
My son, despise not the instruction of Jehovah, neither be weary of his chastisement;
12 Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
for whom Jehovah loveth he chasteneth, even as a father the son in whom he delighteth.
13 Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
Blessed is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
14 Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
For the gain thereof is better than the gain of silver, and her revenue than fine gold.
15 Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
She is more precious than rubies; and all the things thou canst desire are not equal unto her.
16 Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
Length of days is in her right hand; in her left hand riches and honour.
17 Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
18 Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
She is a tree of life to them that lay hold upon her; and happy is he that retaineth her.
19 Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
Jehovah by wisdom founded the earth; by understanding he established the heavens.
20 Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
By his knowledge the deeps were broken up, and the skies drop down the dew.
21 Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
My son, let them not depart from thine eyes; keep sound wisdom and discretion:
22 Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
so shall they be life unto thy soul, and grace unto thy neck.
23 Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
Then shalt thou walk in thy way securely, and thy foot shall not stumble;
24 Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo, ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
when thou liest down, thou shalt not be afraid, but thou shalt lie down and thy sleep shall be sweet.
25 Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
Be not afraid of sudden fear, neither of the destruction of the wicked, when it cometh;
26 Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
for Jehovah shall be thy confidence, and he will keep thy foot from being taken.
27 Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thy hand to do it.
28 Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to-morrow I will give, when thou hast it by thee.
29 Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
30 Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
31 Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
Envy not the man of violence, and choose none of his ways.
32 Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
For the perverse is an abomination to Jehovah; but his secret is with the upright.
33 Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
The curse of Jehovah is in the house of the wicked; but he blesseth the habitation of the righteous.
34 Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
He indeed scorneth the scorners; but he giveth grace unto the lowly.
35 Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.
The wise shall inherit glory; but shame shall be the promotion of the foolish.
