< Panultihon 29 >
1 Kadtong sa masubsob ginabadlong nagapatikig sa iyang liog Sa hinanali pagalaglagon, ug kana wala nay kaayohan.
Anyone who goes on stubbornly rejecting many warnings will be suddenly destroyed, without hope of healing.
2 Kong ang matarung maoy modaghan, ang katawohan malipayon; Apan sa diha nga ang usa ka dautan nga tawo magahari, ang katawohan managpanghupaw.
When good people are in charge, everybody celebrates; but when the wicked rule, everybody groans.
3 Bisan kinsa nga nahagugma sa kaalam nagalipay sa iyang amahan; Apan siya nga nakigkauban sa mga bigaon nagausik sa iyang bahandi.
A man who loves wisdom makes his father happy, but one who visits prostitutes throws away his money.
4 Ang hari tungod sa justicia nagapalig-on sa yuta; Apan kadtong nagapabuhis sa mabug-at gayud nagagun-ob niana.
A king who rules justly makes the country secure, but one who asks for bribes will destroy it.
5 Ang tawo nga nagaulo-ulo sa iyang isigkatawo. Nagabuklad ug usa ka pukot sa iyang mga lakang.
Those who flatter their friends lay a net to trip them up.
6 Diha sa kalapasan sa usa ka dautan nga tawo adunay usa ka lit-ag; Apan ang matarung magaawit ug magalipay.
Evil people are trapped by their own sins, but those who do right sing and celebrate.
7 Ang tawong matarung nakaalinggat sa katungod sa kabus; Ang dautan walay pagsabut sa pagpanghibalo niini
Good people care about treating the poor fairly, but the wicked don't think about it at all.
8 Ang mga mayubiton nagapasilaub sa usa ka ciudad sa usa ka siga; Apan ang mga manggialamon nga tawo nanaglikay sa kaligutgut.
Cynical people can inflame a whole city, but the wise calm angry people down.
9 Kong ang usa ka manggialamon nga tawo may usa ka pakiglalis sa usa ka buang nga tawo, Bisan pa siya masuko kun mokatawa, wala gayud ing kapahulayan.
When a wise man takes a stupid man to court, there's raging and ridicule, but nothing is settled.
10 Ang ginauhaw sa dugo nagadumot kaniya nga maoy matarung; Ug alang sa matul-id, sila magapangita sa iyang kinabuhi.
Murderers hate people of integrity, but those who live right try to help them.
11 Ang usa ka buang nagabutyag sa tanan niyang kasuko; Apan ang usa ka manggialamon nga tawo nagatago niini ug nagapakahilum niini.
Stupid people let all their anger out, while wise people quietly hold it in.
12 Kong ang usa ka punoan maminaw sa kabakakan, Ang tanan niyang mga alagad lonlon mga dautan.
A ruler who listens to lies will have nothing but wicked officials.
13 Ang kabus nga tawo ug ang malupigon magakahibalag; Si Jehova nagapasanag sa mga mata kanilang duruha.
Poor people and their oppressors have this in common: the Lord gives life to all of them.
14 Ang hari nga sa pagkamatinumanon nagahukom sa kabus, Ang iyang trono malig-on sa walay katapusan.
If a king judges the poor fairly, he will have a long rule.
15 Ang bunal ug ang pagbadlong nagahatag ug kaalam; Apan ang usa ka bata nga pasagdan lamang sa iyang kaugalingon nagapakaulaw sa iyang inahan.
Discipline and correction provide wisdom, but a son left undisciplined is an embarrassment to his mother.
16 Sa diha nga ang mga dautan modaghan, ang kalapasan mosamot, Apan ang matarung magatan-aw sa ilang pagkapukan.
When the wicked are in power, sin increases; but the good will see their downfall.
17 Sawaya ang imong anak, ug siya magahatag kanimo ug pahulay; Oo, siya magahatag ug kalipay sa imong kalag.
Discipline your children and they won't give you any worries; they will make you very happy.
18 Diin walay panan-awon, ang katawohan nagasalikway sa pagpugong; Apan kadtong nagabantay sa Kasugoan, malipayon siya.
Without a revelation from God, the people go out of control, but those who keep the law are happy.
19 Ang usa ka sulogoon dili masaway pinaagi sa mga pulong; Kay bisan pa nga siya makasa-but, siya dili magtagad.
A servant can't be disciplined by words alone; though they understand, they don't follow what they're told.
20 Nakakita ba ikaw sa usa ka tawo nga madali-dalion sa iyang mga pulong? Aduna pay paglaum sa usa ka buang kay kaniya.
Have you seen a man who speaks without thinking? There's more hope for stupid people than for him!
21 Kadtong nagamatoto sa iyang sulogoon sa dakung pagmatngon gikan sa pagkabata Magahimo kaniya nga usa ka anak sa katapusan.
A servant indulged from childhood will in the end become unmanageable.
22 Ang usa ka tawo nga anaa sa kasuko nagapukaw sa pagkabingkil, Ug ang usa ka masuk-anong tawo nahupngan sa kalapasan.
Angry people stir up trouble, those with short tempers commit many sins.
23 Ang kagarbo sa tawo makapahimo kaniyang ubos; Apan kadtong mapinaubsanon a espiritu makabaton ug kadungganan.
If you're proud, you'll be humiliated; but if you're humble, you'll be honored.
24 Bisan kinsa nga makigkauban sa usa ka kawatan nagadumot sa iyang kaugalingong kalag; Siya nakadungog sa pagpanumpa ug dili makapamulong sa bisan unsa.
A thief's partner hates his life; even under the threat of being cursed he can't tell the truth.
25 Ang pagkahadlok ngadto sa tawo nagadala ug usa ka lit-ag; Apan bisan kinsa nga nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mamaluwas.
Being afraid of people traps you, but if you trust in the Lord you're safe.
26 Daghang nangita sa kalooy sa magbubuot; Apan ang paghukom sa usa ka tawo nagagikan kang Jehova.
Many people look for favors from a ruler, but justice comes from the Lord.
27 Ang usa ka dili-matarung nga tawo maoy usa ka dulumtanan sa tawong matarung, Ug siya nga matul-id sa dalan maoy usa ka dulumtanan sa tawong dautan.
Good people hate those who are unjust; the wicked hate those who do what's right.