Panultihon 28
1 Ang tawong dautan mokalagiw bisan walay tawo nga magalutos; Apan ang matarung maisug ingon sa leon.
Os ímpios fogem quando ninguém os persegue; mas os justos são tão ousados quanto um leão.
2 Kay sa kalapasan sa usa ka yuta daghanan ang mga principe niana; Apan pinaagi sa mga tawo nga may salabutan ug kahibalo ang kahimtang niini pagalugwayan.
Em rebelião, uma terra tem muitos governantes, mas a ordem é mantida por um homem de compreensão e conhecimento.
3 Ang usa ka tawo sa kawalad-on nga magalupig sa mga kabus Mahasama sa ulan nga nagabanlas nga dili magabilin ug makaon.
Um homem necessitado que oprime os pobres é como uma chuva que não deixa colheitas.
4 Kadtong mobiya sa Kasugoan nagadayeg sa tawong dautan; Apan ang mga magabantay sa Kasugoan nakig-bisog batok kanila.
Those que abandona a lei elogia os ímpios; mas aqueles que cumprem a lei lutam com eles.
5 Ang dautang mga tawo dili makasabut sa justicia; Apan sila nga nangita kang Jehova makasabut sa tanang mga butang.
Os homens maus não entendem a justiça; mas aqueles que buscam Yahweh o entendem plenamente.
6 Maayo pa ang kabus nga nagalakat sa iyang pagkahingpit sa kasingkasing, Kay kaniya nga sukwahi sa iyang mga dalan, bisan siya dato.
Melhor é o pobre que caminha em sua integridade do que aquele que é perverso em seus caminhos, e que é rico.
7 Bisan kinsa nga nagabantay sa Kasugoan maoy usa ka anak nga manggialamon; Apan kadtong kauban sa mga ulitan nagapakaulaw sa iyang amahan.
Whoever mantém a lei é um filho sábio; mas aquele que é um companheiro de glutões envergonha seu pai.
8 Kadtong nagapadaghan sa iyang manggad pinaagi sa tubo ug abut, Nagahipos niini alang kaniya nga may kalooy sa kabus.
Aquele que aumenta sua riqueza por interesse excessivo reúne-o para aquele que tem piedade dos pobres.
9 Kadtong nagapalingog-iingog sa iyang igdulungog gikan sa pagpamati sa Kasugoan, Bisan ang iyang pag-ampo maoy usa ka dulumtanan.
Aquele que vira o ouvido para não ouvir a lei, até mesmo sua oração é uma abominação.
10 Bisan kinsa nga nagapasalaag sa matul-id ngadto sa usa ka dautan nga dalan, Siya mahulog sa kaugalingon niyang gahong; Apan ang hingpit magapanunod sa maayo.
Whoever faz com que os retos se desviem de um modo maligno, ele cairá em sua própria armadilha; mas os irrepreensíveis herdarão o bem.
11 Ang adunahan nga tawo manggialamon sa iyang kaugalingong hunahuna; Apan ang kabus nga may salabutan magasusi kaniya.
O homem rico é sábio a seus próprios olhos; mas o pobre que tem entendimento vê através dele.
12 Sa diha nga ang matarung makadaug adunay dakung himaya; Apan sa diha nga ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon.
Quando os justos triunfam, há grande glória; mas quando os ímpios se levantam, os homens se escondem.
13 Kadtong nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag; Apan bisan kinsa nga nagasugid ug nagabiya kanila makadawat ug kalooy.
Aquele que esconde seus pecados não prospera, mas quem confessa e renuncia a eles, encontra misericórdia.
14 Malipayon ang tawo nga mahadlokon sa kanunay; Apan kadtong nagapagahi sa iyang kasingkasing mahulog ngadto sa dautang buhat.
Abençoado é o homem que sempre teme; mas aquele que endurece seu coração cai em apuros.
15 Maingon sa usa ka leon nga nagangulob, ug sa usa ka oso nga nagasarasay, Ingon niana ang usa ka dautan nga punoan ibabaw sa usa ka kabus nga katawohan.
As um leão que ruge ou um urso de carga, assim é um governante perverso sobre pessoas indefesas.
16 Ang principe nga kulang sa salabutan maoy daku usab nga madaugdaugon; Apan siya nga nagadumot sa pagkaibug magapalugway sa iyang mga adlaw.
Falta julgamento a um governante tirânico. Aquele que odeia o ganho mal obtido terá dias longos.
17 Ang tawo nga mahimug-atan sa dugo sa bisan kinsang tawo Mokalagiw ngadto sa gahong; ayaw pagpapunggi sa tawo siya.
Um homem atormentado pela culpa de sangue será um fugitivo até a morte. Ninguém o apoiará.
18 Bisan kinsa nga nagalakat sa katarung pagagawason; Apan kadtong sukwahi sa iyang mga dalan mahulog sa walay langan.
Whoever anda sem culpa é mantido em segurança; mas um com caminhos perversos cairá de repente.
19 Kadtong nagabaul sa iyang yuta makabaton ug daghang mga makaon; Apan siya nga nagasunod sa mga tawo sa kakawangan makabaton sa hilabihan uyamut nga kakabus.
One que trabalha sua terra terá uma abundância de alimentos; mas aquele que persegue fantasias terá sua carga de pobreza.
20 Ang usa ka matinumanon nga tawo magamadagayaon sa mga panalangin; Apan kadtong nagadali sa pagkaadunahan dili makalikay sa silot.
Um homem fiel é rico em bênçãos; mas aquele que está ansioso para ser rico não ficará impune.
21 Ang may pagkapinalabi sa mga tawo dili maayo; Ni ang usa ka tawo magmalinapason tungod lamang sa usa ka tipik nga tinapay.
Mostrar parcialidade não é bom, no entanto, um homem fará mal por um pedaço de pão.
22 Kadtong may usa ka dautan nga mata nagadali sa pagkab-ut sa mga bahandi, Ug wala mahibalo nga ang kawalad-on modangat kaniya.
Um homem mesquinho se apressa depois da riqueza, e não sabe que a pobreza espera por ele.
23 Kadtong nagabadlong sa usa ka tawo makakaplag ug labawng kalooy sa dili madugay Kay kaniya nga nagaulo-ulo uban sa dila.
Aquele que repreende um homem encontrará depois mais favores do que aquele que lisonjeia com a língua.
24 Bisan kinsa nga mangawat sa iyang amahan kun sa iyang inahan, ug moingon: Dili kini Kalapasan, Apan maong tawo maoy kauban sa usa ka maglalaglag.
Whoever rouba seu pai ou sua mãe e diz: “Não está errado”. é um parceiro com um contratorpedeiro.
25 Kadtong may hakog nga espiritu nagaagda sa panag-away; Apan kadtong nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mahimong matambok.
Aquele que é ganancioso agita a luta; mas aquele que confia em Yahweh prosperará.
26 Kadtong nagasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang; Apan bisan kinsa nga nagalakat sa pagkamanggialamon pagaluwason.
Aquele que confia em si mesmo é um tolo; mas aquele que anda com sabedoria é mantido em segurança.
27 Kadtong nagahatag sa kabus dili makulangan; Apan kadtong nagatago sa iyang mga mata makabaton ug daghang mga panghimaraut.
Aquele que dá aos pobres não tem falta; mas aquele que fecha os olhos terá muitas maldições.
28 Kong ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon; Apan sa diha nga sila mangahanaw, ang mga matarung modaghan.
Quando os ímpios se levantam, os homens se escondem; mas quando eles perecem, os justos prosperam.
