Panultihon 28
1 Ang tawong dautan mokalagiw bisan walay tawo nga magalutos; Apan ang matarung maisug ingon sa leon.
The wicked flee when no man pursueth: but the righteous are bold as a lion.
2 Kay sa kalapasan sa usa ka yuta daghanan ang mga principe niana; Apan pinaagi sa mga tawo nga may salabutan ug kahibalo ang kahimtang niini pagalugwayan.
For the transgression of a land many are its princes: but by a man of understanding and knowledge its state shall be prolonged.
3 Ang usa ka tawo sa kawalad-on nga magalupig sa mga kabus Mahasama sa ulan nga nagabanlas nga dili magabilin ug makaon.
A poor man that oppresseth the poor is like a sweeping rain which leaveth no food.
4 Kadtong mobiya sa Kasugoan nagadayeg sa tawong dautan; Apan ang mga magabantay sa Kasugoan nakig-bisog batok kanila.
They that forsake the law praise the wicked: but such as keep the law contend with them.
5 Ang dautang mga tawo dili makasabut sa justicia; Apan sila nga nangita kang Jehova makasabut sa tanang mga butang.
Evil men understand not judgment: but they that seek the LORD understand all things.
6 Maayo pa ang kabus nga nagalakat sa iyang pagkahingpit sa kasingkasing, Kay kaniya nga sukwahi sa iyang mga dalan, bisan siya dato.
Better is the poor that walketh in his uprightness, than he that is perverse in his ways, though he is rich.
7 Bisan kinsa nga nagabantay sa Kasugoan maoy usa ka anak nga manggialamon; Apan kadtong kauban sa mga ulitan nagapakaulaw sa iyang amahan.
He who keepeth the law is a wise son: but he that is a companion of gluttonous men shameth his father.
8 Kadtong nagapadaghan sa iyang manggad pinaagi sa tubo ug abut, Nagahipos niini alang kaniya nga may kalooy sa kabus.
He that by interest and unjust gain increaseth his substance, he shall gather it for him that will pity the poor.
9 Kadtong nagapalingog-iingog sa iyang igdulungog gikan sa pagpamati sa Kasugoan, Bisan ang iyang pag-ampo maoy usa ka dulumtanan.
He that turneth away his ear from hearing the law, even his prayer shall be abomination.
10 Bisan kinsa nga nagapasalaag sa matul-id ngadto sa usa ka dautan nga dalan, Siya mahulog sa kaugalingon niyang gahong; Apan ang hingpit magapanunod sa maayo.
Whoever causeth the righteous to go astray in an evil way, he shall fall himself into his own pit: but the upright shall have good things in possession.
11 Ang adunahan nga tawo manggialamon sa iyang kaugalingong hunahuna; Apan ang kabus nga may salabutan magasusi kaniya.
The rich man is wise in his own conceit; but the poor that hath understanding searcheth him out.
12 Sa diha nga ang matarung makadaug adunay dakung himaya; Apan sa diha nga ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon.
When righteous men rejoice, there is great glory: but when the wicked rise, a man is hidden.
13 Kadtong nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag; Apan bisan kinsa nga nagasugid ug nagabiya kanila makadawat ug kalooy.
He that covereth his sins shall not prosper: but he who confesseth and forsaketh them shall have mercy.
14 Malipayon ang tawo nga mahadlokon sa kanunay; Apan kadtong nagapagahi sa iyang kasingkasing mahulog ngadto sa dautang buhat.
Happy is the man that feareth always: but he that hardeneth his heart shall fall into mischief.
15 Maingon sa usa ka leon nga nagangulob, ug sa usa ka oso nga nagasarasay, Ingon niana ang usa ka dautan nga punoan ibabaw sa usa ka kabus nga katawohan.
As a roaring lion, and a ranging bear; so is a wicked ruler over the poor people.
16 Ang principe nga kulang sa salabutan maoy daku usab nga madaugdaugon; Apan siya nga nagadumot sa pagkaibug magapalugway sa iyang mga adlaw.
The prince that lacketh understanding is also a great oppressor: but he that hateth covetousness shall prolong his days.
17 Ang tawo nga mahimug-atan sa dugo sa bisan kinsang tawo Mokalagiw ngadto sa gahong; ayaw pagpapunggi sa tawo siya.
A man that doeth violence to the blood of any person shall flee to the pit; let no man sustain him.
18 Bisan kinsa nga nagalakat sa katarung pagagawason; Apan kadtong sukwahi sa iyang mga dalan mahulog sa walay langan.
He who walketh uprightly shall be saved: but he that is perverse in his ways shall fall at once.
19 Kadtong nagabaul sa iyang yuta makabaton ug daghang mga makaon; Apan siya nga nagasunod sa mga tawo sa kakawangan makabaton sa hilabihan uyamut nga kakabus.
He that tilleth his land shall have plenty of bread: but he that followeth after vain persons shall have poverty enough.
20 Ang usa ka matinumanon nga tawo magamadagayaon sa mga panalangin; Apan kadtong nagadali sa pagkaadunahan dili makalikay sa silot.
A faithful man shall abound with blessings: but he that maketh haste to be rich shall not be innocent.
21 Ang may pagkapinalabi sa mga tawo dili maayo; Ni ang usa ka tawo magmalinapason tungod lamang sa usa ka tipik nga tinapay.
To have respect of persons is not good: for for a piece of bread that man will transgress.
22 Kadtong may usa ka dautan nga mata nagadali sa pagkab-ut sa mga bahandi, Ug wala mahibalo nga ang kawalad-on modangat kaniya.
He that hasteneth to be rich hath an evil eye, and considereth not that poverty shall come upon him.
23 Kadtong nagabadlong sa usa ka tawo makakaplag ug labawng kalooy sa dili madugay Kay kaniya nga nagaulo-ulo uban sa dila.
He that rebuketh a man afterward shall find more favour than he that flattereth with the tongue.
24 Bisan kinsa nga mangawat sa iyang amahan kun sa iyang inahan, ug moingon: Dili kini Kalapasan, Apan maong tawo maoy kauban sa usa ka maglalaglag.
He that robbeth his father or his mother, and saith, It is no transgression; the same is the companion of a destroyer.
25 Kadtong may hakog nga espiritu nagaagda sa panag-away; Apan kadtong nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mahimong matambok.
He that is of a proud heart stirreth up strife: but he that putteth his trust in the LORD shall be made fat.
26 Kadtong nagasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang; Apan bisan kinsa nga nagalakat sa pagkamanggialamon pagaluwason.
He that trusteth in his own heart is a fool: but whoever walketh wisely, he shall be delivered.
27 Kadtong nagahatag sa kabus dili makulangan; Apan kadtong nagatago sa iyang mga mata makabaton ug daghang mga panghimaraut.
He that giveth to the poor shall not want: but he that hideth his eyes shall have many a curse.
28 Kong ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon; Apan sa diha nga sila mangahanaw, ang mga matarung modaghan.
When the wicked rise, men hide themselves: but when they perish, the righteous increase.
