Panultihon 24
1 Dili ka masina sa mga dautang tawo; Ni magtinguha ka sa pagpakiguban kanila:
你不要妒忌作惡的人，不要希求與他們共處；
2 Kay ang ilang kasingkasing magatoon sa pagdaugdaug, Ug ang ilang mga ngabil magapamulong sa dautang buhat.
因為他們的心靈，只圖謀不軌；他們的嘴唇，只講論是非。
3 Pinaagi sa kaalam natukod ang usa ka balay; Ug pinaagi sa salabutan kini nalig-on;
因著智慧，家庭得以興建；因著明智，家庭得以穩定。
4 Ug pinaagi sa kahibalo nangapuno ang mga lawak Sa tanang mga bililhon ug makalilipay nga mga bahandi.
各種珍奇可愛的寶物，因著智識可儲藏滿室。
5 Ang usa ka tawo nga manggialamon kusganon man; Oo, ang usa ka tawo sa kahibalo magauswag sa kagahum.
智慧人勝於壯士，明智人強於勇士；
6 Kay pinaagi sa maalamon nga pagmando ikaw magahimo sa imong gubat; Ug diha sa panon sa mga magtatambag walay kapildihan.
因為作戰須有智謀，勝利在於謀士眾多。
7 Ang kaalam hataas ra kaayo alang sa usa ka buang: Siya dili makabuka sa iyang baba diha sa ganghaan.
為愚昧的人，智慧太高妙；他在城門口，只好不開口。
8 Siya nga magalalang sa pagbuhat ug dautan, Ang mga tawo magatawag kaniya nga usa ka mamumuhat sa kadautan.
籌劃作惡的人，可稱為陰險家。
9 Ang hunahuna nga binuang sala man; Ug ang mayubiton maoy usa ka dulumtanan sa mga tawo.
愚人的計謀只是罪惡；狂妄的人為人所憎惡。
10 Kong ikaw punawan sa adlaw sa kalisdanan, Ang imong kusog diyutay ra.
你若萎靡不振，到災難的日子，必然氣竭力盡。
11 Luwason mo kadtong nangadala ngadto sa kamatayon, Ug kadtong mga naandam naaron pagapatyon tan-awa nga sila imong magunitan.
被帶去受死的人，你應拯救他；行將被殺戮的人，你要挽救他。
12 Kong ikaw moingon: Ania karon, wala kami manghibalo niini; Wala ba siya nga nagatimbang sa mga kasingkasing magahunahuna niini? Ug siya nga nagabantay sa imong kalag, wala ba siya mahibalo niini? Ug wala ba siya magabalus sa tagsatagsa ka tawo sumala sa iyang buhat?
或許你要說：「看! 我全不知道! 」難道那權衡人心的能不明瞭﹖難道監察你心靈的能不知道﹖他必按每人的作為還報每人。
13 Anak ko, kumaon ka ug dugos, kay kini maayo; Ug ang mga tinulo sa udlan, nga mga matam-is sa imong pagtilaw:
我兒，你要吃蜜，因為蜜好；蜂房的蜜，香甜可口。
14 Sa ingon niini ikaw mahibalo ug kaalam nga modangat sa imong kalag; Kong ikaw makakaplag niini, nan adunay usa ka balus, Ug ang imong paglaum dili makawang.
對你的靈魂，智慧也是這樣：你找得了她，必有好前途；你所希望的，決不會落空。
15 Ayaw pagbanhig, Oh dautan nga tawo, batok sa puloy-anan sa matarung; Ayaw paggun-oba ang iyang dapit nga pahulayan:
惡惡人對義人的家，不要圖謀不軌；對他的住所，不要加以破壞；
16 Kay ang usa ka matarung nga tawo mapukan sa makapito, ug mobangon pag-usab; Apan ang dautan ginalaglag pinaagi sa pagkaalaut.
因為義人雖七次跌倒，仍然要起來；但是惡人一失足，必陷禍患中。
17 Ayaw pag-ikalipay kong ang imong kaaway mapukan, Ug ayaw papagmayaa ang imong kasingkasing kong siya mapukan,
你的仇人跌倒，且不要高興；他若失足摔倒，且不要心喜；
18 Tingali unya si Jehova makakita niini, ug kini dili makapahimuot kaniya, Ug ipaiway niya ang iyang kasuko gikan kaniya.
免得上主看見而不快，因而撤消對他的忿怒。
19 Ayaw ikasubo sa imong kaugalingon tungod sa mga mamumuhat sa kadautan; Ni masina ka sa dautan:
對作惡的人，你不要動怒；對乖戾之徒，也不必嫉妒；
20 Kay walay igabalus sa dautan nga tawo; Ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
因為惡人終沒有好前途，惡人的燈必要熄滅。
21 Anak ko, kahadlokan mo si Jehova ug ang hari; Ug ayaw pagkuyog kanila nga mabalhin-balhinon:
我兒，上主和君王，你都要敬畏；對他們二者，皆不可觸怒；
22 Kay ang ilang kagul-anan modangat sa hinanali; Ug ang pagkalaglag gikan kanilang duruha, kinsay mahibalo niini?
因為他們的懲罰可突然而至；他們的摧殘，有誰能知曉﹖
23 Kini usab maoy mga sanglitanan sa manggialamon. Ang may pagkapinalabi sa mga tawo diha sa paghukom dili maayo.
以下是智者的箴言：在判案時，顧及情面，決不公平。
24 Siya nga magaingon sa dautan: Ikaw matarung, Ang mga katawohan magatunglo kaniya, ang mga nasud pagalud-on kaniya;
誰對惡人說：「你是正義的。」人民必罵他，百姓必恨他。
25 Apan kanila nga magabadlong kaniya magakalipay, Ug ang usa ka maayong panalangin moabut kanila.
按公道加罰的，必事事順遂；美好的祝福，必臨於其身。
26 Siya magahalok sa mga ngabil Niadtong nagahatag ug usa ka q2 matarung nga tubag.
應答適宜的人，宛如與人接吻。
27 Hikaya ang imong buhat sa gawas, Ug andama kini alang kanimo diha sa uma; Ug sa human niini tukora ang imong balay.
你要先在外經營好事業，在田間將工作準備停當，然後纔可建立你的家室。
28 Dili ka magsaksi batok sa imong isigkatawo sa walay gipasikaran; Ug dili ka maglimbong uban sa imong mga ngabil.
不要輕易作證，反對你的近人；也不要以你的口舌，欺騙他人。
29 Ayaw pag-ingon: Buhaton ko kaniya ingon sa iyang gibuhat kanako; Ako magahatag sa tawo sumala sa iyang buhat.
不可說：「人怎樣待我，我怎樣待人；照人之所行，我向他還報。」
30 Ako miagi duol sa uma sa tapulan, Ug sa kaparrasan sa tawo nga walay salabutan;
我走過懶惰人的田地，經過愚昧人的葡萄園：
31 Ug, ania karon, kini gipanugkan sa ibabaw ug mga tunok, Ang nawong niana naputos sa mga nipay, Ug ang bato nga kuta niana nalumpag na.
看，到處是荊棘，滿地是蒺黎，石牆也倒了!
32 Unya nasud-ong ko, ug naghunahuna pag-ayo; Nakita ko, ug nadawat ko ang pahamatngon:
我看了，便心下自思；我見了，取得了教訓：「
33 Bisan pa niini diyutay nga katulog, usa ka diyutay nga hinanok, Usa ka diyutay nga pagkiyugpos sa mga kamot aron sa pagkatulog:
再睡片刻，再假寐片刻，再抱臂躺臥片刻」──
34 Busa ang imong pagkakabus moabut ingon sa usa ka tulisan, Ug ang imong kawalad-on ingon sa usa ka tawo nga sangkap sa hinagiban.
這樣，貧窮就要如同竊賊，困乏也要如同武士，向你侵襲。
