Panultihon 23
1 Kong ikaw magalingkod sa pagkaon uban sa usa ka punoan, Paniira sa masingkamoton siya nga anaa sa imong atubangan;
Quand tu seras assis pour manger avec un prince, considère avec attention ce qui sera devant toi;
2 Ug ibutang ang usa ka cuchillo sa imong totonlan, Kong ikaw usa ka tawo nga ulipon sa kailibgon.
Autrement tu te mettras le couteau à la gorge, si ton appétit te domine.
3 Ayaw pagtinguhaa ang iyang mga lamiang pagkaon; Sa nakita mo nga sila maoy malimbongon nga makaon.
Ne désire point ses friandises; car c'est une nourriture trompeuse.
4 Ayaw paghago sa imong kaugalingon sa pagpakadato; Hunong gikan sa imong kaugalingong kaalam.
Ne te fatigue pas à t'enrichir; n'y applique pas ton esprit.
5 Ibutang mo ba ang imong mga mata ibabaw nianang dili mao? Kay sa pagkatinuod ang mga bahandi magahimo ug mga pako sa ilang kaugalingon, Sama sa usa ka agila nga nagalupad paingon ngadto sa langit.
Pourquoi jeter les yeux sur des biens qui bientôt ne seront plus? Car certainement ils se feront des ailes, comme l'aigle qui s'envole vers les cieux.
6 Ayaw pagkan-a ang tinapay niya nga may usa ka dautan nga mata, Ni kaibgan mo ang iyang mga lamiang makaon:
Ne mange point le pain de celui qui est envieux, et ne désire point ses friandises.
7 Kay maingon nga siya nagahunahuna sa sulod sa iyang kaugalingon, sa ingon niana mao man siya: Kumaon ka ug uminum, siya magaingon kanimo; Apan ang iyang kasingkasing wala iduyog kanimo.
Car il cache sa pensée au fond de son âme. Il te dira bien: Mange et bois; mais son cœur n'est point avec toi.
8 Ang usa ka hungit nga imong nakaon imong igasuka, Ug pagulaa ang imong mga q2 matam-is nga pulong.
Tu vomiras le morceau que tu auras mangé, et tu auras perdu tes belles paroles.
9 Ayaw pagsulti diha sa pagdungog sa usa ka buang; Kay siya magatamay sa kaalam sa imong mga pulong.
Ne parle point quand un insensé t'écoute; car il méprisera la prudence de tes discours.
10 Ayaw pagbalhina ang karaang mohon sa yuta; Ug ayaw pagsulod sa kaumahan sa mga ilo:
Ne déplace point la borne ancienne, et n'entre point dans les champs des orphelins;
11 Kay ang ilang Mamamawi kusganon man; Siya magalaban sa ilang katungod batok kanimo.
Car leur vengeur est puissant; il plaidera leur cause contre toi.
12 Ibutang ang imong kasingkasing sa pahamatngon, Ug ang imong mga igdulungog sa mga pulong sa kahibalo.
Applique ton cœur à l'instruction, et tes oreilles aux paroles de la science.
13 Ayaw pagpunggi ang pagbadlong gikan sa bata; Kay kong imong hampakon siya sa bunal, siya dili mamatay.
N'épargne point la correction au jeune enfant; quand tu l'auras frappé de la verge, il n'en mourra pas.
14 Imong pagahampakon gayud siya uban sa bunal, Ug maluwas ang iyang kalag gikan sa Sheol. (Sheol h7585)
En le frappant de la verge, tu délivreras son âme du Sépulcre. (Sheol h7585)
15 Anak ko, kong ang imong kasingkasing magmaalamon, Ang akong kasingkasing magamalipayon, bisan ang akong kasingkasing:
Mon fils, si ton cœur est sage, mon cœur s'en réjouira; oui, moi-même je m'en réjouirai;
16 Oo, ang akong kasingkasing magamalipayon, Kong ang imong mga ngabil magapamulong sa mga butang nga matarung.
Et mes reins tressailliront de joie, quand tes lèvres parleront avec droiture.
17 Ayaw itugot sa imong kasingkasing sa pagkasina sa mga makasasala; Apan himoa ang pagkahadlok kang Jehova sa tanang mga adlaw:
Que ton cœur ne porte point envie aux pécheurs; mais adonne-toi à la crainte de l'Éternel continuellement.
18 Kay sa pagkatinuod adunay usa ka balus; Ug ang imong paglaum dili pagaputlon.
Car il y aura certainement une bonne issue, et ton attente ne sera point trompée.
19 Mamati ka, anak ko, ug magmaalamon ka, Ug mandoi ang imong kasingkasing diha sa dalan.
Toi, mon fils, écoute, et deviens sage, et dirige ton cœur dans la bonne voie.
20 Ayaw pagtipon taliwala sa mga palainum sa vino, Taliwala sa mga ulitan nga komakaon sa unod:
Ne sois point avec les buveurs de vin, ni avec ceux qui aiment la bonne chère.
21 Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kawalad-on; Ug ang pagkahingatulog magapasaput sa usa ka tawo sa mga nuog.
Car le buveur et le gourmand deviendront pauvres, et le dormeur portera des haillons.
22 Pamati sa imong amahan nga nanganak kanimo, Ug ayaw pagtamaya ang imong inahan kong siya matigulang na.
Écoute ton père; c'est celui qui t'a donné la vie; et ne méprise point ta mère quand elle sera devenue vieille.
23 Palita ang kamatuoran, ug ayaw kini pag-ibaligya; Oo, ang kaalam, ug pahamatngon, ug ang salabutan.
Achète la vérité, et ne la vends point; achète la sagesse, l'instruction et la prudence.
24 Ang amahan sa matarung malipayon sa daku uyamut; Ug kadtong manganak sa usa ka manggialamon nga bata nagamalipayon tungod kaniya.
Le père du juste a une grande joie; et celui qui aura mis au monde un enfant sage, en sera heureux.
25 Lipaya ang imong amahan ug ang imong inahan, Ug pasadyaa siya nga nanganak kanimo.
Que ton père et ta mère se réjouissent, et que celle qui t'a enfanté soit ravie de joie.
26 Anak ko, ihatag kanako ang imong kasingkasing; Ug ipahimuot sa imong mga mata ang akong mga dalan.
Mon fils, donne-moi ton cœur, et que tes yeux prennent garde à mes voies.
27 Kay ang usa ka bigaon maoy usa ka halalum nga kanal; Ug ang usa ka babaye nga dumuloong maoy usa ka masigpit nga gahong.
Car la femme débauchée est une fosse profonde, et l'étrangère est un puits étroit.
28 Oo, siya magabanhig ingon sa usa ka kawatan, Ug magadugang sa mga maluibon sa taliwala sa mga tawo.
Aussi se tient-elle en embuscade comme un brigand, et elle rendra plusieurs hommes infidèles.
29 Kinsa man ang may kasakit? kinsa man ang may kasubo? kinsa man ang may panagkabingkil? Kinsa man ang may pagbagulbol? kinsa man ang may mga samad sa walay gipasikaran? Kinsa man ang may kapula sa mga mata?
A qui cette plainte: Malheur sur moi? A qui: Hélas? A qui les débats? A qui le bruit? A qui les blessures sans cause? A qui la rougeur des yeux?
30 Mao kadtong magapabilin sa pag-inum-inum ug vino; Kadtong magapanggula aron sa pagpangita sa sinakot nga vino.
A ceux qui s'arrêtent auprès du vin, et qui vont chercher le vin mixtionné.
31 Dili ka magtan-aw sa vino kong kini magapula, Kong kini magapangidlap sulod sa copa, Sa diha nga kini magaagay nga mahapsay:
Ne regarde point le vin quand il est rouge, quand il brille dans la coupe, et qu'il coule aisément.
32 Kay sa katapusan kini magapamaak sama sa bitin, Ug moikos sama sa udto-udto.
A la fin, il mord comme le serpent, et pique comme le basilic.
33 Ang imong mga mata makasudong sa mga butang nga katingalahan, Ug ang imong kasingkasing magapamulong sa baliko nga mga butang.
Puis tes yeux regarderont les femmes étrangères, et ton cœur parlera d'une manière déréglée;
34 Oo, ikaw maingon niadtong nagahigda sa kinataliwad-an sa dagat, Kun maingon niadtong nagahigda sa kinatumyan sa palo sa sakayan.
Et tu seras comme celui qui dort au milieu de la mer, et comme celui qui dort au sommet d'un mât.
35 Sila nagbunal kanako, moingon ka, ug ako wala maunsa; Sila naglatos kanako, ug kini wala ko batia: Anus-a ba ako magamata? Pangitaon ko pa kini pag-usab.
On m'a battu, diras-tu, et je n'ai point de mal; on m'a frappé, et je ne l'ai point senti. Quand je me réveillerai, j'irai encore en chercher.
