< Panultihon 21 >
1 Ang kasingkasing sa hari anaa sa kamot ni Jehova maingon sa mga baha sa tubig: Siya nagapaliso niini sa bisan diin nga siya magabuot.
[Like] channels of water, is the heart of a king, in the hand of Yahweh, —whithersoever he will, he turneth it.
2 Ang tagsatagsa ka dalan sa usa ka tawo matarung sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova magatimbang sa mga kasingkasing.
Every way of a man, may be right in his own eyes, but, he that testeth hearts, is Yahweh.
3 Ang pagbuhat sa pagkamatarung ug justicia Labi pang dawaton ni Jehova kay sa halad.
To do righteousness and justice, is more choice to Yahweh than sacrifice.
4 Ang usa ka tinan-awan nga mapahitas-on, ug ang usa ka palabilabihong kasingkasing, Bisan ang lamparahan sa dautan, sala man.
Loftiness of eyes, and ambition of heart—the lamp of the lawless, are sin.
5 Ang mga hunahuna sa makugihon nagapadulong ngadto sa pagkadagaya; Apan ang tagsatagsa ka madalidalion nagadali lamang sa kawalad-on.
The plans of the diligent, tend only to abundance, but, of every one that is urgent, only to want.
6 Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa usa ka bakakong dila Maoy usa ka gabon nga ginapalid ngadto ug nganhi niadtong nagapangita sa kamatayon.
The gaining of treasures with a tongue of falsehood, is a vapour driven away, [they who seek them] seek death,
7 Ang pagpanlupig sa dautan magasilhig kanila, Tungod kay sila nagadumili sa pagbuhat ug justicia.
The violence of the lawless, shall drag them away, —because they have refused to do justice.
8 Ang dalan niadtong natugob sa kasal-anan baliko gayud kaayo; Apan alang niadtong mga ulay, ang iyang buhat matarung.
Crooked is the way of a guilty man, but, as for the pure, straight is his dealing.
9 Maayo pa ang pagpuyo diha sa pamag-angan sa atop sa balay, Kay sa pakigkauban sa usa ka makig-awayong babaye sa usa ka halapad nga balay.
Better to dwell on the corner of the roof, than a quarrelsome wife, and a house in common.
10 Ang kalag sa dautan nagatinguha sa dautan: Ang iyang isigkatawo dili makakaplag ug kalooy diha sa iyang mga mata.
The soul of the lawless man, craveth mischief, his own friend, findeth no favour in his eyes.
11 Kong ang mayubiton pagasilotan, ang walay-pagtagad mahimong manggialamon; Ug kong ang manggialamon pahamatngonon siya makadawat ug kahibalo.
When the scoffer is punished, the simple, becometh wise, when the wise is instructed, he receiveth knowledge.
12 Ang tawong matarung nagatulotimbang sa balay sa dautan, Unsaon sa pagkaunlod sa dautan ngadto sa ilang kapildihan.
The Righteous One observeth the house of the lawless, —He is ready to cast down lawless men into misfortune.
13 Bisan kinsa nga magasampong sa iyang mga idgulungog sa pagtu-aw sa kabus, Siya usab magatu-aw ra, apan dili pagapatalinghugan.
He that shutteth his ear from the cry of the poor, even he, shall call, and not be answered.
14 Ang usa ka gasa sa tago magapapoypoy sa kasuko; Ug ang usa ka hatag diha sa sabakan, sa hilabihan nga kasuko.
A gift in secret, quencheth anger, and, a present in the bosom, mighty wrath.
15 Maoy kalipay sa matarung ang pagbuhat ug justicia; Apan maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
It is a joy, to a righteous man, to do justice, but, dismay, to the workers of iniquity.
16 Ang tawo nga nagasaagsaag gikan sa dalan sa pagsabut Magapahulay sa katilingban sa mga minatay.
The man who wandereth from the way of discretion, in the gathered host of the shades, shall settle down.
17 Siya nga mahigugmaon sa kalingawan mahimong kabus nga tawo: Siya nga mahigugmaon sa vino ug lana dili maadunahan.
A needy man, shall he be that loveth merriment, the lover of wine and oil, shall not become rich.
18 Ang dautan maoy usa ka lukat alang sa matarung; Ug ang maluibon modangat nga ilis sa matul-id
A ransom for the righteous, is the lawless, and, instead of upright men, the traitor.
19 Maayo pang magpuyo sa usa ka yuta nga kamingawan, Kay sa pakig-ipon sa usa ka makig-awayon ug masuk-anon nga babaye.
Better to dwell in a desert land, than with a woman, quarrelsome and provoking.
20 Adunay bililhon nga bahandi ug lana diha sa puloy-anan sa manggialamon; Apan ang usa ka tawong buang magalamoy niana.
Desirable treasure and oil, are in the home of the wise, but, a man who is a dullard, will destroy it.
21 Kadtong magasunod sa pagkamatarung ug sa kalolot Makakaplag sa kinabuhi, pagkamatarung, ug kadungganan.
He that pursueth righteousness and lovingkindness, shall find life, righteousness and honour.
22 Ang usa ka manggialamon nga tawo makakatkat sa usa ka ciudad sa gamhanan, Ug makapukan sa kusog nga gisaligan niana.
A city of heroes, doth a wise man scale, and bringeth down the strength of its confidence.
23 Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila, Magabantay sa iyang kalag gikan sa mga kasamok.
He that keepeth his mouth and his tongue, keepeth, out of distresses, his soul.
24 Ang tawong palabi-labihon ug garboso, mayubiton ang iyang ngalan; Siya magabuhat nga nagapakaaron-ingnon sa iyang pagkamapahitas-on.
A haughty insolent one—Scoffer is his name, is he that acteth in a transport of pride.
25 Ang tinguha sa tapulan nagapatay kaniya; Kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagbuhat.
The craving of the sluggard, killeth him, for his hands have refused to work.
26 Adunay maibug sa pagkahakog gayud sa tibook adlaw; Apan ang matarung nagahatag ug wala magatungina.
All the day, he greatly craveth, whereas, the righteous, giveth, and doth not spare.
27 Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan; Daw unsa ka labaw pa gayud, kong iyang dad-on kini uban sa dautan nga hunahuna!
The sacrifice of the lawless, is an abomination, how much more, when, with wickedness, he bringeth it in!
28 Ang usa ka bakakon nga saksi mahanaw; Apan ang tawo nga nagapamati nagapadayon sa iyang gipamulong.
A false witness, shall perish, but, the man who hearkeneth, with abiding effect, shall speak.
29 Ang usa ka tawong dautan magapagahi sa iyang nawong; Apan mahitungod sa matul-id siya magalig-on sa iyang mga dalan.
A lawless man emboldeneth his face, but, as for the upright, he, directeth his ways.
30 Walay kaalam ni pagsabut Ni tambag batok kang Jehova.
There is no wisdom, nor understanding, nor counsel, to confront Yahweh.
31 Ang kabayo giandam batok sa adlaw sa gubat; Apan ang pagdaug iya kang Jehova.
The horse, is prepared for the day of battle, but, to Yahweh, pertaineth the victory.