Panultihon 21
1 Ang kasingkasing sa hari anaa sa kamot ni Jehova maingon sa mga baha sa tubig: Siya nagapaliso niini sa bisan diin nga siya magabuot.
As streams of water, So is the heart of the king in the hand of the LORD; He turneth it whithersoever he will.
2 Ang tagsatagsa ka dalan sa usa ka tawo matarung sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova magatimbang sa mga kasingkasing.
All the ways of a man are right in his own eyes; But the LORD weigheth the heart.
3 Ang pagbuhat sa pagkamatarung ug justicia Labi pang dawaton ni Jehova kay sa halad.
To do justice and equity Is more acceptable to the LORD than sacrifice.
4 Ang usa ka tinan-awan nga mapahitas-on, ug ang usa ka palabilabihong kasingkasing, Bisan ang lamparahan sa dautan, sala man.
The lofty look, the proud heart, The lamp of the wicked, is ruin.
5 Ang mga hunahuna sa makugihon nagapadulong ngadto sa pagkadagaya; Apan ang tagsatagsa ka madalidalion nagadali lamang sa kawalad-on.
The plans of the diligent tend only to plenty; But the hasty hasteneth only to want.
6 Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa usa ka bakakong dila Maoy usa ka gabon nga ginapalid ngadto ug nganhi niadtong nagapangita sa kamatayon.
The getting of treasures by a false tongue Is the fleeting breath of them that seek death.
7 Ang pagpanlupig sa dautan magasilhig kanila, Tungod kay sila nagadumili sa pagbuhat ug justicia.
The rapine of the wicked shall snatch them away, Because they refuse to do justice.
8 Ang dalan niadtong natugob sa kasal-anan baliko gayud kaayo; Apan alang niadtong mga ulay, ang iyang buhat matarung.
The way of the guilty man is crooked; But he that is pure, his doings are right.
9 Maayo pa ang pagpuyo diha sa pamag-angan sa atop sa balay, Kay sa pakigkauban sa usa ka makig-awayong babaye sa usa ka halapad nga balay.
Better is it to dwell in a corner of the housetop Than with a brawling woman in a large house.
10 Ang kalag sa dautan nagatinguha sa dautan: Ang iyang isigkatawo dili makakaplag ug kalooy diha sa iyang mga mata.
The soul of the wicked longeth to do evil; His neighbor findeth no compassion in his eyes.
11 Kong ang mayubiton pagasilotan, ang walay-pagtagad mahimong manggialamon; Ug kong ang manggialamon pahamatngonon siya makadawat ug kahibalo.
When the scoffer is punished, the simple is made wise; When the wise man is taught, he receiveth knowledge.
12 Ang tawong matarung nagatulotimbang sa balay sa dautan, Unsaon sa pagkaunlod sa dautan ngadto sa ilang kapildihan.
The righteous man hath regard to the house of the wicked; He casteth the wicked headlong into ruin.
13 Bisan kinsa nga magasampong sa iyang mga idgulungog sa pagtu-aw sa kabus, Siya usab magatu-aw ra, apan dili pagapatalinghugan.
Whoso stoppeth his ears at the cry of the poor, He also shall cry aloud, but shall not be heard.
14 Ang usa ka gasa sa tago magapapoypoy sa kasuko; Ug ang usa ka hatag diha sa sabakan, sa hilabihan nga kasuko.
A gift in secret pacifieth anger; And a present in the bosom, strong wrath.
15 Maoy kalipay sa matarung ang pagbuhat ug justicia; Apan maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
To do justice shall be joy to the righteous; But destruction is for them that do iniquity.
16 Ang tawo nga nagasaagsaag gikan sa dalan sa pagsabut Magapahulay sa katilingban sa mga minatay.
A man who wandereth from the way of discretion Shall rest in the assembly of the dead.
17 Siya nga mahigugmaon sa kalingawan mahimong kabus nga tawo: Siya nga mahigugmaon sa vino ug lana dili maadunahan.
He that loveth pleasure will be a poor man; He that loveth wine and oil will not be rich.
18 Ang dautan maoy usa ka lukat alang sa matarung; Ug ang maluibon modangat nga ilis sa matul-id
The wicked shall be a ransom for the righteous! And in the room of the upright shall be the transgressor.
19 Maayo pang magpuyo sa usa ka yuta nga kamingawan, Kay sa pakig-ipon sa usa ka makig-awayon ug masuk-anon nga babaye.
It is better to dwell in a desert land Than with a contentious and fretful woman.
20 Adunay bililhon nga bahandi ug lana diha sa puloy-anan sa manggialamon; Apan ang usa ka tawong buang magalamoy niana.
Precious treasure and oil are in the dwelling of the wise; But the foolish man swalloweth them up.
21 Kadtong magasunod sa pagkamatarung ug sa kalolot Makakaplag sa kinabuhi, pagkamatarung, ug kadungganan.
He who followeth after righteousness and mercy Shall find life, prosperity, and honor.
22 Ang usa ka manggialamon nga tawo makakatkat sa usa ka ciudad sa gamhanan, Ug makapukan sa kusog nga gisaligan niana.
A wise man scaleth the city of the mighty, And bringeth down the strength in which it trusted.
23 Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila, Magabantay sa iyang kalag gikan sa mga kasamok.
Whoso keepeth his mouth and his tongue Keepeth his soul from trouble.
24 Ang tawong palabi-labihon ug garboso, mayubiton ang iyang ngalan; Siya magabuhat nga nagapakaaron-ingnon sa iyang pagkamapahitas-on.
The proud and haughty, —scoffer is his name; He acteth with haughty arrogance.
25 Ang tinguha sa tapulan nagapatay kaniya; Kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagbuhat.
The desire of the sluggard will destroy him; For his hands refuse to labor.
26 Adunay maibug sa pagkahakog gayud sa tibook adlaw; Apan ang matarung nagahatag ug wala magatungina.
The covetous man coveteth all the day long; But the righteous man giveth, and doth not withhold.
27 Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan; Daw unsa ka labaw pa gayud, kong iyang dad-on kini uban sa dautan nga hunahuna!
The sacrifice of the wicked is an abomination; How much more when he bringeth it with an evil design!
28 Ang usa ka bakakon nga saksi mahanaw; Apan ang tawo nga nagapamati nagapadayon sa iyang gipamulong.
A false witness shall perish; But a man that hearkeneth shall speak forever.
29 Ang usa ka tawong dautan magapagahi sa iyang nawong; Apan mahitungod sa matul-id siya magalig-on sa iyang mga dalan.
The wicked man hardeneth his face; But the upright directeth his way.
30 Walay kaalam ni pagsabut Ni tambag batok kang Jehova.
Wisdom is nothing, and understanding is nothing, And devices are nothing, against the LORD.
31 Ang kabayo giandam batok sa adlaw sa gubat; Apan ang pagdaug iya kang Jehova.
The horse is prepared for the day of battle; But victory is from the LORD.
