Panultihon 19
1 Maayo pa ang kabus nga magalakat diha sa iyang pagkahingpit-sa-kasingkasing Kay kaniya nga sukwahi sa iyang mga ngabil ug maoy usa ka buang.
Mieux vaut le pauvre qui marche dans son intégrité, Que l’homme qui a des lèvres perverses et qui est un insensé.
2 Ang kalag usab nga walay kahibalo dili maayo; Ug kadtong magadali sa iyang mga tiil magapakasala.
Le manque de science n’est bon pour personne, Et celui qui précipite ses pas tombe dans le péché.
3 Ang binuang sa tawo nagapabaliko sa iyang dala; Ug ang iyang kasingkasing magalibak batok kang Jehova.
La folie de l’homme pervertit sa voie, Et c’est contre l’Éternel que son cœur s’irrite.
4 Ang bahandi magapadugang sa mga higala; Apan ang kabus ginapabulag gikan sa iyang mga higala.
La richesse procure un grand nombre d’amis, Mais le pauvre est séparé de son ami.
5 Ang usa ka bakakon nga saksi dili pagagawason sa silot; Ug siya nga magapamulong sa mga bakak dili makalikay.
Le faux témoin ne restera pas impuni, Et celui qui dit des mensonges n’échappera pas.
6 Daghang magapakilooy sa kalomo sa maabiabihong tawo; Ug ang tagsatagsa ka tawo maoy usa ka higala kaniya nga magahatag ug daghang mga gasa.
Beaucoup de gens flattent l’homme généreux, Et tous sont les amis de celui qui fait des présents.
7 Ang tanang kaigsoonan sa kabus magadumot kaniya: Daw unsa pa ka labaw sa iyang mga higala nga magapahilayo gikan kaniya! Siya magaagpas kanila uban sa mga pulong, apan sila milakat na.
Tous les frères du pauvre le haïssent; Combien plus ses amis s’éloignent-ils de lui! Il leur adresse des paroles suppliantes, mais ils disparaissent.
8 Kadtong magabaton ug kaalam mahagugma sa iyang kaugalingong kalag: Kadtong nagabantay sa salabutan makakaplag sa kaayohan.
Celui qui acquiert du sens aime son âme; Celui qui garde l’intelligence trouve le bonheur.
9 Ang usa ka bakakon nga saksi dili makagawas sa silot; Ug kadtong mamulong sa kabakakan mahanaw.
Le faux témoin ne restera pas impuni, Et celui qui dit des mensonges périra.
10 Ang dinato nga pagkinabuhi dili angay sa usa ka buang; Labing dili angay nga ang usa ka ulipon magagahum sa mga principe.
Il ne sied pas à un insensé de vivre dans les délices; Combien moins à un esclave de dominer sur des princes!
11 Ang pagkabuotan sa usa ka tawo makapahimo kaniya nga mahinay sa pagkasuko; Ug maoy iyang himaya ang pagpasaylo sa kalapasan.
L’homme qui a de la sagesse est lent à la colère, Et il met sa gloire à oublier les offenses.
12 Ang kasuko sa hari maingon sa pagngulob sa usa ka leon; Apan ang iyang kalooy maingon sa yamog ibabaw sa balili.
La colère du roi est comme le rugissement d’un lion, Et sa faveur est comme la rosée sur l’herbe.
13 Ang usa ka anak nga buang maoy kaalaut sa iyang amahan; Ug ang mga pakiglalis sa usa ka asawa maoy mga tinulo sa kanunay.
Un fils insensé est une calamité pour son père, Et les querelles d’une femme sont une gouttière sans fin.
14 Balay ug mga bahandi maoy mga panulondon gikan sa mga amahan; Apan ang usa ka buotan nga asawa gikan kang Jehova.
On peut hériter de ses pères une maison et des richesses, Mais une femme intelligente est un don de l’Éternel.
15 Ang katapol makapahinanok sa halalum nga pagkatulog; Ug ang tapolan nga kalag magaantus sa kagutom.
La paresse fait tomber dans l’assoupissement, Et l’âme nonchalante éprouve la faim.
16 Kadtong magabantay sa sugo nagabantay sa iyang kalag; Apan kadtong danghag sa iyang mga dalan, mamatay.
Celui qui garde ce qui est commandé garde son âme; Celui qui ne veille pas sur sa voie mourra.
17 Kadtong may kalooy sa kabus magapahulam kang Jehova, Ug ang iyang maayong buhat pagabayran niya pag-usab.
Celui qui a pitié du pauvre prête à l’Éternel, Qui lui rendra selon son œuvre.
18 Castigoha ang imong anak, sa natan-aw mo nga aduna pay paglaum; Ug ayaw pag-ibutang ang imong kasingkasing sa iyang kalaglagan.
Châtie ton fils, car il y a encore de l’espérance; Mais ne désire point le faire mourir.
19 Ang usa ka tawo nga anaa sa daku nga kasuko magapas-an sa silot; Kay kong ikaw magaluwas kaniya, kinahanglan nga ikaw magabuhat niana pag-usab.
Celui que la colère emporte doit en subir la peine; Car si tu le libères, tu devras y revenir.
20 Patalinghug sa tambag, ug dawata ang pahamatngon, Aron ikaw mahimong manggialamon sa imong kaulahian.
Écoute les conseils, et reçois l’instruction, Afin que tu sois sage dans la suite de ta vie.
21 Adunay daghang mga lalang sulod sa kasingkasing sa usa ka tawo; Apan ang pagtambag ni Jehova, kana molungtad.
Il y a dans le cœur de l’homme beaucoup de projets, Mais c’est le dessein de l’Éternel qui s’accomplit.
22 Kanang makapahimo sa usa ka tawo nga hiligugmaon mao ang iyang kalolot; Ug ang usa ka kabus nga tawo maayo pa kay sa usa ka bakakon.
Ce qui fait le charme d’un homme, c’est sa bonté; Et mieux vaut un pauvre qu’un menteur.
23 Ang pagkahadlok kang Jehova nagapadulong ngadto sa kinabuhi; Ug kadtong makabaton niana magapuyo nga may pagkatagbaw; Siya dili pagadu-awon sa dautan.
La crainte de l’Éternel mène à la vie, Et l’on passe la nuit rassasié, sans être visité par le malheur.
24 Ang tapulan magalubong sa iyang kamot diha sa pinggan, Ug dili magadala niini pag-usab nganha sa iyang baba.
Le paresseux plonge sa main dans le plat, Et il ne la ramène pas à sa bouche.
25 Bunali ang usa ka mayubiton, ug ang walay-pagtagad makakat-on ug pagkabuotan; Ug badlonga ang usa nga may salabutan, ug siya makasabut sa kahibalo.
Frappe le moqueur, et le sot deviendra sage; Reprends l’homme intelligent, et il comprendra la science.
26 Kadtong magapanlupig sa iyang amahan, ug magalutos sa iyang inahan, Maoy usa ka anak nga nagapakaulaw ug nagadala sa pagkatalamayon.
Celui qui ruine son père et qui met en fuite sa mère Est un fils qui fait honte et qui fait rougir.
27 Hunong, anak ko sa pagpamati sa pahamatngon, Nga magatudlo lamang ngadto sa kasaypanan sa mga pulong sa kahibalo.
Cesse, mon fils, d’écouter l’instruction, Si c’est pour t’éloigner des paroles de la science.
28 Ang usa ka walay-bili-nga-saksi nagabiaybiay sa katarungan; Ug ang baba sa dautan nagalamoy sa kasal-anan.
Un témoin pervers se moque de la justice, Et la bouche des méchants dévore l’iniquité.
29 Ang mga paghukom giandam alang sa mga mayubiton, Ug ang mga labud alang sa bukobuko sa mga buang.
Les châtiments sont prêts pour les moqueurs, Et les coups pour le dos des insensés.
