Panultihon 18
1 Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
An unfriendly man pursues selfishness, and defies all sound judgment.
2 Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
A fool has no delight in understanding, but only in revealing his own opinion.
3 Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw, modangat ang pagtamay.
When wickedness comes, contempt also comes, and with shame comes disgrace.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
The words of a man’s mouth are like deep waters. The fountain of wisdom is like a flowing brook.
5 Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
To be partial to the faces of the wicked is not good, nor to deprive the innocent of mishpat ·justice·.
6 Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
A fool’s lips come into strife, and his mouth invites beatings.
7 Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
A fool’s mouth is his destruction, and his lips are a snare to his soul.
8 Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
The words of a gossip are like dainty morsels: they go down into a person’s innermost parts.
9 Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
One who is slack in his work is brother to him who is a master of destruction.
10 Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
Adonai’s name is a strong tower: the upright run to him, and are safe.
11 Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
The rich man’s wealth is his strong city, like an unscalable wall in his own imagination.
12 Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
Before destruction the heart of man is proud, but before kavod ·weighty glory· is humility.
13 Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
He who gives answer before he sh'ma ·hears obeys·, that is folly and shame to him.
14 Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
A man’s spirit will sustain him in sickness, but a crushed spirit, who can bear?
15 Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
The heart of the discerning gets knowledge. The ear of the wise seeks knowledge.
16 Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
A man’s gift makes room for him, and brings him before great men.
17 Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
He who pleads his cause first seems right; until another comes and questions him.
18 Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
The lot settles disputes, and keeps strong ones apart.
19 Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
A brother rebelled against to break away from authority thus breaking relationship is more difficult than a fortified city; and disputes are like the bars of a fortress.
20 Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
A man’s stomach is filled with the fruit of his mouth. With the harvest of his lips he is satisfied.
21 Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
Death and life are in the power of the tongue; those who 'ahav ·affectionately love· it will eat its fruit.
22 Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
Whoever finds a wife finds a good thing, and obtains favor of Adonai.
23 Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
The poor plead for mercy, but the rich answer harshly.
24 Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
A man of many companions may be ruined, but there is a 'ahav ·affectionate lover, friend· who sticks closer than a brother.
