Panultihon 18
1 Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
He who keeps himself separate for his private purpose goes against all good sense.
2 Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
A foolish man has no pleasure in good sense, but only to let what is in his heart come to light.
3 Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw, modangat ang pagtamay.
When the evil-doer comes, a low opinion comes with him, and with the loss of honour comes shame.
4 Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
The words of a man's mouth are like deep waters: the fountain of wisdom is like a flowing stream.
5 Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
To have respect for the person of the evil-doer is not good, or to give a wrong decision against the upright.
6 Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
A foolish man's lips are a cause of fighting, and his mouth makes him open to blows.
7 Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
The mouth of a foolish man is his destruction, and his lips are a net for his soul.
8 Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
The words of one who says evil of his neighbour secretly are like sweet food, and go down into the inner parts of the stomach.
9 Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
He who does not give his mind to his work is brother to him who makes destruction.
10 Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
The name of the Lord is a strong tower: the upright man running into it is safe.
11 Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
The property of a man of wealth is his strong town, and it is as a high wall in the thoughts of his heart.
12 Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
Before destruction the heart of man is full of pride, and before honour goes a gentle spirit.
13 Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
To give an answer before hearing is a foolish thing and a cause of shame.
14 Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
The spirit of a man will be his support when he is ill; but how may a broken spirit be lifted up?
15 Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
The heart of the man of good sense gets knowledge; the ear of the wise is searching for knowledge.
16 Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
A man's offering makes room for him, letting him come before great men.
17 Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
The man who first puts his cause before the judge seems to be in the right; but then his neighbour comes and puts his cause in its true light.
18 Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
The decision of chance puts an end to argument, parting the strong.
19 Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
A brother wounded is like a strong town, and violent acts are like a locked tower.
20 Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
With the fruit of a man's mouth his stomach will be full; the produce of his lips will be his in full measure.
21 Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
Death and life are in the power of the tongue; and those to whom it is dear will have its fruit for their food.
22 Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
Whoever gets a wife gets a good thing, and has the approval of the Lord.
23 Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
The poor man makes requests for grace, but the man of wealth gives a rough answer.
24 Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
There are friends who may be a man's destruction, but there is a lover who keeps nearer than a brother.
