< Panultihon 15 >

1 Ang tubag nga malomo makapahupay sa kapungot; Apan ang pulong nga mahait makapapukaw sa kasuko.
Una respuesta amable aleja la ira, pero una palabra dura despierta la ira.
2 Ang dila sa manggialamon sa matul-id nagapamulong ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagabubo sa kabuangan.
La lengua de los sabios alaba el conocimiento, pero las bocas de los necios destilan necedad.
3 Ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, Nga nagabantay ibabaw sa dautan ug sa maayo.
Los ojos de Yahvé están en todas partes, vigilando a los malos y a los buenos.
4 Ang dila nga mahuyo maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Apan ang pagkasukwahi niana maoy pagkabungkag sa espiritu.
La lengua amable es un árbol de vida, pero el engaño en ella aplasta el espíritu.
5 Ang usa ka buang magatamay sa pagsaway sa iyang amahan; Apan kadtong nagatagad sa pagbadlong nagapakita sa pagkabuotan.
Un tonto desprecia la corrección de su padre, pero el que hace caso a la reprensión demuestra prudencia.
6 Diha sa balay sa tawong matarung adunay daghang bahandi; Apan diha sa mga abut sa tawong dautan anaa ang kasamok.
En la casa del justo hay muchos tesoros, pero los ingresos de los malvados traen problemas.
7 Ang mga ngabil sa manggialamon nagabutyag ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa buangbuang dili magabuhat sa ingon.
Los labios de los sabios difunden el conocimiento; no así con el corazón de los tontos.
8 Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang pag-ampo sa tawong matul-id maoy iyang kalipay.
El sacrificio que hacen los impíos es una abominación para Yahvé, pero la oración de los rectos es su delicia.
9 Ang dalan sa dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan iyang gihigugma kadtong nagasunod sa pagkamatarung.
El camino de los impíos es una abominación para Yahvé, pero ama al que sigue la justicia.
10 Adunay mapait nga pagsaway alang niadtong mibulag sa dalan; Ug kadtong nagadumot sa pagbadlong mamatay man.
Hay una disciplina severa para quien abandona el camino. Quien odia la reprensión morirá.
11 Ang Sheol ug ang Pagkalaglag anaa sa atubangan ni Jehova; Nan daw unsa pa ang paglabaw sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga tawo! (Sheol h7585)
El Seol y Abadón están delante de Yahvé — ¡cuánto más el corazón de los hijos de los hombres! (Sheol h7585)
12 Ang usa ka mayubiton dili mahagugma nga pagabadlongon; Siya dili moadto sa pakigtipon sa manggialamon.
Al burlón no le gusta ser reprendido; no acudirá a los sabios.
13 Ang malipayong kasingkasing nagapadayag sa usa ka masayag nga panagway; Apan tungod sa kasubo sa kasingkasing ang espiritu mamaluya.
Un corazón alegre hace una cara alegre, pero un corazón dolorido rompe el espíritu.
14 Ang kasingkasing niadtong may salabutan nagapangita ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagakaon sa mga binuang.
El corazón de quien tiene entendimiento busca el conocimiento, pero la boca de los necios se alimenta de la necedad.
15 Ang tanang mga adlaw sa mga sinakit mga kadaut man; Apan kadtong adunay malipayong kasingkasing may kombira sa kanunay.
Todos los días de los afligidos son miserables, pero el que tiene un corazón alegre disfruta de una fiesta continua.
16 Maayo pa ang diyutay nga inubanan sa pagkahadlok kang Jehova, Kay sa dakung bahandi ug inubanan sa kasamok.
Mejor es lo pequeño, con el temor de Yahvé, que un gran tesoro con problemas.
17 Maayo pa ang usa ka paniudto sa mga utanon, diin anaa ang gugma, Kay sa linaming nga vaca ug ang pagdumot anaa niana.
Mejor es una cena de hierbas, donde está el amor, que un ternero engordado con odio.
18 Ang usa ka tawo nga masukanon nagahagit ug pagpakigaway; Apan kadtong mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa pagkabingkil.
El hombre iracundo suscita la discordia, pero el que es lento para la ira apacigua los conflictos.
19 Ang dalan sa tapulan maingon sa usa ka koral sa mga tunok; Apan ang dalan sa tawong matul-id gihimong usa ka halapad nga dalan
El camino del perezoso es como un terreno de espinas, pero el camino de los rectos es una carretera.
20 Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka tawong buangbuang nagatamay sa iyang inahan.
El hijo sabio alegra al padre, pero un necio desprecia a su madre.
21 Ang binuang maoy kalipay niadtong walay kaalam; Apan ang tawo nga masinabuton nagatul-id sa iyang paglakaw.
La insensatez es la alegría para quien está vacío de sabiduría, pero un hombre de entendimiento mantiene su camino recto.
22 Diin walay pagtambag, ang mga tinguha makawang; Apan diha sa panon sa mga magtatambag sila mangatukod.
Donde no hay consejo, los planes fracasan; pero en una multitud de consejeros se establecen.
23 Ang tawo may kalipay diha sa pagtubag sa iyang baba; Ug ang usa ka pulong nga angay sa panahon, pagkaayo niana!
La alegría llega al hombre con la respuesta de su boca. ¡Qué buena es una palabra en el momento adecuado!
24 Alang manggialamon ang dalan sa kinabuhi nagapadulong ngadto sa itaas, Aron siya mobiya gikan sa Sheol sa ubos. (Sheol h7585)
El camino de la vida lleva a los sabios hacia arriba, para evitar que baje al Seol. (Sheol h7585)
25 Si Jehova magaluka sa balay sa mapahitas-on; Apan siya magapalig-on sa utlanan sa balo nga babaye.
El Señor desarraigará la casa de los soberbios, pero mantendrá intactos los límites de la viuda.
26 Ang mga lalang nga dautan maoy dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga pulong sa kalipay mga ulay man.
Yahvé detesta los pensamientos de los malvados, pero los pensamientos de los puros son agradables.
27 Kadtong hakog sa ganancia nagasamok sa iyang kaugalingong balay; Apan kadtong nagadumot sa mga hiphip mabuhi.
El que está ávido de ganancia, perturba su propia casa, pero el que odia los sobornos vivirá.
28 Ang kasingkasing sa tawong matarung nagatoon sa angay nga ipanubag; Apan ang baba sa dautan nagabubo sa mga dautang butang.
El corazón de los justos pesa las respuestas, pero la boca de los malvados brota el mal.
29 Si Jehova halayo sa mga dautan; Apan siya mamati sa pag-ampo sa mga tawong matarung.
Yahvé está lejos de los malvados, pero él escucha la oración de los justos.
30 Ang kahayag sa mga mata nagalipay sa kasingkasing; Ug ang mga maayong balita nagapatambok sa mga bukog.
La luz de los ojos alegra el corazón. Las buenas noticias dan salud a los huesos.
31 Ang igdulongog nga mamati sa pagbadlong sa kinabuhi Magapuyo sa taliwala sa mga manggialamon.
El oído que escucha la reprensión vive, y estará en casa entre los sabios.
32 Kadtong nagasalikway sa pagsaway nagatamay sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong nagapamati sa pagbadlong nakakab-ut sa kahibalo.
El que rechaza la corrección desprecia su propia alma, pero el que escucha la reprensión obtiene la comprensión.
33 Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagpahamatngon sa kaalam; Ug ang pagka-mapinaubsanon maga-una sa kadungganan.
El temor de Yahvé enseña la sabiduría. Antes del honor está la humildad.

< Panultihon 15 >