Panultihon 15
1 Ang tubag nga malomo makapahupay sa kapungot; Apan ang pulong nga mahait makapapukaw sa kasuko.
Une réponse douce calme la fureur, Mais une parole dure excite la colère.
2 Ang dila sa manggialamon sa matul-id nagapamulong ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagabubo sa kabuangan.
La langue des sages rend la science aimable, Et la bouche des insensés répand la folie.
3 Ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, Nga nagabantay ibabaw sa dautan ug sa maayo.
Les yeux de l’Éternel sont en tout lieu, Observant les méchants et les bons.
4 Ang dila nga mahuyo maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Apan ang pagkasukwahi niana maoy pagkabungkag sa espiritu.
La langue douce est un arbre de vie, Mais la langue perverse brise l’âme.
5 Ang usa ka buang magatamay sa pagsaway sa iyang amahan; Apan kadtong nagatagad sa pagbadlong nagapakita sa pagkabuotan.
L’insensé dédaigne l’instruction de son père, Mais celui qui a égard à la réprimande agit avec prudence.
6 Diha sa balay sa tawong matarung adunay daghang bahandi; Apan diha sa mga abut sa tawong dautan anaa ang kasamok.
Il y a grande abondance dans la maison du juste, Mais il y a du trouble dans les profits du méchant.
7 Ang mga ngabil sa manggialamon nagabutyag ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa buangbuang dili magabuhat sa ingon.
Les lèvres des sages répandent la science, Mais le cœur des insensés n’est pas droit.
8 Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang pag-ampo sa tawong matul-id maoy iyang kalipay.
Le sacrifice des méchants est en horreur à l’Éternel, Mais la prière des hommes droits lui est agréable.
9 Ang dalan sa dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan iyang gihigugma kadtong nagasunod sa pagkamatarung.
La voie du méchant est en horreur à l’Éternel, Mais il aime celui qui poursuit la justice.
10 Adunay mapait nga pagsaway alang niadtong mibulag sa dalan; Ug kadtong nagadumot sa pagbadlong mamatay man.
Une correction sévère menace celui qui abandonne le sentier; Celui qui hait la réprimande mourra.
11 Ang Sheol ug ang Pagkalaglag anaa sa atubangan ni Jehova; Nan daw unsa pa ang paglabaw sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga tawo! (Sheol h7585)
Le séjour des morts et l’abîme sont devant l’Éternel; Combien plus les cœurs des fils de l’homme! (Sheol h7585)
12 Ang usa ka mayubiton dili mahagugma nga pagabadlongon; Siya dili moadto sa pakigtipon sa manggialamon.
Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne, Il ne va point vers les sages.
13 Ang malipayong kasingkasing nagapadayag sa usa ka masayag nga panagway; Apan tungod sa kasubo sa kasingkasing ang espiritu mamaluya.
Un cœur joyeux rend le visage serein; Mais quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.
14 Ang kasingkasing niadtong may salabutan nagapangita ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagakaon sa mga binuang.
Un cœur intelligent cherche la science, Mais la bouche des insensés se plaît à la folie.
15 Ang tanang mga adlaw sa mga sinakit mga kadaut man; Apan kadtong adunay malipayong kasingkasing may kombira sa kanunay.
Tous les jours du malheureux sont mauvais, Mais le cœur content est un festin perpétuel.
16 Maayo pa ang diyutay nga inubanan sa pagkahadlok kang Jehova, Kay sa dakung bahandi ug inubanan sa kasamok.
Mieux vaut peu, avec la crainte de l’Éternel, Qu’un grand trésor, avec le trouble.
17 Maayo pa ang usa ka paniudto sa mga utanon, diin anaa ang gugma, Kay sa linaming nga vaca ug ang pagdumot anaa niana.
Mieux vaut de l’herbe pour nourriture, là où règne l’amour, Qu’un bœuf engraissé, si la haine est là.
18 Ang usa ka tawo nga masukanon nagahagit ug pagpakigaway; Apan kadtong mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa pagkabingkil.
Un homme violent excite des querelles, Mais celui qui est lent à la colère apaise les disputes.
19 Ang dalan sa tapulan maingon sa usa ka koral sa mga tunok; Apan ang dalan sa tawong matul-id gihimong usa ka halapad nga dalan
Le chemin du paresseux est comme une haie d’épines, Mais le sentier des hommes droits est aplani.
20 Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka tawong buangbuang nagatamay sa iyang inahan.
Un fils sage fait la joie de son père, Et un homme insensé méprise sa mère.
21 Ang binuang maoy kalipay niadtong walay kaalam; Apan ang tawo nga masinabuton nagatul-id sa iyang paglakaw.
La folie est une joie pour celui qui est dépourvu de sens, Mais un homme intelligent va le droit chemin.
22 Diin walay pagtambag, ang mga tinguha makawang; Apan diha sa panon sa mga magtatambag sila mangatukod.
Les projets échouent, faute d’une assemblée qui délibère; Mais ils réussissent quand il y a de nombreux conseillers.
23 Ang tawo may kalipay diha sa pagtubag sa iyang baba; Ug ang usa ka pulong nga angay sa panahon, pagkaayo niana!
On éprouve de la joie à donner une réponse de sa bouche; Et combien est agréable une parole dite à propos!
24 Alang manggialamon ang dalan sa kinabuhi nagapadulong ngadto sa itaas, Aron siya mobiya gikan sa Sheol sa ubos. (Sheol h7585)
Pour le sage, le sentier de la vie mène en haut, Afin qu’il se détourne du séjour des morts qui est en bas. (Sheol h7585)
25 Si Jehova magaluka sa balay sa mapahitas-on; Apan siya magapalig-on sa utlanan sa balo nga babaye.
L’Éternel renverse la maison des orgueilleux, Mais il affermit les bornes de la veuve.
26 Ang mga lalang nga dautan maoy dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga pulong sa kalipay mga ulay man.
Les pensées mauvaises sont en horreur à l’Éternel, Mais les paroles agréables sont pures à ses yeux.
27 Kadtong hakog sa ganancia nagasamok sa iyang kaugalingong balay; Apan kadtong nagadumot sa mga hiphip mabuhi.
Celui qui est avide de gain trouble sa maison, Mais celui qui hait les présents vivra.
28 Ang kasingkasing sa tawong matarung nagatoon sa angay nga ipanubag; Apan ang baba sa dautan nagabubo sa mga dautang butang.
Le cœur du juste médite pour répondre, Mais la bouche des méchants répand des méchancetés.
29 Si Jehova halayo sa mga dautan; Apan siya mamati sa pag-ampo sa mga tawong matarung.
L’Éternel s’éloigne des méchants, Mais il écoute la prière des justes.
30 Ang kahayag sa mga mata nagalipay sa kasingkasing; Ug ang mga maayong balita nagapatambok sa mga bukog.
Ce qui plaît aux yeux réjouit le cœur; Une bonne nouvelle fortifie les membres.
31 Ang igdulongog nga mamati sa pagbadlong sa kinabuhi Magapuyo sa taliwala sa mga manggialamon.
L’oreille attentive aux réprimandes qui mènent à la vie Fait son séjour au milieu des sages.
32 Kadtong nagasalikway sa pagsaway nagatamay sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong nagapamati sa pagbadlong nakakab-ut sa kahibalo.
Celui qui rejette la correction méprise son âme, Mais celui qui écoute la réprimande acquiert l’intelligence.
33 Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagpahamatngon sa kaalam; Ug ang pagka-mapinaubsanon maga-una sa kadungganan.
La crainte de l’Éternel enseigne la sagesse, Et l’humilité précède la gloire.
