Panultihon 13
1 Ang usa ka manggialamon nga anak mamati sa pahamatngon sa iyang amahan; Apan ang usa ka mayubiton dili mamati sa pagbadlong.
A wise son heareth the doctrine of his father: but he that is a scorner, beareth not when he is reproved.
2 Ang tawo magakaon ug maayo pinaagi sa bunga sa iyang baba; Apan ang kalag sa maluibon magakaon sa pagpanlupig.
Of the fruit of his own mouth shall a man be filled with good things: but the soul of transgressors is wicked.
3 Kadtong nagabantay sa iyang baba nagamatngon sa iyang kinabuhi; Apan kadtong nagawalis sa halapad gayud sa iyang mga ngabil adunay kadautan.
He that keepeth his mouth, keepeth his soul: but he that hath no guard on his speech shall meet with evils.
4 Ang kalag sa tapulan nagatinguha, ug siya walay bisan unsa; Apan ang kalag sa makugihon mahimong matambok,
The sluggard willeth and willeth not: but the soul of them that work, shall be made fat.
5 Ang usa ka tawo nga matarung magadumot sa pagpamakak; Apan ang usa ka dautang tawo makaluod, ug modangat sa kaulawon.
The just shall hate a lying word: but the wicked confoundeth, and shall be confounded.
6 Ang pagkamatarung nagabantay niadtong matul-id sa iyang dalan; Apan ang kadautan mopukan sa makasasala.
Justice keepeth the way of the innocent: but wickedness overthroweth the sinner.
7 Adunay magapakadato sa iyang kaugalingon, apan siya walay bisan unsa; Adunay magapakakabus sa iyang kaugalingon, apan siya may dakung katigayonan.
One is as it were rich, when he hath nothing: and another is as it were poor, when he hath great riches.
8 Ang lukat sa usa ka tawo sa iyang kinabuhi mao ang iyang mga bahandi; Apan ang kabus dili mamati sa bisan unsay paghulga.
The ransom of a man’s life are his riches: but he that is poor beareth not reprehension.
9 Ang kahayag sa matarung malipayon; Apan ang lamparahan sa dautan pagapalongon.
The light of the just giveth joy: but the lamp of the wicked shall be put out.
10 Tungod sa pagkamapahitas-on modangat lamang ang panagkabingkil; Apan sa maayong tinambagan mao ang kaalam.
Among the proud there are always contentions: but they that do all things with counsel, are ruled by wisdom.
11 Ang katigayonan nga maani sa kakawangan magakahanaw; Apan kadtong nagatigum pinaagi sa pagpamoo adunay kauswagan.
Substance got in haste shall be diminished: but that which by little and little is gathered with the hand shall increase.
12 Ang paglaum nga makulangan makapadaut sa kasingkasing; Apan kong ang tinguha modangat, kana mao ang usa ka kahoy sa kinabuhi.
Hope that is deferred afflicteth the soul: desire when it cometh is a tree of life.
13 Bisan kinsa nga magatamay sa pulong magadala ug kadaut sa iyang kaugalingon; Apan kadtong mahadlok sa kasugoan pagabalusan.
Whosoever speaketh ill of any thing, bindeth himself for the time to come: but he that feareth the commandment, shall dwell in peace. Deceitful souls go astray in sins: the just are merciful, and shew mercy.
14 Ang balaod sa manggialamon maoy usa ka tuburan sa kinabuhi, Aron nga ang usa makalikay gikan sa mga lit-ag sa kamatayon.
The law of the wise is a fountain of life, that he may decline from the ruin of death.
15 Ang maayong pagsabut mohatag ug kalooy; Apan ang dalan sa malapason maoy malisud.
Good instruction shall give grace: in the way of scorners is a deep pit.
16 Ang tagsatagsa ka buotan nga tawo magabuhat uban sa kahibalo; Apan ang buang magapagarbo sa iyang binuang.
The prudent mall doth all things with counsel: but he that is a fool, layeth open his folly.
17 Ang usa ka dautan nga sinugo mahulog ngadto sa kadaut; Apan ang usa ka matinumanon nga sinaligan maoy makaayo.
The messenger of the wicked shall fall into mischief: but a faithful ambassador is health.
18 Ang kawalad-on ug kaulaw modangat kaniya nga magadumili sa pagsaway; Apan kadtong manumbaling sa pagbadlong pagapasidunggan.
Poverty and shame to him that refuseth instruction: but he that yieldeth to reproof, shall be glorified.
19 Ang tinguha nga natuman maoy katam-is sa kalag; Apan maoy usa ka dulumtanan sa mga buang ang pagbiya gikan sa dautan.
The desire that is accomplished, delighteth the soul: fools hate them that flee from evil things.
20 Lakat uban sa tawong manggialamon, ug ikaw mahimong manggialamon; Apan ang kauban sa mga buang magaantus tungod niana.
He that walketh with the wise, shall be wise: a friend of fools shall become like to them.
21 Ang dautan nagalutos sa mga makasasala; Apan ang matarung pagabalusan uban sa maayo.
Evil pursueth sinners: and to the just good shall be repaid.
22 Ang usa ka maayong tawo magabilin ug usa ka panulondon alang sa mga anak sa iyang mga anak; Ug ang katigayonan sa mga makasasala gitigum alang sa mga matarung.
The good man leaveth heirs, sons, and grandsons: and the substance of the sinner is kept for the just.
23 Daghan ang makaon diha sa binaulan nga yuta sa kabus; Apan adunay pagalaglagon tungod sa pagkawalay-justicia.
Much food is in the tillage of fathers: but for others it is gathered with out judgment.
24 Kadtong nagahawid sa iyang bunal nagadumot sa iyang anak; Apan kadtong nahagugma kaniya magacastigo kaniya sa matag-panahon.
He that spareth the rod hateth his son: but he that loveth him correcteth him betimes.
25 Ang matarung magakaon aron sa pagpabusog sa iyang kalag; Apan ang tiyan sa mga dautan pagagutomon.
The just eateth and filleth his soul: but the belly of the wicked is never to be filled.
