< Panultihon 12 >
1 Bisan kinsa nga mahagugma sa pagsaway mahagugma sa kahibalo; Apan kadtong magadumot sa pagbadlong mananapon man.
Un amante del entrenamiento es un amante del conocimiento; pero un enemigo de la enseñanza es como una bestia.
2 Ang usa ka maayong tawo makabaton ug kalooy kang Jehova; Apan ang usa ka tawo nga dautan ug mga lalang iyang pagasilotan.
Un hombre bueno tiene gracia en los ojos del Señor; pero el hombre de los designios del mal recibe el castigo de él.
3 Ang usa ka tawo dili malig-on pinaagi sa kadautan; Apan ang gamut sa matarung dili matarug.
Ningún hombre se salvará con maldad; pero la raíz de los hombres rectos nunca será movida.
4 Ang usa ka babaye nga may katakus maoy purong-purong sa iyang bana; Apan kadtong nagahimo ug pagpakaulaw maingon sa pagkamadunoton sa iyang mga bukog.
Una mujer de virtud es una corona para su esposo; pero ella, cuyo comportamiento es motivo de vergüenza, es como una enfermedad debilitante en sus huesos.
5 Ang mga hunahuna sa matarung lonlon mga matarung; Apan ang tambag sa dautan lonlon mga limbong.
Los propósitos de los hombres rectos son correctos, pero los designios de los malhechores son engaños.
6 Ang mga pulong sa dautan maoy mga pagbanhig alang sa dugo; Apan ang baba sa matul-id magaluwas kanila.
Las palabras de los pecadores son para destrucción; pero la boca de los hombres rectos es su salvación.
7 Ang tawong dautan ginapukan, ug mangahanaw; Apan ang balay sa matarung molungtad.
Los malvados son trastornados y nunca más vueltos a ver, pero la casa de los hombres rectos conservará su lugar.
8 Ang usa ka tawo pagadayegon sumala sa iyang kaalam; Apan kadtong may kasingkasing nga masukihon pagatamayon.
Un hombre será alabado en la medida de su sabiduría, pero un hombre equivocado será menospreciado.
9 Maayo pa kadtong gimahal ug diyutay, ug may usa ka sulogoon, Kay niadtong nagapasidungog sa iyang kaugalingon, ug nakulangan sa makaon.
El que está en posición baja y tiene un siervo, es mejor que uno que tiene una alta opinión de sí mismo y necesita pan.
10 Ang usa ka tawo nga matarung nagamahal sa kinabuhi sa iyang mananap; Apan ang malomong mga kalooy sa tawong dautan mao ang kabangis.
Un hombre recto ha pensado en la vida de su bestia, pero los corazones de los malvados son crueles.
11 Kadtong nagauma sa iyang yuta makabaton ug daghang makaon; Apan kadtong nagasunod sa mga tawo nga walay hinungdan walay salabutan.
Al que trabaja en su tierra no le faltará el pan; pero el que persigue a los hombres necios no tiene sentido.
12 Ang dautan nagatinguha sa pukot sa dautan nga mga tawo; Apan ang gamut sa matarung magahatag ug bunga.
El lugar de descanso del pecador vendrá a la destrucción, pero la raíz de los hombres rectos será para siempre.
13 Sa pagkamalapason sa mga ngabil maoy usa ka lit-ag sa dautang tawo; Apan ang matarung mahigawas gikan sa kasamok.
En el pecado de los labios hay una red que toma al pecador, pero el hombre recto saldrá de la angustia.
14 Ang usa ka tawo mabusog sa maayo tungod sa bunga sa iyang baba; Ug ang mga buhat sa mga kamot sa usa ka tawo igahatag kaniya.
Del fruto de su boca, un hombre tendrá buena comida en toda su plenitud, y el trabajo de las manos de un hombre será recompensado.
15 Ang dalan sa usa ka buang matarung man sa iyang kaugalingong mga mata; Apan kadtong manggialamon nagapamati ug tambag.
El camino del hombre tonto parece derecho para él? pero el sabio escucha sugerencias.
16 Ang kasuko sa usa ka buang mahibaloan dayon sa dayag; Apan ang usa ka mabinantayong tawo nagabaton ug kaulaw.
El hombre necio deja ver públicamente su problema, pero un hombre prudente mantiene en secreto la vergüenza.
17 Kadtong nagapamulong sa kamatuoran nagapakita ug pagkamatarung; Apan ang usa ka bakakon nga saksi nagapakita ug limbong.
Él que expresa palabras verdaderas da conocimiento de rectitud; pero un testigo falso revela engaño.
18 Adunay magapamulong sa hinanali sama sa mga paglagbas sa usa ka espada; Apan ang dila sa manggialamon makaayo.
Hay algunos cuya charla descontrolada es como las heridas de una espada, pero la lengua del sabio hace que uno vuelva a estar bien.
19 Ang ngabil sa kamatuoran pagalig-onon sa walay katapusan; Apan ang usa ka bakakong dila umalagi lamang.
Los labios verdaderos son seguros para siempre; pero una lengua falsa es solo por un minuto.
20 Ang paglimbong maoy anaa sa kasingkasing kanila nga nagamugna ug dautan; Apan sa mga magtatambag sa pakigdait mao ang kalipay.
El engaño está en el corazón de aquellos cuyos designios son malos; pero para aquellos que se proponen la paz hay alegría.
21 Walay kadaut nga mahitabo sa tawong matarung; Apan ang dautan pagapun-on sa q2 kadautan.
No habrá problemas para los hombres rectos, sino que los pecadores se llenarán de maldad.
22 Ang bakakon nga mga ngabil du lumtanan kang Jehova; Apan kadtong nagabuhat sa kamatuoran maoy iyang kalipay.
Los labios falsos son odiados por el Señor, pero aquellos cuyos actos son verdaderos son su deleite.
23 Ang usa ka tawong buotan nagabaton ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa mga buang nagabutyag sa kabuangan.
Un hombre prudente retiene su conocimiento; pero el corazón de los hombres necios deja en claro sus tontos pensamientos.
24 Ang kamot sa makugihon magadala ug pagbulot-an; Apan ang tapulan igabutang sa usa ka mabug-at nga bulohaton.
La mano del obrero listo tendrá autoridad, pero el que es lento en su trabajo será puesto a trabajo forzado.
25 Ang kaguol nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy makapatikuko kaniya; Apan ang usa ka maayong pulong makapahimo niini nga malipayon.
La angustia en el corazón de un hombre lo hace pesado, pero una buena palabra lo alegra.
26 Ang matarung maoy usa ka magtutultol sa iyang silingan; Apan ang dalan sa dautan maoy makapasalaag kanila.
El hombre recto es una guía para su prójimo, pero el camino de los malvados es una causa de error para ellos.
27 Ang tawong tapulan dili makaasal sa iyang inayaman; Apan ang bililhong manggad sa mga tawo mao ang pagkamakugihon.
El que es lento en su trabajo, no va en busca de comida; pero el trabajador listo obtiene mucha riqueza.
28 Diha sa dalan sa pagkamatarung mao ang kinabuhi; Ug diha sa alagianan niana walay kamatayon.
En el camino de la justicia está la vida, pero el camino del malhechor va a la muerte.