Panultihon 10
1 Ang mga proverbio ni Salomon. Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka anak nga buang-buang maoy kaguol sa iyang inahan.
THE proverbs of Solomon. A wise son maketh a glad father: but a foolish son is the heaviness of his mother.
2 Ang mga bahandi sa kadautan walay kapuslanan; Apan ang pagkamatarung magaluwas gikan sa kamatayon.
Treasures of wickedness profit nothing: but righteousness delivereth from death.
3 Si Jehova dili motugot sa kalag sa tawong matarung nga magutom; Apan ipahilayo niya ang tinguha sa dautan.
The Lord will not suffer the soul of the righteous to famish: but he casteth away the substance of the wicked.
4 Mahimong kabus ang magabuhat uban ang usa ka kamot nga tapulan; Apan ang kamot sa makugihon makapahimong adunahan.
He becometh poor that dealeth with a slack hand: but the hand of the diligent maketh rich.
5 Kadtong nagaani panahon sa tinginit maoy usa ka manggialamon nga anak; Apan kadtong nagakatulog sa tingani maoy usa ka anak nga nagapakaulaw.
He that gathereth in summer is a wise son: but he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.
6 Ang mga panalangin maoy anaa sa ibabaw sa ulo sa matarung; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
Blessings are upon the head of the just: but violence covereth the mouth of the wicked.
7 Ang handumanan sa matarung maoy bulahan; Apan ang ngalan sa dautan madunot.
The memory of the just is blessed: but the name of the wicked shall rot.
8 Ang manggialamon sa kasingkasing magadawat ug mga sugo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
The wise in heart will receive commandments: but a prating fool shall fall.
9 Kadtong nagalakat sa pagkamatul-id nagalakat sa kasigurohan; Apan kadtong nagamasukihon sa iyang mga dalan mahibaloan.
He that walketh uprightly walketh surely: but he that perverteth his ways shall be known.
10 Kadtong nagapangilo sa mata nagahatag ug kasubo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
He that winketh with the eye causeth sorrow: but a prating fool shall fall.
11 Ang baba sa matarung maoy usa ka tuburan sa kinabuhi; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
The mouth of a righteous man is a well of life: but violence covereth the mouth of the wicked.
12 Ang pagdumot nagapapukaw sa mga kasamok; Apan ang gugma nagatabon sa tanang mga kalapasan.
Hatred stirreth up strifes: but love covereth all sins.
13 Diha sa mga ngabil niadtong adunay panimuot hikaplagan ang kaalam: Apan ang usa ka bunal alang sa likod niadtong walay pagsabut.
In the lips of him that hath understanding wisdom is found: but a rod is for the back of him that is void of understanding.
14 Ang mga tawong manggialamon nagatigum ug kahibalo; Apan ang baba sa buang-buang mao ang usa ka pagkalaglag karon.
Wise men lay up knowledge: but the mouth of the foolish is near destruction.
15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang malig-on nga ciudad; Ang pagkalaglag sa mga kabus mao ang ilang pagkakabus.
The rich man’s wealth is his strong city: the destruction of the poor is their poverty.
16 Ang pagpamoo sa tawong matarung nagapadulong ngadto sa kinabuhi; Ang abut sa tawong dautan, ngadto sa pagpakasala.
The labour of the righteous tendeth to life: the fruit of the wicked to sin.
17 Anaa sa dalan sa kinabuhi kadtong mamati sa pagbadlong; Apan kadtong nagasalikway sa pagbadlong anaa sa kasaypanan.
He is in the way of life that keepeth instruction: but he that refuseth reproof erreth.
18 Kadtong nagatago sa pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil; Ug kadtong nagapamulong us usa ka butang-butang maoy usa ka buang.
He that hideth hatred with lying lips, and he that uttereth a slander, is a fool.
19 Diha sa daghang mga pulong dili mawad-an sa kalapasan; Apan kadtong nagapugong sa iyang mga ngabil nagabuhat sa manggialamon gayud.
In the multitude of words there wanteth not sin: but he that refraineth his lips is wise.
20 Ang dila sa tawong matarung ingon sa piniling salapi: Ang kasingkasing sa tawong dautan diyutay ra ug bili.
The tongue of the just is as choice silver: the heart of the wicked is little worth.
21 Ang mga ngabil sa matarung magapakaon ug daghan; Apan ang buang-buang mamatay tungod sa pagkakulang ug salabutan,
The lips of the righteous feed many: but fools die for want of wisdom.
22 Ang panalangin ni Jehova, nagapadato kini; Ug siya wala magadugang ug kasubo niana.
The blessing of the Lord, it maketh rich, and he addeth no sorrow with it.
23 Maoy usa ka lingaw-lingaw sa usa ka buang ang pagbuhat ug kadautan; Ug maingon niini ang kaalam alang sa usa ka tawo nga masinabuton,
It is as sport to a fool to do mischief: but a man of understanding hath wisdom.
24 Ang kahadlok sa tawong dautan, kini modangat sa ibabaw niya; Ug ang tinguha sa tawong matarung igatugot man.
The fear of the wicked, it shall come upon him: but the desire of the righteous shall be granted.
25 Sa paglabay sa alimpulos ang dautan mahanaw; Apan ang matarung maoy usa ka patukoranan nga walay katapusan.
As the whirlwind passeth, so is the wicked no more: but the righteous is an everlasting foundation.
26 Maingon sa suka nga alang sa mga ngipon, ug sa aso nga alang sa mga mata, Mao man usab ang tapulan alang niadtong nagasugo kaniya.
As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to them that send him.
27 Ang pagkahadlok kang Jehova nagapalugway sa mga adlaw; Apan ang mga tuig sa dautan pagahamub-on.
The fear of the Lord prolongeth days: but the years of the wicked shall be shortened.
28 Ang paglaum sa matarung mao ang kalipay; Apan ang gipaabut niadtong dautan mawagtang.
The hope of the righteous shall be gladness: but the expectation of the wicked shall perish.
29 Ang dalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong salipdanan sa tawong matul-id; Apan kini maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
The way of the Lord is strength to the upright: but destruction shall be to the workers of iniquity.
30 Ang matarung dili gayud matarug; Apan ang dautan dili magadayon sa yuta.
The righteous shall never be removed: but the wicked shall not inhabit the earth.
31 Ang baba sa matarung magabunga ug kaalam; Apan ang dila nga masukihon pagaputlon.
The mouth of the just bringeth forth wisdom: but the froward tongue shall be cut out.
32 Ang mga ngabil sa matarung mahibalo sa angay nga pagadawaton; Apan ang baba sa dautan nagapamulong sa pagkamasukihon.
The lips of the righteous know what is acceptable: but the mouth of the wicked speaketh frowardness.
