Panultihon 10
1 Ang mga proverbio ni Salomon. Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka anak nga buang-buang maoy kaguol sa iyang inahan.
THE PARABLE OF SALOMON. A wise sonne maketh a glad father: but a foolish sonne is an heauines to his mother.
2 Ang mga bahandi sa kadautan walay kapuslanan; Apan ang pagkamatarung magaluwas gikan sa kamatayon.
The treasures of wickednesse profite nothing: but righteousnesse deliuereth from death.
3 Si Jehova dili motugot sa kalag sa tawong matarung nga magutom; Apan ipahilayo niya ang tinguha sa dautan.
The Lord will not famish the soule of the righteous: but he casteth away the substance of the wicked.
4 Mahimong kabus ang magabuhat uban ang usa ka kamot nga tapulan; Apan ang kamot sa makugihon makapahimong adunahan.
A slouthfull hand maketh poore: but the hand of the diligent maketh riche.
5 Kadtong nagaani panahon sa tinginit maoy usa ka manggialamon nga anak; Apan kadtong nagakatulog sa tingani maoy usa ka anak nga nagapakaulaw.
He that gathereth in sommer, is the sonne of wisdome: but he that sleepeth in haruest, is the sonne of confusion.
6 Ang mga panalangin maoy anaa sa ibabaw sa ulo sa matarung; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
Blessings are vpon the head of the righteous: but iniquitie shall couer the mouth of the wicked.
7 Ang handumanan sa matarung maoy bulahan; Apan ang ngalan sa dautan madunot.
The memoriall of the iust shalbe blessed: but the name of the wicked shall rotte.
8 Ang manggialamon sa kasingkasing magadawat ug mga sugo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
The wise in heart will receiue commandements: but the foolish in talke shalbe beaten.
9 Kadtong nagalakat sa pagkamatul-id nagalakat sa kasigurohan; Apan kadtong nagamasukihon sa iyang mga dalan mahibaloan.
He that walketh vprightly, walketh boldely: but he that peruerteth his wayes, shalbe knowen.
10 Kadtong nagapangilo sa mata nagahatag ug kasubo; Apan ang usa ka buang-buang nga witwitan mahulog sa kagul-anan.
He that winketh with the eye, worketh sorowe, and he yet is foolish in talke, shalbe beaten.
11 Ang baba sa matarung maoy usa ka tuburan sa kinabuhi; Apan ang pagpanlupig nagatabon sa baba sa dautan.
The mouth of a righteous man is a welspring of life: but iniquitie couereth the mouth of the wicked.
12 Ang pagdumot nagapapukaw sa mga kasamok; Apan ang gugma nagatabon sa tanang mga kalapasan.
Hatred stirreth vp contentions: but loue couereth all trespasses.
13 Diha sa mga ngabil niadtong adunay panimuot hikaplagan ang kaalam: Apan ang usa ka bunal alang sa likod niadtong walay pagsabut.
In the lippes of him that hath vnderstanding wisdome is founde, and a rod shalbe for the backe of him that is destitute of wisedome.
14 Ang mga tawong manggialamon nagatigum ug kahibalo; Apan ang baba sa buang-buang mao ang usa ka pagkalaglag karon.
Wise men lay vp knowledge: but ye mouth of the foole is a present destruction.
15 Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang malig-on nga ciudad; Ang pagkalaglag sa mga kabus mao ang ilang pagkakabus.
The riche mans goodes are his strong citie: but the feare of the needie is their pouertie.
16 Ang pagpamoo sa tawong matarung nagapadulong ngadto sa kinabuhi; Ang abut sa tawong dautan, ngadto sa pagpakasala.
The labour of the righteous tendeth to life: but the reuenues of the wicked to sinne.
17 Anaa sa dalan sa kinabuhi kadtong mamati sa pagbadlong; Apan kadtong nagasalikway sa pagbadlong anaa sa kasaypanan.
He that regardeth instruction, is in the way of life: but he that refuseth correction, goeth out of the way.
18 Kadtong nagatago sa pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil; Ug kadtong nagapamulong us usa ka butang-butang maoy usa ka buang.
He that dissembleth hatred with lying lips, and he that inuenteth slaunder, is a foole.
19 Diha sa daghang mga pulong dili mawad-an sa kalapasan; Apan kadtong nagapugong sa iyang mga ngabil nagabuhat sa manggialamon gayud.
In many wordes there cannot want iniquitie: but he that refrayneth his lippes, is wise.
20 Ang dila sa tawong matarung ingon sa piniling salapi: Ang kasingkasing sa tawong dautan diyutay ra ug bili.
The tongue of the iust man is as fined siluer: but the heart of the wicked is litle worth.
21 Ang mga ngabil sa matarung magapakaon ug daghan; Apan ang buang-buang mamatay tungod sa pagkakulang ug salabutan,
The lippes of the righteous doe feede many: but fooles shall die for want of wisedome.
22 Ang panalangin ni Jehova, nagapadato kini; Ug siya wala magadugang ug kasubo niana.
The blessing of the Lord, it maketh riche, and he doeth adde no sorowes with it.
23 Maoy usa ka lingaw-lingaw sa usa ka buang ang pagbuhat ug kadautan; Ug maingon niini ang kaalam alang sa usa ka tawo nga masinabuton,
It is as a pastime to a foole to doe wickedly: but wisedome is vnderstanding to a man.
24 Ang kahadlok sa tawong dautan, kini modangat sa ibabaw niya; Ug ang tinguha sa tawong matarung igatugot man.
That which the wicked feareth, shall come vpon him: but God wil graunt the desire of the righteous.
25 Sa paglabay sa alimpulos ang dautan mahanaw; Apan ang matarung maoy usa ka patukoranan nga walay katapusan.
As the whirlewinde passeth, so is the wicked no more: but the righteous is as an euerlasting foundation.
26 Maingon sa suka nga alang sa mga ngipon, ug sa aso nga alang sa mga mata, Mao man usab ang tapulan alang niadtong nagasugo kaniya.
As vineger is to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the slouthful to them that send him.
27 Ang pagkahadlok kang Jehova nagapalugway sa mga adlaw; Apan ang mga tuig sa dautan pagahamub-on.
The feare of the Lord increaseth the dayes: but the yeeres of the wicked shalbe diminished.
28 Ang paglaum sa matarung mao ang kalipay; Apan ang gipaabut niadtong dautan mawagtang.
The patient abiding of the righteous shall be gladnesse: but the hope of the wicked shall perish.
29 Ang dalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong salipdanan sa tawong matul-id; Apan kini maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
The way of the Lord is strength to the vpright man: but feare shall be for the workers of iniquitie.
30 Ang matarung dili gayud matarug; Apan ang dautan dili magadayon sa yuta.
The righteous shall neuer be remooued: but the wicked shall not dwell in the land.
31 Ang baba sa matarung magabunga ug kaalam; Apan ang dila nga masukihon pagaputlon.
The mouth of the iust shall be fruitfull in wisdome: but the tongue of the froward shall be cut out.
32 Ang mga ngabil sa matarung mahibalo sa angay nga pagadawaton; Apan ang baba sa dautan nagapamulong sa pagkamasukihon.
The lips of the righteous knowe what is acceptable: but the mouth of the wicked speaketh froward things.
