Numerus 22
1 Ug minglakaw ang mga anak sa Israel ug napahaluna sa mga kapatagan sa Moab, unahan sa Jordan paingon sa Jerico.
The people of Israel traveled on until they camped in the plains of Moab near Jericho, on the other side of the Jordan River from the city.
2 Ug nakita ni Balac, ang anak nga lalake ni Zippor, sa tanan nga gibuhat sa Amorehanon.
Balak son of Zippor saw all that Israel had done to the Amorites.
3 Ug si Moab nahadlok kaayo tungod sa katawohan, kay daghan sila; ug naguol si Moab tungod sa mga anak sa Israel.
Moab was very afraid of the people because they were many, and Moab was in terror of the people of Israel.
4 Ug miingon si Moab sa mga anciano sa Madian: Karon kining katawohan magatilap sa tanan nga mga nagalibut kanato, ingon sa vaca nga nagatilap sa balili sa kapatagan. Ug si Balac, anak nga lalake ni Zippor, mao ang hari niadtong pahahona sa Moab.
The king of Moab said to the elders of Midian, “This multitude will eat up all that is around us as an ox eats up the grass in a field.” Now Balak son of Zippor was king of Moab at that time.
5 Ug siya nagsugo ug mga sulogoon kang Balaam, anak nga lalake ni Beor sa Petor, nga anaa haduol sa suba sa yuta sa mga anak sa iyang katawohan, sa pagtawag kaniya, nga nagaingon: Ania karon, usa ka katawohan nga minggula gikan sa Egipto: ania karon, minglukop sila sa nawong sa yuta, ug nagapuyo sila sa atubangan nako.
He sent messengers to Balaam son of Beor, at Pethor which is by the Euphrates River, in the land of his nation and his people. He called him and said, “Look, a nation has come here from Egypt. They cover the face of the earth and they are right now next to me.
6 Busa umari ka karon, nangaliyupo ako kanimo, itunglo mo ako niining katawohan; kay sila labing malig-on kay kanako; basin pa lamang makadaug ako, aron kita makadasmag kanila ug ako magapapahawa kanila sa yuta: kay ako nahibalo nga ang imong gipanalanginan, nabulahan sila; ug ang imong gitunglo, nahimong alaut.
So please come now and curse this nation for me, because they are too strong for me. Perhaps then I can manage to attack them and drive them out of the land. I know that whomever you bless will be blessed, and whomever you curse will be cursed.”
7 Ug nangadto ang mga anciano sa Moab ug ang mga anciano sa Madian, nga may mga gasa sa pagtagna nga malimbongon sa ilang kamot; ug midangat sila kang Balaam, ug giingon nila kaniya ang mga pulong ni Balac.
So the elders of Moab and the elders of Midian left, taking payment for divination. They came to Balaam and spoke to him Balak's words.
8 Ug siya miingon kanila: Pahulay kamo dinhi karon nga gabii, ug igasugilon ko kaninyo ang mga pulong nga igasulti kanako ni Jehova. Ug ang mga principe sa Moab nagpabilin uban kang Balaam.
Balaam said to them, “Stay here tonight. I will bring you what Yahweh says to me.” So the leaders of Moab stayed with Balaam that night.
9 Ug mianha ang Dios kang Balaam, ug miingon: Unsa ba kini nga mga tawohana nga anaa uban kanimo?
God came to Balaam and said, “Who are these men who came to you?”
10 Ug si Balaam mitubag sa Dios: Si Balac ang anak nga lalake ni Zippor, nga hari sa Moab, nagpadala kanako, nga nagaingon:
Balaam answered God, “Balak son of Zippor, king of Moab, has sent them to me. He said,
11 Ania karon, kining katawohan nga minggula gikan sa Egipto, minglukop sa nawong sa yuta: karon umari ka ug tungloha sila alang kanako; basin na lamang ako makahimo sa pagpakig-away batok kanila ug sa pagpapahawa kanila.
'Look, the people who have come from Egypt cover the surface of my land. Now come and curse them for me. Perhaps I will manage to fight them and drive them out.'”
12 Ug miingon ang Dios kang Balaam: Dili ka mag-uban kanila; dili ka magtunglo sa katawohan, kay gipanalanginan sila.
God replied to Balaam, “You must not go with those men. You must not curse the people of Israel because they have been blessed.”
13 Ug si Balaam mibangon sa buntag, ug miingon sa mga principe ni Balac: Pamauli kamo sa inyong yuta, kay si Jehova dili motugot nga ako magauban kaninyo.
Balaam rose up in the morning and said to Balak's leaders, “Go back to your land because Yahweh refuses to allow me to go with you.”
14 Ug ang mga principe sa Moab mitindog ug nangadto kang Balac, ug nanag-ingon: Si Balaam wala bumuot sa pag-uban kanamo.
So the leaders of Moab left and went back to Balak. They said, “Balaam refused to come with us.”
15 Ug si Balac nagsugo pag-usab ug daghan pa nga mga principe ug labing mga dungganan pa kay kanila.
Balak sent again more leaders who were even more honored than the first group.
16 Ug sila ming-adto kang Balaam ug miingon kaniya: Mao kini ang ginaingon ni Balac nga anak ni Zippor: Ginaampo ko kanimo, nga dili mo itugot nga bisan unsa mga mag-ulang sa imong pag-anhi kanako.
They came to Balaam and said to him, “Balak son of Zippor says this, 'Please let nothing stop you from coming to me,
17 Kay pagapasidunggan ko ikaw ug labihan ka daku nga dungog, ug pagabuhaton ko ang tanan nga imong igaingon kanako: busa umari ka karon, itunglo mo ako niining katawohan.
because I will pay you extremely well and give you great honor, and I will do whatever you tell me to do. So please come and curse this people for me.'”
18 Ug si Balaam mitubag ug miingon sa mga ulipon ni Balac: Kong igahatag ni Balac kanako ang iyang balay nga puno sa salapi ug bulawan dili ko mahimo ang paglapas sa pulong ni Jehova nga akong Dios, aron sa pagbuhat ug butang nga diyutay kun daku.
Balaam answered and said to Balak's men, “Even if Balak would give me his palace full of silver and gold, I cannot go beyond the word of Yahweh, my God, and do less or more than what he tells me.
19 Busa gipangaliyupo ko kaninyo karon nga pahulay kamo dinhi karong gabii karon ako mahibalo nga unsa pay pulong ni Jehova kanako.
Now then, please wait here tonight too, so that I may learn anything further that Yahweh says to me.”
20 Ug mianha ang Dios kang Balaam sa gabii, ug miingon kaniya: Kong manganhi ang mga tawo sa pagtawag kanimo, tumindog ka ug umuban ka kanila: apan magabuhat ka lamang sa akong igaingon kanimo.
God came to Balaam at night and said to him, “Since these men have come to summon you, get up and go with them. But only do what I tell you to do.”
21 Ug si Balaam mibangon sa pagkabuntag, ug gisiyahan niya ang iyang asna, ug miuban sa mga principe sa Moab.
Balaam got up in the morning, saddled his donkey, and went with the leaders of Moab.
22 Ug ang kaligutgut sa Dios misilaub kay miadto siya: ug ang manolonda ni Jehova mipahaluna sa iyang kaugalingon didto sa dalan sa pagkakaaway batok kaniya. Karon siya nagakabayo sa iyang asna, ug ang iyang duruha ka sulogoon diha uban kaniya.
But because he went, God's anger was kindled. The angel of Yahweh placed himself in the road as someone hostile to Balaam, who was riding on his donkey. Balaam's two servants were also with him.
23 Ug ang asna nakakita sa manolonda ni Jehova, nga diha sa dalan nga may espada nga linaas sa iyang kamot; ug mitipas ang asna sa dalan, ug miadto sa uma. Unya gibunalan ni Balaam ang asna aron sa pagpabalik kaniya sa dalan.
The donkey saw the angel of Yahweh standing in the road with his drawn sword in his hand. The donkey turned off the road and went into a field. Balaam struck the donkey to turn her back to the road.
24 Unya ang manolonda ni Jehova mitindog sa usa ka agianan nga masigpit sa kaparrasan nga may kuta sa usa ka luyo ug sa pikas.
Then the angel of Yahweh stood in a narrow part of the road between some vineyards, with a wall on his right side and another wall on his left side.
25 Ug nakakita ang asna sa manolonda ni Jehova ug midap-ig siya sa kuta, ug gipiit niya batok sa kuta ang tiil ni Balaam; ug giusban niya sa pagbunal siya.
The donkey saw the angel of Yahweh again. She went against the wall and pinned Balaam's foot against it. Balaam struck her again.
26 Ug ang manolonda ni Jehova milakaw sa unahan, ug mitindog sa usa ka dapit nga masigpit, nga walay dalan nga arang tipasan bisan sa dapit sa too bisan sa dapit sa wala.
The angel of Yahweh went further and stood in another narrow place where there was no way to turn to either side.
27 Ug nakakita ang asna sa manolonda ni Jehova, ug milubog siya sa ilalum ni Balaam: ug misilaub ang kasuko ni Balaam, ug gibunalan niya ang asna sa iyang sungkod.
The donkey saw the angel of Yahweh, and she lay down under Balaam. Balaam's anger was kindled, and he struck the donkey with his staff.
28 Ug gibuka ni Jehova ang baba sa asna, ug siya miingon kang Balaam: Unsa bay nabuhat ko kanimo nga gibunalan mo man ako niini sa makatolo?
Then Yahweh opened the donkey's mouth so she could talk. She said to Balaam, “What have I done to you that induced you to strike me these three times?”
29 Ug si Balaam miingon sa asna; Kay gitiaw-tiawan mo ako: maayo pa unta kong may espada sa akong kamot, kay karon gipatay ko na unta ikaw.
Balaam replied to the donkey, “It was because you acted so stupidly with me. I wish there were a sword in my hand. If there were, by now I would have killed you.”
30 Ug ang asna miingon kang Balaam: Dili ba ako imo nga asna, sa ibabaw ko nagkabayo ka sukad nga ikaw nagahupot kanako hangtud niining adlawa? Nagbatasan ba ako sa pagbuhat ug ingon niini kanimo? Ug siya miingon kaniya: Wala.
The donkey said to Balaam, “Am not I your donkey on which you have ridden all your life long to this present day? Have I ever been in the habit of doing such things to you before?” Balaam said, “No.”
31 Unya gibuka ni Jehova ang mga mata ni Balaam, ug nakakita siya sa manolonda ni Jehova nga nagtindog sa dalan, nga may espada nga linaas sa iyang kamot. Ug siya miyukbo ug miduko.
Then Yahweh opened Balaam's eyes, and he saw the angel of Yahweh standing in the road with his drawn sword in his hand. Balaam lowered his head and lay facedown.
32 Ug ang manolonda ni Jehova miingon kaniya: Ngano nga gibunalan mo ang imong asna niini sa makatolo? Ania karon, ako migula sa pagbatok kanimo, kay ang imong dalan mangil-ad sa atubangan ko:
The angel of Yahweh said to him, “Why have you struck your donkey these three times? Look, I have come as someone hostile to you because your actions before me have been wicked.
33 Ug ang asna nakakita kanako ug mitipas siya sa atubangan ko sa nakatolo na karon; kong siya wala motipas gikan kanako, karon sa pagkamatuod gipatay ko unta ikaw, ug gibuhian ko unta siya.
The donkey saw me and turned away from me these three times. If she had not turned away from me, I would certainly have killed you and spared her life.”
34 Ug si Balaam miingon sa manolonda ni Jehova: Nakasala ako: kay ako wala mahibalo nga ikaw nagatindog sa dalan sa unahan nako; busa karon kong kini wala makapahamuot kanimo, mobalik ako pag-usab.
Balaam said to the angel of Yahweh, “I have sinned. I did not know that you stood against me in the road. So now, if it is displeasing to you, I will turn back.”
35 Ug ang manolonda ni Jehova miingon kang Balaam: Umuban ka sa mga tawo apan ang pulong lamang nga igapamulong ko kanimo, kana maoy igasulti mo. Mao nga si Balaam miuban sa mga principe ni Balac.
But the angel of Yahweh said to Balaam, “Go on ahead with the men. But you must only speak the words that I tell you.” So Balaam went with the leaders of Balak.
36 Ug sa pagkadungog ni Balac nga si Balaam nagapaingon nganha, migula siya sa pagsugat kaniya ngadto sa lungsod sa Moab, nga diha sa utlanan sa Arnon, nga mao ang tumoy sa mga utlanan.
When Balak heard that Balaam had come, he went out to meet him at a city in Moab at the Arnon, which is on the border.
37 Ug si Balac miingon kang Balaam: Wala ba ako magpasugo kanimo sa pagtawag kanimo? ngano nga wala ka umahi kanako? dili ba ako makahimo sa pagpasidungog kanimo?
Balak said to Balaam, “Did I not send men to you to summon you? Why did you not come to me? Am I not able to honor you?”
38 Ug si Balaam miingon kang Balac: Ania karon, ako mianhi kanimo: duna ba akoy gahum sa pagsulti ug bisan unsa nga butang? Ang pulong nga igabutang sa Dios sa akong baba, kana igasulti ko.
Then Balaam replied to Balak, “See, I have come to you. Do I now have any power to say anything? I can only say the words that God puts into my mouth.”
39 Ug miuban si Balaam kang Balac, ug miadto sila sa lungsod sa Chiriath-Husot.
Balaam went with Balak, and they arrived at Kiriath Huzoth.
40 Ug si Balac naghalad ug mga vaca ug mga carnero, ug gipadala niya kang Balaam ug sa mga principe nga uban kaniya.
Then Balak sacrificed oxen and sheep and gave some meat to Balaam and the leaders who were with him.
41 Ug nahitabo sa pagkabuntag nga si Balac nagdala kang Balaam, ug gipatungas niya sa mga hatag-as nga dapit ni Baal ug sukad didto nakita niya ang kinatumyan nga bahin sa panon sa katawohan.
In the morning, Balak took Balaam up to the high place of Baal. From there Balaam could see only a part of the Israelites in their camp.
