Mateo 6
1 "Kinahanglan magmatngon kamo nga ang inyong maayong buhat dili ninyo himoon sa atubangan sa mga tawo aron lamang sa pagpasundayag niini ngadto kanila, kay sa ingon niana wala kamoy balus gikan sa inyong Amahan nga anaa sa langit.
Zingatia kutotenda matendo ya haki mbele ya watu ili kujionyesha, vinginevyo hutapata thawabu kutoka kwa Baba aliye mbinguni.
2 "Busa, sa magahatag kag limos, ayaw pagpatingog ug trumpeta sa atubangan mo, ingon sa ginahimo sa mga maut sa sulod sa mga sinagoga ug diha sa kadalanan, aron sila pagdayegon sa mga tawo. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
Hivyo basi unapotoa usipige tarumbeta na kujisifu mwenyewe kama wanafiki wanavyofanya katika masinagogi na katika mitaa, ili kwamba watu wawasifu. Kweli nawaambia, wamekwisha kupokea thawabu yao.
3 Apan ikaw, sa magahatag kag limos, ayaw pahibaloa ang kamot mong wala sa gibuhat sa kamot mong too,
Lakini wewe unapotoa, mkono wako wa kushoto usijue kinachofanywa na mkono wa kulia,
4 aron matago ang imong limos; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
ili kwamba zawadi yako itolewe kwa siri. Ndipo Baba yako aonaye sirini atakupatia thawabu yako.
5 "Ug sa magaampo kamo, ayaw kamo panig-ingon sa mga maut; kay sila, aron makita sila sa mga tawo, mahigugma sa pag-ampo nga magatindog sa sulod sa mga sinagoga ug diha sa mga likoanan sa kadalanan. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
Na unapokuwa ukiomba, usiwe kama wanafiki, kwa kuwa wanapenda kusimama na kuomba kwenye masinagogi na kwenye kona za mitaani, ili kwamba watu wawatazame. Kweli nawaambia, wamekwishapokea thawabu yao.
6 Apan ikaw, sa magaampo ka, sumulod ka sa imong lawak ug takpi ang pultahan ug mag-ampo ka sa imong Amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
Lakini wewe, unapo omba, ingia chumbani. Funga mlango, na uombe kwa kwa Baba yako aliye sirini. Ndipo Baba yako aonaye sirini atakupatia thawabu yako.
7 "Ug sa inyong pag-ampo, ayaw kamo pagyamyam sa mga pamulongpulong nga walay kapuslanan, ingon sa ginahimo sa mga Gentil; kay maoy ilang pagdahum nga pagadunggon gayud sila tungod sa ilang daghang sulti.
Na unapokuwa ukiomba, usirudie rudie maneno yasiyo na maana kama mataifa wanavyofanya, kwa kuwa wanafikiri kwamba watasikiwa kwa sababu ya maneno mengi wanayosema.
8 Ayaw kamo panig-ingon kanila, kay ang inyong Amahan nasayud na sa inyong mga gikinahanglan bisan gani sa wala pa kamo makapangayo kaniya.
Kwa hiyo, usiwe kama wao, kwa kuwa Baba yako anatambua mahitaji yako hata kabla hujaomba kwake.
9 Busa pag-ampo kamo sa ingon niini nga paagi: Amahan namo nga anaa sa langit, pagabalaanon unta ang imong ngalan.
Hivyo basi omba hivi: Baba yetu uliye mbinguni, ulitukuze jina lako.
10 Paanhia ang imong gingharian, pagabuhaton unta ang imong kabubut-on, dinhi sa yuta maingon sa langit.
Ufalme wako uje, mapenzi yako yafanyike hapa duniani kama huko mbinguni.
11 Hatagi kami karon sa pagkaon namo sa matag-adlaw;
Utupatiye leo mkate wetu wa kila siku.
12 ug pasayloa kami sa among mga utang, maingon nga kami usab nakapasaylo, man sa mga nakautang kanamo;
utusamehe deni zetu, kama nasi tunavyowasamehe wadeni wetu.
13 ug ayaw kami itugyan sa panulay. kondili luwasa kami gikan sa dautan. Kay imo ang gingharian, ug ang gahum, ug ang himaya, hangtud sa kahangturan. Amen.
Na usitulete katika majaribu, lakini utuepushe kutoka kwa yule mwovu.'
14 Kay kon mopasaylo kamo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, pasayloon usab kamo sa inyong langitnong Amahan;
Ikiwa mtawasemehe watu makosa yao, Baba yako aliye mbinguni pia atawasamehe ninyi.
15 apan kon dili man kamo mopasaylo sa mga tawo sa ilang mga paglapas, ang inyong Amahan dili usab mopasaylo sa inyong mga paglapas.
Lakini ikiwa hamtawasamehe makosa yao, wala Baba yenu hatawasamehe makosa yenu.
16 "Ug sa magapuasa kamo, ayaw kamo pagpadayag nga masulob-on, ingon sa mga maut, kay sila magapadautdaut sa ilang mga nawong aron lang makita sa mga tawo nga sila nanagpuasa. Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga sila nakadawat na sa ilang balus.
Zaidi ya yote, unapokuwa umefunga, usioneshe sura ya huzuni kama wanafiki wanavyofanya, kwa kuwa wanakunja sura zao ili kwamba watu wawatambue wamefunga. Kweli ninakuambia, wamekwisha kupokea thawabu yao.
17 Apan ikaw, sa magapuasa ka, kina-hanglan manghiso ka hinoon sa imong ulo ug manghilam-os ka sa imong nawong,
Lakini wewe, unapokuwa umefunga, paka mafuta kichwa chako na uoshe uso wako.
18 aron ang imong pagpuasa dili makita sa mga tawo kondili sa imong Amahan nga anaa sa tago; ug ang imong Amahan nga nagatan-aw sa tago magabalus kanimo.
Hivyo haitakuonesha mbele ya watu kuwa umefunga, lakini tu itakuwa kwa Baba yako aliye sirini. Na Baba yako aonaye sirini, atakupa thawabu yako.
19 "Ayaw kamo pagtigum ug mga bahandi alang kaninyo dinhi sa yuta diin ang tangkob ug ang taya nagakutkot, ug diin ang mga kawatan nagapanakasaka ug nagapangawat;
Usijitunzie hazina yako mwenyewe hapa duniani, ambapo nondo na kutu huharibu, ambapo wezi huvunja na kuiba.
20 hinonoa pagtigum kamog mga bahandi alang kaninyo didto sa langit diin walay tangkob ni taya nga magakutkot ug diin walay mga kawatan nga magapanakasaka ug magapangawat.
Badala yake, jitunzie hazina yako mwenyewe mbinguni, ambapo wala nondo wala kutu hawezi kuharibu, na ambapo wezi hawawezi kuvunja na kuiba.
21 Kay hain gani ang imong bahandi, atua usab didto ang imong kasingkasing.
Kwa kuwa hazina yako ilipo, ndipo na moyo wako utakapokuwepo pia.
22 "Ang mata mao ang suga sa lawas. Busa, kon maayo ra ang imong mata, ang tibuok mong lawas mapuno sa kahayag;
Jicho ni taa ya mwili. Kwa hiyo, ikiwa jicho lako ni zima, mwili wote utajazwa na nuru.
23 apan kon masakiton ang imong mata, ang tibuok mong lawas mapuno sa kangitngit. Busa, kon ang kahayag sa sulod nimo mao na ang kangitngit, pagkadaku gayud sa maong kangitngit!
Lakini ikiwa jicho lako ni bovu, mwili wako wote umejaa giza totoro. Kwahiyo, ikiwa nuru ambayo imo ndani yako ni giza hasa, ni giza kubwa kiasi gani!
24 "Walay bisan kinsa nga arang makaalagad ug duha ka agalon; kay mahitabo man nga dumtan niya ang usa, ug higugmaon niya ang ikaduha; o dapigan niya ang usa, ug tamayon niya ang ikaduha. Dili kamo makaalagad sa Dios ug sa mga bahandi.
Hakuna hata mmoja anayeweza kuwatumikia mabwana wawili, kwa kuwa atamchukia mmoja na kumpenda mwingine, au la sivyo atajitoa kwa mmoja na kumdharau mwingine. Hamuwezi kumtumikia Mungu na mali.
25 "Busa, ingnon ko kamo, ayaw na kamo pagkabalaka bahin sa inyong kinabuhi, kon unsay inyong kan-on, o unsay inyong imnon; o bahin sa inyong lawas, kon unsay inyong ibisti. Dili ba ang kinabuhi labaw pa man kay sa kalan-on, ug ang lawas labaw pa kay sa bisti?
Kwa hiyo nakuambia, usiwe na mashaka kuhusu maisha yako, kuwa utakula nini au utakunywa nini, au kuhusu mwili wako, utavaa nini. Je! Maisha si zaidi ya chakula na mwili zaidi ya mavazi?
26 Tan-awa ninyo ang mga langgam sa kalangitan; wala sila magpugas ni mag-ani ni maghipos ngadto sa mga dapa; apan ginapakaon sila sa inyong langit-nong Amahan. Dili ba labaw pa man kamog bili kay kanila?
Tazama ndege walioko angani. Hawapandi na hawavuni na hawakusanyi na kutunza ghalani, lakini Baba yenu wa mbinguni huwalisha wao. Je ninyi si wa thamani zaidi kuliko wao?
27 Ug kinsa man kaninyoy makadugang ug usa ka takna sa gitas-on sa iyang kinabuhi pinaagi sa pagkabalaka?
Na ni nani miongoni mwenu kwa kujihangaisha anaweza kuongeza dhiraa moja kwenye uhai wa maisha yake?
28 Ug nganong mabalaka man kamo bahin sa bisti? Palandunga ninyo ang mga lirio sa kaumahan, giunsa nila sa pagtubo; wala sila magbudlay ni magkalinyas;
Na kwa nini mna kuwa na wasiwasi kuhusu mavazi? Fikiria kuhusu maua kwenye mashamba, jinsi yanavyokua. Hayafanyi kazi na hayawezi kujivisha.
29 apan, suginlan ko kamo, nga bisan pa si Salomon sa tibuok niyang katahuman wala gani makabisti maingon sa usa kanila.
Bado ninawaambia, hata Sulemani katika utukufu wake wote hakuvikwa kama mojawapo ya haya.
30 Ug kon sa ingon gibistihan sa Dios ang mga tanum sa kaumahan, nga karon buhi pa apan ugma igasalibay na ngadto sa hudno, dili ba kamo labaw pa nga iyang pagabistihan, O mga tawo nga diyutayg pagsalig?
Ikiwa Mungu anayavalisha majani katika mashamba, ambayo yadumu siku moja na kesho yanatupwa katika moto, je ni kwa kiasi gani atawavalisha ninyi, ninyi wenye imani ndogo?
31 Busa, ayaw na kamo pagkabalaka nga manag-ingon, `Unsa may among kan-on? o `Unsa may among imnon? O `Unsa may among ibisti?'
Kwa hiyo msiwe na wasiwasi nakusema, 'Je tutakula nini?' au “Je tutakunywa nini?” au “Je tutavaa nguo gani?”
32 Kay ang mga Gentil nagapangita niining tanang mga butanga; ug ang inyong langitnong Amahan nasayud nga kamo nagakinahanglan niining tanan.
Kwa kuwa mataifa wanatafuta mambo haya, na Baba yenu wa mbinguni anajua kuwa mnahitaji hayo.
33 Apan maoy unaha ninyo pagpangita ang gingharian ug ang pagkamatarung gikan sa Dios, ug unya kining tanang mga butanga igadugang ra kaninyo.
Lakini kwanza tafuteni ufalme wake na haki yake na haya yote yatakabidhiwa kwako.
34 "Busa, ayaw na kamo pagkabalaka tungod sa ugma, kay ang ugma may kabalaka tungod sa iyang kaugalingon. Igo na alang sa adlaw ang iyang kaugalingong kalibog.
Kwa hiyo, usione shaka kwa ajili ya kesho, kwa kuwa kesho itajishughulikia yenyewe. Kila siku inatosha kuwa na tatizo lake yenyewe.
