Mateo 5
1 Ug sa pagkakita niya sa mga panon sa katawhan, siya mitungas sa bukid, ug sa nakalingkod siya ang iyang mga tinun-an miduol kaniya.
Bhir bisi dangor hoija pora, Jisu to ekta tilla uporte uthijaise. Tai ta te boha pichete, tai laga chela khan bhi Tai usorte ahise.
2 Ug kanila mibungat siya sa iyang baba sa pagtudlo nga nag-ingon:
Aru Jisu pora Tai laga chela khan ke eneka koi kene sikhaise,
3 "Bulahan ang mga kabus sa espiritu, kay ila ang gingharian sa langit.
“Atma te dukhia thaka khan dhonyo ase, Kilekoile sorgo laga rajyo taikhan nimite ase.
4 "Bulahan ang mga nagamasulob-on, kay sila pagalipayon.
Dukh koi kene thaka khan, taikhan dhonyo ase, Kilekoile taikhan laga mon aram kori dibo.
5 "Bulahan ang mga maaghop, kay sila magapanunod sa yuta.
Nomro hoi kene thaka khan dhonyo ase, Taikhan prithibi laga adhikari hobo.
6 "Bulahan ang mga gigutom ug gi-uhaw sa pagkamatarung, kay sila pagabusgon.
Dharmikta nimite bhuk aru pyaas thaka khan dhonyo ase, Taikhan ke bhorta kori dibo.
7 "Bulahan ang mga maloluy-on, kay magadawat silag kaluoy.
Dayalu thaka manu khan dhonyo ase, Taikhan daya pabo.
8 "Bulahan ang mga maputli ug kasingkasing kay makakita sila sa Dios.
Mon sapha thaka khan dhonyo ase, Taikhan Isor ke dikhibo.
9 "Bulahan ang mga magbubuhat ug kadaitan, kay sila pagatawgon nga mga anak sa Dios.
Shanti nimite kaam kora khan dhonyo ase, Taikhan ke Isor laga bacha khan koi kene matibo.
10 "Bulahan ang mga ginalutos tungod sa pagkamatarung, kay ila ang gingharian sa langit.
Dharmikta nimite dukh pai thaka khan dhonyo, Sorgo laga desh to taikhan nimite ase.
11 "Bulahan kamo sa diha nga panamastamasan kamo sa mga tawo, ug pagalutoson kamo, ug pagabutangbutangan kamo sa tanang matang sa kadautan batok kaninyo tungod kanako.
Tumikhan dhonyo ase jitia Ami laga naam nimite manu khan pora tumikhan ke gali dibo, dukh digdar dibo aru misa misi bodnam dibo.
12 Kinahanglan managmaya ug managkalipay kamo, kay daku ang inyong balus didto sa langit, kay sa ingon man niini gilutos sa mga tawo ang mga profeta nga nanghiuna kaninyo.
Monte bisi khushi hobi kele koile sorgote tumikhan nimite bisi dangor inam rakhi kene ase. Jun bhabobadi khan tumi laga age te ahisele, taikhan ke bhi eneka dukh digdar dise.
13 "Kamo mao ang asin alang sa yuta; apan kon ang asin kawad-an sa iyang lami, unsaon pa man sa pagpabalik niini sa iyang kaparat? Kini dili na gayud magpulos sa bisan unsa, kondili angay na lang kining isalibay sa gawas aron tunobtunoban sa mga tawo.
Tumikhan etu prithibi laga nimok nisena ase. Kintu nimok laga swadh haraise koile, kineka tai laga swadh to arubi anibo? Etu to eku kaam laga nohoi jai, kintu etu ke phelai dibo aru manu khan pora chipai dibo.
14 "Kamo mao ang kahayag alang sa kalibutan. Ang siyudad nga mahimutang sa ibabaw sa bungtod dili gayud mahisalipdan.
Tumikhan etu prithibi laga puhor ase. Ekta sheher ke pahar uporte bonaile lukabo napare.
15 Ang mga tawo dili usab magdagkot ug suga aron ibutang kini sa ilalum sa gantangan, kondili sa ibabaw sa tongtonganan; ug kini magaiwag kanilang tanan nga anaa sa sulod sa balay.
Nohoile bhi manu khan tai laga saaki julai kene kiba ekta dabba pora bondh kori kene narakhe, kintu etu saaki ke khamba te rakhikena pura ghor ke ujala kori bole diye.
16 Pasigaa ninyo ang inyong kahayag sa atubangan sa mga tawo aron makita nila ang inyong mga maayong buhat ug dayegon nila ang inyong Amahan nga anaa sa langit.
Tumi laga pohor ke eneka ujala kori dibi manu khan age te, titia taikhan tumi laga bhal kaam khan sob dikhi jabo aru tumi laga Baba Isor jun sorgote ase, Taike mohima dibo.
17 "Ayaw kamo paghunahuna nga mianhi ako aron sa pagbungkag sa kasugoan o sa mga profeta; ako mianhi dili sa pagbungkag kondili sa pagtuman niini.
Moi Isor laga niyom aru bhabobadi khan ke khotom kori dibo nimite ahise eneka nabhabi bi. Moi khotom kori dibole aha nohoi, kintu eitu khan sob pura kori dibo nimite ahise.
18 Kay sa pagkatinuod, sultihan ko kamo, nga samtang magalungtad pa ang langit ug ang yuta, walay pagasayloan sa kasugoan bisan usa na lang ka kudlit o usa ka tulpok niini hangtud ang tanan matuman.
Kilekoile moi hosa pora tumikhan ke koi ase jitia tak prithibi aru akas khan khotom nohoi, ekta dagi nohoile ekta chutu kotha bhi naharabo, jitia tak etu kotha khan sob pura nohoi.
19 Tungod niini, bisan kinsa nga magapahuyang sa usa sa mga labing diyutay niining mga sugo ug magapanudlo sa mga tawo sa pagbuhat sa ingon, kini siya pagaisipon nga iwit didto sa gingharian sa langit; apan bisan kinsa nga magatuman ug magapanudlo niini, kini siya pagaisipon nga daku didto sa gingharian sa langit.
Etu nimite, kun pora etu niyom aru hukum khan bhangabo aru dusra khan ke bhi eneka kori bole sikhabo, taikhan laga naam bhi sorgo laga rajyo pora hatai dibo. Kintu kun pora etu hukum aru niyom sob rakhe, taike sorgo laga rajyote mohan matibo.
20 Kay sultihan ko kamo, nga kon ang inyong pagkamatarung dili gani molabaw sa ila sa mga escriba ug sa mga Fariseo, dili gayud kamo makasulod sa gingharian sa langit.
Etu nimite Moi tumikhan ke koi ase, tumikhan laga dharmikta to niyom likha khan aru pharisee khan pora bhi bhal hobo lage, eneka nohoile tumikhan sorgo laga rajyote ahibo na paribo.
21 "Kamo nakadungog na niini nga gikasulti ngadto sa mga tawo sa karaan, nga nagaingon, `Ayaw pagbuno; ug bisan kinsa nga makabuno mahiagum sa hukom.'
Tumikhan hunise utu purana somoite eneka koi dise, ‘Morai diya kaam na koribi,’ aru, ‘Jun pora manu ke morai taikhan Isor laga bisar te ahibo.’
22 Apan sultihan ko kamo, nga bisan kinsa nga masuko batok sa iyang igsoon, mahiagum na sa hukmanan; ug bisan kinsa nga moingon, `Kuwanggol ka!' mahiagum sa Sanhedrin; ug bisan kinsa nga moingon, `Boang ka!' mahiagum sa infierno nga kalayo. (Geenna g1067)
Kintu Moi tumikhan ke koi ase, sob manu jun khan tai nijor bhai ke gusa kore, tai logot Isor laga bisar ahibo, aru nijor bhai ke eneka kowa khan to sabha age te bisi digdar hobo, ‘Tumi kaam nathaka manu!’ Aru tai norok laga jui te juli bo jodi ekjon pora tai bhai ke eneka koi, ‘Tumi murkho manu!’ (Geenna g1067)
23 Busa, kon ikaw magadala sa imong halad ngadto sa halaran, ug diha mahinumdom ka nga ang imo diayng igsoon may gikasuk-an man batok kanimo,
Etu karone, jitia tumi Isor laga age te daan dibole ane, aru bhai ke kiba biya korise koi kene monte ahise koile,
24 nan, biyai ang imong halad diha sa atubangan sa halaran, ug umadto ka ug pakig-uli una sa imong igsoon, ug unya bumalik ka ug ihalad mo ang imong halad.
tumi laga dhun khan bedi usorte chari dibi. Aru poila jai kene tumi laga bhai logote mon milai lobi, etu pichete ahikena Isor ke daan dibi.
25 Pakighigala dayon sa imong magsusumbong samtang nagakuyog pa kamo sa dalan padulong sa hukmanan, kay tingali unya hinoon itugyan ikaw sa imong magsusumbong ngadto sa maghuhukom, ug ang maghuhukom magatugyan kanimo ngadto sa bantay, ug ibanlud ikaw sa bilanggoan.
Kunba tumike bisar ghor te loijabo koi ase koile, naja-a age te tai logote kotha milai lobi, kele koile ekbar bisar ghor te jaise koile tai pora tumike ukil laga hathte di dibo, aru ukil pora tumike sipahi khan logote di dibo aru sipahi khan pora tumike bondhi ghor te rakhidibo.
26 Sa pagkatinuod, magaingon ako kanimo, nga dili ka na gayud unya makagowa gikan didto hangtud kabayran mo na ang katapusang sintabo.
Hosa pora Ami tumikhan ke koidi ase, tumi bondhi ghor pora bahar naulabo jitia tak tumi laga dhar sob tirai nadibo.
27 "Nakadungog kamo sa giingon, `Ayaw pagpanapaw.'
Tumikhan eneka kowa hunise, ‘Bebichari na koribi.’
28 Apan sultihan ko kamo, nga bisan kadtong magatan-awg babaye uban sa pagkaibog kaniya, nakapanapaw na kaniya diha sa sulod sa iyang kaugalingong kasingkasing.
Kintu Moi tumikhan ke koidi ase, jun manu ekjon mahila ke biya kaam kori bole bhabi loi, tai mon bhitor te bebichar kori loise.
29 Busa, kon ang imong too nga mata mao ang makaingon kanimo sa imong pagpakasala, lugita ug isalibay kini; kay maayo pa alang kanimo nga mawad-an kag usa ka bahin sa imong lawas kay sa ibanlud ang tibuok mong lawas ngadto sa infierno. (Geenna g1067)
Jitia ekta suku pora tumike biya kaam koribo di ase, utu suku ke ulaikene dhur te phelai dibi. Kilekoile gaw te ekta biya saman nimite pura gaw norokte ja pora to, ekta suku nathaki kene jinda thaka he bhal hobo. (Geenna g1067)
30 Ug kon ang imong too nga kamot mao ang makaingon kanimo sa imong pagpakasala, putla ug isalibay kini; kay maayo pa alang kanimo nga mawad-an kag usa ka bahin sa imong lawas kay sa iadto ang tibuok mong lawas ngadto sa infierno. (Geenna g1067)
Tumi laga ekta hath pora paap kaam kori ase koile, etu ke kati kene phelai dibi. Kilekoile pura gaw norokte ja pora, ekta hath nathaki kene jinda thakile he bhal ase. (Geenna g1067)
31 "Giingon usab, `Bisan kinsa nga mobulag sa iyang asawa, kinahanglan iyang hatagan siyag usa ka sulat-pamatuod sa pakigbulag.'
Eneka bhi koi kene ase, ‘Jun mota tai laga maiki ke chari bole mon ase, tai pora chari diya laga chithi likhi kene tai laga maiki ke dibole lage.’
32 Apan magaingon ako kaninyo nga bisan kinsa nga mobulag sa iyang asawa, gawas kon ang hinungdan mao ang pakighilawas, nagahimo kaniya nga mananapaw; ug ang mangasawa sa usa ka babayeng binulagan, nakapanapaw.
Kintu Moi tumikhan ke etu koidi ase, jun mota dusra maiki logote bebichar kori bole tai laga maiki ke chari diye, taike bebichari maiki bonai di ase. Aru jun manu pora etu chari diye maiki ke shadi koribo, tai bhi bebichar kori loise.
33 "Usab nakadungog na kamo niini nga gikasulti ngadto sa mga tawo sa karaan, nga nagaingon, `Ayaw pagbinakak sa imong pagpanumpa, kondili kinahanglan tumanon mo ang imong gipanumpaan ngadto sa Ginoo.
Aru, tumikhan poila jamana te huni kene thakibo, ‘Misa kotha nimite kosom nakhabi, kintu ji kosom Probhu logote korise etu purah koribi.’
34 Apan magaingon ako kaninyo, Ayaw gayud kamo pagpanumpa, bisan pa kon tungod sa langit, kay kini mao ang trono sa Dios;
Kintu Moi tumikhan ke koi ase, tumi laga kosom nimite, sorgote thaka laga naam nalobi, kele koile etu Isor laga singhason ase;
35 bisan pa kon tungod sa yuta, kay kini mao ang tongtonganan sa iyang mga tiil; bisan pa kon tungod sa Jerusalem, kay kini mao ang siyudad sa dakung Hari.
prithibi laga naam nalobi, kele koile etu Isor laga theng rakha jaga ase; Jerusalem laga naam nalobi, kele koile etu mohan Raja laga desh ase.
36 Ug ayaw pagpanumpa tungod sa imong ulo, kay ikaw dili arang makapaputi ni makapaitom sa bisan usa na lang ka lugas nga buhok niini.
Aru nijor laga naam loi kene kosom nakhabi, kele koile tumi nijor laga chuli ke boga nohoile kala kori bole hokti nai.
37 Apan ang inyong sulti himoa lamang nga `Oo' o `Dili'; kay bisan unsa nga kapin na niini nagagikan sa dautan.
Kintu tumi laga kotha ‘Hoi to, hoi' kobi, aru ‘Nohoi to Nohoi’ kobi. Kintu etu pora aru bisi kotha kora khan to sob biya khan pora ase.
38 "Kamo nakadungog na nga giingon, `Mata tungod sa mata ug ngipon tungod sa ngipon."
Tumikhan hunise eneka koi kene ase, ‘Suku laga bodli suku, aru daat laga bodli daat.’
39 Apan magaingon ako kaninyo. Ayaw ninyo pagsukli ang tawong dautan. Hinonoa, kon may mosagpa kanimo sa too mong aping, itahan mo kaniya ang pikas usab;
Kintu Moi koi ase, tumike kunba golti kora manu ke badla lobole na koribi. Hoilebi, jun manu tumike mukh laga ekta phale thapor mare, tumi laga dusra phale bhi mari bole dibi.
40 ug kon may makigburoka kanimo ug moilog sa imong kamisola, ihatag pa usab kaniya ang imong kupo;
Kunba manu bisar ghor te jabole itcha hoi aru tumi laga kapra pindhi loi, taike apuni laga chador bhi di dibi.
41 ug kon may mopugos kanimo sa pagpauban aniyag usa ka milya, ubani siyag duha ka milya.
Kunba manu khan pora tumike ek kilometer jabole koile, tumi tai logote dui kilometer jabi.
42 Hatagi ang magpakilimos animo, ug ayaw balibari ang buot mohulam kanimo.
Jun manu tumike kiba mangile taike di dibi, aru jun manu tumike kiba dhar lobole mange, taike mana na koribi.
43 "Kamo nakaduingog na nga giingon, `Higugmaa ang imong silingan
Tumikhan hunise eneka koi kene, ‘Tumi laga ghor usorte thaka manu ke morom koribi aru tumi laga dushman ke ghin koribi.’
44 Apan magaingon ako kaninyo, Higugmaa ninyo ang inyong mga kaaway ug pag-ampo kamo alang sa mga magalutos kaninyo,
Kintu Moi tumikhan ke koi ase, tumi laga dushman ke morom koribi, aru jun khan tumike dukh-digdar di ase, taikhan nimite prathana koribi,
45 aron mahimo kamong mga anak sa inyong Amahan nga anaa sa langit; kay siya nagapasubang sa iyang Adlaw sa ibabaw sa mga dautan ug sa ibabaw sa mga maayo, ug nagpadalag ulan ngadto sa mga matarung ug sa mga dili matarung.
eneka korile tumikhan sorgote thaka Baba laga bacha khan hobo. Kilekoile Tai laga suryo to biya manu aru bhal manu ke bhi diye, aru borkhon pani to biya manu aru bhal khan ke bhi diye.
46 Kay kon mao ray inyong higugmaon ang mga nahigugma kaninyo, unsa may balus nga madawat ninyo? Dili ba ang mga maniningil sa buhis nagabuhat man sa ingon?
Jitia tumikhan khali morom kora khan ke morom kore, etu to ki labh pabo? Kilekoile poisa utha manu khan bhi eneka kore nohoi?
47 Ug kon mao ray inyong yukboan ang inyong mga kaigsoonan, unsa may inyiong nahimo nga labaw pa kay sa uban? Dili ba ang mga Gentil nagabuhat man sa ingon?
Tumikhan khali tumi laga bhai khan he mane koile, etu kori kene tumi ki dangor kaam korise? Isor ke najana khan bhi dusra khan ke eneka kore nohoi?
48 Busa, kamo kinahanglan magmahingpit ingon nga hingpit ang inyong Amahan nga langitnon.
Etu nimite, tumikhan ekdom thik hobo lage, jineka tumikhan laga sorgo Baba Isor thik ase.
