Mateo 27
1 Ug sa pag-abut na sa kabuntagon, ang tanang mga sacerdote nga punoan ug ang mga anciano sa lungsod nanagkasabut batok kang Jesus aron ipapatay siya.
When morning came all the High Priests and the Elders of the people consulted together against Jesus to put Him to death;
2 Ug siya ilang gigapos ug gitaral ug gihatud ngadto kang Pilato nga gobernador.
and binding Him they led Him away and handed Him over to Pilate the Governor.
3 Ug si Judas, ang iyang magbubudhi, sa pagkakita niya nga si Jesus gihukman sa silot, nagbasul ug ang salapi nga katloan ka buok gidala niya balik ngadto sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano,
Then when Judas, who had betrayed Him, saw that He was condemned, smitten with remorse he brought back the thirty shekels to the High Priests and Elders
4 ug miingon, "Nakasala ako sa akong pagtugyan sa dugo nga matarung." Apan mitubag sila nga nag-ingon, "Unsa may amo niana? Imo ra kana."
and said, "I have sinned, in betraying to death one who is innocent." "What does that matter to us?" they replied; it is your business."
5 Ug ang salapi iyang gisalibay sa sulod sa Templo, ug mipahawa siya. Ug siya milakaw ug nagbitay sa iyang kaugalingon.
Flinging the shekels into the Sanctuary he left the place, and went and hanged himself.
6 Apan ang mga sacerdote nga punoan, sa napunit na nila ang mga salapi, miingon, "Dili matarung ang pagbutang niini diha sa panudlanan sa templo, kay kuwarta kini nga bili sa dugo."
When the High Priests had gathered up the money they said, "It is illegal to put it into the Treasury, because it is the price of blood."
7 Busa nanagsabut sila, ug pinaagi niini ilang gipalit ang yuta sa magkokolon, aron pagalubngan alang sa mga dumoloong.
So after consulting together they spent the money in the purchase of the Potter's Field as a burial place for people not belonging to the city;
8 Busa ang maong yuta ginganlan nga Yuta nga Dugoon hangtud karong mga adlawa.
for which reason that piece of ground received the name, which it still bears, of 'the Field of Blood.'
9 Ug natuman ang gisulti pinaagi sa profeta nga si Jeremias nga nag-ingon, "Ug ilang gikuha ang salapi nga katloan ka buok nga mao ang bili sa gibilhan sa pipila sa mga anak ni Israel,
Then were fulfilled the words spoken by the Prophet Jeremiah, "And I took the thirty shekels, the price of the prized one on whom Israelites had set a price,
10 ug kini ilang gibaylo sa yuta sa magkokolon, sumala sa gitugon kanako sa Ginoo."
and gave them for the potter's field, as the Lord directed me."
11 Ug si Jesus nagtindog sa atubangan sa gobernador; ug ang gobernador nangutana kaniya, "Mao ba ikaw ang Hari sa mga Judio?" Si Jesus mitubag kaniya, "Sumala sa giingon mo, mao ako."
Meanwhile Jesus was brought before the Governor, and the latter put the question, "Are you the King of the Jews?" "I am their King," He answered.
12 Apan sa diha nga gipasakaan na siyag sumbong sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano, siya walay gitubag.
When however the High Priests and the Elders kept bringing their charges against Him, He said not a word in reply.
13 Unya miingon kaniya si Pilato, "Wala ka ba makadungog sa daghang mga butang nga ilang gipanghimatuod batok kanimo?"
"Do you not hear," asked Pilate, "what a mass of evidence they are bringing against you?"
14 Apan wala siyay gitubag kaniya, bisan batok na lang sa usa ka sumbong; ug tungod niana ang gobernador nahibulong ug daku.
But He made no reply to a single accusation, so that the Governor was greatly astonished.
15 Ug sa panahon sa fiesta nabatasan sa gobernador ang pagbuhi alang sa katawhan sa usa ka buok nga binilanggo nga bisan kinsa nga ilang pangayoon.
"Now it was the Governor's custom at the Festival to release some one prisoner, whomsoever the populace desired;
16 Ug niadtong panahona dihay ilang usa ka bantugang binilanggo nga ginganlan si Barrabas.
and at this time they had a notorious prisoner called Barabbas.
17 Busa, sa nagkatigum na sila, si Pilato miingon kanila, "Kinsa may gusto ninyong akong buhian alang kaninyo, si Barrabas ba o si Jesus ba, ang ginatawag nga Cristo?"
So when they were now assembled Pilate appealed to them. "Whom shall I release to you," he said, "Barabbas, or Jesus the so-called Christ?"
18 Kay nasayran man ugod niya nga tungod sa kasina ilang gitugyan siya ngadto kaniya.
For he knew that it was from envious hatred that Jesus had been brought before him.
19 Ug labut pa, samtang si Pilato naglingkod sa lingkoranan sa hukmanan, gipadad-an siyag pulong sa iyang asawa, nga nag-ingon, "Ayaw baya pagpanggilabut nianang tawo nga matarung, kay hilabihan sa akong pag-antus tungod kaniya pinaagi sa damgo karong adlawa."
While he was sitting on the tribunal a message came to him from his wife. "Have nothing to do with that innocent man," she said, "for during the night I have suffered terribly in a dream through him."
20 Ug ang mga tawo giulo-ulohan sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano sa pagpangayo kang Barrabas ug sa pagpapatay kang Jesus.
The High Priests, however, and the Elders urged the crowd to ask for Barabbas and to demand the death of Jesus.
21 Ug ang gobernador miingon na usab kanila, "Hain niining duruha ang gusto ninyong buhian ko alang kaninyo?" Sila miingon, "Si Barrabas!"
So when the Governor a second time asked them, "Which of the two shall I release to you?" --they cried, "Barabbas!"
22 Si Pilato miingon kanila, "Nan unsaon ko man kini si Jesus, ang ginatawag nga Cristo?" Silang tanan miingon, "Ilansang siya sa krus!"
"What then," said Pilate, "shall I do with Jesus, the so-called Christ?" With one voice they shouted, "Let him be crucified!"
23 Ug siya miingon, "Kay ngano man, unsa bay iyang nabuhat nga dautan?" Apan misamot sila sa pagsinggit nga nag-ingon, "Ilansang siya sa krus!"
"Why, what crime has he committed?" asked Pilate. But they kept on furiously shouting, "Let him be crucified!"
24 Busa, sa pagtan-aw ni Pilato nga wala siyay dag-anan, ug nga hapit na hinoon magsugod ang kagubot, mikuha siyag tubig ug sa atubangan sa panon sa katawhan nanghunaw siya sa iyang nga kamot, nga nag-ingon, "Wala akoy sala sa dugo niining tawhana; kamo na lay mag-igo niana."
So when he saw that he could gain nothing, but that on the contrary there was a riot threatening, he called for water and washed his hands in sight of them all, saying, "I am not responsible for this murder: you must answer for it."
25 Ug ang tanang mga tawo mitubag nga nanag-ingon, "Ang iyang dugo ipapaningil lang gikan kanamo ug sa among kaanakan!"
"His blood," replied all the people, "be on us and on our children!"
26 Ug si Barrabas iyang gibuhian alang kanila; ug tapus niya ipahampak si Jesus, iyang gitugyan siya aron ilansang sa krus.
Then he released Barabbas to them, but Jesus he ordered to be scourged, and gave Him up to be crucified.
27 Ug si Jesus gidala sa mga sundalo sa gobernador ngadto sa palasyo, ug sa iyang atubangan ilang gipundok and tibuok bando sa kasundalohan.
Then the Governor's soldiers took Jesus into the Praetorium, and called together the whole battalion to make sport of Him.
28 Ug sa nahuboan na siya nila, ilang gisul-oban siyag kupo nga mapula,
Stripping off His garments, they put on Him a general's short crimson cloak.
29 ug sa nakalukong silag purongpurong nga sampinit, kini ilang gipahaum diha sa iyang ulo, ug ila siyang gipakupot ug baston nga bagakay sa iyang too nga kamot. Ug sa nagluhodluhod sila sa iyang atubangan sa pagbugalbugal kaniya, sila nagkanayon, "Mabuhi ang Hari sa mga Judio!"
They twisted a wreath of thorny twigs and put it on His head, and they put a sceptre of cane in His right hand, and kneeling to Him they shouted in mockery, "Long live the King of the Jews!"
30 Ug ilang gipanaglud-an siya, ug unya ilang gikuha kaniya ang baston nga bagakay ug gihapak kini sa iyang ulo.
Then they spat upon Him, and taking the cane they repeatedly struck Him on the head with it.
31 Tapus sa ilang pagbugalbugal kaniya, siya gihukasan nila sa kupo ug giuli pagsul-ob kaniya ang iyang kaugalingong mga sapot, ug unya ilang gidala siya aron ilang ilansang sa krus.
At last, having finished their sport, they took off the cloak, clothed Him again in His own garments, and led Him away for crucifixion.
32 Ug sa pagpanggula nila sa siyudad, ilang hingsugatan ang usa ka tawo nga taga-Cirene, nga ginganlan si Simon; ug siya ilang gipugos sa pagpas-an sa krus ni Jesus.
Going out they met a Cyrenaean named Simon; whom they compelled to carry His cross,
33 Ug sa pag-abut nila sa usa sa ka dapit nga ginganlan ug Golgota (nga sa ato pa, dapit sa kalabera),
and so they came to a place called Golgotha, which means 'Skull-ground.'
34 si Jesus ilang gihatagan ug bino nga sinambugan ug apdo aron iyang imnon; apan sa natilawan niya kini, midumili siya sa pag-inom niini.
Here they gave Him a mixture of wine and gall to drink, but having tasted it He refused to drink it.
35 Ug sa gikalansang na siya nila sa krus, ilang gibahinbahin ang iyang mga bisti tali kanila pinaagi sa ripa;
After crucifying Him, they divided His garments among them by lot,
36 ug unya nanglingkod sila aron sa pagbantay kaniya didto.
and sat down there on guard.
37 Ug sa uloibabaw kaniya, ilang gibutang ang sumbong batok kaniya, sinulat nga nag-ingon, "Mao kini si Jesus, ang Hari sa mga Judio."
Over His head they placed a written statement of the charge against Him: THIS IS JESUS THE KING OF THE JEWS.
38 Ug dihay duha ka mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya, usa sa iyang too ug usa sa iyang wala.
At the same time two robbers were crucified with Him, one at His right hand and the other at His left.
39 Ug siya gibiaybiay sa mga nanagpangagi nga nanagyangoyango sa ilang mga ulo
And the passers-by reviled Him. They shook their heads at Him
40 ug nanag-ingon, "Ikaw nga maoy moguba sa templo ug mopatindog niini sulod sa tulo ka adlaw, luwasa ang imong kaugalingon! Anak ka man kaha sa Dios, kanaug sa krus."
and said, "You who would pull down the Sanctuary and build a new one within three days, save yourself. If you are God's Son, come down from the cross."
41 Maingon man usab ang mga sacerdote nga punoan, uban sa mga escriba ug mga anciano, kaniya nagbugalbugal nga nanag-ingon,
In like manner the High Priests also, together with the Scribes and the Elders, taunted Him.
42 "Kana siya nagluwas sa uban, apan sa iyang kaugalingon dili na hinoon makaluwas. Siya mao ang Hari sa Israel; pakanauga siya karon gikan sa krus, ug unya mosalig kita kaniya.
"He saved others," they said, "himself he cannot save! He is the King of Israel! Let him now come down from the cross, and we will believe in him.
43 Nagasalig siya sa Dios; ipaluwas siya kaniya, kon may gusto man ang Dios kaniya; kay nag-ingon man tuod siya, `Ako mao ang Anak sa Dios.'"
His trust is in God: let God deliver him now, if He will have him; for he said, 'I am God's Son.'"
44 Ug ang mga tulisan nga gilansang sa krus uban kaniya nanamastamas usab kaniya sa samang paagi.
Insults of the same kind were heaped on Him even by the robbers who were being crucified with Him.
45 Ug sukad sa ikanapulog-duha ang takna sa kaudtohon, dihay kangitngit sa tibuok kayutaan hangtud sa ikatulo ang takna sa hapon.
Now from noon until three o'clock in the afternoon there was darkness over the whole land;
46 Ug sa may ikatulo na ang takna sa hapon, si Jesus mituwaw sa makusog nga tingog nga nag-ingon, "Eli, Eli, lama sabactani?" nga sa ato pa, "Dios ko, Dios ko, nganong gitalikdan mo ako."
but about three o'clock Jesus cried out in a loud voice, "Eli, Eli, lama sabachthani?" that is to say, "My God, My God, why hast Thou forsaken me?"
47 Ug dihay nanagtindog sa duol nga sa pagkadungog nila niini miingon, "Nagtawag siya kang Elias."
"The man is calling for Elijah," said some of the bystanders.
48 Ug ang usa kanila midalagan dihadiha ug mikuhag espongha, gipatuhop kinig suka, ug gibutang kini sa tumoy sa usa ka bagakay ug gitunol kaniya aron iyang imnon.
One of them ran forthwith, and filling a sponge with sour wine put it on the end of a cane and offered it Him to drink;
49 Apan ang uban nanag-ingon, "Pasagdi lang; tan-awon ta kon moanhi ba si Elias aron sa pagluwas kaniya." Ug dihay mikuhag bangkaw ug iyang gidughang ang kilid ni Jesus, ug dihay miagay nga tubig ug dugo.
while the rest said, "Let us see whether Elijah is coming to deliver him."
50 Ug si Jesus miusab pagtuwaw sa makusog nga tingog ug unya mitugyan sa iyang espiritu.
But Jesus uttered another loud cry and then yielded up His spirit.
51 Ug tan-awa, ang tabil sa templo nagilis sa duha ka bahin, gikan sa taas ngadto sa ubos, ug ang yuta mikurog, ug ang mga pangpang nangasip-ak;
Immediately the curtain of the Sanctuary was torn in two from top to bottom: the earth quaked; the rocks split;
52 ug nangaabli usab ang mga lubong, ug namangon ang daghang mga lawas sa mga balaan nga nangamatay na,
the tombs opened; and many of God's people who were asleep in death awoke.
53 ug sa nakapanggula sila gikan sa mga lubong tapus sa iyang pagkabanhaw, nangadto sila sa siyudad nga balaan ug mipakita ngadto sa daghang mga tawo.
And coming out of their tombs after Christ's resurrection they entered the holy city and showed themselves to many.
54 Ug sa diha nga ang kapitan ug ang iyang mga kauban nga nagbantay kang Jesus, nakakita sa linog ug sa mga butang nga nagkahitabo, sila nangahadlok pag-ayo ug miingon, "Sa pagkatinuod kini siya anak sa Dios!"
As for the Captain and the soldiers who were with Him keeping guard over Jesus, when they witnessed the earthquake and the other occurrences they were filled with terror, and exclaimed, "Assuredly he was God's Son."
55 Ug usab didtoy daghang mga babaye nga nagpaantaw sa pagtan-aw, mga babaye nga misunod kang Jesus sukad pa sa Galilea sa pag-alagad kaniya;
And there were a number of women there looking on from a distance, who had followed Jesus from Galilee ministering to His necessities;
56 nga ang pipila kanila mao sila si Maria Magdalena, ug si Maria nga inahan nila ni Santiago ug ni Jose, ug ang inahan sa mga anak ni Zebedeo.
among them being Mary of Magdala, Mary the mother of James and Joses, and the mother of the sons of Zabdi.
57 Ug sa pagkasawomsom na, dihay miabut nga usa ka tawong dato nga gikan sa Arimatea, nga ginganlan si Jose, nga tinun-an usab ni Jesus.
Towards sunset there came a wealthy inhabitant of Arimathaea, named Joseph, who himself also had become a disciple of Jesus.
58 Siya miadto kang Pilato ug iyang gipangayo ang lawas ni Jesus. Ug si Pilato nagsugo nga ipahatag kini kaniya.
He went to Pilate and begged to have the body of Jesus, and Pilate ordered it to be given to him.
59 Ug gikuha ni Jose ang lawas ug gilimisan niya kini sa malinis nga panaptong lino,
So Joseph took the body and wrapped it in a clean sheet of fine linen.
60 ug gipahimutang niya kini sa sulod sa iyang bag-ong lubnganan nga kinubkob niya diha sa kilid sa pangpang; ug iyang giligid ang usa ka dakung bato ug gisap-ong kini sa pultahan sa lubnganan, ug unya mipahawa siya.
He then laid it in his own new tomb which he had hewn in the solid rock, and after rolling a great stone against the door of the tomb he went home.
61 Ug didto sila si Maria Magdalena ug ang lain pa nga Maria, nga nanaglingkod atbang sa lubnganan.
Mary of Magdala and the other Mary were both present there, sitting opposite to the sepulchre.
62 Ug sa pagkasunod nga adlaw, sa ato pa, tapus sa adlaw sa Pangandam, ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga Fariseo nanagtigum sa atubangan ni Pilato,
On the next day, the day after the Preparation, the High Priests and the Pharisees came in a body to Pilate.
63 ug miingon kaniya, "Senyor, nahinumdom kami nga kadtong limbongan, sa buhi pa siya, nag-ingon, `Tapus sa tulo ka adlaw, mabanhaw ako."
"Sir," they said, "we recollect that during his lifetime that impostor pretended that after two days he was to rise to life again.
64 Busa magsugo ka nga ang lubnganan pabantayan pag-ayo hangtud sa ikatulong adlaw, kay tingali unyag adtoon ug kawaton siya sa iyang mga tinuin-an ug unya manugilon sila sla mga taawo nga manag-ingon, `Nabanhaw siya gikan sa mga patay,' ug ang ulahing limbong molabaw pa unya hinoon kangilad kay sa nahauna."
So give orders for the sepulchre to be securely guarded till the third day, for fear his disciples should come by night and steal the body, and then tell the people that he has come back to life; and so the last imposture will be more serious than the first."
65 Ug si Pilato miingon kanila, "Pagkuha kamog mga bantay nga sundalo; lumakaw kamo ug himoa ninyo kini nga malig-on sumala sa inyong mahimo."
"You can have a guard," said Pilate: "go and make all safe, as best you can."
66 Ug sila nanglakaw ug ilang gilig-on ang lubnganan pinaagi sa pagtimri sa bato ug pagbutang didtog mga bantay.
So they went and made the sepulchre secure, sealing the stone besides setting the guard.
