Mateo 26
1 Ug sa nakatapus na si Jesus sa pagsulti niining mga pulonga, siya miingon sa iyang mga tinun-an,
Now it happened, when Jesus had finished all these words, that He said to His disciples,
2 "Kamo nahibalo nga duha ka adlaw sukad karon mao na ang fiesta sa Pasko, ug ang Anak sa Tawo igatugyan na aron ilansang sa krus."
“You know that after two days the Passover takes place, and the Son of the Man will be handed over to be crucified.”
3 Ug ang mga sacerdote nga punoan ug ang mga anciano sa lungsod nanagtigum sa balay sa labawng sacerdote nga ginganlan si Caifas,
Then the chief priests, the scribes and the elders of the people assembled at the palace of the high priest, the one called Caiaphas,
4 ug nanagsabut sila aron sa pagdakop kang Jesus pinaagi sa lansis, ug sa pagpatay kaniya.
and they plotted to seize Jesus by trickery and kill Him.
5 Apan sila miingon, "Dili lang hinoon pag-iatol sa fiesta, kay tingali unyag mahitabo ang kaguliyang sa mga tawo."
But they said, “Not during the feast, in order not to have an uproar among the people.”
6 Ug sa didto si Jesus sa Betania sa balay ni Simon nga sanlahon,
Now when Jesus was in Bethany at the house of Simon the leper,
7 miduol kaniya ang usa ka babaye nga nagdalag mahal kaayong pahumot nga sinulod sa usa ka botilyang alabastro, ug gibobo niya kini diha sa iyang ulo samtang naglingkod siya tambong sa kan-anan.
a woman approached Him, having an alabaster flask of very expensive perfume, and she began to pour it on His head as He reclined at the table.
8 Apan sa pagkakita niini sa mga tinun-an, sila nangasuko nga nanag-ingon, "Unsa ba kapuslanan sa maong pag-usik-usik?
But upon seeing it His disciples were indignant saying: “Why this waste?
9 Kay kini ikabaligya baya untag dakung bili, ug ang halin ikahatag ngadto sa mga kabus."
For this perfume could have been sold for a good deal and given to the poor.”
10 Apan sa pagkamatikod ni Jesus niini, siya miingon kanila, "Nganong inyo mang samokon kining babaye? Kay maoy usa ka maayong buhat kining iyang gihimo kanako.
But being aware Jesus said to them: “Why are you bothering the woman? She has done something beautiful to me.
11 Kay ang mga kabus kanunayng anaa kaninyo apan ako dili kanunayng ania kaninyo.
You will always have the poor with you, but you will not always have me.
12 Sa iyang pagbobo niining pahumot dinhi sa akong lawas, gihimo niya kini aron sa pag-andam kanako alang sa lubong.
In putting this perfume on my body she did it with a view to my burial.
13 Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga bisan diin gani sa tibuok kalibutan igawali kining Maayong Balita, ang gibuhat niining babayehana pagahisgutan usab ingon nga handumanan alang kaniya."
Assuredly I say to you, wherever this gospel may be proclaimed in the whole world, what this woman did will also be told in her memory.”
14 Unya usa sa Napulog-Duha, nga ginganlan si Judas Iscariote, miadto sa mga sacerdote nga punoan
Then one of the twelve, the one called Judas Iscariot, went to the chief priests
15 ug miingon kanila, "Unsa may inyong ihatag kanako kon itugyan ko siya kaninyo?" Ug siya ilang gibayran ug salapi nga katloan ka buok.
and said, “What are you willing to give me so that I deliver Him to you?” So they counted out to him thirty silver coins.
16 Ug sukad niadtong tungora siya nagpangitag higayon sa pagtugyan kaniya.
From then on he kept looking for an opportunity to betray Him.
17 Ug sa nahaunang adlaw sa fiesta sa Tinapay nga Walay Igapapatubo, si Jesus giadto sa mga tinun-an nga nanag-ingon, "Asa man ang gusto mong hikayan namo alang kanimo sa imong pagkaon sa pasko?"
Now on the first day of Unleavened Bread the disciples came to Jesus saying to Him, “Where do you want us to prepare for You to eat the Passover?”
18 Ug siya miingon kanila, "Adtoa ninyo ang usa ka tawo sa siyudad, ug ingna ninyo siya, `Ang Magtutudlo nagaingon, Ang akong panahon haduol na, ug saulogon ko ang pasko dinhi sa imong balay uban sa akong mga tinun-an.'"
So He said: “Go into the city to ‘you know who’ and say to him, ‘The Teacher says, “My time is near, I will do the Passover with my disciples at your place.”’”
19 Ug gibuhat sa mga tinun-an ang gisugo kanila ni Jesus, ug ilang gihikay ang pasko.
And the disciples did as Jesus directed them and prepared the Passover.
20 Ug sa pagkasawomsom na, siya mitambong sa kan-anan uban sa napulogduha ka mga tinun-an;
When it was evening He was reclining at the table with the twelve.
21 ug samtang nangaon sila, siya miingon kanila, "Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, nga usa kaninyo magabudhi kanako."
And as they were eating He said, “Assuredly I say to you that one of you will betray me.”
22 Ug sila nanagsubo pag-ayo, ug misugod sila sa pagtinagsag ingon kaniya, "Ako ba, Ginoo?"
This really upset them and they each began to say to Him, “It isn't me, is it, Lord?”
23 Siya mitubag nga nag-ingon, "Ang nagatuslob sa iyang kamot sa panaksan uban kanako, siya mao ang magabudhi kanako.
In answer He said: “It is the one who dipped his hand in the bowl with me, he will betray me.
24 Ang Anak sa Tawo mopahawa sumala sa nahisulat mahitungod kaniya, apan alaut kadtong tawhana nga mao ang magabudhi sa Anak sa Tawo! Maayo pa lang unta hinoon alang niadtong tawhana kon wala siya matawo."
The Son of the Man is really going just as it is written about Him, but woe to that man by whom the Son of the Man is betrayed! It would have been better for that man not to have been born.”
25 Ug si Judas nga mao ang nagtugyan kaniya, miingon, "Magtutudlo, ako ba?" Siya mitubag kaniya, "Ang giingon mo, mao."
Then Judas, who was betraying Him, answered and said, “It isn't me, is it, Rabbi?” He says to him, “You said it!”
26 Ug samtang nangaon sila, si Jesus mikuhag tinapay, ug sa nakapanalangin na siya niini, kini iyang gipikaspikas ug ngadto sa mga tinun-an gihatag niya nga nag-ingon, "Komuha ug komaon kamo; kini mao ang akong lawas."
Now as they were eating, after taking the bread and blessing it, Jesus broke it, gave it to the disciples and said, “Take, eat; this is my body.”
27 Ug gikuha niya ang kopa, ug sa nakapasalamat na siya, kanila gihatag kini niya nga nag-ingon, "Uminom kamo niini, kamong tanan;
And taking the cup and giving thanks He gave it to them saying: “Drink of it, all of you;
28 kay kini mao ang akong dugo sa pakigsaad, nga igaula alang sa daghan sa kapasayloan sa mga sala.
for this is my blood, that of the new covenant, that which is being shed on behalf of many for forgiveness of sins.
29 Ug sultihan ko kamo, nga ako dili na moinom pag-usab niining gikan sa bunga sa parras hangtud niadtong adlawa nga magainom ako sa bag-o niini uban kaninyo diha sa gingharian sa akong Amahan."
Furthermore, I tell you that I will not drink of this fruit of the vine from now on until that day when I drink it new with you in my Father's kingdom.”
30 Ug sa nakaawit silag usa ka awit, sila nangadto sa Bungtod sa mga Olivo.
And after hymn-singing they went out to the Mount of Olives.
31 Unya si Jesus miingon kanila, "Karong gabhiona kamong tanan managpanibog tungod kanako, kay nahisulat kini nga nagaingon, `Pagasamaran ko ang magbalantay, ug magakatibulaag ang mga karnero sa panon.'
Then Jesus says to them: “All of you will be caused to stumble because of me this night, for it is written: ‘I will strike the Shepherd and the sheep of the flock will be scattered.’
32 Apan tapus ako mabanhaw, mouna ako kaninyo sa pag-adto sa Galilea."
But after I am raised I will go before you to Galilee.”
33 Ug si Pedro miingon kaniya, "Bisan pa kon mosibug silang tanan tungod kanimo, ako dili gayud hinoon mosibug."
Peter answered and said to Him, “Even if everyone else is caused to stumble because of you, I will never be caused to stumble.”
34 Si Jesus miingon kaniya, "Sa pagkatinuod, magaingon ako kanimo, nga karong gabhiona, sa dili pa motogaok ang manok, igalimod mo ako sa makatulo."
Jesus said to him, “Assuredly I say to you that this night, before any rooster crows, you will deny me three times.”
35 Si Pedro miingon kaniya, "Bisan pa kon gikinahanglan nga mamatay ako uban kanimo, dili ko gayud ikaw igalimod." Ug mao usab kana ang gisulti sa tanang mga tinun-an.
Peter says to Him, “Even if I have to die with you, I will not deny you!” And all the other disciples said the same.
36 Ug miadto si Jesus uban kanila sa usa ka dapit nga ginganlan ug Getsemani, ug siya miingon sa iyang mga tinun-an, "Panglingkod kamo dinhi samtang adto ako sa unahan sa pag-ampo."
Then Jesus comes with them to a place called Gethsemane, and He says to the disciples, “Sit here while I go over there and pray.”
37 Ug iyang gidala sila si Pedro ug ang duha ka anak ni Zebedeo. Ug siya misugod sa pagbati sa kaguol ug pag-antus.
And taking Peter and the two sons of Zebedee along He began to be troubled and distressed.
38 Ug siya miingon kanila, "Ang akong kasingkasing natugob sa kasubo nga ikamatay; pabilin kamo dinhi ug pagtukaw kamo uban kanako."
Then Jesus says to them: “My soul is in anguish, to the point of death. Stay here and watch with me.”
39 Ug sa nakalakaw siya sa unahan ug diyutay, siya mihapa ug nag-ampo nga nag-ingon, "Amahan ko, kon mahimo man, isaylo lang kanako kining kopa; ngani, dili sumala sa akong pagbuot kondili sa imo."
And going a little farther He fell on His face and prayed saying, “My Father, if it is possible, let this cup pass me by; nevertheless not as I wish, but as you do.”
40 Ug miadto siya sa mga tinun-an ug iyang nakita sila nga nanagkatulog; ug siya miingon kang Pedro, "Dili ba diay kamo makatukaw sulod sa usa ka takna uban kanako?
Then He comes to the disciples and finds them sleeping, and He says to Peter: “So, you (pl.) were not able to watch with me one hour!
41 Pagtukaw ug pag-ampo kamo aron dili kamo mahidalin-as ngadto sa panulay; sa pagkatinuod matinguhaon ang espiritu apan maluya ang lawas."
Watch and pray, so that you do not enter into temptation. The spirit on its part is willing, but the flesh is weak.”
42 Ug sa ikaduha milakaw siya pag-usab ug nag-ampo nga nag-ingon, "Amahan ko, kon ugaling dili man mahimo nga ikasaylo kini gawas kon akong imnon, nan, maoy matuman ang imong kabubut-on."
And going away a second time He prayed saying, “My Father, if this cup cannot pass from me unless I drink it, let your will be done.”
43 Ug miadto siya pag-usab sa iyang mga tinun-an, ug iyang nakita sila nga nanagkatulog kay nanagpirat man pag-ayo ang ilang mga mata.
And coming He finds them sleeping again, because their eyes had been weighed down.
44 Busa mipahawa siya kanila ug milakaw ug nag-ampo sa ikatulo nga nagsulti sa mao gihapong mga pulong.
So leaving them He went away and prayed a third time, saying the same thing.
45 Unya miadto siya sa mga tinun-an ug miingon kanila, "Nagakatulog pa ba gihapon kamo ug nagapamahulay? Tan-awa, ang takna haduol na, ug ang Anak sa Tawo igatugyan na ngadto sa mga kamot sa mga makasasala.
Then He comes to His disciples and says to them: “Sleep some more and take your rest! Actually, the hour is here and the Son of the Man is being betrayed into sinners' hands.
46 Bangon kamo ug manglakaw kita; tan-awa, ania na sa duol ang akong magbubudhi."
Get up, let's go; see, the one who is betraying me has come!”
47 Ug samtang nagsulti pa siya, tan-awa, miabut si Judas, usa sa Napulog-Duha, kinyogan sa usa ka dakung panon sa katawhan nga sangkap sa mga espada ug mga pospos. Sila gikan sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga anciano sa lungsod.
And while He was still speaking, there was Judas, one of the twelve, and with him a large crowd with swords and clubs, sent from the chief priests and elders of the people.
48 Ug gihatagan silag ilhanan sa magbubudhi nga nag-ingon, "Ang akong halokan, mao kana siyang tawhana; dakpa ninyo siya."
(Now His betrayer had given them a sign saying, “Whomever I kiss, it is He; take Him!”)
49 Ug siya miduol dayon kang Jesus ug miingon kaniya, "Magtutudlo, komusta ka!" Ug iyang gihagkan siya.
And he went right up to Jesus and said, “Greetings, Rabbi!” and kissed Him.
50 Ug si Jesus miingon kaniya, "Higala, nganong ania ka?" Ug miduol sila ug si Jesus ilang gigunitan ug gidakop.
So Jesus said to him, “Friend, what brings you here?” Then approaching they laid hands on Jesus and took Him.
51 Ug tan-awa, usa sa mga kauban ni Jesus mibakyaw sa iyang kamot ug milanit sa iyang espada ug iyang gitigbas ang ulipon sa labawng sacerdote, ug napalongan kini sa iyang usa ka dalunggan.
And then, one of those with Jesus stretched out his hand and drew his sword, and striking the servant of the high priest he cut off his ear!
52 Ug si Jesus miingon kaniya, "Iuli sa sakob kanang imong espada; kay ang tanang magagamit ug espada mamatay sa espada.
But Jesus says to him: “Put your sword back into its place, for all who take the sword will die by the sword.
53 Nagahunahuna ka ba nga dili ako makapangayo sa akong Amahan, ug nga dili siya makapadala karon dayon ug mga manolunda nga kapin sa napulog-duha ka mga legion?
Do you actually suppose that I cannot call upon my Father right now and He will place beside me more than twelve legions of angels?
54 Apan unsaon na man unya pagkatuman sa kasulatan, nga sa ingon niini mahitabo gayud kini?"
But how then would the Scriptures be fulfilled that it has to happen this way?”
55 Ug niadtong tungora si Jesus miingon sa mga panon sa katawhan, "Nanganhi ba kamo sa pagdakop kanako, ingon sa pagdakop ug tulisan nga pagadad-an ug mga espada ug mga pospos? Adlaw-adlaw adto ako maglingkoran sa templo sa pagpanudlo, ug wala hinoon ninyo ako dakpa didto.
At that time Jesus said to the crowd: “Have you come out with swords and clubs, as against a bandit, to arrest me? I used to sit daily with you in the temple, teaching, and you did not seize me.
56 Apan nagakahinabo kining tanan aron matuman ang mga gisulat sa mga profeta." Unya mitalikod kaniya ang tanan nga mga tinun-an ug nangalagiw.
But all this has happened so that the Scriptures of the prophets should be fulfilled.” Then all the disciples forsook Him and ran away.
57 Ug si Jesus gidala sa mga nanag-dakop kaniya ngadto kang Caifas, ang labawng sacerdote, diin nanagkatigum ang mga escriba ug ang mga anciano.
So those who had seized Jesus led Him away to Caiaphas the high priest, where the scribes and the elders were assembled.
58 Apan si Pedro nga nagpaantaw minunot kaniya hangtud sa hawanan sa tugkaran sa balay sa labawng sacerdote, ug sa paghisulod na niya milingkod siya uban sa mga bantay aron sa pagtan-aw sa sangputan.
Now Peter was following Him at a distance, up to the high priest's courtyard. And going inside he sat down with the attendants, to see the end.
59 Unya ang mga sacerdote nga punoan ug ang tibuok nga Sanhedrin nangitag ikabutangbutang batok kang Jesus aron ilang ikapapatay siya,
The chief priests and the elders, in fact the whole Council, kept looking for false witnesses against Jesus so that they could put Him to death,
60 apan wala silay hingkaplagan, bisan tuod nangatubang ang daghang mga bakakon nga saksi. Sa katapusan dihay duroha nga miduol.
but did not find any. Even though many false witnesses came forward, they did not find any. But at last two false witnesses came forward
61 ug miingon, "Kining tawhana nag-ingon, `Makahimo ako sa pagguba sa templo sa Dios, ug sa pagpatindog niini pag-usab sulod sa tulo ka adlaw.'"
and said, “This fellow said, ‘I am able to destroy the temple of God and to rebuild it in three days.’”
62 Ug mitindog ang labawng sacerdote ug miingon kaniya, "Wala ka bay ikatubag? Unsa ba kining gipamatuod niining mga tawhana batok kanimo?"
And standing up the high priest said to Him: “Do you answer nothing? What is it that these men are testifying against you?”
63 Apan si Jesus nagpakahilum lamang. Ug ang labawng sacerdote miingon kaniya, "Nagasugo ako kanimo sa pagtug-an kanamo, ubos sa panumpa tungod sa buhing Dios, kon ikaw mao ba ang Cristo, ang Anak sa Dios."
But Jesus kept silent. So reacting the high priest said to Him, “I put you under oath by the Living God so that you tell us if you are the Messiah, the Son of God!”
64 Kaniya si Jesus mitubag nga nag-ingon, "Sumala sa giingon mo, mao ako. Apan sultihan ko kamo nga makita ra unya ninyo ang Anak sa Tawo nga magalingkod sa too sa Gahum, ug magaanhi nga sinapwang sa mga panganud sa langit."
Jesus says to him: “You said it. Furthermore, I tell you, hereafter you will see the Son of the Man sitting at the Power's right, and coming on the clouds of heaven.”
65 Ug ang labawng sacerdote migisi sa iyang mga sapot ug miingon, "Nakasulti siyag pasipala! Nganong magkinahanglan pa kitag mga saksi? Kamo na gayud mao ang nakadungog karon sa iyang pagpasipala.
Then the high priest tore his clothes saying: “He has blasphemed! Why do we still need witnesses? See, now you have heard His blasphemy!
66 Unsay inyong hukom?" Sila mitubag nga nanag-ingon, "Siya angayng silotan sa kamatayon."
What do you think?” So in answer they said, “He deserves death!”
67 Unya ilang gilud-an siya sa nawong, ug ilang gipanagsumbag siya; ug gisagpa siya sa uban
Then they spat in His face and punched Him, while others slapped Him
68 nga nanag-ingon, "Tagnai kami, Cristo! Kinsay nagsumbag kanimo?"
saying, “Messiah, prophesy to us! Who is the one who hit you?”
69 Ug si Pedro naglingkod sa gowa, didto sa hawanan sa tugkaran. Ug kaniya miduol ang usa ka babayeng sulogoon ug miingon, "Ikaw usab. kauban ni Jesus nga Galileanhon."
Now Peter sat outside in the courtyard. And a certain servant girl approached him saying, “You too were with Jesus the Galilean.”
70 Apan sa atubangan nilang tanan kini gilimod niya nga nag-ingon, "Ambut lang unsay imong ipasabut."
But he denied before them all saying, “I don't know what you are saying.”
71 Ug milakaw siya paingon sa agianan, ug dihay laing babayeng sulogoon nga nakaalinggat kaniya, ug kini siya miingon sa mga tawo nga nanagtindog didto, "Kining tawhana nagpakig-uban kang Jesus nga Nazaretnon."
And having gone out to the gateway, another girl saw him and says to those who were there, “This fellow also was with Jesus the Natsorean.”
72 Ug kini usab gilimod ni Pedro ubos sa panumpa, nga nag-ingon, "Wala gayud ako makaila nianang tawhana."
And he denied again, with an oath, “I do not know the man!”
73 Taudtaud ang mga nanghinan-aw miduol ug miingon kang Pedro, "Sa tinuoray, ikaw usab kauban gayud nila, kay ang imong sinultihan nagapaila niini."
But a little later the bystanders came up and said to Peter, “Really, you too are one of them, because your very accent gives you away!”
74 Unya misugod siya sa pagpamalikas ug sa pagpanumpa, nga nag-ingon, "Wala lagi ako makaila nianang tawhana." Ug dihadiha mitogaok ang manok.
Then he began to curse and to swear, “I do not know the man!” And immediately a rooster crowed.
75 Ug si Pedro nahinumdom sa giingon ni Jesus, "Sa dili pa motogaok ang manok, igalimod mo ako sa makatulo." Ug siya migowa ug mihilak sa hilabihang kasakit.
And Peter remembered the word that Jesus had said to him, “Before any rooster crows, you will deny me three times.” And going out he cried bitterly.
