Mateo 23
1 Unya miingon si Jesus sa mga panon sa katawhan ug sa iyang mga tinun-an,
Then Jesus spoke to the multitudes and to his disciples,
2 "Ang mga escriba ug ang mga Fariseo nanaglingkod sa lingkoranan ni Moises;
Saying: The scribes and the Pharisees have sitten on the chair of Moses.
3 busa, buhata ug bantayi ninyo ang tanan nga ilang ginaingon kaninyo, apan ayaw ninyo pagbuhata ang ilang ginabuhat; kay sila maayo rang mosulti apan dili mobuhat.
All things therefore whatsoever they shall say to you, observe and do: but according to their works do ye not; for they say, and do not.
4 Nagabugkos silag mga mabug-at nga luwan nga malisud pas-anon, ug ila kining gibutang diha sa mga abaga sa mga tawo; apan sila gayud dili gani molihok niini bisan pinaagi na lang sa ilang tudlo.
For they bind heavy and insupportable burdens, and lay them on men’s shoulders; but with a finger of their own they will not move them.
5 Nagahimo sila sa ilang tanang mga binuhatan aron lamang sa pagpakita ngadto sa mga tawo; kay ginapalapad nila ang ilang mga pilakteria ug ginapataas nila ang mga borlas sa ilang mga kupo,
And all their works they do for to be seen of men. For they make their phylacteries broad, and enlarge their fringes.
6 ug kinaham nila ang mga halangdong dapit sa mga kombirahan ug ang labing maayong mga lingkoranan sulod sa mga sinagoga,
And they love the first places at feasts, and the first chairs in the synagogues,
7 ug ang mga pagyukbo kanila diha sa mga tiyanggihan, ug ang pagtawag kanilag "Rabi" sa mga tawo.
And salutations in the market place, and to be called by men, Rabbi.
8 Apan kamo, ayaw kamo pagpatawag nga Rabi, kay kamo adunay usa lamang ka magtutudlo, ug kamong tanan mga magsoon.
But be not you called Rabbi. For one is your master; and all you are brethren.
9 Ug kinahanglan walay bisan kinsang tawo dinhi sa yuta nga inyong pagatawgon nga inyong amahan, kay kamo adunay usa lamang ka Amahan nga anaa sa langit.
And call none your father upon earth; for one is your father, who is in heaven.
10 Ayaw usab kamo pagpatawag nga mga agalon, kay kamo adunay usa lamang ka agalon nga mao si Cristo.
Neither be ye called masters; for one is you master, Christ.
11 Ang labing daku kaninyo, ma-inyo siyang sulogoon;
He that is the greatest among you shall be your servant.
12 bisan kinsa nga magapahitaas sa iyang kaugalingon iga-pahiubos, ug bisan kinsa nga magapaubos sa iyang kaugalingon igapahitaas.
And whosoever shall exalt himself shall be humbled: and he that shall humble himself shall be exalted.
13 "Apan alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginalukban ninyo ang gingharian sa langit atbang sa mga tawo; kay wala kamo mosulod ni magtugot sa pagpasulod sa mga tawo nga gusto untang managsulod.
But woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; because you shut the kingdom of heaven against men, for you yourselves do not enter in; and those that are going in, you suffer not to enter.
14 Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginasubad ninyo ang katigayonan sa mga babayeng balo, ug aron sa pagtabontabon niini nagahimo kamo sa hatag-as nga mga pangadye; busa mahiaguman ra ninyo ang labi pa ka mabug-at nga hukom sa silot.
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites: because you devour the houses of widows, praying long prayers. For this you shall receive the greater judgment.
15 Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginalatas-latas ninyo ang kadagatan ug kayutaan aron sa pagdanig bisan usa na lang ka kinabig, ug sa makabig na siya, inyo siyang ginahimo nga dubli pa kaninyo sa pagkaangayan sa infierno. (Geenna g1067)
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; because you go round about the sea and the land to make one proselyte; and when he is made, you make him the child of hell twofold more than yourselves. (Geenna g1067)
16 "Alaut kamo, mga magtotultol nga buta, nga manag-ingon, `Kon may manumpa tungod sa templo, wala kanay bili; apan kon may manumpa tungod sa bulawan sa templo, obligado siya sa iyang panumpa.'
Woe to you blind guides, that say, Whosoever shall swear by the temple, it is nothing; but he that shall swear by the gold of the temple, is a debtor.
17 Kamong mga boangboang nga mga buta! Kay hain bay labaw, ang bulawan o ang templo ba nga maoy nagahimo nga balaan sa bulawan?
Ye foolish and blind; for whether is greater, the gold, or the temple that sanctifieth the gold?
18 Ug kamo manag-ingon, `Kon may manumpa tungod sa halaran, wala kanay bili; apan kon may manumpa tungod sa halad nga anaa sa halaran, obligado siya sa iyang panumpa.'
And whosoever shall swear by the altar, it is nothing; but whosoever shall swear by the gift that is upon it, is a debtor.
19 Kamong mga buta! Kay hain bay labaw, ang halad o ang halaran ba nga maoy nagahimo nga balaan sa halad?
Ye blind: for whether is greater, the gift, or the altar that sanctifieth the gift?
20 Busa ang manumpa tungod sa halaran, nagapanumpa tungod niini ug sa tanang anaa niini;
He therefore that sweareth by the altar, sweareth by it, and by all things that are upon it:
21 ug ang manumpa tungod sa templo, nagapanumpa tungod niini ug tungod sa nagapuyo sulod niini;
And whosoever shall swear by temple, sweareth by it, and by him that dwelleth in it:
22 ug ang manumpa tungod sa langit, nagapanumpa tungod sa trono sa Dios ug tungod sa nagalingkod niini.
And he that sweareth by heaven, sweareth by the throne of God, and by him that sitteth thereon.
23 "Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay nagahatag kamog ikapulo sa yerbabuyna ug sa anis ug sa komino, apan wala ninyo buhata ang labi pang hinungdanong mga butang sa kasugoan, nga mao ang hustisya, ug kaluoy, ug pagtoo; kining mga butanga kinahanglan gayud unta nga inyong pagabuhaton, sa walay pagbiya sa uban.
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; because you tithe mint, and anise, and cummin, and have left the weightier things of the law; judgment, and mercy, and faith. These things you ought to have done, and not to leave those undone.
24 Kamong mga magtotultol nga buta, ginasala ninyo ang usa ka buok nga tagnok ug ginalamoy ninyo ang usa ka buok nga kamelyo!
Blind guides, who strain out a gnat, and swallow a camel.
25 "Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginahinloan ninyo ang gawas nga bahin sa baso ug sa pinggan, apan sa sulod kini sila napuno sa panikas ug sa labihang pag-pangilog.
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; because you make clean the outside of the cup and of the dish, but within you are full of rapine and uncleanness.
26 Fariseo nga buta! hinloi una ang sa sulod nga bahin sa baso ug sa pinggan aron ang gawas nga bahin niini magamahinlo usab.
Thou blind Pharisee, first make clean the inside of the cup and of the dish, that the outside may become clean.
27 "Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay sama kamo sa pinaputi nga mga pantiyon nga sa gawas managpakita sa katahum, apan sa sulod kini sila puno sa mga bukog sa mga patay ug sa tanang kahugawan.
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; because you are like to whited sepulchres, which outwardly appear to men beautiful, but within are full of dead men’s bones, and of all filthiness.
28 Sa ingon usab niini, sa gawas ninyo kamo nagapakita nga daw mga matarung sa atubangan sa mga tawo, apan sa sulod ninyo natugob kamo sa kamaut ug sa kadautan.
So you also outwardly indeed appear to men just; but inwardly you are full of hypocrisy and iniquity.
29 "Alaut kamo, mga escriba ug mga Fariseo, mga maut! kay ginabuhatan ninyog mga pantiyon ang mga profeta ug inyong ginadayandayanan ang mga bungdo sa mga matarung,
Woe to you scribes and Pharisees, hypocrites; that build the sepulchres of the prophets, and adorn the monuments of the just,
30 ug magkanayon kamo, `Kon nakaabut pa kami sa mga adlaw sa among mga ginikanan, dili gayud kami moapil uban kanila sa pag-ula sa dugo sa mga profeta.'
And say: If we had been in the days of our Fathers, we would not have been partakers with them in the blood of the prophets.
31 Sa ingon niini nagamatuod kamo batok ra sa inyong kaugalingon nga kamo mga anak diay niadtong mga nanagpatay sa mga profeta.
Wherefore you are witnesses against yourselves, that you are the sons of them that killed the prophets.
32 Hala, pun-a pa gayud ninyo ang taksanan sa inyong mga ginikanan.
Fill ye up then the measure of your fathers.
33 Kamong mga halas, kamong kaliwat sa mga bitin, unsaon ugod ninyo paghilingkawas gikan sa pagkahinukman ngadto sa infierno? (Geenna g1067)
You serpents, generation of vipers, how will you flee from the judgment of hell? (Geenna g1067)
34 Tungod niini, padad-an ko kamog mga profeta ug mga makinaadmanon ug mga escriba, nga ang uban kanila inyong pagapatyon ug igalansang sa krus, ug ang uban inyong pagahampakon sa sulod sa inyong mga sinagoga ug inyong pagalutoson gikan sa usa ka lungsod ngadto sa usa,
Therefore behold I send to you prophets, and wise men, and scribes: and some of them you will put to death and crucify, and some you will scourge in your synagogues, and persecute from city to city:
35 aron nga diha kaninyo pagapanilngon ang tanang dugo sa mga matarung nga naula sa ibabaw sa yuta, sukad pa sa dugo ni Abel nga matarung hangtud sa dugo ni Zacarias nga anak ni Baraquias, nga inyong gipatay diha sa kinatung-an sa templo ug sa halaran.
That upon you may come all the just blood that hath been shed upon the earth, from the blood of Abel the just, even unto the blood of Zacharias the son of Barachias, whom you killed between the temple and the altar.
36 Sa pagkatinuod, magaingon ako kaninyo, kining tanan moabut niining kaliwatana.
Amen I say to you, all these things shall come upon this generation.
37 "O Jerusalem, Jerusalem, nga nagapatay sa mga profeta ug nagabato sa mga sinugo nganha kanimo! Sa makadaghan gipangandoy ko ang pagtigum unta sa imong mga anak, maingon sa himungaan nga nagatigum sa iyang mga piso ilalum sa iyang mga pako, apan nagadumili kamo!
Jerusalem, Jerusalem, thou that killest the prophets, and stonest them that are sent unto thee, how often would I have gathered together thy children, as the hen doth gather her chickens under her wings, and thou wouldest not?
38 Tan-awa, mabiniyaan ug magamingaw ang inyong balay.
Behold, you house shall be left to you, desolate.
39 Kay sultihan ko kamo, nga dili na kamo makakita kanako pag-usab, hangtud makaingon na kamo, `Dalaygon ang nagaanhi sa ngalan sa Ginoo'."
For I say to you, you shall not see me henceforth till you say: Blessed is he that cometh in the name of the Lord.
